Report plenary meeting

Bespreking

Dames en heren, aan de orde is het voorstel van resolutie van Joris Nachtergaele, Vera Jans, Emmily Talpe, Karl Vanlouwe, Karin Brouwers en Maarten De Veuster over de relaties met en de internationale positie van Taiwan.

De bespreking is geopend.

De heer Nachtergaele heeft het woord.

Voorzitter, de voorbije twee weken laaiden de spanningen tussen Taiwan en China weer hoog op. China wil met een versterkte een-Chinapolitiek de greep op Taiwan en Hong Kong versterken. Ze stellen daarbij alles in het werk om dissidente stemmen in de regio het zwijgen op te leggen. Twee weken terug leidde dat zelfs tot een dreigement van China om Taiwan militair binnen te vallen.

Met dit voorstel van resolutie willen we in de eerste plaats stellen dat we Taiwan als een gelijke partner zien. Vlaanderen en het Vlaams Parlement hebben de traditie om sterk in te zetten op de verdediging van mensenrechten en het zelfbeschikkingsrecht van volkeren. Met dit voorstel van resolutie zetten we deze traditie kracht bij.

Een gelijkwaardige behandeling van Taiwan veronderstelt ook dat Taiwan internationaal erkend wordt en internationaal erkend wordt in een aantal internationale organisaties zoals de WHO, de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie en het United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC). We vragen tevens dat Vlaanderen werk maakt van een uitgediepte relatie met Taiwan zoals die al bestaat met China. We vragen dat de Europese Unie niet langer wegkijkt, maar Taiwan effectief actief gaat steunen.

Ik wil de collega’s die meegewerkt hebben aan dit voorstel van resolutie bedanken voor de constructieve manier waarop we tot consensus gekomen zijn in de commissie.

Ik heb gezien dat er een amendement is van het Vlaams Belang dat vraagt voor erkenning van Taiwan op de internationale scene maar dat is net wat het voorstel van resolutie vraagt. Dit voegt voor ons niets toe aan de inhoud van het voorstel van resolutie, daarom gaan we daar niet voor stemmen.

De heer Keulen heeft het woord.

Voorzitter, goede collega’s, ik ben slechts invaller wat dit voorstel van resolutie betreft, maar ik vind het wel hoogst interessant.

Als ik terugkijk naar mijn eigen jonge jaren – in mensentaal: eergisteren – dan kenden we allemaal het begrip ‘de Aziatische Tijgers’. Daar vielen onder: Taiwan, Singapore, Zuid-Korea en Japan was daar toen ook nog bij. Dat is ondertussen een tijger met een botter gebit, maar de eerste drie staan er nog altijd. Er is door de vorige spreker naar verwezen, tot begin jaren zeventig was Taiwan de vertegenwoordiger van het Chinese volk binnen de instellingen van de Verenigde Naties en er is godbetert één westers land dat daar op een gegeven ogenblik het geweer van schouder heeft veranderd, en dus Peking, zoals Beijing toen nog heette, erkend heeft als vertegenwoordiger van het Chinese volk, en dat was België. België was dus het eerste Westerse land begin jaren zeventig dat Taiwan, toen nog Formosa geheten, losgelaten heeft en voor Peking gekozen heeft. De Amerikanen zijn dan heel snel gevolgd met vader Bush om als eerste een ambassadeur in Peking te plaatsen.

Ondertussen is Taiwan nog altijd – wat het toen ook al was – niet alleen een rebellerende Chinese provincie zoals ze zeggen in Beijing, maar vooral een economische machtsfactor gebleven. Wij, als regio, als land, heel erg gericht op internationale handelsrelaties en mensenrechten, moeten het regime in Taipei, de hoofdstad van Taiwan, blijven steunen, zeker als we weten wat het lot is van de inwoners van Hong Kong. Dat was tot begin jaren negentig nog een Britse kroonkolonie, het waren inwoners onder de Britse vlag. Toen is Hong Kong overgedragen aan Beijing en dat was onder een bijzonder statuut. We weten ondertussen hoe precair de democratie is in Hong Kong en hoe de dreigende schaduw van China daar over hangt. Dat is – vrees ik – het lot dat de inwoners van Taiwan zou beschoren zijn eens ze terug worden genaast door China, en wat dat zou betekenen voor hun autonomie en hun politieke vrijheden en mensenrechten. We mogen wat dat betreft Taiwan economisch en dus ook politiek en internationaal absoluut niet loslaten.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Voorzitter, ik wil mij graag aansluiten bij het betoog van collega Nachtergaele. Ik apprecieer bijzonder de tussenkomst en de situering van het probleem door collega Keulen, die een mooie situatieschets heeft gegeven.

Het voorstel van resolutie dat hier voorligt, is actueel en wij zullen het uiteraard steunen. Ik heb in de commissie aangegeven dat de Volksrepubliek China sinds haar ontstaan nooit enige soevereiniteit in Taiwan heeft uitgeoefend. Ik hoor het collega Nachtergaele graag zeggen, dat het belangrijk is dat Taiwan internationaal wordt erkend. Maar het voorstel van resolutie dat hier voorligt komt daar niet volledig aan tegemoet. Taiwan in internationale organisaties opnemen, zoals in het voorstel van resolutie wordt verwoord, is positief en gaat in de goede richting, maar het komt niet volledig tegemoet aan wat er echt moet worden nagestreefd: de onafhankelijkheid van Taiwan. Vandaar het amendement dat wij hier namens de Vlaams Belang-fractie willen voorleggen. Wij willen heel duidelijk aan het tweede streepje een zesde punt toevoegen, dat stipuleert dat we de Vlaamse Regering vragen om initiatieven te nemen die op termijn kunnen uitmonden in de internationale erkenning van de republiek Taiwan. Dat is wat we willen. Ik denk dat je op die manier heel duidelijk formuleert waar we heen willen. Niet onrechtstreeks, zoals nu verwoord in dit voorstel van resolutie.

Collega’s, diverse studies hebben uitgewezen dat het een uitgemaakte zaak is dat Taiwan wel degelijk een onafhankelijke republiek is die staatkundig los moet worden gezien van de Volksrepubliek China op het vasteland. Er zijn voldoende argumenten die aantonen dat Taiwan voldoet aan de volkenrechtelijke criteria om een staat te zijn. Vandaar, collega’s, dat ik hoop op enige steun bij het goedkeuren van het amendement dat wij hier hebben ingediend.

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Zoals ook al door mijn collega Lambrecht in de commissie is bepleit, zullen wij ons bij dit voorstel van resolutie aansluiten. Het is voor sp.a van cruciaal belang dat de rechten van Taiwan worden gerespecteerd en dat de dialoog tussen Taiwan en China op alle mogelijke manieren wordt aangemoedigd, zodat het wederzijdse vertrouwen wordt hersteld, zoals het in dit voorstel van resolutie wordt gevraagd.

Dat is om meerdere redenen belangrijk. Ten eerste is de stabiliteit in de regio van groot belang voor de wereldeconomie, die momenteel al onder grote druk staat. Ten tweede is een stabiel Taiwan ook in het belang van Vlaanderen, in het licht van de goede culturele, academische maar ook economische banden die we met Taiwan onderhouden.

Collega’s, die stabiliteit betekent natuurlijk niet dat de verworven vrijheden en de democratie van Taiwan zomaar te grabbel moeten worden gegooid. Wij zijn tevreden dat het voorstel van resolutie expliciet oproept tot de onmiddellijke vrijlating van de Taiwanese activisten die sinds 2017 zijn opgesloten, onder wie Lee Ming-che.

Namens mijn fractie en mijn collega Lambrecht wil ik de collega’s expliciet danken voor het amendement dat wij indienden, waarbij de relaties met Taiwan niet alleen vanuit een economisch maar ook vanuit academisch en cultureel oogpunt worden bekeken. Ik hoop dat dit voorstel van resolutie straks unaniem zal worden goedgekeurd en dat ook de collega’s van de PVDA zich aansluiten. In de Kamer hebben zij zich bij een soortgelijk voorstel van resolutie nog onthouden. Ik hoop dat ze ondertussen tot het inzicht zijn gekomen dat een goede verstandhouding tussen Taiwan en het formeel-communistische China toch iets is wat we allemaal moeten nastreven.

Mevrouw Jans heeft het woord.

Voorzitter, ik wil heel graag namens de CD&V-fractie een toelichting geven bij dit voorstel van resolutie. Het voorstel van resolutie komt inderdaad tegemoet aan de bezorgdheden en de vrees voor een escalatie van de spanningen tussen Taiwan en China en vraagt daarom ook om de dialoog aan te moedigen, met het oog op de nodige stabiliteit. (Opmerkingen)

Collega Jans heeft het woord. (Opmerkingen en gelach)

Voorzitter, mag ik deze tussenkomst van de CD&V-fractie over dit voorstel van resolutie vervolledigen?

Absoluut.

Verder vragen we ook om die samenwerking met Taiwan uit te diepen, niet alleen op economisch, maar ook op cultureel en academisch vlak. Dank ook aan sp.a voor dat zinvolle amendement.

Deze resolutie is daarnaast ook een signaal aan Taiwan en zijn 23 miljoen inwoners dat we hen steunen bij de handhaving van hun verworven vrijheden en democratie. Ondanks de houding en dreiging van China zijn ze er wel in geslaagd om vrije verkiezingen te houden, de persvrijheid te bewaren en respect te hebben voor grond- en mensenrechten.

Ook hebben ze de coronacrisis op een bijzonder uitmuntende manier aangepakt. Taiwan kan volgens ons echt wel een bijdrage leveren op internationaal niveau, waarvan andere landen iets kunnen leren. Het is daarom ook dat we in deze resolutie vragen om de nodige diplomatieke inspanningen te doen zodat Taiwan ook aan de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) kan deelnemen, iets wat tot op heden zelfs op waarnemend niveau niet het geval was.

Ten slotte vragen we ook de onmiddellijke vrijlating van de Taiwanese prodemocratische activisten, die China sinds 2017 opgesloten houdt. Daarom hopen wij, net zoals een aantal voorgaande sprekers, dat deze resolutie op een unanieme goedkeuring kan rekenen in dit halfrond. Dank u wel, voorzitter.