Report plenary meeting

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Minister, de brexit is een feit. Op het nippertje is er nog een handelsakkoord uit de bus gekomen, maar de bedrijven zullen wel nog een aantal douaneformulieren moeten invullen en aan douaneverplichtingen moeten voldoen. Natuurlijk zullen er ook nog extra controles uitgevoerd worden.

Doordat veel Britse bedrijven zich voorbereid hebben en een stock voorzien hebben, is het momenteel nog redelijk kalm in de haven van Zeebrugge. Maar dat zal met de tijd wel wat drukker worden, als alles weer op volle toeren draait. Daarover maak ik me zorgen, ik vrees dat er eventueel brexitfiles zouden kunnen ontstaan in Zeebrugge.

Die files baren me zorgen om twee redenen, minister. Ten eerste omdat er tijdverlies zal zijn en dus ook eventuele economische schade voor onze bedrijven, en dat nog eens bovenop de zeer moeilijke periode door corona. Ten tweede is er de mogelijke inklimming door transmigranten en de hele problematiek daarrond. Het is namelijk zo dat in West-Vlaanderen de cijfers over de opgepakte transmigranten in december verdubbeld zijn in vergelijking met vorig jaar. Dat is toch wel onrustwekkend.

Omdat ik die bezorgdheden had, heb ik u reeds een vraag gesteld in de commissievergadering van 16 december. Daar heb ik u gevraagd of uw noodplan op orde staat, en of er een plan is waarbij, als er files ontstaan, de vrachtwagens afgeleid worden naar wachtparkings, naar brexitparkings. U hebt toen gezegd dat dat op orde staat, en dat dat plan vanaf 1 januari in werking treedt.

Nu zien we in de pers toch redelijk wat verklaringen. De eerste verklaring is die van burgemeester Pieter De Crem, die zegt dat er een parking komt op het militair vliegveld van Ursel. Maar hij uitte daarover zijn ongenoegen, en hij zei dat die parkings beter aan de havens of aan de grensovergangen kunnen komen, of ergens aan de Heizel. Nu blijkt uit een krantenartikel dat er wel degelijk een parking zou komen op de Heizel, aan parking C. Maar dan hoorden we de burgemeester van Grimbergen, die verklaarde dat ze daar eigenlijk nog niet volledig klaar voor zijn.

Mijn vraag is hoever het staat met dit plan. Kunt u daar de nodige toelichting bij geven?

Minister Peeters heeft het woord.

Bedankt voor uw vraag. Het belangt ons allemaal aan: de files, maar ook de hele brexitproblematiek. Ik heb daar in de commissievergadering van 16 december al uitgebreid uitleg over gegeven. Er zijn met name specifieke noodplannen opgemaakt, noodplannen onder leiding van het crisiscentrum. Het crisiscentrum heeft eigenlijk de coördinerende rol op zich genomen, om alle mogelijke partners aan tafel te brengen. Ik denk aan de politiediensten, zowel de federale als de lokale, het havenbedrijf en de douanediensten. Maar er is uiteraard ook het Agentschap Wegen en Verkeer en het Verkeerscentrum. In de schoot van deze coördinatievergaderingen heeft men dan ook een aantal noodplannen opgemaakt, noodplannen waar uiteraard ook de gouverneurs van de respectieve provincies bij betrokken zijn.

Die noodplannen zijn er, en die zijn er voornamelijk ook om de files te vermijden, om ellenlange files op onze autosnelwegen te vermijden. Daarom heeft men heel wat parkings ingericht waar de vrachtwagens kunnen wachten die op dat moment een rode kaart krijgen of zich niet onmiddellijk richting de haven van Zeebrugge kunnen begeven. In eerste instantie zijn er twee parkings ingericht in de onmiddellijke nabijheid van Zeebrugge. Die parkings zijn op dit ogenblik voor 15 procent benut, dus er is nog heel wat ruimte. Op het moment dat die parkings voor 70 procent zouden zijn benut, kan men opschalen naar de volgende parkings. Dat is allemaal heel duidelijk in de diverse noodplannen die zijn opgemaakt.

U verwees specifiek naar de parking van Ursel en die op de Heizel. De parking van Ursel is al klaar. Misschien is niet iedereen er even gelukkig mee, maar ze is alleszins in consensus ook voorzien als noodparking. Als de parkings van Zeebrugge vol zijn, kan men dus naar Ursel uitwijken. Op het moment dat Ursel voor 50 procent bezet is, zal men kunnen uitwijken naar de Heizel. Er is kortom een heel plan opgemaakt, en alles wordt continu gemonitord en opgevolgd door het Verkeerscentrum en door onze mensen van het Agentschap Wegen en Verkeer.

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Minister, bedankt voor uw duidelijke antwoord. Er komt dus een parking, en ook parking C op de Heizel zal dus worden gebruikt. We moeten ons toch wat vragen stellen over die parking. Is dat wel de beste plaats om zoiets te voorzien? Het is namelijk zo dat die parking inderdaad heel dicht gelegen is bij en gemakkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer voor transmigranten, die nu heel vaak in het Noordstation of het Maximiliaanpark verblijven. En in Neder-Over-Heembeek is er een centrum voor niet-begeleide minderjarige vreemdelingen.

Dat is ook zo in Zeebrugge: ik zei daarnet al dat daar nog heel wat transmigranten aanwezig zijn. Ook daar moet de veiligheid zeker en vast voorzien worden. Want die parkings zijn natuurlijk een aantrekkelijk doelwit voor mensensmokkelaars en ook voor transmigranten, die zelf in vrachtwagens klimmen. We moeten hierop voorbereid zijn. Het is echt belangrijk dat onze vrachtwagenchauffeurs daar in alle rust, in alle veiligheid kunnen verblijven. Maar ook de omwonenden moeten een veilig gevoel hebben bij die parkings.

Ik roep u op om dat brexitnoodplan volledig op punt te stellen, en te zorgen dat er voldoende overleg is. Het noodplan moet ook duidelijk zijn voor iedereen, want dat is nu blijkbaar niet zo. En de brexitparkings moeten goed worden bewaakt.

Mevrouw Lambrecht heeft het woord.

Minister, de brexit, ook al is het een zachte brexit, zorgt voor abrupte veranderingen in onze handel met het Verenigd Koninkrijk. De grens oversteken is moeilijker. Men verwacht kilometerslange wachtrijen van vrachtwagens.

De eerste twee weken is het meegevallen. Men had blijkbaar in het Verenigd Koninkrijk heel wat producten ingeslagen, maar de verwachtingen zijn toch dat de files ernstig zullen toenemen. U spreekt over een noodplan. We hopen dus dat u daarop voorbereid bent met de parkings in Zeebrugge en de verschuiving van de parkings. Ik ga het niet echt over de locatie van de parkings hebben want daarmee ben ik het eens. Maar bij ernstige opstoppingen kan het zijn dat vrachtwagenchauffeurs een dag of langer vastzitten tot al hun documenten in orde zijn. Mijn vraag is of op die brexitparkings die u voorziet de nodige coronaproof voorzieningen aanwezig zijn op het vlak van sanitair, elektriciteit, afvalcontainers en eetgelegenheden.

De heer Tommelein heeft het woord.

Minister, zoals de collega zegt, zijn de eerste weken van 2021 relatief rustig verlopen, een beetje tegen de verwachtingen in, omdat de Britten voor nieuwjaar een grote stock hebben aangelegd. Dat is uiteraard een tijdelijke situatie en we zullen waarschijnlijk steeds meer worden geconfronteerd met de echte uitrol en gevolgen van de brexit, ook in het kader van transport en mobiliteit. Het is een goede zaak dat u AWV de opdracht heb gegeven om diverse noodplannen en noodscenario's uit te werken om afhankelijk van de situatie het verkeer mee te sturen. Dat zal heel wat potentiële problemen het hoofd kunnen bieden.

Ik denk dat het belangrijk is dat wanneer een bepaald scenario in werking treedt, ook de lokale besturen en de burgemeesters hiervan op de hoogte worden gebracht. Op die manier kunnen zij mee de situatie opvolgen en waar nodig faciliteren. Volgens mijn korpschef zijn er op dit moment politiemensen ter beschikking, mocht er effectief een probleem ontstaan. Minister, misschien kunt u dat signaal geven aan uw diensten.

Ik heb nog een bijkomende vraag: hoe verloopt de samenwerking met de betrokken diensten rond de brexitproblematiek? Hoe frequent komen die samen om dit op te volgen?

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

De collega's raken al heel wat elementen aan, minister. Ik wil het nog over een specifiek element hebben. Gisteren moest ik hier zijn voor fysieke verplichtingen. Omdat het openbaar vervoer ons ‘s avonds niet meer in Anzegem terugbrengt, ben ik met de wagen teruggekeerd. Toen ik een aantal wegparkings passeerde op de E17 en de E40 was er een onwaarschijnlijke drukte van vrachtwagens die tot een stuk buiten de wegparking op de pechstrook geparkeerd stonden. Ik vond dat een zeer gevaarlijke situatie en ik denk dat ik niet de enige ben. Ik weet niet exact of het allemaal brexitgerelateerd verkeer is, dat betwijfel ik, maar het kan wel extra drukte genereren. Ik vraag me toch af of u niet versneld kunt ingrijpen om te zorgen dat er niet buiten de wegparkings op de pechstrook gestationeerd wordt door vrachtwagens. Dat lijkt mij absoluut te vermijden.

Mevrouw Fournier heeft het woord.

Minister, bij de bespreking van de beleidsbrief begin december, heb ik al de bezorgdheden, voornamelijk van Voka aangehaald. Dat was vooral de vrees dat Frankrijk op filevorming zou reageren en eventueel de grenzen zou sluiten.

Daaraan gekoppeld – collega Vaneeckhout heeft er al naar verwezen – is er de problematiek van de bezetting van onze eigen snelwegparkings. Ik heb daarover in oktober een schriftelijke vraag gesteld. Uit uw antwoord bleek dat er op sommige parkings een bezettingsgraad van meer dan 200 procent is, vooral tijdens de nacht. U zei toen wel dat het een momentopname was, en dat er een proefproject lopende is op de as E17 Alken-Kortrijk waarbij de actuele bezettingsgraad van de vrachtwagenparkings in real time wordt weergegeven om een betere spreiding te realiseren. Uit het proefproject zal men analyses kunnen maken met betrekking tot de dynamische gegevens van de bezettingsgraden.

Daarnaast zei u ook dat er echt nood is aan een Vlaams parkeerbeleid voor vrachtwagens. Dit jaar zal u daarrond een bestek uitschrijven.

Minister, graag een stand van zaken van die twee dossiers.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Er is in dit parlement al uitvoerig gedebatteerd over de brexit en de gevolgen. Dat er een noodplan nodig was om onder andere files te vermijden, was al een tijdje duidelijk. Minister, u hebt eind vorig jaar die noodplannen ook aangekondigd, met onder andere brexitparkings op verschillende plaatsen. Maar sommige lokale besturen zagen dat echt niet zitten. Er is daarnet ook al verwezen naar Aalter, naar Ursel, en er is verwezen naar Puyenbroeck, in Wachtebeke. De omwonenden hebben wel degelijk schrik, onder meer voor overlast en voor transmigranten.

Mijn vraag is dan ook hoe er gereageerd is op de bezwaren, de schrik en het protest van de omwonenden van die brexitparkings.

Minister Peeters heeft het woord.

Dank u wel, collega’s, voor de bijkomende vragen. Ik wil toch nog even benadrukken dat het Nationaal Crisiscentrum telkens die coördinerende rol op zich genomen heeft en dat men heel wat voorbereidende vergaderingen heeft gehad met alle mogelijke stakeholders, met alle mogelijke partners om goed voorbereid te zijn op heel die brexitfiles, op heel de impact van de brexit op onze Vlaamse wegen, maar ook naar de veiligheid als dusdanig. Ik kan natuurlijk maar praten voor datgene waarvoor ik bevoegd ben. Ik ben niet bevoegd voor de transmigrantenproblematiek, ik ben niet bevoegd voor alles wat te maken heeft met veiligheid, daarvoor moeten we in principe kijken naar onze collega’s van de federale overheid, meer bepaald naar datgene wat de federale politie inzake veiligheid toebehoort. Ik kan u wel zeggen dat de diensten iedere dag samenkomen, dat er iedere dag om acht uur ’s morgens een korte briefing is tussen de verschillende stakeholders, vooral vanuit het Agentschap Wegen en Verkeer en dus ook het Verkeerscentrum. Zij monitoren continu de mogelijke impact van files, van overdreven bezettingen op parkings en dergelijke. Dat wordt allemaal gemonitord, daar komt iedere ochtend een korte briefing over. Dan wordt gekeken of er her en der bijgestuurd moet worden.

Collega Tommelein, ik denk dat ik, wat dat betreft, al geantwoord heb op uw vraag: hoe verloopt die samenwerking als dusdanig? Zowel de politiediensten als het Verkeerscentrum als AWV als de diensten van de gouverneurs of de gouverneurs zelf zijn daar allemaal bij betrokken, ook de wegpolitie, om continu alles te monitoren en in kaart te brengen, en te kijken waar eventueel een bijsturing moet komen.

Dat is ook wat mevrouw Fournier vraagt: de bezettingsgraad van die parkings. We hebben een pilootproject lopende op één parking. Maar u weet ook dat ik vorig jaar een ronde heb gedaan door heel Vlaanderen, samen met toenmalig minister van Binnenlandse Zaken De Crem, om te kijken wat de noden zijn op al onze dienstenzones, op al onze snelwegparkings, om zodoende bij te sturen en daar waar investeringen nodig zijn vanuit AWV, daar ook extra in te voorzien. We weten dat die snelwegparkings of dienstenzones ook voor andere dingen gebruikt worden dan datgene waarvoor ze bestemd zijn, om de rust- en rijtijden van onze vrachtwagenchauffeurs te respecteren. We kunnen natuurlijk niet voorzien in alle mogelijke capaciteit voor die snelwegparkings, maar we willen wel de problematiek zo goed mogelijk in kaart brengen en daar waar nodig zeker uitbreiding voorzien, en ook naar de transmigrantenproblematiek toe zeker de beveiligingsmaatregelen die we op Vlaams niveau kunnen nemen, doen. U weet dat wij ook al meer doen. We hebben ook de private bewakingsopdrachten die eigenlijk tot de politionele taken behoren. Daar zorgen wij voor een extra ondersteuning aan de wegpolitie om via private bewakingsopdrachten extra in te zetten op de veiligheid van onze dienstenzones en onze parkings.

Maar terug naar het verhaal van de brexit en onze noodparkings. Ik heb daarstraks al gezegd dat misschien niet iedereen gelukkig is met de specifieke aanwijzing van de ene of de andere parking. Maar dat is opnieuw in overleg met alle mogelijke partners gebeurd. Dat is mee opgenomen in die bijzondere nood- en interventieplannen waar de gouverneurs ook meer bevoegd zijn voor de verdere uitrol. Deze parkings, dus specifiek Ursel, alsook de Heizel, zijn daarvoor opgenomen.

Mevrouw Lambrecht, u vraagt of die op dit moment allemaal volledig en coronaproof uitgerust zijn. Zeker voor Ursel kan ik u daar een bevestigend antwoord geven. Daar is voorzien in alle mogelijke sanitair, in communicatiediensten en dergelijke. Dat is dus allemaal volledig klaar. Op het moment dat de parkings in de nabijheid van de haven van Zeebrugge een bezetting hebben van 70 procent, zullen die volledig op punt staan in Ursel om daar de capaciteit te kunnen opvangen. In Ursel kunnen ruim zeshonderd vrachtwagens geplaatst worden. Op het moment dat Ursel een capaciteit heeft van 50 procent, dan zal ook – en die parking is vandaag nog niet volledig in orde, maar daar werkt men aan – de parking op de Heizel sowieso alle bijkomende maatregelen krijgen.

Mevrouw De Vreese, u zegt: kort bij het openbaar vervoer, wat met de transmigrantenproblematiek? Ook daar is uiteraard rekening mee gehouden bij de coördinatievergaderingen vanuit het crisiscentrum. Ik neem ook aan dat daar de bevoegde instanties ook hun maatregelen zullen nemen. Als blijkt dat daar een verhoogde transmigrantenproblematiek is, dan moet er uiteraard extra ingezet worden op het vlak van beveiliging en veiligheidsmaatregelen, om zodoende te zorgen voor de veiligheid van onze vrachtwagenchauffeurs die gebruik moeten maken van die parkings.

Ik heb er alleszins alle vertrouwen in. Er is heel veel voorbereidend werk gedaan in dat hele brexitverhaal en in de opmaak van deze bijzondere nood- en interventieplannen. Ik heb er dus alle vertrouwen in dat alles goed en vlot verloopt. We weten dat vandaag de dag nog niet alles op volle capaciteit zit. We weten dat heel wat mensen uit Oost-Europa momenteel nog met vakantie zijn en dat die straks ook op onze Vlaamse wegen richting de haven van Zeebrugge of richting Frankrijk zullen rijden. Kortom, we verwachten nog wel een toeloop, maar we zijn er alleszins op voorbereid en we denken dat op dit ogenblik alles perfect in kannen en kruiken is.

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Minister, ik reken inderdaad op u om ook van Vlaamse kant aan de kar te trekken om te duiden op het feit dat die parkings wel degelijk veilig moeten zijn voor onze vrachtwagenchauffeurs. Maar zoals u zelf ook kadert, is het niet enkel een zaak van het Vlaams niveau. Om de kern van de zaak aan te pakken, moeten we gaan naar een vorm van migratie waarbij er voor ongecontroleerde migratie geen plaats is, naar Australisch model, zoals ook de Britten zullen doen. Dat is dan op het niveau van de Europese Unie. In het federaal parlement ligt er een zeer interessant wetsvoorstel klaar om inklimming in vrachtwagens strafbaar te maken. Dat is blijkbaar zo interessant dat zelfs Open Vld daar een soort van copy-paste van gemaakt heeft en het nogmaals heeft ingediend. Ik hoop dat dat wetsvoorstel nu eindelijk goedgekeurd kan worden. Het onze ligt al meer dan een jaar klaar. Het nieuwe is nu ingediend. Dus, collega's, over alle fracties heen, dring er alstublieft bij uw collega's op aan om dat wetsvoorstel goed te keuren en te stemmen. (Applaus bij de N-VA)