Report plenary meeting

Voorstel tot spoedbehandeling

Dames en heren, vanmiddag heeft de heer Vandaele bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van decreet van Wilfried Vandaele, Peter Van Rompuy en Willem-Frederik Schiltz tot het nemen van dringende tijdelijke maatregelen in het onderwijs naar aanleiding van de coronacrisis (VI).

De heer Vandaele heeft het woord.

De heer Daniëls zal het woord nemen in verband met de spoed.

Amai, met zo'n zwoele stem. (Gelach)

De heer Daniëls heeft het woord.

Dank u, voorzitter (Met zwoele stem. Gelach)

Ik ben blij dat die zwoele stem voor u was, voorzitter, en niet voor mij.

Collega's, waarom corona VI en waarom dringend? Helaas loopt corona nog altijd verder. U weet dat we al vijf coronadecreten hebben goedgekeurd om rechtsgronden te creëren binnen onderwijs om maatregelen te nemen. Een aantal van die maatregelen loopt af of heeft een rechtsgrond nodig om bijvoorbeeld werkingsmiddelen aan scholen te kunnen toekennen. Vandaar de hoogdringendheid.

De heer D’Haese heeft het woord

We hebben het al vaak gezegd, we zullen het ook moeten blijven zeggen: ik snap niet waarom die teksten niet op voorhand doorgestuurd kunnen worden naar mijn fractie. Ik vind dat onbegrijpelijk. Dat wordt hier aangekondigd na de actuele vragen, we moeten dat in een drafje lezen, terwijl de teksten klaarliggen. Ik heb begrepen dat ze nog zijn aangepast. Ik vind dat bijzonder oncollegiaal. Het is al verschillende keren aangekaart, er is al verschillende keren gezegd dat er verandering zou komen, en die verandering komt niet.

Dan stemmen we nu bij zitten en opstaan over het voorstel tot spoedbehandeling.

De volksvertegenwoordigers die het voorstel tot spoedbehandeling wensen aan te nemen, drukken op ‘Ik sta op’.

De volksvertegenwoordigers die het voorstel tot spoedbehandeling niet wensen aan te nemen, drukken op ‘Ik blijf zitten’.

Het voorstel tot spoedbehandeling is aangenomen. Dan stel ik voor dat het voorstel van decreet van Wilfried Vandaele, Peter Van Rompuy en Willem-Frederik Schiltz tot het nemen van dringende tijdelijke maatregelen in het onderwijs naar aanleiding van de coronacrisis (VI) onmiddellijk wordt behandeld.

Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)

Het incident is gesloten.

Algemene bespreking

Dames en heren, aan de orde is het voorstel van decreet van Wilfried Vandaele, Peter Van Rompuy en Willem-Frederik Schiltz tot het nemen van dringende tijdelijke maatregelen in het onderwijs naar aanleiding van de coronacrisis (VI).

De algemene bespreking is geopend.

De heer Daniëls heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, een coronadecreet is altijd een verzameldecreet, het is niet één punt dat wordt geregeld. Vooreerst wordt in alle onderwijsniveaus een rechtsgrond gecreëerd zodat er een toelage kan gegeven worden voor onkosten die scholen hebben gemaakt naar aanleiding van corona; we spreken dan over handgel, handdoeken, papieren doeken enzovoort. U hebt gemerkt dat daar een terugwerkende kracht voor is van 1 maart. Waarom die terugwerkende kracht? Scholen zijn vanaf dan aankopen beginnen te doen, omdat Schooldirect op 28 februari had aangekondigd dat ze bijkomende covidmaatregelen moesten nemen.

Het tweede punt dat wordt geregeld, betreft de CLB’s, die vandaag heel sterk en heel veel werk leveren in corona, waaronder testen, maar ook de volledige contactopsporing in het buitengewoon onderwijs, zowel in het basisaanbod als in onderwijsvorm 3, en die telkens opnieuw moeten herevalueren of de leerlingen terug kunnen naar het gewoon onderwijs. Om te zorgen dat de mensen van het CLB voldoende tijd blijven overhebben, zeggen we dat de verplichte herevaluatie van alle leerlingen niet meer moet. Het CLB wordt wel betrokken bij die leerlingen waarvan de school of ouders aangeven om te herevalueren, maar er moet geen zeer omstandig verslag geschreven worden.

Een volgend punt is de rijdende kleuterschool. Normaal gezien liep hun periode om werkingsmiddelen te krijgen af op 31 december 2020, maar op dit moment is het natuurlijk niet evident om dat te evalueren en verlengen we dat met één jaar.

Een belangrijk punt, waar al veel over te doen is geweest, is het hoger onderwijs, meer bepaald de teruggave van leerkrediet en de jokerbonus, de maatregelen die we vorig academiejaar genomen hebben: dat studenten, als ze aan twee examentijden van een bepaald opleidingsonderdeel hebben deelgenomen, wel degelijk het leerkrediet kunnen terugvragen, heel eenvoudig via overmacht. Het is een administratieve organisatie die we daar doen.

Mevrouw Vandromme heeft het woord.

Bedankt, voorzitter, ik ga het ook kort houden. Maar we wilden vanuit onze fractie toch nog even tussenkomen om het belang van deze voorstellen van coronadecreten te onderstrepen, al was het maar omdat we via deze weg ook rechtsgrond creëren om de werkingsmiddelen voor heel wat sectoren binnen het onderwijs te kunnen garanderen. Die zijn broodnodig. Als we luisteren naar wat er op het werkveld leeft, wat er in de klassen en de scholen gebeurt, in de CLB’s, dan is er echt wel nood aan die extra werkingsmiddelen om de scholen open te houden.

Onze fractie wil ook haar waardering uitdrukken voor de CLB-medewerkers, die toch heel wat extra werk op hun plank krijgen naast de decretale opdrachten. Via dit voorstel van decreet proberen we de planlast op een bepaald punt wat te verlagen. Dan is er nog een laatste punt dat ik even wil aanhalen, en waar collega Warnez ook al een aantal keer voor heeft geijverd: de teruggave van het leerkrediet en de jokerbonus. Wij vragen dan ook om dit alles goed te keuren.

De heer Danen heeft het woord.

Omdat de letter van de wet – de rechtsgrond – niet meer mogelijk is, kan met dit voorstel van decreet de geest vaak wel nog worden gehandhaafd. En dus zullen wij dit ook goedkeuren.

Ik heb een paar korte beschouwingen en een paar vragen aan de indieners. Het klopt dat voor onze studenten hoger onderwijs corona een bijzonder grote impact heeft. Zij zijn de groep die het hardst of het zwaarst wordt getroffen, en niet alleen omdat zij misschien minder goed kunnen studeren. Vaak hebben ze ook iemand verloren in de omgeving, zoals grootouders of ouders. Soms treden ze op als mantelzorger voor iemand in de omgeving. We mogen dus niet onderschatten hoe zwaar sommige jongeren getroffen worden, vaak in alle eenzaamheid. Dat moeten we niet onderschatten. Het is goed dat we leerkrediet kunnen teruggeven.

Ik heb daarbij een paar korte vragen, en ik denk dat de antwoorden daarbij duidelijk kunnen zijn. De eerste vraag gaat over artikel 12. Dat gaat over het feit dat, als hogeronderwijsinstellingen bepaalde examens niet hebben kunnen organiseren, studenten hun studiepunten terugkrijgen. Dat lijkt mij ook logisch. Mijn vraag is of dat helemaal automatisch gebeurt. Studenten hoeven daar niets voor te doen?

Een tweede vraag gaat over artikel 13: als studenten aan een bepaald examen niet hebben kunnen deelnemen, kunnen ze leerkrediet terugkrijgen, net als in de geest van het decreet van vorig academiejaar. Er wordt een korte procedure omschreven over wat ze moeten doen. Als een student aan alle voorwaarden voldoet – het zijn er maar een paar – krijgt hij dat leerkrediet dan ook automatisch terug, of is er nog een appreciatiebevoegdheid vanuit de administratie? Ik zou denken van niet, volgens mij moet dat ook automatisch gebeuren als de procedure gevolgd werd. Maar ik zie dat er ook een beroepsprocedure mogelijk is. Hoe vaak is dat de vorige keer gebeurd? Ik hoef daar geen precieze aantallen van te hebben, maar het lijkt mij logisch dat je als student weet of je aan alle voorwaarden voldoet. Als iemand niet aan een examen heeft kunnen deelnemen en hij wil dat leerkrediet terugkrijgen, dan is dat een heel eenvoudige procedure. Je moet bijvoorbeeld geen doktersattest indienen. Dan krijg je het of krijg je het niet. Ik zou graag weten wat die beroepsprocedure dan precies inhoudt, en hoe vaak daarop een beroep is gedaan. Want het lijkt me nogal evident dat je het krijgt als je aan de voorwaarden voldoet. En als dat niet zo is, dan krijg je het krediet niet.

Ik heb dan nog een voorlaatste bemerking over de communicatie. Er hebben mij mensen gemaild met de vraag of het niet mogelijk is om het leerkrediet automatisch toe te kennen aan mensen die niet aan examens hebben kunnen deelnemen, net omdat de procedure zo eenvoudig is. Ik ben daar zelf niet voor. Ik ben voor een eenvoudige procedure die heel eenduidig is, die gemakkelijk te volbrengen is. Maar dan moet die procedure wel op een goede manier naar de studenten worden gecommuniceerd. Mijn vraag is wie dat gaat doen. Ik neem aan dat dat de hogescholen en universiteiten zijn, maar ik had graag van de indieners geweten hoe zij dat zien. Gaat er vanuit Vlaanderen ook communicatie gebeuren? Het zou toch bijzonder jammer zijn mocht iemand die nu in het eerste jaar begonnen is, een dag te laat ontdekken dat hij leerkrediet kon terugvorderen. Dat zou bijzonder jammer zijn, vooral omdat men daarvoor maar dertig dagen de tijd heeft.

En dan mijn laatste opmerking gaat over de studenten die Nederlands tweede taal (NT2) volgen. Dat zit helemaal buiten de scope van dit voorstel van decreet. Zij zijn vaak erg getroffen door COVID-19. Zij hebben vaak dingen niet kunnen doen die ze hadden willen doen: examens, testen en dergelijke meer. Waarom is er geen regeling voor hen opgenomen in het voorstel van decreet? Voorzien jullie om dat alsnog te doen? Zo niet, dan zullen wij daarvoor een initiatief nemen. Voilà, dat waren een paar concrete vragen en een paar beschouwingen.

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Collega's, veel studenten hebben de voorbije maanden echt afgezien. Ze hebben er een zware blok opzitten. Het minste dat we nu voor hen kunnen doen, is ervoor zorgen dat ze niet dubbel gestraft worden voor alweer een abnormaal semester. Wij waren vorig jaar de eersten om voor te stellen dat studenten geen leerkrediet zouden verliezen als ze niet slagen voor hun examens in deze bizarre coronatijden. Ik ben blij dat de meerderheid opnieuw inziet dat dat niet meer dan eerlijk is en dat ze opnieuw die coronaovermacht-regeling voorziet.

Daarnaast lijkt het ons ook logisch dat er opnieuw een aanpassing en een uitstel in de regeling van het academisch kalenderjaar mogelijk is voor evaluatie en deliberatie. We zijn natuurlijk ook blij met die rechtsgrond waardoor scholen de werkingsmiddelen krijgen waar ze recht op hebben om hun coronakosten te betalen. Ook de stage in de master geneeskunde die nu minder gaat meetellen voor de selectie voor de manama-opleiding specialisatie geneeskunde, vinden wij een goede zaak, want die stages zijn anders verlopen dan anders.

Dit allemaal om te zeggen dat wij voor dit voorstel van coronadecreet gaan stemmen.

Ik veronderstel dat de heer Daniëls het woord vraagt om te antwoorden op de vragen van collega Danen?

Collega Danen, uw vragen zij terechte vragen. Bij artikel 12: als het examen of de evaluatie niet is kunnen doorgaan, dan is er een automatisme. Ik kom tot uw vraag over de studenten die terug leerkrediet aanvragen en waarom er een beroepsprocedure nodig is. Vorige keer hadden een twintigtal een beroepsprocedure lopen. Waarover gaat dat? Ten eerste moet je natuurlijk ingeschreven zijn voor dat opleidingsonderdeel. Ten tweede moet je aan allebei de examenkansen hebben deelgenomen. Dat moet wel worden aangetoond. Er zijn een aantal studenten die leerkrediet terugvragen maar die maar aan een van de twee hebben deelgenomen of die aan de twee hebben deelgenomen maar waarvan ze een van de twee niet hebben doorgegeven, die het dan niet terugkrijgen en dan een beroepsprocedure indienen. Het gebeurt soms ook dat er ergens een fout of oude info in zat. Daarom willen we die beroepsprocedure toch behouden, want als er ergens een wiel afloopt en we hebben geen decretale beroepsprocedure, dan is het einde verhaal. Vorige keer hebben ongeveer 8800 studenten dat teruggevraagd.

Uw laatste vraag heb ik niet volledig begrepen, collega Danen. Ik dacht dat het over NT2 ging.

Waarom de studenten die NT2 volgen, niet worden meegenomen in het decreet.

Zijn het studenten hoger onderwijs dan, in het volwassenenonderwijs?

Ja, NT2 is volwassenenonderwijs.

Die vallen natuurlijk niet onder het leerkrediet.

Mag ik even tussenkomen, voorzitter?

U krijgt het woord.

Ik zal die vragen sowieso nog eens in de commissie stellen als een vraag om uitleg want ik heb niet de indruk dat jullie dat vanavond nog zullen aanpassen. Als mensen NT2 volgen, zijn daar heel wat voorwaarden aan verbonden, en steeds strengere voorwaarden, waar we het niet altijd mee eens zijn. Maar soit, dit is nu de situatie. Zij hebben vaak niet de mogelijkheid gehad om bepaalde lessen te volgen of examens te doen, bijvoorbeeld omdat ze niet hebben kunnen plaatsvinden, wat voor hen soms toch wel zware repercussies heeft. De vraag is of dat alsnog kan worden meegenomen in het voorstel van decreet of dat jullie een ander voorstel in die zin plannen.

De heer Daniëls heeft het woord.

Het gaat verder dan wat er hier is gezegd. Het heeft eigenlijk niks met leerkrediet en hoger onderwijs te maken. Die vraag staat daar volledig los van. We moeten dat nagaan, we gaan dat hier niet ter plekke in een amendement kunnen inschuiven.

Mijnheer Danen, u had ook nog een vraag over de communicatie. Dat zal via het Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs, Kwalificaties en Studietoelagen (AHOVOKS) gebeuren, dus de overheid, maar ook de instellingen zullen worden ingeschakeld. Ook de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) zal mee instaan voor de communicatie zodat zoveel mogelijk studenten dat weten.

U verwees ook naar de verhoogde inschrijvingsgelden voor NT2. Dat zit al in een traject dat we aan het bekijken zijn. De collega's willen graag een volgend coronadecreet waarin we die zaken samenbrengen. In dit stuk zit dat inderdaad niet.

Mevrouw Vandromme heeft het woord.

Mijnheer Danen, ik wil graag nog even aanvullend antwoorden op uw vraag over de volwassenen die NT2 volgen. We hebben in een coronadecreet – helaas weet ik niet hetwelk – ook al aanpassingen gedaan, bijvoorbeeld aan de evaluaties van mensen die basiseducatie volgen en die, doordat ze niet naar de les kunnen komen, uitstel krijgen om iets opnieuw te doen. In dat kader moeten we dat nog eens bekijken, maar er zijn al een aantal stappen gezet. Ik heb dezelfde vraag gekregen als u, dus we nemen dat wel mee.

Vraagt nog iemand het woord? (Neen)

De algemene bespreking is gesloten.