Report plenary meeting

Algemene bespreking

Dames en heren, aan de orde is het voorstel van bijzonder decreet van Wilfried Vandaele, Peter Van Rompuy en Willem-Frederik Schiltz tot dringende, tijdelijke afwijking van het bijzonder decreet van 14 juli 1998 betreffende het gemeenschapsonderwijs naar aanleiding van de coronacrisis, wat de leerlingenevaluatie betreft.

De algemene bespreking is geopend.

De heer Vandaele heeft het woord.

Collega Daniëls zal de toelichting geven.

Dan heeft de heer Daniëls het woord.

Er ligt een voorstel van bijzonder decreet voor het gemeenschapsonderwijs voor. Een school heeft een schoolreglement en dat tekenen de ouders bij aanvang en bij inschrijving. In dat schoolreglement is opgenomen hoe dat schooljaar zal verlopen, inclusief hoe de evaluatie zal gebeuren, bijvoorbeeld dat de evaluatie van het dagelijks werk op x procent van weging staat, en de examens op een ander percentage, of dat er bijvoorbeeld examens zijn in december, vlak voor de paasvakantie en in juni.

Collega's, ik moet u niet uitleggen dat door corona het verloop van dit schooljaar toch stevig gewijzigd is, en bijgevolg dat het schooljaar afwijkt van wat in het schoolreglement staat. Als de scholen die schoolreglementen niet kunnen aanpassen, dan is het een grond voor beroepsprocedures voor ouders om, als er een evaluatie en deliberatie gebeurt, te stellen dat het schoolreglement niet is gevolgd en de beslissing dus de facto nietig is. Om die reden moet het schoolreglement kunnen worden aangepast in het lopende schooljaar. Dat vereist dus een aanpassing, zowel van het voorstel van decreet, waar ik straks op terugkom in de spoedbehandeling, als van het voorstel van bijzonder decreet in het GO!.

Wat doen we concreet? We zeggen ten eerste dat de school het schoolreglement kan wijzigen in een lopend schooljaar, wat dus al een afwijking is. Ten tweede, dat men daarvoor niet de hele procedure langs de schoolraad moet doorlopen. Daar geef ik twee woorden uitleg bij. Normaal gezien ga je voor zoiets langs de schoolraad. De schoolraad is het orgaan waar ouders, leerlingen, een aantal externen en leerkrachten in zitten. Het gaat hier over een belangrijke wijziging.

De reden waarom we toch niet de volledige procedure langs de schoolraad kunnen lopen, is ten eerste omdat de schoolraden nu fysiek niet samenkomen. Ze kunnen niet vergaderen. Ten tweede, in de huishoudelijke reglementen van die schoolraden is veelal niet in een elektronische procedure voorzien. Ten derde, als alle termijnen van de schoolraad die worden voorzien in acht zouden worden genomen, kunnen we pas heel laat een aangepast schoolreglement hebben. Daardoor zou de rechtszekerheid voor de school, maar zeker en vast ook de transparantie en de duidelijkheid voor leerlingen en ouders, er pas heel laat komen. Daarom moet het wel ter kennisgeving aan de schoolraad worden bezorgd, maar niet overlegd. We geven uiteraard mee waar er toch nog in dialoog kan worden getreden, en dat dat wel kan.

Met wie wel overleg moet worden gepleegd, is met de lokale personeelsvertegenwoordiging, omdat dergelijke zaken natuurlijk wel een impact hebben op de personeelsinzet.

Nog even meegeven dat de inwerkingtreding gebeurt de dag na de bekendmaking van de afwijking in het Staatsblad.

Mevrouw Vandromme heeft het woord.

We hebben ervoor gekozen om de autonomie van de scholen toe te laten om de schoolreglementen op een meer flexibele manier te kunnen toepassen. We versoepelen daardoor ook een aantal bestaande procedures.

We zijn er ons van bewust dat sommige zaken minder relevant zijn, of minder verlopen zoals ze vroeger verliepen vóór de coronatijden. In de toelichting van het voorstel van decreet staat wel heel uitdrukkelijk vermeld dat de tijdige informatie van ouders een vereiste is. Ik merk dat we dit niet uitdrukkelijk hebben vermeld in de toelichting bij het voorstel van bijzonder decreet. Niets moet ons eraan doen twijfelen dat ook de scholen van het gemeenschapsonderwijs dit vanzelfsprekend zullen vinden. Wat mij betreft, is dit de facto toegevoegd aan de toelichting.

Mevrouw Meuleman heeft het woord.

Wij gaan het voorstel van bijzonder decreet en het voorstel van decreet steunen, omdat het bijzonder belangrijk en al rijkelijk laat is dat scholen, ouders, leerlingen en leerkrachten duidelijkheid krijgen over de organisatie van het einde van het schooljaar en over de examens. Het is heel belangrijk dat dit voorstel van bijzonder decreet wordt goedgekeurd, maar we hebben ook wel kanttekeningen.

Enerzijds hebben we begrip dat de procedure via de schoolraad en de overlegprocedure die nu is voorzien, te log en te zwaar zijn en te veel tijd in beslag zouden nemen, en dat die dus moeten worden gewijzigd. Anderzijds vinden we het bedenkelijk dat nu – dat gevoel leeft heel hard – de participatie van ouders en leerlingen buitenspel wordt gezet. Het wordt achteraf meegedeeld aan ouders en aan de schoolraad, maar dat is misschien toch wat weinig. We hebben daarover overleg gepleegd en we zijn blij dat het heel expliciet is vermeld in de toelichting. We willen hier ook herhalen dat het in de toelichting bij het voorstel van bijzonder decreet ook zou worden opgenomen en dat scholen in een begeleidend schrijven in Schooldirect enzovoort echt wel worden opgeroepen om de schoolraad toch zoveel mogelijk te betrekken, zij het niet via de officiële procedure, en inspraak te geven.

Ik denk dat dat in ieders belang is om het draagvlak voor de genomen beslissingen over de examens zo groot mogelijk te houden. Die boodschap moeten we echt meegeven. Voor ons is het heel belangrijk dat de participatie van ouders en leerlingen toch wordt meegenomen.

De heer Laeremans heeft het woord.

Ik vraag mij eerst en vooral af waarom dit apart moet gebeuren. Waarom is dit niet mee in het voorstel van decreet opgenomen? Dat vind ik wat vreemd. Ik begrijp natuurlijk wel de noodzaak om de scholen juridisch in te dekken voor deze bijzondere situatie.

Zoals ik daarstraks al heb gezegd, zijn we niet gelukkig met het al te snelle advies van GO! om helemaal geen examens meer te organiseren. We betreuren het dat de lokale schoolraden, die misschien de voorkeur hadden gegeven aan examens voor de hoofdvakken, zich zonder inspraak moeten neerleggen bij een beslissing van de directie. Hopelijk komt er toch nog overleg om dit nog met de ouders te bespreken. Zij willen toch ook wel iets kunnen zeggen en mee beslissen.

Mevrouw Goeman heeft het woord.

Mevrouw Meuleman nam me zo-even de woorden uit de mond over de beslissing over de vorm en timing van de evaluatie. Die moet alleen ter kennisgeving aan de schoolraad worden voorgelegd. Ook wij begrijpen uiteraard dat dat om organisatorische redenen is en dat het in de gegeven omstandigheden voor de scholen absoluut geen sinecure is om dit snel te organiseren. We wilden ook de scholen oproepen om de schoolraad toch zo veel mogelijk te betrekken. We denken dat dat heel belangrijk is voor het draagvlak voor de beslissingen die de scholen nemen.

Ik wil mijn collega’s van Groen en sp.a bedanken omdat ze dit voorstel van bijzonder decreet steunen.

Mijnheer Laeremans, dit voorstel van bijzonder decreet zit niet in het andere decreet omdat het een bijzonder decreet is. Het GO! heeft een aparte bepaling in verband met de schoolraad. We kunnen dit dus niet wijzigen bij gewoon decreet, en daarom is het een apart nooddecreet waarin alleen dit artikel ter sprake komt. Meer kan ik daar niet over zeggen.

Bij het betrekken van de schoolraad gaat het inderdaad over procedures. Stel dat we de schoolraad toch hadden betrokken, en er was in de procedure van de schoolraad iets misgelopen, dan was dat opnieuw een grond om beroepsprocedures op te starten, want dan kon men zeggen dat de procedure voor de aanpassing via de schoolraad niet volledig juist verlopen was. Men kan dan zeggen dat niet alle geledingen binnen alle termijnen werden uitgenodigd en daarom is de wijziging van het schoolreglement nietig. 

Maar er is wel de oproep om maximaal in overleg te gaan en aan duidelijke kennisgeving te doen. Hierbij zijn twee zaken belangrijk: een duidelijke, transparante en heldere communicatie naar de ouders en leerlingen is absoluut nodig. Dat is de kennisgeving. Ten tweede moet men in de mate van het mogelijke de leerlingen en ouders hierbij betrekken. Dat is in alle scholen belangrijk. Ik denk dat we het daar met alle fracties over eens zijn.

Ik geef nog mee dat het een afwijking is, collega’s. Het is geen permanente wijziging. We hoeven daarna niet opnieuw naar het Vlaams Parlement te komen om deze bepaling in te trekken. Het is een afwijking die geldt zolang de coronamaatregelen lopen. Die bepaling houdt automatisch op op het moment dat de Nationale Veiligheidsraad een andere beslissing zou nemen. 

Vraagt nog iemand het woord? (Neen)

De algemene bespreking is gesloten.