Report plenary meeting

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Minister, het doet me wel iets om mijn eerste actuele vraag in deze Vlaamse plenaire vergadering aan u te mogen stellen. Wij strijden al lang voor hetzelfde hogere doel en we mogen nu aan een zeer concreet doel samenwerken, namelijk wonen en het verbeteren van de woonkwaliteit van onze Vlaamse huizen. (Gelach)

Tot daar de emotie, nu mijn concrete vraag.

Minister, met de winter voor de deur beginnen we onze woning opnieuw te verwarmen en steken we opnieuw de kachels en open haarden aan, wat niet altijd zonder risico is. In Vlaanderen alleen al sterven jaarlijks meer dan vijfhonderd mensen als gevolg van CO-vergiftiging. Wonen Vlaanderen leert ons dat er bij de woningkwaliteit in meer dan 10 procent van de gevallen een ernstig risico bestaat op CO-vergiftiging.

Koolstofmonoxide, geurloos en kleurloos, wordt dus niet voor niets de stille doder genoemd. U stelde op 11 november uw preventiecampagne voor inzake CO-vergiftiging. Kunt u concreet de maatregelen daarover toelichten?

Minister Diependaele heeft het woord.

Mevrouw Smeyers, het doet mij ook iets. Ik dank u voor uw vraag. (Gelach)

Moet ik eventjes schorsen? (Gelach)

Ik ging er eigenlijk net aan toevoegen dat de campagne wel aansluit bij iets dat mevrouw Homans nog heeft opgestart onder haar beleid. Het gaat immers om de derde fase in een ruimere campagne met betrekking tot veilig wonen. Het eerste deel ging over het plaatsen van rookmelders, wat vanaf 1 januari 2020 verplicht is. Daarover is in februari-maart een campagne opgestart. Het tweede deel was specifiek gericht op rookmelders in studentenhuizen, dat hebben we een aantal weken geleden gelanceerd. En nu gaat het over CO-vergiftiging, over koolstofmonoxide, het gevaarlijkste giftige gas dat in huis voorkomt. Het is kleurloos, geurloos en smaakloos en dus een stille moordenaar.

En inderdaad, zoals u al aangaf, gaat het om vijfhonderd slachtoffers, bij 250 ongevallen, per jaar, waarvan jammer genoeg nog steeds elf dodelijke slachtoffers.

Sinds 1995 is dat aantal wel gedaald. Toen hadden we nog meer dan zestig dodelijke slachtoffers. Maar het blijft belangrijk om de aandacht hierop te vestigen.

Wat zullen we precies doen? Het is vooral de bedoeling om te sensibiliseren. We zijn ervan overtuigd dat mensen, om koolstofmonoxide te vermijden, zelf heel wat eenvoudige dingen kunnen doen. Ze kunnen het onderhoud van hun toestellen in de gaten houden, ervoor zorgen dat de schouw gereinigd wordt en vooral regelmatig verluchten en de woning voldoende ventileren. We zullen die informatie meegeven in folders of affiches die via lokale besturen worden verspreid. Er komen ook advertenties, zowel op radio als televisie. Wellicht hebt u de ludieke advertentie met de gasmaskers al gezien. We zullen dit ook lanceren op sociale media.

Het belangrijkste of meest aan te raden middel om dit te controleren, voor iedereen, is een checklist die wordt aangeboden op de website van het agentschap Wonen-Vlaanderen. Aan de hand van enkele vragen zul je kunnen afleiden of je thuis al dan niet het risico hebt dat de koolstofmonoxide zich opstapelt. De vragen zullen bijvoorbeeld de volgende zijn. Welke verwarming gebruik je: hout, kolen, petroleum, gas enzovoort? Zie je een bepaalde damp aan je toestel? Merk je dat er onvoldoende verluchting is? Krijg je hoofdpijn? Op basis daarvan zul je weten of je al dan niet risico loopt.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. U wijst erop dat de jaarlijkse controle, het jaarlijkse onderhoud op het eerste zicht misschien een hoge kost lijkt voor de Vlamingen, maar dat erop besparen je ook wel je leven kan kosten. Ventileren, verluchten, kost niets. Het is goed dat de preventiecampagne ook daarop de aandacht vestigt.

Inzake woningkwaliteit lijkt het altijd alsof we repressief optreden of bestraffen, alsof we alleen maar inzetten op het huis, op de woningkwaliteit. Hier is het een win-winsituatie: we zetten in op de kwaliteit van onze Vlaamse woningen, maar we zetten ook in op preventie. En op die manier kunnen we levens redden. ‘Voorkomen is beter dan genezen’, is hier de meest toepasselijke slogan.

Mevrouw Moerenhout heeft het woord.

Minister, de preventiecampagne tegen CO-vergiftiging is uiteraard een prima initiatief. Het is een heel goede en heldere campagne. Ze is ook broodnodig, want, zoals collega Smeyers zegt, is dat het meest vastgestelde gebrek in de gecontroleerde woningen. Inzetten op preventie is dus prima.

Maar daar mag het niet bij blijven. U dient ook in te zetten op het handhaven van de woningkwaliteit in Vlaanderen. En daar knelt het schoentje, want die is ontoereikend. Want wat, bijvoorbeeld, indien een huurder vaststelt dat hij in zijn huurwoning inderdaad een groot risico loopt, maar tegelijk beseft dat hij daar niet weg kan, omdat er een sterke wooncrisis is, zeker bij die onderste segmenten van de huurmarkt? Gezien de situatie op de huurmarkt, kan de huurder daar weinig aan doen.

Minister, zult u, naast deze prima preventiecampagne, ook extra inzetten op het handhaven van de minimale normen voor de woningkwaliteit uit de Vlaamse Wooncode?

De heer Veys heeft het woord.

Onze fractie steunt uiteraard deze campagne, om dat hoge risicocijfer op CO-vergiftiging in de woonmarkt te tackelen. Vijfhonderd slachtoffers per jaar, dat is verschrikkelijk. Niemand kan dat ontkennen.

Het is ook goed dat de eigenaars en huurders het duidelijke signaal krijgen dat die toestellen regelmatig moeten worden nagekeken. Preventie is één ding. Maar controle is hier toch een essentieel element, aangezien dit bij een op de tien controles wordt vastgesteld, zoals we in het persbericht kunnen lezen.

Vorige week bleek ook al dat er niet veel controles gebeuren. We zitten nog altijd onder het niveau van 2011. Sinds 2015 is het aantal controles fel gedaald. Slechts twee procent van de totale huurmarkt wordt jaarlijks gecontroleerd.

Minister, u zei vorige week dat u extra wooncontroleurs wilt en meer wooncontroles wilt uitvoeren, samen met de lokale besturen. Ook wilt u controles zonder een vermoeden van problemen. Dan is dat niet repressief, maar wel degelijk preventief bedoeld.

Nu, noch in de beleidsnota, noch vorige week hebben we eigenlijk echt een concrete ambitie gehoord. Wat zijn uw cijfertargets? Naar hoeveel conformiteitscontroles en woningonderzoeken wilt u op termijn evolueren en tegen wanneer? Hoeveel middelen voorziet u daarvoor, onder andere ook voor die opleiding om private wooncontroleurs op te leiden?

Dank u wel voor de steun voor de campagne. Ik denk dat die niet alleen heel helder is, maar ook grappig. Dat zorgt ervoor dat die campagne veel toegankelijker is voor de mensen en dat is een heel goede zaak.

Nu, ik ben het voor alle duidelijkheid met jullie eens. Handhaving is ook zeer belangrijk. We hebben het er vorige week over gehad en ik heb toen zeer duidelijk uitgelegd wat we gaan doen om het aantal controles te verhogen. Bij controles wordt dit inderdaad in 10 procent van de gevallen vastgesteld, wat best wel hoog is. We gaan die controles ook verhogen, maar wie de illusie koestert dat we alle woningen in Vlaanderen gaan kunnen controleren, heeft het mis. Dat gaat gewoon niet, dat is onmogelijk, want het gaat om ongeveer 3 miljoen woningen. Daar gaan we nooit raken.

Daarom is deze campagne ook zo belangrijk, omdat het zeer toegankelijk en gemakkelijk is voor mensen om zelf maatregelen te nemen. Deze campagne is veel efficiënter. We redden meer levens door in te zetten of te focussen op deze campagne dan door meer controleurs op pad te gaan sturen. We willen voor alle duidelijkheid ook meer controles, maar de return on investment (ROI) van deze campagne is vele malen groter.

Misschien nog een kleine uitsmijter daarbij: een CO-melder is ook zeer belangrijk, maar we zetten daar doelbewust niet specifiek op in, omdat we ervan overtuigd zijn dat mensen veel sneller regelmatiger gaan ventileren dan dat ze de drempel gaan nemen om ook een CO-melder te gaan installeren. Ik wil daar gewoon mee aangeven dat we deze preventiecampagne zeer weloverwogen op poten hebben gezet. Dat staat los van andere maatregelen die zeker genomen moeten worden en die we in het kader van de beleidsnota ook zullen kunnen bespreken en waar we het vorige week trouwens ook al over gehad hebben.

Ik wil nog kort zeggen dat het mooie aan uw departement is, minister, dat u de volheid van bevoegdheid hebt. Er moeten inderdaad controles gevoerd worden. De handhaving ligt in uw handen.

We hebben het er vorige week over gehad dat er heel veel ontvoogde gemeenten zijn die hun eigen verantwoordelijkheden moeten opnemen inzake conformiteitsattesten en woningcontroles. Die volheid van bevoegdheid impliceert ook dat u preventiecampagnes kunt organiseren, wat u nu ook doet. Die twee gaan hand in hand en dat kan alleen maar een goede zaak zijn.