Report plenary meeting

De heer Bothuyne heeft het woord.

Voorzitter, de terminologie is niet toevallig gekozen. We zijn in oorlog. We zijn in oorlog met die onzichtbare vijand, met dat virus. Het front verplaatst zich langzaamaan, of breidt zich uit van de ziekenhuizen en de woonzorgcentra naar onze economie, naar de werkvloer van onze bedrijven en die van vele zelfstandigen. 

Collega Vande Reyde gaf daarnet al een bloemlezing van een aantal berichten die de laatste dagen in de media terug te vinden waren: 180.000 werknemers en 70.000 zelfstandigen die dreigen hun job, hun inkomen, te verliezen. Noodkreten vanuit de horecasector, vanuit het toerisme, vanuit de eventsector. Een op de drie kmo’s zegt te vrezen voor het voortbestaan. De technologische industrie draait opnieuw, maar op slechts drie vierde van de capaciteit. De voedingssector lijdt zwaar onder de beperkingen die er op dit moment zijn voor onze export. Ik kan zo nog wel een tijdje doorgaan.

Vlaanderen heeft heel snel gereageerd. De Vlaamse Regering gaf steun om de liquiditeit van zelfstandigen en bedrijven op niveau te houden. Denk aan de hinderpremie, aan de compensatiepremie, waarvan er ondertussen vele tienduizenden werden uitbetaald. Denk ook aan de handelshuurregeling. Maar meer is nodig, collega’s.

Dan komen we inderdaad, in tijden van oorlog, bij extra wapens en extra munitie voor onze Vlaamse kmo’s, minister, om de solvabiliteit op peil te houden, om ervoor te zorgen dat de kapitaalspositie van onze Vlaamse kmo’s overeind blijft en we op die manier zoveel mogelijk jobs in Vlaanderen kunnen redden in deze crisistijd.

Wat zult u dus extra voorzien aan wapens, munitie, een Vlaamse bazooka voor onze Vlaamse kmo’s?

Minister Crevits heeft het woord.

Dank u wel, collega Bothuyne. Ik zal misschien aan de collega’s uitleggen wat een bazooka is. Dat is altijd nuttig. Een bazooka is een antitankwapen dat werkt met zogenaamde holleladinggranaten. Het is via die techniek dat de bazooka in staat is om pantsering te doorboren en niet af te ketsen.

Dus, collega's, een bazooka is niet zozeer een groot en zwaar wapen, maar een slim wapen. Je kunt het zelfs op je schouder dragen. In die zin vind ik het niet zo slecht gevonden, mijnheer Bothuyne, ik was er niet zelf opgekomen, maar we hebben enig opzoekingswerk gedaan. Wat we aan instrumenten inzetten in Vlaanderen moet slim zijn. Het moet complementair zijn aan wat de federale overheid doet. Het moet complementair zijn aan en gebruikmaken van alle instrumenten die Europa ter beschikking stelt.

We hebben op dit ogenblik vijf zaken die nodig zijn en waarvan er al een aantal beslist zijn. Ten eerste, alle bedrijven die bij ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) cofinanciering of startleningen openstaan hebben, hebben uitstel van betaling gekregen. Dat is heel belangrijk om die moeilijke periode te overbruggen.

Ten tweede, we hebben het hier al uitgebreid over gehad, zijn er onze waarborgen. In totaal is er voor 3 miljard euro waarborgcapaciteit. Tegenover het volume leningen zou dat ons tot 5 à 6 miljard euro aan kredieten kunnen leiden. Dat is super belangrijk voor onze banken.

Ten derde zijn er de achtergestelde leningen op drie jaar waar Europa nu ook zijn zegen aan gegeven heeft. Dat geldt ook voor leningen tot 2 miljoen euro en zelfs 3,5 miljoen euro als de privésector meedoet. Er is nog een heel specifiek instrument voor de handel: de voorschotten voor de handelshuur.

Vier, we hebben vorige vrijdag met de Vlaamse Regering beslist om de verruimde win-winlening in het leven te roepen, dat is super belangrijk om het spaargeld van mensen te mobiliseren.

Vijf, ik volg de tussenkomsten van onze collega’s in het parlement  om te zien of we met kapitaalparticipaties de set aan instrumenten volledig kunnen maken. Er zijn nog zorgen op dat vlak waardoor we als Vlaamse Regering daarover nog geen beslissing genomen hebben. Maar het kan mits goede omkadering een goed instrument zijn om kapitaalparticipaties te stimuleren.

De heer Bothuyne heeft het woord.

Minister, u ontpopt zich als een echte generaal op het terrein. Dat kan alleen maar als positief omschreven worden in deze oorlogstijd.

Uw bazooka moet inderdaad slim en licht zijn. Er ontbreekt inderdaad nog wat munitie om deze oorlog helemaal te kunnen winnen. U verwees er zelf naar, het stimuleren en ondersteunen van kapitaalparticipatie kan het verschil maken op dit moment voor veel bedrijven die in een noodsituatie komen. Er is al vaak verwezen naar de oude wet-Cooreman-De Clerq die ooit eens van kracht was om een voorgaande crisis te bestrijden en kapitaalparticipatie mogelijk te maken. De Vlaamse Regering heeft de mogelijkheid om niet 3 miljard euro maar 283 miljard euro te activeren. Dat is namelijk het bedrag dat op de spaarboekjes staat te vegeteren en waar geen opbrengsten tegenover staan en ook weinig mee gebeurt voor onze reële economie. Als we dat spaargeld kunnen activeren en kunnen inzetten in deze economisch woelige tijden kunnen we het verschil maken voor heel veel kmo’s.

De heer Gryffroy heeft het woord.

Minister, ik heb in de commissie al duidelijk gemaakt dat wat de Vlaamse overheid doet, fantastisch werk is. Ik heb het al gezegd, de manier waarop er uitbetaald wordt door het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) is supersnel. Mijn felicitaties voor deze dienst.

Maar mijn ondernemershart bloedt, want ik moet vaststellen dat er toch nog een beperkte groep is die misbruik maakt van de snelheid waarmee de overheid een signaal wil geven. Dit zal een negatieve perceptie zijn voor ons ondernemerschap. We betalen nu sneller en ik denk dat de ondersteuning er moet zijn voor degenen die het het hardst nodig hebben. Voor mij mogen de cowboys in de Far West blijven.

Met welke Vlaamse goedendag kunt u deze bedrijven die misbruik maken van de snelle ondersteuning, toch aanpakken?

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Minister, economen zijn het erover eens: investeren is vandaag dé manier om uit de crisis te geraken. Het is een van de pijlers van onze nieuwe social deal: een sterke overheid die investeert om morgen allemaal samen weer vooruit te gaan. Ook experts pleiten voor massale overheidsinvesteringen. Peter De Keyzer, toch niet echt een socialist, had het in de commissie Economie over de nood aan een grootscheeps renovatie- en isolatieprogramma in de bouw.

Het is een voorstel dat wij al lang verdedigen omdat het driedubbel opbrengt: het zorgt voor jobs, het is goed voor het klimaat en het is ook goed voor de energiefactuur van de mensen.

Mijnheer Bothuyne, ik vond het een zeer interessante vraag. Als ik naar de begrotingsaanpassing kijk, dan heb ik toch niet de indruk dat Vlaanderen zijn bazooka met een slim investeringsoffensief in stelling brengt. Wij vinden het een beetje een gemiste kans omdat er voor ons wel een duidelijke budgettaire aanzet moest worden gegeven voor een relanceplan. Bedrijven rechthouden tijdens de crisis is één ding – en ik vind dat jullie dat goed doen – maar er opnieuw uit geraken, is zo mogelijk nog belangrijker. Vandaar mijn vraag: welke investeringen worden er vandaag al gedaan om de relance voor te bereiden?

De heer Vande Reyde heeft het woord.

U wordt vandaag al kapitein en legerleider genoemd, maar u was nog een klein stukje artillerie vergeten. Het gaat over een heel goede maatregel die u nochtans hebt genomen om de lokale winkels verder te helpen. U hebt dat op een heel innovatieve manier gedaan door een oproep te doen voor innovatieve projecten om de lokale winkels die nu opnieuw open zijn, te steunen en om nieuwe manieren van winkelen een toekomst te geven. Ik vind dat een enorm goede zaak. Ik denk dat we op die manier moeten verdergaan: niet enkel kijken naar de maatregelen van het verleden, maar ook zorgen voor nieuwe manieren van consumeren en winkelen.

Het is dus geen vraag, maar eerder een oproep: ga dus zeker op die weg verder en dan zal het economisch herstel alleen maar worden bespoedigd.

Minister Crevits heeft het woord.

Collega's, ik dank u voor de aanvullingen. Collega Gryffroy, ik dank u voor de vraag over de cowboys. De minister-president zegt dat je een goede lasso moet hebben om ze te vangen. Het weegt niet veel, je kunt het slim gebruiken en ik ben vrij handig met zulke dingen.

Het is een van de zaken die me heel fel heeft geraakt. We hebben gekozen om de ondernemers forfaitair te steunen. Ik heb ook al uitgelegd waarom we kozen voor een forfait: om snel te kunnen betalen enzovoort. Voor sommigen is dat heel eerlijk, voor anderen minder. Het mag ook niet te lang duren. Als je dan hoort dat sommigen misbruik maken van de mogelijkheden die we hebben om onterechte budgetten te innen, dan word ik kwaad. Dat is de reden waarom we hebben samengezeten met de diverse administraties. We hebben een groep van dertig mensen gevonden die dag in dag uit controles zullen doen op de manier waarop dossiers worden ingediend. U weet dat er ook strafsancties zijn. Je dient je aanvraag digitaal in. Je pleegt fraude met de manier waarop je de aanvraag doet. Je pleegt ook fraude als het gaat over de voorwaarden om steun te krijgen. Het zou wel eens een dikke staart kunnen krijgen voor diegenen die frauderen.

Ik heb er met de ondernemersorganisaties over gesproken. Het is jammer omdat je een klein beetje het imago zou kunnen creëren dat iedereen profiteert. Ik wil toch wel benadrukken dat dit niet het geval is. We hebben meer dan honderdduizend hinderpremies uitbetaald. Zoveel cafés en restaurants zijn vandaag gesloten. Dag op dag moesten ze hun deuren sluiten. Je kunt niet anders dan blij zijn dat er steun is voor die mensen, en hen associëren met profiteurs, zou wel een heel kwalijke zaak zijn. Er zijn dus dertig mensen die extra worden ingezet.

Collega Goeman, we hebben met de Vlaamse begroting – collega Diependaele heeft het al gezegd – heel drastische keuzes gemaakt. We gaan miljarden euro’s in het rood. Dat is ontzettend veel, maar als er zo'n dijkbreuk is in wat je hebt gepland, moet je eerst proberen die dijkbreuk te dichten. Dat doen we met kortetermijnmaatregelen. Daarnaast is er het financiële pakket –  waar collega Bothuyne vragen over stelt –, dat robuust is. Ik vind onze maatregelen minstens even goed als het bankenakkoord dat collega De Croo heeft gesloten. Wij geven meer ruimte aan bedrijven om zich te herstellen. Met onze maatregelen kunnen bedrijven jaren de tijd nemen om opnieuw te herstellen, en ik denk dat dit echt nodig zou zijn om uit de crisis te komen. Die solvabiliteitsmaatregelen zijn ook relancemaatregelen. Wie budgettair niet kan overleven, is een vogel voor de kat.

Zeker de bedrijven die voor de crisis gezond waren, moeten we alle kansen geven om te kunnen overleven.

Het debat over de kapitaalparticipaties zal zeker nog worden gevoerd. Ik ben ervan overtuigd dat we tot een intelligente combinatie van maatregelen zullen komen. Als je mensen stimuleert om een kapitaalparticipatie te doen, mag je echter ook niet de indruk geven dat dat sowieso een win-winsituatie is. De risico’s zijn groter. De vraag is of de overheid waarborgen moet geven voor zulke zaken. Dat debat moeten we dus nog voeren. Daarom hebben we de leningen eventjes apart genomen, omdat dat kader bijzonder helder is.

Collega Vande Reyde, ook bedankt om nog te wijzen op het platform. Ik had het niet meegenomen bij de bazooka, maar het past bij het antwoord dat ik heb gegeven op de vorige vraag, bij het zoeken naar innovatie om uit de crisis te komen.

De heer Bothuyne heeft het woord.

We hebben alleszins in deze oorlog een volledig wapenarsenaal nodig, van de goedendag tot de bazooka en alles wat daartussen zit: alle registers open, met inderdaad extra investeringen, middelen voor innovatie, voor onderzoek en ontwikkeling, een actief arbeidsmarktbeleid, gerichte economische steun, die ervoor zorgt dat onze bedrijven niet alleen budgettaire ademruimte krijgen, maar ook tijd krijgen om er weer bovenop te komen. Het is die instrumentenmix die ervoor kan zorgen dat onze Vlaamse economie en onze Vlaamse kmo’s in het bijzonder deze bijzonder zware crisis kunnen overleven. Minister, vanuit het parlement zullen we daar heel graag aan meewerken. U krijgt binnenkort onze recepten opgestuurd, vanuit de commissie.