Report plenary meeting

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, gisteren werden er door het Overlegcomité nieuwe coronamaatregelen genomen, met als uitgangspunt: de economie moet blijven draaien en de scholen moeten open kunnen blijven. En daar ben ik het absoluut mee eens, maar daarvoor geeft men alweer een zware klap aan de horeca. Voor cafés wordt het sluitingsuur vervroegd van 1 uur naar 23 uur, zogenaamd omdat ze hotspots van besmettingen zijn. Maar op basis waarvan is die beslissing genomen? Hoeveel besmettingen zijn er al effectief vastgesteld in de horeca? Is er überhaupt bewijs dat als cafés vroeger sluiten, dat ook maar één besmetting minder zal opleveren? Neen, die maatregel bevestigt voor mij alleen de indruk dat Vlaanderen moet boeten voor Brussel. Want voornamelijk in de gemeenten Molenbeek, Schaarbeek en andere Brusselse migrantenenclaves worden de coronamaatregelen massaal niet nageleefd en kleuren de cijfers donkerrood. En dan heeft men het in politiek correcte kringen eufemistisch over ‘moeilijk bereikbare groepen’. Men durft het probleem niet eens bij naam te noemen. En daar moet heel het land dan voor opdraaien.

Minister-president, waarom zegt men niet gewoon dat het gaat om grote groepen Afrikaanse en Noord-Afrikaanse migranten die geen gezag, geen autoriteit, geen regels aanvaarden? Dat men die zaken onder de mat veegt, daar worden nu tienduizend Vlaamse café-uitbaters het slachtoffer van. En de volgende vraag zal niet zijn om hoe laat een café de deur moet sluiten, maar hoeveel cafés definitief de deuren moeten sluiten wegens een faillissement.

Dat verzwijgen van de echte problemen, minister-president, zijn de Vlamingen beu. Ik ben het beu. Waarom zegt u niet gewoon waar het op staat? Waarom legt u de verantwoordelijkheid niet bij de lakse, wegkijkende politici in Brussel, die de problemen niet durven aan te pakken, uit angst voor hun electorale allochtone achterban? Waarom verdedigt u in hemelsnaam de belangen van de Vlaamse horeca niet? Café-uitbaters in Vlaanderen verdienen meer respect en meer steun van hun Vlaamse Regering. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Minister-president, gisteren zijn er verstrengingen aangekondigd voor heel het land. Vandaag, zonet, zijn er door de Brusselse Hoofdstedelijke Regering drastische maatregelen aangekondigd voor Brussel zelf. Die verstrengingen zijn ook nodig om het virus in te dijken en vooral om erger te voorkomen, maar het is en blijft natuurlijk een moeilijke boodschap, in de eerste plaats voor de horeca. Maar ook voor gezinnen – denk maar aan communievieringen en dergelijke meer – blijft het een moeilijke boodschap.

Het is op dit ogenblik ook belangrijk om te kijken hoe we de mensen beter kunnen motiveren. Er is al enkele weken sprake van een systeem van kleurencodes en een barometer. Dat kan helpen om mensen te motiveren om de regels te respecteren. Als men het goed doet, worden de regels opnieuw versoepeld. Ten tweede geeft dat systeem ook de mogelijkheid om daar in te grijpen waar het virus het meest circuleert, om zo min mogelijk maatregelen te moeten nemen voor heel het land, maar zich te kunnen concentreren op die regio's waar het virus het meest aanwezig is.

Deze morgen heb ik professor Vlieghe op de radio gehoord. Zij heeft gezegd dat het systeem eigenlijk klaar is. Het is het Overlegcomité dat nu beslist. Wanneer zou het Overlegcomité dit systeem kunnen uitrollen? Op welke manier kunnen we dat goed afstemmen op de kleurencodes die al bestaan, bijvoorbeeld in Vlaanderen, voor het onderwijs en voor cultuur?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Bedankt voor de vragen, collega's. Ik wil eerst even benadrukken dat er in het beheren van de coronacrisis een voor Vlaanderen toch wel belangrijke evolutie is, namelijk dat het Overlegcomité nu in de sturende positie zal zitten. Het Overlegcomité zal weer in zijn oude, proportionele samenstelling fungeren. Eergisteren was dat nog niet het geval, gisteren wel.

Een proportionele samenstelling, dat wil zeggen: evenveel leden van de Federale Regering als leden van gewesten en gemeenschappen, en binnen het geheel van de gewesten en de gemeenschappen twee voor Vlaanderen, één voor Wallonië, één voor de Franse Gemeenschap en twee voor Brussel, de minister-president en iemand van de andere taalrol, dus in dit geval ook een Vlaming. De Duitstalige Gemeenschap is aanwezig en kan in dat Overlegcomité enkel stemmen als het over een belangenconflict gaat waar de Duitstalige Gemeenschap in betrokken is. Dat om even het kader te schetsen, een totaal ander kader, wat mij betreft, dan het kader van de Nationale Veiligheidsraad. Dit is een proportionele samenstelling.

Mijnheer Janssens, de cijfers zijn in heel het land enorm gestegen, ook in Vlaanderen. Er is nog een provincie in Vlaanderen die niet in de zone komt die later oranje zou zijn op de barometer, op die barometer kom ik straks nog terug. Vandaar dat er een beperkt aantal, weliswaar een zeer beperkt aantal bijkomende verstrengingen zijn doorgevoerd. Op tafel lag het voorstel om te verstrengen voor restaurants en cafés. Mijn indruk is dat de maatregelen in de restaurants in Vlaanderen, een uitzondering niet te na gesproken, naar de letter van de wet worden toegepast. Ik zie dan ook totaal geen reden voor een passe-partout voor iedereen. Een restaurantgegeven is trouwens iets totaal anders dan een cafégegeven.

Volgens de specialisten van Sciensano ligt de bron van besmettingen inderdaad bij het cafégebeuren, vooral laat op de avond. Mijnheer Jansens, u gaat ongetwijfeld ook af en toe op café. De sfeer in een café om 11 uur ’s avonds kan grondig verschillen van die om 1 uur ’s nachts. Vandaar dat we een beperkt aantal maatregelen hebben genomen die zich toespitsen op twee plaatsen. Zo moeten de cafés twee uur vroeger sluiten. Ik besef dat dat heel erg vervelend is voor de caféwereld maar is dat nu een aanslag op de caféwereld? Daar durf ik toch wel vragen bij stellen. Ik wil u er ook aan herinneren dat wij al honderden miljoenen euro in de horeca hebben gestopt gedurende de laatste zes maanden. Er is enorm veel geld gegaan naar de ondersteuning van de horeca en Horeca Vlaanderen is ons daar ook bijzonder erkentelijk voor.

Een tweede verstrenging gaat over de bewuste persoonlijke contacten die men kan hebben. Dat waren er vijf per gezinslid, nu nog drie. Men mag nog vier mensen thuis ontvangen en men mag nog met vier mensen tegelijkertijd aan één tafel op café zitten. De basis daarvan is dat het cafégebeuren en het samenkomen bij mensen thuis een oorzaak zijn van de verspreiding van het virus. We moesten daar dan ook op ingrijpen voor een maand in de hoop dat het aantal dan gereduceerd is. De maatregelen gelden voor een maand omdat de incubatietijd van het virus tien à veertien dagen bedraagt.

Een ander element is de barometer die al een tijdje geleden is voorgesteld door Celeval. Daar zijn een aantal vragen over gesteld maar ik denk dat de parameters nu als dusdanig wel min of meer klaar is. Maar wanneer we de barometer aankondigen, dan moeten we ook de situatie in de verschillende kleuren, geel, oranje of rood verklaren en de maatregelen die daarbij moeten worden genomen. Daarnaast moet worden verduidelijkt hoe het per kleur zit met de verschillende protocollen die vandaag bestaan in de horeca, de cultuursector, de evenementensector enzovoort.

Minister-president, kunt u afronden?                                                       

Sommige van die protocollen hebben ook al een gradatie in zich, sommige niet. Dat ligt nu nog op tafel en wanneer die oefening is afgerond, zullen we de barometer afkloppen. Vraag me nu niet of dat nog veertien dagen of nog drie weken zal duren, maar we spreken in dat tijdsgewricht.

De heer Janssens heeft het woord.

Minister-president, ik weet niet wat er in de cafés in Brasschaat tussen 11 uur ’s avonds en 1 uur ’s nachts allemaal gebeurt, ik wil het misschien ook niet weten, maar in elk geval zie ik in de Limburgse cafés, waar ik kom, ook op die uren, geen exuberante dingen. Als u dan zegt dat twee uur vroeger sluiten nauwelijks een impact zal hebben voor de café-uitbaters, dan vraag ik u of u nog wel eens op café gaat, want ga die boodschap daar maar eens verkondigen. Luister maar eens naar de café-uitbaters die gisteren die maatregelen hebben vernomen en daar vandaag met heel veel kritiek op reageren.

Want wat ik nu zie, is een maandenlang aanslepende situatie in Brussel die maar niet wordt aangepakt, en hier en daar een hotspot in Vlaanderen waar men blijkbaar niet doelgericht gaat interveniëren. En nu gaat men een hele klas straffen voor de proppenschieters op de laatste bank die de leerkracht niet hard durft aan te pakken. Want we zien of lezen in onderzoeken dat we eind volgend jaar 23.000 faillissementen in ons land mogen verwachten, waarbij volgens onderzoek 76.000 jobs verloren zouden gaan.

We zien ook dat de grootste problemen zich in de horeca zullen voordoen: iets meer dan de helft dreigt daar kopje onder te gaan. Dan vraag ik u, voor die caféuitbaters die nu in mijn ogen veel te hard worden getroffen: hoe u gaat voorkomen dat daar massaal faillissementen zullen zijn? Hoe gaat u die de komende maand ondersteunen? (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Minister-president, net om gericht te kunnen optreden heb je die kleurenbarometer nodig. Dus ik hoor dat men nu aan het kijken is hoe we die zo eenvormig mogelijk kunnen maken door ze af te stemmen op de protocollen en de kleurencodes die al bestaan voor cultuur, evenementen, onderwijs en dergelijke meer. Ik denk dat dat een belangrijke oefening is om te komen tot eenduidige maatregelen. Want dat was het positieve van gisteren, denk ik: de Nationale Veiligheidsraad is weg en er is nu een Overlegcomité. Dat is weer een etappe minder. Zo kan er duidelijker en sneller worden gehandeld in deze coronacrisis.

Ik zou voor die kleurenbarometer ook willen vragen dat men dat elan aanhoudt en dat het toch snel vooruitgaat om de haarden te kunnen aanpakken daar waar ze zich bevinden.

De heer Vandaele heeft het woord.

Minister-president, ik heb hier in dit halfrond de voorbije maanden al heel vaak aangeklaagd dat Vlaanderen en de Vlaamse Regering enkel door de minister-president vertegenwoordigd was in die Nationale Veiligheidsraad, en dat dat niet eens verankerd is in het koninklijk besluit.

Dat het zwaartepunt nu verschuift naar het Overlegcomité tussen de federale overheid en de deelregeringen van de gewesten en gemeenschappen, is voor ons zonder meer een stap in de goede richting. Dat geeft Vlaanderen inderdaad meer gewicht in dat hele verhaal rond COVID-19. Wat ons betreft is dat in elk geval een belangrijke stap.

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Collega’s, ik ben blij dat er een frisse wind waait door het Overlegcomité, onder andere met Frank Vandenbroucke. Ik ben ook blij dat er goed wordt samengewerkt, en ik ben ook blij met de heldere communicatie. Ik denk dat echt iedereen daarop zit te wachten. Mensen hebben het sowieso moeilijk en ze zijn het beu, dus het moet echt duidelijk zijn wat wel en niet kan.

Die genomen maatregelen zijn echt voor niemand leuk, maar ze zijn wel nodig. En we moeten er nu samen door. Het is er al over gegaan, maar heel veel sectoren zijn nu opnieuw getroffen, minister-president. Mijn vraag is of Vlaanderen in bijkomende compensatiemaatregelen voorziet voor al die sectoren, om hen door die nieuwe periode te helpen.

De heer Schiltz heeft het woord.

Minister-president, ik denk dat iedereen het erover eens is dat de presentatie gisteren een verademing was: helder, to the point, eenvoudig te begrijpen maatregelen. Ook de herinstallering van het Overlegcomité als sturend orgaan lijkt mij een heel goede zaak. Ik ben ook heel blij dat u ten aanzien van de collega’s van het Vlaams Belang bevestigt dat de cijfers zich in heel het land manifesteren, en dat ze daar stijgen.

Wat ik ook heb gehoord, is de vraag waarom het voor de restaurants niet geldt en voor de cafés wel. U hebt aangeven dat er binnen de horeca, en vooral in de cafés, een verhoogde besmettingsgraad is. Ik denk dat de bevolking, en zeker de café-uitbaters, dat moeten weten.

Ik denk dat wij allemaal fan zijn van de horeca. Ik denk dat hier niemand in dit halfrond zit die wil dat de horeca failliet gaat, niemand. De minister-president heeft het aangehaald: er zijn al miljoenen euro’s uitgegeven om de horeca te steunen. En als het nodig is zullen we dat opnieuw doen.

Maar, collega Janssens, niemand heeft er baat bij om opnieuw de allochtone gemeenschap met alle zonden van Israël te beladen. Als ik u bezig hoor, is de allochtone gemeenschap verantwoordelijk voor de klimaatcrisis, de werkloosheid, de huizenprijzen, de verkeersongevallen, en als we niet opletten ook nog voor het feit dat het vandaag misschien regenachtig is.

Kunt u afronden?

Deze crisis pakken we niet aan door bepaalde bevolkingsgroepen de schuld te geven, deze crisis pakken we aan door te appelleren aan de verantwoordelijkheidszin van iedereen.

Minister-president, ik wil vragen dat deze regering de horeca toch zeker niet laat vallen, en dat we de cafés de nodige steun zullen bieden indien zij belangrijk omzetverlies lijden.

De heer D’Haese heeft het woord.

Heel opvallend bij het Vlaams Belang is dat wanneer mensen besmet raken, het Brusselaars of allochtonen zijn en wanneer ze een café hebben, het Vlamingen zijn. Beste Vlaams Belangers, dat virus raakt iedereen, welke afkomst je ook hebt, welke taal je ook spreekt of waar je ook woont. Maar vooral daar waar mensen dicht op elkaar wonen, daar treft het veel mensen. Dat is dus in Antwerpen, in Gent, in Brussel enzovoort.

Minister-president, de maatregel voor de cafés is uiteraard geen aanslag, maar heeft wel een heel zware impact voor de eigenaars van de cafés. Ik denk dat het nodig is dat er extra ondersteuning komt, want er zijn al miljoenen euro’s uitgegeven, maar dat was voor maatregelen die al genomen zijn. Er worden nu opnieuw maatregelen genomen. Er zijn letterlijk tienduizenden mensen door geïmpacteerd. Vorige week hebben jullie hier 4,3 miljard euro voor het relanceplan aangekondigd. Ik snap nu niet goed dat u de vinger op de knip houdt om die mensen verder te ondersteunen en dat u al zegt dat er geen extra steun zal komen. Wilt u daarop terugkomen en alsnog de deur openzetten voor steun aan de uitbaters die door deze maatregelen zullen worden getroffen?

Minister-president Jambon heeft het woord. U hebt zowaar zes minuten. U kunt zich volledig laten gaan.

Ik ga die zes minuten absoluut niet vullen. Ik wil nog eerst aan collega Janssens het volgende zeggen. Ik weet niet of u deze morgen het nieuws hebt gevolgd, maar in Brussel is de situatie erger dan in de rest van het land. Brussel heeft dus bijkomende maatregelen genomen: alle cafés dicht. (Opmerkingen van Chris Janssens)

Het is ook pas de laatste dagen dat Brussel zo hoog gaat. (Opmerkingen van Chris Janssens)

Ja, u kunt altijd uw schouders ophalen, u kunt het licht van de zon ontkennen, maar begin augustus was er in Antwerpen een probleem. Er zijn plaatselijk in Antwerpen bijkomende maatregelen genomen, naar mijn persoonlijke mening veel te breed. De cirkel rond Antwerpen was veel te breed volgens mijn persoonlijke mening. Maar goed, er zijn toen gericht lokale maatregelen genomen.

Vandaag kijken we naar Luik, vanuit het Vlaams Parlement niet als verantwoordelijken, maar we kijken wel naar Luik, en we zien dat de situatie daar de maatregelen gaat overstijgen. De vraag van het Overlegcomité was ook om, wanneer de huidige tendens in Luik zich effectief doorzet, daar ook bijkomende maatregelen te nemen.

Er is afgesproken dat wanneer lokale maatregelen nodig zijn, de gouverneur in samenspraak met de minister van Binnenlandse Zaken maatregelen neemt. Waarom in samenspraak met de minister van Binnenlandse Zaken? Omdat je theoretisch drie types gouverneur kunt hebben: een gouverneur die te laks zou zijn, een gouverneur die de juiste maatregelen neemt en een gouverneur die een ‘overshoot’ doet. Het is door de samenspraak met de minister van Binnenlandse Zaken dat we denken dat dat gekalibreerd zal worden naar de juiste maatregelen op het juiste moment. De gouverneur en de minister van Binnenlandse Zaken kunnen samen het territorium binnen de provincie bepalen waar ze die maatregelen van kracht laten worden. Die fijnmazigheid zit in het systeem ingebakken. U kunt zeggen dat dat al eerder had moeten gebeuren. Ja, als we het allemaal op voorhand hadden geweten, dan hadden we waarschijnlijk hier en daar anders geageerd.

Ik hoor de vraag naar bijkomende steun voor de horeca. De Vlaamse Regering heeft van in het begin het motto gehuldigd dat wij niet elke euro verlies willen bijpassen. Dat is onmogelijk, dat kunnen we de belastingbetaler echt niet aandoen. Maar we willen ook geen faillissementen, we willen bedrijven in de ruimste betekenis van het woord, die gezond waren voor de coronacrisis, door de crisis heen helpen. Dat zullen we monitoren bij wijze van spreken van dag op dag en dus ook ons beleid daaraan aanpassen. Ik zeg het nog eens, ik wil geen valse verwachtingen scheppen, wij gaan niet de laatste euro verlies dichtrijden. Dat is onbetaalbaar en ik hoop dat niemand dat verdedigt.

De heer Janssens heeft het woord.

Minister, dat Overlegcomité was voor het eerst met de federale premier van de Vivaldiregering, waarvan uw twee Vlaamse coalitiepartners, CD&V en Open Vld, u een mes in de rug hebben gestoken. (Rumoer)

Dat Overlegcomité was voor mij ook een test om te zien of u daar de belangen van de Vlamingen assertief zou verdedigen. U bent in die test niet geslaagd omdat u, wat mij betreft, de Vlaamse café-uitbaters in de steek laat. Zelfs die café-uitbaters die zich de voorbije maanden scrupuleus aan de regels hebben gehouden, worden nu als coronabesmettingshaarden voorgesteld. Ik vind dat geheel onterecht. En ja, ik roep ook alle Vlamingen op om zich aan de regels te houden. Iedereen kent de regels of zou ze intussen moeten kennen. Maar ik kom ook op voor die horecaondernemers die nu al maandenlang zitten te ploeteren om overeind te blijven, die allerlei maatregelen nemen om hun cafés aan te passen aan al die voorziene maatregelen, die allemaal doen wat gevraagd wordt, en die nu door de politiek en ook door de Vlaamse Regering in de steek worden gelaten. Als we daar de komende maanden een sociaal en economisch bloedbad gaan zien, dan zullen de Vlaamse partijen in deze regering daar ook verantwoordelijk voor zijn. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Minister-president, ik heb vooral gehoord dat u aan het einde hebt gezegd dat u de situatie in de horeca van dag tot dag zult monitoren om te zien of een aantal steunmaatregelen die we in het verleden hebben genomen en die intelligent in elkaar zaten, waarbij een bepaald omzetverlies leidde tot een bepaalde steunmaatregel, ook in de toekomst nodig zouden zijn. De maatregelen nu zijn voor een maand, dus laten we goed opvolgen hoe het verloopt, en als het echt nodig zou zijn, kunnen we misschien alsnog beslissen om te steunen.