Report plenary meeting

De heer Muyters heeft het woord.

Minister-president, op 28 april is de laatste hindernis weggenomen om een nieuw handelsakkoord te sluiten tussen Mexico en de Europese Unie. Dan zou je denken: applaus op alle banken, want export is belangrijk voor heel Europa, voor België en zeker voor Vlaanderen. Een derde van de jobs in Vlaanderen hangt af van onze export. Ook als we het hebben over het postcoronatijdperk en de exitstrategie, heeft de export daar een belangrijke rol in.

Je zou denken dat iedereen hiervoor staat te applaudisseren: een nieuw handelsakkoord, een gemengd handelsakkoord. Maar neen, opnieuw hebben Wallonië en de Waalse Regering zich tegen dit handelsakkoord gekeerd, alweer om protectionistische redenen voor hun landbouw. Ze gaan er immers van uit dat het Mexicaans rundsvlees Wallonië gaat overspoelen.

Ze zouden ondertussen beter moeten weten, want ze waren ook tegen het handelsakkoord met Canada, en de Franse president Macron heeft recentelijk nog gezegd dat ze zich daarin hebben vergist. Twee jaar na dat handelsakkoord weten we dat slechts 0,04 procent van het rundsvlees in Europa uit Canada komt. Bovendien staan er in het handelsakkoord met Mexico maatregelen dat, mocht er een overspoeling zijn van hun rundsvlees in Wallonië, daartegen maatregelen kunnen worden getroffen.

Minister-president, welke mogelijkheden ziet u om te vermijden dat het Waalse protest onze Vlaamse export en dus ook onze Vlaamse welvaart zal blokkeren?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Mijnheer Muyters, de gezondheidscrisis heeft inderdaad een gigantische impact op onze economie, die een economie van vrijhandel is, en de vrijhandel is de levensader van onze economie. U zei terecht: een op de drie jobs in Vlaanderen hangt af van de export. We bepleiten het consequent voortzetten van de ambitieuze Europese handelsagenda om onder meer de diversiteit en de weerbaarheid van onze handel te versterken.

Het nieuws dat de EU en Mexico een akkoord hebben gevonden over een handelsovereenkomst, is dan ook een welgekomen stap in de goede richting voor Vlaanderen. Ik heb net als u nota genomen van het Waalse protest tegen het landbouwluik van de overeenkomst met Mexico.

Mijn diensten hebben de finale analyse die ze van het akkoord hebben gemaakt, nog niet helemaal afgerond. Daarbij is er aandacht voor de defensieve, maar ook de offensieve belangen die we hebben. Dat zal import opleveren voor ons, maar ook exportopportuniteiten bieden, want uit een eerste analyse blijkt dat Mexico een netto-importeur is van landbouwgoederen, met een grote invoer van kippenvlees en varkensvlees, wat ook weer exportmogelijkheden voor onze Vlaamse landbouwers kan betekenen. Vandaag is Mexico een veeleer bescheiden exportbestemming voor Vlaanderen van 1,3 miljard euro, maar dit handelsakkoord biedt dus nieuwe kansen. Door het wegvallen van zowel tarieven als niet-tarifaire barrières kan het land een interessante exportbestemming worden voor heel wat producten en diensten uit Vlaanderen.

Ik hoop dat mijn Waalse collega's nu ook zullen overgaan tot een redelijke analyse. De analyse die wij maken, zal ik met plezier delen met de Waalse collega's, zodat ze vervolgens ook een onderbouwd standpunt kunnen innemen.

Vandaag zijn we in ieder geval niet gebaat bij hoogoplopende politieke discussies. Ik hoop wel dat we in de komende weken en maanden op een constructieve manier kunnen samenwerken met de andere deelstaten rond dit dossier, en dat ik de vrienden uit Wallonië kan overtuigen van het belang van dit dossier.

Ik denk dat het nodig is dat we die argumenten delen, ook omdat we intussen genoeg ervaring hebben opgedaan door het handelsakkoord met Canada. Een van de argumenten is dat er binnen het handelsakkoord de mogelijkheid bestaat om maatregelen te nemen indien Wallonië overspoeld wordt met rundsvlees. Als u daarbovenop Wallonië kunt overtuigen dat de offensieve mogelijkheden belangrijker zijn dan de defensieve die het nu naar voren schuift, dan vind ik dat een goede stap vooruit. Misschien kunt u in de toekomst binnen Europa ervoor pleiten om het handelsakkoord en het investeringsakkoord te splitsen, zodat we niet telkens opnieuw die problemen hebben. Een handelsakkoord kan binnen Europa worden goedgekeurd en onmiddellijk van kracht zijn. Dat is volgens mij een makkelijkere situatie. Ik zou graag hebben dat u dat binnen Europa wilt bepleiten.

De heer Van Rompuy heeft het woord.

Na het debacle rond het CETA-verdrag (Comprehensive Economic and Trade Agreement) van enkele jaren geleden heeft Europa een aantal regels veranderd om het mogelijk te maken dat het gros van de bepalingen in een handelsakkoord kan worden toegepast. Vaak gaat het over 90 procent van de bepalingen. Het akkoord wordt dan niet het slachtoffer van de profileringsdrang van deze of gene in de eigen interne politiek.

Bij dit specifieke verdrag komt de bezorgdheid over landbouw vanuit Wallonië. Het verdrag bepaalt duidelijk dat de veiligheidsvoorschriften of de sanitaire voorschriften die in de EU van toepassing zijn ook van toepassing zullen zijn op de voedingsmiddelen die geïmporteerd worden. We kijken uit naar uw analyse om erover te waken dat dat in de toekomst ook het geval zal zijn.

Ik wil tot slot gewoon meegeven dat het in de Europese besluitvorming nooit verstandig is om alleen te gaan staan met een veto. Of dat nu over de vrijhandel of het klimaat gaat, alleen gaan staan met een veto is nooit een verstandige politiek.

De heer Rzoska heeft het woord.

Ik vind het altijd wat vreemd dat er vragen worden gesteld over de positie van Wallonië door mensen die zelf heel veel belang hechten aan autonomie. Ik vind dat een zeer vreemde redenering. Wat mij daaraan stoort, mijnheer Muyters, is dat het niet alleen Wallonië is dat voorbehoud maakt, ook Oostenrijk, Frankrijk, Ierland en zelfs de eigen Boerenbond hebben een aantal vragen bij dit akkoord. Ik zou het op prijs stellen dat als we de discussie voeren we die open genoeg voeren.

Minister-president, er zijn een aantal bezorgdheden die niet alleen in Wallonië leven, maar ook in de lidstaten die ik heb opgesomd en bij de Boerenbond. Zult u daarvoor op de een of andere manier binnen Europa de aandacht vragen? Want wij zijn wel degelijk een belangrijk exportland, maar we mogen niet naïef zijn. Dit moet op een eerlijke en faire manier gebeuren en aan een juiste juridische controle onderworpen kunnen worden. 

Minister-president Jambon heeft het woord.

Het verschil tussen Wallonië en de andere lidstaten is dat wij binnen het huidige staatsbestel mee in de positie van Wallonië worden gedwongen. Het zou beter zijn indien we beide rechtstreeks in Europa vertegenwoordigd zouden zijn. Daardoor zijn we gevoeliger voor wat Wallonië of Brussel of een andere geleding doet.

Natuurlijk willen wij met alle bezwaren en bedenkingen rekening houden en kijken hoe we binnen Europa een zo breed mogelijk draagvlak kunnen vinden. We weten allemaal dat als Europa met Mexico zo’n akkoord wil sluiten, daarin niet alle belangen van elke belangengroep in elke lidstaat kunnen worden opgenomen. Op een bepaald moment kom je tot iets waarover je kunt oordelen of je dat als geheel aanvaardbaar en verdedigbaar vindt. Als je als organisatie, die 27 lidstaten vertegenwoordigt, zo’n akkoord moet afsluiten, dan moet je kijken of het geheel verdedigbaar is. En ja, als je het alleen zou schrijven, zou je nog dingen willen aanvullen, maar dat is nu niet zo.

De heer Muyters heeft het woord.

Mijnheer Rzoska, ik denk dat u af en toe het verdrag met MERCOSUR en het verdrag met Mexico, dat nu voorligt, met elkaar verwisselt. Ik zeg uitdrukkelijk dat onder meer president Macron heeft gezegd dat hij zich heeft vergist over het CETA-akkoord met Canada en dat er ten gevolge daarvan uiteraard geen massa runderen en rundsvlees Europa is binnengekomen.

Minister-president, ik ben blij dat u me steunt, al verbaast dat me niet, in mijn bekommernis dat wij onze export nodig hebben. Wij zullen onze export ook nodig hebben om uit die coronacrisis te komen en zo de welvaart en het welzijn in Vlaanderen te blijven garanderen. Ik denk dat het dan toch ook maar rechtvaardig is dat we aan de Waalse Regering vragen dat zij onze welvaartscreatie niet zinloos beschadigt, temeer omdat er van Vlaanderen wordt verwacht dat we die welvaart ook delen met Wallonië.