Report plenary meeting

Mevrouw Beckers heeft het woord.

Minister, u hebt in de pers verklaard dat u harder wilt optreden tegen klimaatspijbelende jongeren. Het staat zelfs in het regeerakkoord, op bladzijde 24, dat jullie een actief beleid zullen voeren tegen alle vormen van spijbelen. Dat gaat dan om het luxeverzuim maar zeker ook om de echt problematische afwezigheden en het klimaatspijbelen.

Wij zijn het daar zeker mee eens. Onze fractieleider, Chris Janssens, heeft uw voorganger daar tijdens de vorige legislatuur vaak over geïnterpelleerd. Wij zijn dus eigenlijk verheugd. Minister, de klimaatjongeren geven aan morgen toch te willen gaan betogen. Wij vragen ons af wat u concreet zult doen om onze leerlingen morgen in de klas te houden.

Minister Weyts heeft het woord.

U zegt het goed: we willen een beleid voeren tegen alle vormen van spijbelen, of het nu om schoolmoeheid, dan wel om vakantieverzuim of klimaatspijbelen gaat. We willen daar een duidelijke lijn in trekken. We willen elke vorm van spijbelen vermijden. Ik vind ook niet dat je vandaag een oogje kunt dichtknijpen voor klimaatspijbelen, en morgen boos kunt zijn omdat iemand spijbelt om vroeger op vakantie te gaan. Deze week is dat bijna letterlijk het geval.

Ik ga natuurlijk ook niet het leger sturen. Ik wil de zaak ook niet opblazen. Ik wil geen martelaars creëren die zich heldhaftig verzetten tegen het Brusselse gezag. Ik wil wel dat de schooldirecties hun verantwoordelijkheid nemen. Dat wil zeggen: naar aanleiding van vorige acties hebben we gezien dat er enkele richtlijnen zijn uitgevaardigd, waarbij onder andere in de mogelijkheid werd voorzien om de afwezigheid te beschouwen als ‘afwezigheid om persoonlijke redenen’. We hebben gezien dat sommige schooldirecties daarvan gebruik gemaakt hebben om heel veel attesten in die zin uit te reiken. Dat zou ik absoluut willen verhinderen. Daarom heb ik die richtlijnen ook laten aanpassen. Er staat nu heel duidelijk: de afwezigheid kan beschouwd worden als afwezigheid om persoonlijke redenen, evenwel in strikt uitzonderlijke en individuele gevallen. Daardoor verschaffen we volgens mij wat meer duidelijkheid. Onze boodschap is heel eenvoudig: wij willen een rechte lijn bewandelen. Ook als onderwijssysteem moet je duidelijk zijn: als er regels zijn, dan moeten die gerespecteerd worden. Niet de ene dag wel en de andere dag niet, maar altijd.

Dank u wel, minister. Ik ben het daar zeker mee eens. Ik heb nog wel wat schrik voor het volgende. De vorige minister heeft verklaard dat dat klimaatspijbelen zelfs gezien kan worden als een buitenschoolse activiteit, waardoor de leerlingen die wel in de school bleven, eigenlijk als de spijbelaars beschouwd werden. Bovendien merkten we, zeker vorig schooljaar, dat er vanuit scholen toch druk kwam op leerlingen om deel te nemen aan die klimaatprotesten.

Natuurlijk is er vrijheid van onderwijs, maar die klimaatbeweging is toch in zekere mate gepolitiseerd. We kunnen toch niet toelaten dat onze leerlingen verplicht worden om deel te nemen aan een of andere politieke manifestatie? Daarom mijn bijkomende vraag, minister. Wat zult u doen om te voorkomen dat scholen leerlingen verplichten om deel te nemen aan klimaatmarsen? (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Brouns heeft het woord.

Collega’s, ook wij zijn absoluut resoluut tegen elke vorm van spijbelen. Ongewettigde afwezigheden kunnen voor ons niet, maar als een school vandaag in het kader van een pedagogisch project of in het kader van een bepaald maatschappelijk thema allerhande buitenschoolse activiteiten wil organiseren, in casu een betoging, dan volg ik heel graag het standpunt van de Commissie zorgvuldig bestuur op dat vlak. Wanneer het de overtuiging is van een school dat activiteiten in het kader van zo’n project of zo’n thema effectief bijdragen aan het leerproces van leerlingen, dan moeten we dat alle kansen geven.

Collega’s, laat ons eerlijk zijn: ik denk niet dat er ook maar één zichzelf respecterende school is die dertig keer per jaar met de leerlingen de bus op stapt om ergens te gaan betogen. Heb dus vertrouwen in die Vlaamse scholen voor de projecten die zij op dat vlak opzetten. Dan denk ik dat de autonomie van de scholen absoluut gerespecteerd worden.

Mevrouw Meuleman heeft het woord.

Minister, ik hoop dat deze Vlaamse Regering de spijbelproblematiek inderdaad zal aanpakken, maar dan wel de spijbelproblematiek van jongeren die schoolmoe zijn en die afhaken, niet van die jongeren die geëngageerd en bekommerd zijn. Ik denk dat scholen autonoom en wijs genoeg zijn om om te gaan met jongeren die spijbelen voor het klimaat. Ze kunnen die jongeren laten nablijven of extra taken geven, waardoor het klimaat meer aan bod komt op scholen, want dat is wat we nodig hebben: meer klimaat op school. Het moet meer aan bod komen. Onderzoek toont dat ook aan.

Minister, ik zou zeggen, laat de scholen hier zelf over beslissen in al hun autonomie en wijsheid. Houd daar vooral uw handen van af. Zij zullen dat zelf wel regelen. (Applaus bij Groen)

De heer Tobback heeft het woord.

Minister, ik hoor u hier graag de woorden ‘we moeten een rechte lijn bewandelen’ gebruiken. Dan wil ik er in het kader van die ‘rechte lijn’ naar verwijzen dat we hier nog maar een week geleden allemaal zeer verontwaardigd geweest zijn over een overheid die repressief optreedt tegen burgerlijke ongehoorzaamheid. Als u vindt dat burgerlijke ongehoorzaamheid mag voor een thema dat u zelf aanstaat, dan moet u, als u een rechte lijn wilt bewandelen, dat ook accepteren voor een thema dat u niet aanstaat, maar dat voor de betrokkenen wel zeer zwaar weegt.

Ik sluit mij dus aan bij de collega’s die duidelijk maken dat scholen inderdaad ook de opdracht hebben gekregen om aan burgerschapsvorming of maatschappelijke vorming te doen. U moet het eigenlijk aan hen overlaten om dat te organiseren. Jongeren die een politiek standpunt innemen, ook als dat standpunt u niet aanstaat, zijn ook jongeren voor wie u als minister van Onderwijs verantwoordelijk bent. (Applaus bij Groen en de sp.a)

De heer D’Haese heeft het woord.

Het gaat hier over spijbelen, en de helft van het parlement is precies ook aan het spijbelen vandaag, maar dat terzijde. (Opmerkingen)

Wij zitten hier met drie of vier, dus ‘ça va’ nog. (Rumoer en opmerkingen)

Minister Weyts, … (Rumoer en opmerkingen)

Pas op, collega’s, ik moet nog beginnen. (Rumoer)

Minister Weyts, ons huis staat in brand en u bestraft de brandweer. Als je spijbelen wilt aanpakken, dan moet je kijken naar de oorzaken. Is dat schoolmoeheid, zijn dat ouders die niet meekunnen? Waarom spijbelen jongeren vandaag voor het klimaat? Waarom staken jongeren vandaag voor het klimaat? Waarom krijgen jongeren vandaag een nul of sancties, omdat ze niet aanwezig zijn op school om naar een klimaatmars te gaan? Dat is om u en uw collega’s in de Vlaamse Regering te wijzen op uw falend klimaatbeleid.

Waar bent u mee bezig? U steekt uw belerend vingertje op naar die jongeren en zegt: ‘Ge moogt niet staken. Ge moet naar school gaan, braaf studeren en later oplossingen vinden.’ De realiteit is dat we de oplossingen vandaag hebben, maar dat uw regering die niet toepast. U zegt dat u uw verantwoordelijkheid wilt nemen om het spijbelen en staken aan te pakken. Welnu, ik vraag u of u ook uw verantwoordelijkheid wilt nemen om het klimaatbeleid op de rails te krijgen en die 80 procent tegen 2050 te vervangen door de 100 procent waarvan alle wetenschappers zeggen dat we ze moeten halen.

De heer Daniëls heeft het woord.

Collega’s, hier ontstaat een debat over juist spijbelgedrag, minder juist spijbelgedrag en spijbelgedrag dat niet mag. Laat ons duidelijk zijn: spijbelen kan niet. Punt, andere lijn. Als voormalig leerkracht vind ik dat het gemakkelijkste om aan leerlingen uit te leggen.

Ik hoor ook zeggen dat ze vooral op school moeten leren. Inderdaad, collega Meuleman, op school. Dat is dus niet al spijbelend. Men zegt dan dat leerkrachten dat moeten opvangen. We hebben vorige keer nog maar debatten gehad over te weinig leerkrachten en de taaklast. Een aantal leerlingen gaan spijbelen, een aantal niet. Die leerkrachten moeten dan inhaallessen organiseren, die moeten bijkomende proeven organiseren, want ze moeten toch voldoen voor die leerlingen. Dat kan toch niet. Collega Tobback, u zegt dat ze toch kunnen gaan betogen. Ja, maar in Catalonië betogen ze op woensdag, zaterdag en zondag, en niet alleen toevallig op donderdag.

Minister, mijn vraag is dus heel expliciet: kunt u er duidelijkheid over scheppen dat geen enkele vorm van spijbelen toegelaten is? (Applaus bij de N-VA)

Welja, ik hoor hier mensen die ervoor pleiten dat spijbelen de ene keer wel, en de andere keer niet mag worden toegelaten, afhankelijk van onze inzichten. Ik ben tegen links spijbelen, ik ben tegen rechts spijbelen, ik ben tegen averechts spijbelen. Ik ben altijd tegen spijbelen. Ik denk dat dat een correcte houding is, een correcte regel die we ook dienen na te leven.

Trouwens, wie spijbelt, doet enkel zichzelf pijn, hoor. Die doet daarmee niemand anders pijn. Ik zou niet weten wie je door te spijbelen een strobreed in de weg zou leggen. Daarom trekken we een heel duidelijke lijn. Kunnen scholen aandacht besteden aan het klimaat? Vanzelfsprekend. Het is zelfs zo dat we nieuwe eindtermen hebben goedgekeurd net op basis van zestien sleutelcompetenties, en een van die sleutelcompetenties, ik denk nummer tien, is bijvoorbeeld duurzaamheid. Dat kan dus perfect worden geïntegreerd in de lesuren. Het is zelfs hun taak om dat te doen. Een andere sleutelcompetentie is echter burgerschap, en burgerschap, dat gaat over leren omgaan met regels. Ik denk dat het onderwijs vooral dat moet doen: leren omgaan met regels, ervoor zorgen dat er duidelijke regels zijn die je altijd correct toepast, en niet het ene moment wel en het andere moment niet. (Applaus bij de N-VA)

Minister, dank u wel. Ik ben het zeker eens met u, en ook met collega Daniëls. Protesteren voor een beter klimaat kan ook gedurende het weekend of op woensdagnamiddag, absoluut. Wij zijn uiteraard ook bezorgd om het milieu, wij vinden natuurlijk ook dat er ter zake dingen moeten gebeuren, maar men moet natuurlijk ook wel redelijk zijn. Vlaanderen is een heel kleine regio. We zijn verantwoordelijk voor slechts 0,28 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Daarom ook mijn oproep aan onze leerlingen: als je echt het verschil wil maken, blijf op school, ga niet spijbelen voor het klimaat, maar studeer voor dat klimaat. (Applaus bij het Vlaams Belang)