Report plenary meeting

Voorstellen tot spoedbehandeling

Dames en heren, vanmiddag heeft de heer Wilfried Vandaele bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van Karl Vanlouwe, Vera Jans, Bart Tommelein, Joris Nachtergaele, Orry Van de Wauwer en Maarten De Veuster betreffende het Turkse offensief in Noord-Syrië.

Vanmiddag heeft de heer Chris Janssens bij motie van orde een voorstel tot spoedbehandeling gedaan van het voorstel van resolutie van Chris Janssens, Johan Deckmyn en Kristof Slagmulder betreffende een krachtdadige reactie op de Turkse agressie en het stopzetten van de EU-toetredingsonderhandelingen met Turkije.

Is het parlement het eens met die voorstellen tot spoedbehandeling? (Instemming)

Dan stel ik voor dat de voorstellen van resolutie van Chris Janssens, Johan Deckmyn en Kristof Slagmulder betreffende een krachtdadige reactie op de Turkse agressie en het stopzetten van de EU-toetredingsonderhandelingen met Turkije en van Karl Vanlouwe, Vera Jans, Bart Tommelein, Joris Nachtergaele, Orry Van de Wauwer en Maarten De Veuster betreffende het Turkse offensief in Noord-Syrië onmiddellijk worden behandeld.

Is het parlement het daarmee eens? (Instemming)

Het incident is gesloten.

Bespreking

Dames en heren, aan de orde zijn de voorstellen van resolutie van Chris Janssens, Johan Deckmyn en Kristof Slagmulder betreffende een krachtdadige reactie op de Turkse agressie en het stopzetten van de EU-toetredingsonderhandelingen met Turkije en van Karl Vanlouwe, Vera Jans, Bart Tommelein, Joris Nachtergaele, Orry Van de Wauwer en Maarten De Veuster betreffende het Turkse offensief in Noord-Syrië.

Ik stel voor de besprekingen van de voorstellen van resolutie samen te voegen tot één bespreking. Is het parlement het hiermee eens? (Instemming)

De bespreking is geopend.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, de Europese Unie heeft met de Turkijedeal, die ze in 2016 met de steun van de Belgische Federale Regering sloot met het regime van de Turkse president Erdogan, eigenlijk de sleutels van de poort tot Europa in handen gegeven van diezelfde Turkse president die er nu mee dreigt – dat mag niet vergeten worden – diezelfde poort wagenwijd open te zetten voor miljoenen illegale migranten uit het Midden-Oosten. Daarenboven heeft Turkije met zijn brutale aanval op de Koerden opnieuw aangetoond een totaal onbetrouwbare partner te zijn voor Europa. Er is al een omstandige situatieschets gegeven tijdens de actuele vragen, maar ik wil hier toch nog eens beklemtonen dat het het Turkse regime te doen is om het fnuiken van de vraag naar meer autonomie, onafhankelijkheid zelfs, van de Koerden. Iedereen weet dat er een zeer moeilijke verstandhouding is – en nu ben ik zeer eufemistisch – tussen Koerden en Turken in de staat Turkije. Als we de gevolgen gezien hebben van de laatste jaren, heeft zich ten noordoosten van Syrië een plek afgetekend waar Koerden eigenlijk over relatief goede, beginnende autonomie beschikken, het gebied onder controle hebben enzovoort. Dit is natuurlijk een doorn in het oog van Erdogan en de Turkse regering, aangezien zij te allen prijze willen vermijden dat de Koerden in Turkije zich zouden aansluiten bij het onafhankelijkheidsstreven van de Koerden in Syrië.

En wat gebeurt er? Vanaf dat het moment zich aandient, springen Erdogan en het Turkse leger natuurlijk in de bres om volgens hen terroristen aan te pakken, terwijl iedereen weet dat hij de Koerden wil aanpakken. Hij wil een strook van 30 kilometer ten zuiden van zijn grenzen, en die moet er eigenlijk voor zorgen dat in die strook Koerden weggejaagd worden en dat er een soort van volksverhuizing op gang getrokken wordt om daar Syriërs of andere niet-Koerden te gaan laten wonen. Wij moeten dat te allen prijze vermijden, we moeten dat met een krachtige stem veroordelen, dat is uiteraard een van de redenen waarom deze resolutie hier voorligt.

Wij moeten trouwens zeer sterk aandringen op de hervatting van vredesgesprekken met alle betrokken partijen in de streek. Ik maak me geen illusies, want uiteindelijk moeten we de Koerden in deze gesprekken betrekken, maar als je ziet dat Erdogan als verdediging voor zijn daad – zijn illegale daad, volgens internationaal recht – uitroept dat het de bedoeling is om terroristen uit te schakelen, zal hij nooit met zogenaamde terroristen aan tafel willen gaan zitten. Ik denk dat we met zijn allen in Europa en wereldwijd toch moeten proberen om het Turkse regime zwaar onder druk te zetten om dit wel te doen. Maar zoals ik al zei, is er weinig kans dat dit gebeurt.

Deze kwestie maakt andermaal heel erg duidelijk dat er voor een land als Turkije geen enkele plaats is in de Europese Unie. Vlaanderen en Europa moeten niet alleen krachtig reageren op deze Turkse agressie en chantage, maar op Europees niveau moeten ook de nodige stappen gezet worden om een definitief einde te maken aan de EU-toetredingsonderhandelingen en de status van Turkije als kandidaat-lid. Die moeten we definitief intrekken.

Een logische consequentie zou zijn dat men op Europees niveau, en uiteraard ook op interfederaal niveau, onmiddellijk een einde stelt aan de subsidiestromen. Want eigenlijk krijgt de Turkse staat ook een pretoetredingssteun van verschillende honderden  miljoenen euro. En ze genieten daar nog steeds van, in afwachting van een effectieve toetreding tot Europa. We moeten dus niet alleen een krachtig njet laten horen tegen deze zaak, we moeten ook die subsidiestromen onmiddellijk een halt toeroepen.

Collega’s, ook in Vlaanderen mag er flink wat worden gesnoeid in subsidies voor Turkse verenigingen en moskeeën. Ik heb het daarnet ook al aangegeven tijdens het debat bij de actuele vragen: wij subsidiëren effectief verenigingen en moskeeën die openlijk het Erdoganregime steunen. Dat gebeurt nu nog steeds. We zijn met zijn allen verontwaardigd over wat daar gebeurt, maar ga maar eens luisteren in straten waar veel Turken wonen. Zo hoor je in de sleepstraat in Gent weinig kritische stemmen. Het is heel duidelijk dat zich daar een probleem voordoet. We moeten die subsidiestromen in Vlaanderen dus inderdaad durven aan te pakken.

Ik heb het gehad over de meer dan 586.000 euro subsidies voor de Turkse Unie, en over de Unie van Turkse Verenigingen, die jaarlijks 483.000 euro subsidies van de Vlaamse Regering ontvangt, dit via zeven verschillende subsidiepotjes. En van alle subsidies aan moskeeën gaat maar liefst 61 procent naar de Turkse Diyanetmoskee. Voor zij die het niet weten: die moskee staat voor 100 procent onder controle van Erdogan, en wij subsidiëren die. Dit staat los van het voorstel van resolutie op zich, maar ook daar rijst de vraag: wat gaan we daarmee doen? Hoe gaan we dit probleem aanpakken? Want het kan toch niet zijn dat wij Turkse verenigingen en moskeeën blijven subsidiëren, die het Turkse regime ten volle ondersteunen?

Het gaat overigens niet alleen over de Diyanetmoskeeën. We hebben ook nog de moskeeën van Milli Görüs, die op dat vlak eigenlijk nog radicaler zijn, en zelfs fundamentalistisch. Zij ontvangen 8,5 procent van de subsidiestromen in Vlaanderen. Zoals ik al eerder zei, subsidieert ook deze Vlaamse Regering de niet-integratie van Turken in onze samenleving, en hun steun aan het Erdoganregime. We moeten stoppen met het subsidiëren van het Erdoganregime, zowel internationaal als in Vlaanderen.

Collega’s, Turkije is er niet in het minst in geslaagd zijn eigen staat tot een democratische rechtsstaat uit te bouwen naar westers model. De mensenrechten, de persvrijheid, de vrijheid van meningsuiting en de scheiding der machten staan daar hoe langer, hoe meer onder druk. En ook dat is een eufemisme. Een aantal van die zaken zijn zelfs opgehouden te bestaan.

Ondanks alle mogelijke en vooral onmogelijke tegemoetkomingen ten aanzien van het Turkse regime, blijkt Turkije na tien jaar onderhandelen nog altijd mijlenver verwijderd van de vereisten voor een mogelijk EU-lidmaatschap. En het Turkse leger voert nu een grondoffensief tegen onderdanen van een soevereine staat, van een andere natie. Dat is volledig in strijd met het internationaal recht.

Honderdduizenden Koerden, christenen en andere mensen lopen gevaar. Gelukkig wordt Turkije internationaal en wereldwijd veroordeeld. En ook in Vlaanderen zijn er veel stemmen die Turkije krachtig veroordelen. Maar het mag niet bij woorden blijven, collega’s. We moeten ook concrete stappen zetten.

Daar wil ik mee eindigen. Ik heb een grote vrees voor het feit dat de Turkse president Erdogan ermee gedreigd heeft om miljoenen Syrische vluchtelingen in Turkije naar Europa te sturen. Dat is eigenlijk een soort chantagemiddel om zichzelf op die manier een beetje te verdedigen en de Europese Unie tot matiging aan te zetten. Europa wordt gewoon gechanteerd. Ook dit is een vraag waar we met ons allen een antwoord op moeten formuleren.

Dus, het Vlaams Belang concludeert uit al deze feiten dat de Turkse agressie en chantage eigenlijk veroordeeld moet worden samen met de Europese partners en dat we snel werk moeten maken van een krachtige reactie en uiteraard ook economische sancties. We moeten – en dat is het slot van mijn voorstel van resolutie – het Europees Parlement en de Europese Commissie aanmanen om definitief een einde te maken aan de onderhandelingen met Turkije over de toetreding tot de EU. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Vanlouwe heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, het Turkse leger is voor de derde keer op rij Noord-Syrië, Koerdistan, binnengevallen. Nog niet zo lang geleden, een kleine twee jaar geleden, in 2018, is een Turkse militaire operatie genaamd ‘Olijftak’ de stad Afrin in Noord-Syrië binnengevallen. Daarbij is ook een groot aantal burgerslachtoffers gevallen. Nu noemen ze hun operatie ‘Ontluikende Vrede’. ‘What’s in a name?’

President Erdogan of beter dictator Erdogan wil een bufferzone creëren van ongeveer 30 kilometer, die volledig in het noorden van Koerdistan of het Koerdisch gedeelte van Syrië ligt. Daar wil hij 3,6 miljoen vluchtelingen die effectief op de vlucht waren voor Islamitische Staat (IS), voor het islamitisch fundamentalisme in Syrië, onderbrengen. Hij wil een soort ontvolking doen. Hij wil de bestaande bevolking van Koerden die daar al honderden jaren leven, weg. Hij wil de Koerdische samenleving ontwrichten door daar Syrische vluchtelingen – het kunnen ook Arabische vluchtelingen zijn – vanuit verschillende plaatsen in Syrië onder te brengen.

Hij heeft een duidelijke strategie: het verzwakken van de Koerdische samenleving. Daarvoor heeft hij grondtroepen ingezet. We hebben de beelden ondertussen allemaal gezien. Er zijn bombardementen uitgevoerd. Ondertussen komen ook Arabisch-Syrische milities in actie en weten we dus ook dat het Syrische leger richting die bufferzone is getrokken, die internationaal-rechterlijk nog altijd Syrisch grondgebied is. Die Koerdische bevolking, die al gedurende drie, vier jaar samen met de Amerikanen strijd heeft geleverd tegen IS, was onze partner, was de partner van de Westerse landen en de Verenigde Staten in de strijd tegen IS. Nu, door die annexatie, die inval, die oorlog die is uitgelokt, dreigen zij het slachtoffer te worden van een complexe machtsstrijd tussen grootmachten.

Turkije voert een geopolitieke strijd. Aan de andere kant zijn de Verenigde Staten zich aan het terugtrekken. Als we de laatste nieuwsberichten mogen geloven, krijgt Syrië de hulp van Rusland en zouden er al Russische geheime diensten actief zijn ter plaatse. Dat dreigt een heel gevaarlijke escalatie van geweld te worden en nog meer oorlog te veroorzaak in dat kruitvat dat het Midden-Oosten is.

Het risico op een nog grotere confrontatie – op dit ogenblik spreken we toch over enkele honderden doden, ook burgerslachtoffers, vooral aan Koerdische maar blijkbaar ook reeds aan Turkse kant – tussen het Turkse en het Syrische leger verhoogt met de dag. Daardoor dreigt die Syrische burgeroorlog, die we nu al enkele jaren kennen, in een totaal nieuwe fase te belanden, met nog meer spanningen in dat land.

Een bevolkingsgroep in het noorden, in Koerdistan, had daar nog niet de autonomie die ze wel degelijk verdient. Dat is een complexe samenleving, een lappendeken van volkeren, die totaal ontwricht zal worden door die vluchtelingen daar te herbergen. Dan is er inderdaad nog de chantage van Erdogan, die met een moraliserend vingertje dreigt de poorten open te zetten en die 3,6 miljoen vluchtelingen richting Europa te laten gaan als men nog maar durft kritiek te hebben op wat hij doet.

De N-VA heeft hierover, als meerderheidspartij, een voorstel van resolutie ingediend, waarbij we die Turkse inval in het Koerdisch gedeelte van Syrië, ten zeerste veroordelen en uiteraard ook, zoals verschillende staatshoofden en regeringsleiders in Europa, de stopzetting vragen van het Turkse offensief in de regio.

Wat blijkt nu eenmaal? Turkije heeft sinds 2005 het statuut van kandidaat-lidstaat bij de Europese Unie. Zoals u weet, lopen er al jaren onderhandelingen en zijn er meerdere hoofdstukken geopend over verschillende domeinen. Het gaat dan over mensenrechten, over justitie en dergelijke. De voorbije jaren bleek dat Turkije geen enkele vooruitgang boekte op het vlak van de voorwaarden die de Europese Unie oplegde. Denk maar aan de arrestatie van vele journalisten en van opposanten, aan het aan banden leggen van de vrije media enzovoort. We zien de verschillende conflicten binnen het land maar ook met buurlanden van Turkije, zoals de eerder genoemde inval in de enclave Afrin. Denken we ook maar aan de spanningen die er bestaan met Armenië.

We hebben hier ook – ik denk in 2014 – een resolutie goedgekeurd over de erkenning van de Armeense genocide, die ook veel kwaad bloed gezet heeft. Als we het nagaan, hebben we eigenlijk bijzonder veel resoluties goedgekeurd waarvan Turkije het voorwerp uitmaakte, over verschillende conflicten.

Bij de verschillende hoofdstukken die besproken moesten worden,  bleken er telkens problemen te zijn met de democratie in het land, met de mensenrechten, met de persvrijheid, met de vrijheid van vereniging. Die inval in Noord-Syrië bevestigt nogmaals dat onze wegen eerder lijken te scheiden dan naar elkaar toe te groeien. Dat is de reden waarom wij dit initiatief hebben genomen. Wij betreuren uiteraard de gevolgen van de beslissingen die genomen zijn en die toch wel als een aanleiding gezien kunnen worden van deze inval. We roepen alle strijdende partijen en in de eerste plaats natuurlijk Turkije op om het geweld, die oorlog, te staken en gevolg te geven aan die uitnodigingen tot vredesonderhandelingen, die er hopelijk toch zullen komen.

Wij vragen in ons voorstel van resolutie uiteraard ook dat die toetredingsonderhandelingen nu worden stopgezet. We hebben dat hier reeds eerder besproken. Wanneer een kandidaat-lidstaat niet voldoet aan de voorwaarden om toe te treden tot onze club, waarin we enorm veel belang hechten aan fundamentele rechten en vrijheden en aan democratie, dan is het onze plicht om er bij Europa op aan te dringen die onderhandelingen met Turkije nu stop te zetten.

Terwijl er intussen voor Turkije toch geen enkel toekomstperspectief is, geeft de Europese Unie jaarlijks nog zo’n 600 miljoen euro zogenaamde ‘pretoetredingssteun’. Voor de periode 2007-2020 zou het gaan over een bedrag van maar liefst 9 miljard euro. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat er voorbije jaren toch ook verschillende miljoenen – ik denk 66 miljoen euro – werd bevroren.

Door die inval in Koerdistan in Noord-Syrië moeten we bij de federale overheid en in Europa pleiten – dat is alvast de vraag die wij in het voorstel van resolutie stellen – voor de onmiddellijke schrapping van het aan Turkije gealloceerde budget onder het instrument van pretoetredingssteun. Uiteraard pleiten we ook voor de stopzetting van elke escalatie van geweld. Wij menen ook – en we hebben er vandaag over gedebatteerd – dat we niet kunnen tolereren dat die buitenlandse politiek, die propaganda en dat conflict, worden geïmporteerd in onze samenleving. We moeten niet zover gaan: Sint-Joost-ten-Node ligt hier vlakbij en heeft een zeer sterke Turkse gemeenschap en een zeer sterke Koerdische gemeenschap. Heel recent is al gebleken dat de spanningen heel hoog oplopen. Dat gebeurt via Turkse verenigingen die actief zijn. Wij kunnen niet langer tolereren dat er buitenlandse politiek, spanningen en conflicten hier worden geïntroduceerd in onze samenleving.

Wij zijn blij dat de minister-president reeds heeft opgeroepen om economische sancties te nemen in een Europees kader. Heel concreet vragen wij de stopzetting van die toetredingsonderhandelingen, de schrapping te bepleiten van de pretoetredingssteun en niet langer te tolereren dat die politiek, die inmenging, die beïnvloeding hier in ons land zou gebeuren. We doen dan ook een oproep aan de Europese Unie om alle diplomatieke opties uit te putten, om economische sancties in te voeren binnen een Europees kader en om dit conflict te stoppen. Wij dringen er bij de Federale Regering op aan om in de VN-Veiligheidsraad, waar het federale België een vaste stek heeft, te eisen dat er een strenge reactie zou komen. (Applaus bij de meerderheid)

Mevrouw Jans heeft het woord.

Voorzitter, collega's, we kunnen er niet omheen dat de beslissing van de Amerikaanse president de doos van Pandora in het aanslepend Syrisch conflict opnieuw in volle kracht heeft geopend. De aankondiging om zijn troepen uit de regio terug te trekken, betekende voor de Turkse president groen licht om het noordoosten van Syrië binnen te vallen met als doel de Koerden uit de grensstrook van 30 kilometer te verdrijven. Het is hier vandaag al een aantal keer gezegd: we kunnen niet om het feit heen dat uitgerekend zij IS tot staan hebben gebracht.

Intussen hebben alle NAVO-lidstaten duidelijk een signaal aan Turkije gegeven dat ze zeker niet zijn opgezet met die eenzijdige actie zonder enig overleg. Maar weet u, we kunnen hier bijzonder veel geopolitieke en politieke beschouwingen maken bij dit hele complexe verhaal met zo'n lange geschiedenis, maar dan wil ik toch echt wel, zoals ook anderen natuurlijk, één zaak absoluut niet uit het oog verliezen: de door jaren door oorlog geteisterde bevolking is opnieuw slachtoffer van oorlogsgeweld, van het meest brute oorlogsgeweld.

Mensen moeten en zullen noodgedwongen vluchten, het geweld ontvluchten. Er zijn de burgerslachtoffers als gevolg van beschietingen en bombardementen. Syrië is zo'n ongelooflijk mooi land en nu is er opnieuw niets anders dan geweld.

Daarnaast is er de reële kans dat de terreurbeweging IS zich zal reorganiseren en opnieuw een bedreiging zal vormen voor de regio maar ook voor Europa.

De humanitaire crisis in de regio houdt ons al heel veel jaren in de ban. Het moeilijke is en blijft onze onmacht om daadwerkelijk en direct iets te veranderen aan het lot van de vele onschuldige kinderen, vrouwen en mannen.

Daarom moeten we deze niet-legitieme interventie veroordelen en moeten we hiertegen ook strijden. We moeten strijden zoals de Europese Unie dat kan: diplomatiek en met economische sancties. Het voorliggende voorstel van resolutie komt hieraan tegemoet.

Vooreerst stellen we in ons voorstel van resolutie dat de daden van Turkije niet passen in een Europese Unie waar democratie, mensenrechten en vooral conflictoplossing via dialoog centraal staan. Het lijkt ons dan ook evident dat de Europese Unie een duidelijk signaal geeft dat er voor het huidige Turkije geen plaats is binnen de Unie en dat er hierover geen verdere gesprekken kunnen worden gevoerd. Dit is voor CD&V geenszins een onontkoombaar proces. Een democratisch Turkije dat de internationale regels wel zou respecteren, kan een belangrijke partner voor de Europese Unie zijn. Het voorliggend voorstel van resolutie houdt deze optie open, maar geeft tevens een sterk signaal naar Turkije.

Ook economische sancties worden in het vooruitzicht gesteld. Zowel de Verenigde Staten als de Europese Unie hebben aangekondigd die stappen te zetten. Dat is een krachtig signaal dat Turkije moet dwingen tot diplomatiek overleg, want sancties kunnen en moeten hand in hand gaan met diplomatiek overleg.

Na de hulp aan de getroffen burgerbevolking is het tot stand brengen van een dialoog de voornaamste prioriteit van de internationale gemeenschap, maar ook – dat gaan we in dit voorstel niet uit de weg – niet alleen de prioriteit van de internationale gemeenschap maar ook van de lokale gemeenschappen.

Dames en heren, we hebben de tekst met zorgzaamheid opgesteld. Ik durf daarom te hopen op uw goedkeuring. (Applaus bij de meerderheid)

De heer Tommelein heeft het woord.

Voorzitter, dames en heren, de wereld is reeds meer dan acht jaar getuige van het vreselijk schouwspel dat zich in Syrië afspeelt. Er woedt een oorlog waarbij duizenden kinderen, vrouwen en mannen, gewone mensen, gedood of gewond zijn, ontheemd of op de vlucht. Het is een oorlog waarbij talloze groepen en milities, al dan niet gesteund door regionale of mondiale grootmachten, elkaar bekampen. Een oorlog waarin het fenomeen IS voor de gruwelijkste taferelen heeft gezorgd.

Vorige week is de oorlog helaas een nieuwe fase ingegaan. De directe aanleiding is de toch wel lichtzinnige beslissing van de Amerikaanse president om zijn troepen uit het noorden van Syrië terug te trekken: lichtzinnig en klaarblijkelijk gespeend van een grondige kennis van het bijzonder complexe probleem. Daar waar het vrije Westen plaatsmaakt, of in dit geval zelfs vaandelvlucht pleegt, staan er autoritaire krachten klaar om het vacuüm op te vullen. We moeten de vraag durven stellen of de VS en president Trump hier hun verantwoordelijkheid niet zwaar ontlopen.

Mijnheer Tommelein, ik hoor u graag uithalen naar president Trump en de Verenigde Staten, maar hoeveel troepen heeft Europa feitelijk gestuurd naar de regio om het probleem daar op te lossen?

Als ik mij goed kan herinneren, was het uw gewezen voorzitter en gewezen premier Guy Verhofstadt die bij het begin van het conflict opriep om het gewapende verzet in Syrië te steunen, om president Assad, die de legitieme autoriteit uitmaakte in dat land, te verdrijven uit Syrië. Zo is het hele conflict begonnen.

Ik hoor hier vandaag heel veel lippendienst bewijzen aan vrede in Syrië en het Midden-Oosten, maar het zijn dezelfde partijen die deel uitmaakten van de Belgische regering, die bij het begin van het conflict ostentatief hebben opgeroepen om zelfs wapens naar dat gebied te sturen en de milities daar – het zogenaamde democratische verzet dat dan is uitgedraaid op
Al-Nusra, Al Qaida en Islamitische Staat, die we ondertussen tot hier bij ons kennen – te bewapenen.

Hoeveel hypocrisie kan men vandaag aan de dag leggen om uiteindelijk net het omgekeerde te beweren van wat men vijf of zes jaar geleden bij het begin van het conflict heeft beweerd? Het cynische is, mijnheer Tommelein, dat vandaag, nu de Amerikanen zijn gaan lopen en het op een akkoordje hebben gegooid met de Turken, het niemand minder is dan Assad die nu met zijn leger de Koerden in een gemeenschappelijk akkoord te hulp schiet, om ervoor te zorgen dat de Turken daar afgeremd worden. Zover staan we, maar dat lees ik in geen enkel voorstel van resolutie. Dat wordt hier vandaag niet verteld. Daar moet natuurlijk zedig over gezwegen worden. (Opmerkingen)

Het zijn diezelfde Turken, mevrouw Rutten, die vanaf het begin van het conflict IS hebben gesteund. Nu bent u wakker geworden, omdat de Turken Koerdistan aanvallen, maar waar was u de voorbije vijf jaar, toen Erdogan en zijn regime toegelaten hebben dat de olie die IS uit de Syrische grond pompte, werd verhandeld aan Turkije? Waar was u toen het hele militaire en industriële complex van Syrië door IS werd leeggeplunderd en vervoerd en verkocht werd aan Turkije? Waar was u toen ziekenhuizen in Aleppo – ik ben er geweest – werden ontmanteld door IS en verkocht aan de Turkse staat? Waar was u toen de Syriëstrijders uit België, aangemoedigd door deze partijen in het begin van het conflict, via Turkije vrije doorgang konden krijgen richting Syrië, omdat het voor de goede zaak was, namelijk het bestrijden van het regime van Bashir al-Assad?

Ik heb al die partijen toen niet gehoord, wel integendeel. U hebt zedig gezwegen en uiteindelijk al diegenen gesteund die vonden dat Syrië moest worden gedestabiliseerd, net zoals Irak moest worden gedestabiliseerd, zoals allerlei andere landen in het Midden-Oosten moesten worden gedestabiliseerd, om er de zogenaamde democratie van het vrije Westen te brengen. Waar staan we nu? Waar staan we vandaag, dames en heren, met een chaos die niet meer te overzien is, met IS-strijders die dreigen terug te komen naar ons land, omdat we niet meer in staat zijn om de situatie daar onder controle te krijgen? En nu – horresco referens, hoe cynisch kan het zijn? – moet men een beroep doen op Assad en zijn troepen om ervoor te zorgen dat er opnieuw stabiliteit, orde en militaire rust komt in de regio. Daar staan we. En dat mocht misschien toch ook even vermeld worden in dit debat. (Applaus bij het Vlaams Belang)

Mevrouw Rutten heeft het woord.

Heel kort, mijnheer Dewinter, omdat u mijn naam noemt. Ik weet waar u was op het moment dat Assad onschuldige slachtoffers met chemische aanvallen bestookte. U zat bij hem op de koffie. En voor de rest zou ik erover zwijgen. (Applaus bij de N-VA, CD&V, Open Vld, Groen en sp.a)

Mijnheer Dewinter, met een klein beetje respect voor de uiteenzetting – een volledige uiteenzetting, want in mijn toespraak heb ik op geen enkel moment gezegd wat Trump wel of niet moet doen. Ik heb de vraag gesteld. U hebt weer niet goed geluisterd. U maakt daarvan gebruik om hier een tirade af te steken. Ik kijk naar het voorstel van resolutie van uw eigen partijgenoten. Ik zie daar van alles wat u daar zit te bazelen, geen fluit in staan. Niks, nul, nada. Met andere woorden, u zou beter eerst eens met uw collega’s spreken, om alles wat u hier zit te beweren, misschien in uw eigen voorstel van resolutie te krijgen, in plaats van het voorstel van resolutie van mij en mijn collega's aan te vallen. (Applaus bij de meerderheid)

Voorzitter, ik wil meteen vragen dat ik mijn betoog mag afronden zonder dat ik onderbroken word, want anders krijgen we straks weer een nieuwe tirade. (Opmerkingen van Filip Dewinter)

U mag dat doen zolang als u wilt, mijnheer Dewinter, als ik klaar ben. Gaan we dat met elkaar afspreken? Dank u wel. (Opmerkingen)

Ik heb dat recht. U moet het reglement van het parlement kennen. Ik heb het recht om te vragen om niet onderbroken te worden. Is dat een probleem? Neen? Dank u wel. Mochten jullie de absolute meerderheid hebben, zouden we zelfs niet eens mogen tussenkomen, denk ik. (Opmerkingen)

De inval van Turkije en Erdogan in het noorden van Syrië is cynisch en verwerpelijk. Het leidt de aandacht af van de binnenlandse problemen, zoals een sputterende economie, een groeiend ongenoegen ten aanzien van de vluchtelingen en een dalende populariteit van de president.

De jacht op de Koerden in het noorden van Syrië dient diverse doelen: het uitschakelen van elke vorm van een Koerdische macht, het creëren van een zone om vluchtelingen te hervestigen, het versterken van de Turkse invloed in zijn buurland en het ruimere Midden-Oosten. Uiteraard laten ook anderen zich niet langer onbetuigd. De Koerdische milities en de Syrische SDF-strijdkrachten zochten hun toevlucht tot de Syrische president Assad, mijnheer Dewinter, waartegen ze jarenlang hebben gevochten, zodat ook het Syrische leger vandaag verder oprukt naar het noorden. Ondertussen kijkt Poetin nauwgezet over de schouders mee en probeert hij de strijdende partijen zodanig te manoeuvreren dat een nieuw machtsevenwicht, met een versterkte Russische invloed, tot stand kan komen.

Collega’s, dat er in het kader van die binnenlandse en geostrategische belangen opnieuw talloze burgerslachtoffers vallen en honderden mensen op de vlucht moeten slaan, is onaanvaardbaar. Dat ten gevolge van deze inval gevangengenomen IS-strijders opnieuw vrij rondlopen en van de radar zullen verdwijnen, is hoogst onrustwekkend. Als liberale fractie kunnen en willen we niet anders dan deze inval en het geweld dat er mee gepaard gaat, op de meest krachtige manier veroordelen. Daarom steunt onze fractie ook het voorstel van resolutie dat voorligt.

Diverse Europese regeringsleiders hebben hun afkeer laten blijken, en ook het signaal van de Europese Raad van Buitenlandse zaken was duidelijk, maar het mag niet bij woorden blijven. Hij is dan wel mee verantwoordelijk voor de escalatie van het conflict, maar president Trump heeft de eerste weliswaar beperkte economische maatregelen afgekondigd. Ook Europa en zijn lidstaten moeten aan Erdogan tonen dat het hun menens is. Vandaar de diverse acties die we met dit voorstel van resolutie aan de Vlaamse Regering vragen te nemen. Een van die voorstellen is heel duidelijk: we dringen er bij de Europese Unie op aan om nu de toetredingsonderhandelingen en de procedure van Turkije stop te zetten.

We mogen ons daarbij niet laten intimideren door de dreigementen die Erdogan uitspreekt, maar we mogen ook niet naïef zijn. Alleen een eensgezind, krachtdadig en Europees antwoord kan in deze multipolaire wereld effect genereren. Laten we met Europa nu maar eens tonen dat we een macht zijn en dat we ertoe doen.

Collega’s, tot slot: de Turkse inval laat ons in Vlaanderen ook niet onbewogen. Zeker bij hen met Turkse of Koerdische roots kan de escalatie sterke emoties oproepen. Laten we er echter over waken dat het harmonieus samenleven in Vlaanderen daarmee niet in het gedrang komt. Onze democratie staat wél toe dat alle burgers vrij hun mening kunnen uiten, ook over deze gebeurtenissen, maar het conflict speelt zich wel niet hier af. Laten we dus zeker niet in groepsdenken vervallen, van welke aard of van welke achtergrond dan ook. We zullen dit voorstel van resolutie steunen, waarmee we op democratische wijze namens alle Vlaamse burgers het geweld veroordelen. (Applaus bij de meerderheid)

De heer Vaneeckhout heeft het woord.

Collega’s, ik denk dat het goed is dat we het hier vandaag hebben over deze pertinente problematiek. We moeten ons hierover duidelijk durven uit te spreken. In Syrië is sinds meer dan acht jaar een zeer cynische machtsoorlog bezig, een machtsoorlog die voor miljoenen mensenlevens verwoestende gevolgen heeft gehad en meer dan ooit heeft. We kunnen als Vlaams Parlement niet anders dan daar heel duidelijk over zijn.

Wij moeten de inval, de beslissing van het regime van Erdogan heel duidelijk veroordelen. Daar hoor ik in deze zaal geen twijfel over en daar doet ook mijn fractie volmondig met jullie mee. De impact van deze inval, van deze invasie, is dramatisch, want ze maakt heel veel menselijke slachtoffers, net zoals het conflict van de voorbije acht jaar dramatisch was en is, dramatisch voor mensen langs Syrische zijde, langs Koerdische zijde en langs Turkse zijde. Het gaat over gewone mensen die meer dan ooit het slachtoffer zijn van machtspolitiek en van geopolitiek en daar kunnen wij ons als fractie niet ver genoeg van distantiëren.

Voor mijn fractie is ook heel erg duidelijk dat een toetreding van Turkije tot de Europese Unie op dit moment niet aan de orde is. Er kan geen sprake van zijn dat we onder deze omstandigheden verder zouden praten over een mogelijke toetreding, maar ik vind het wel belangrijk – en een aantal collega’s hebben dat daarnet ook al gezegd – dat we duidelijkheid verschaffen. We zeggen in dit voorstel van resolutie heel duidelijk dat er op dit moment geen sprake kan zijn van een toetreding tot de Europese Unie. We hebben daarover contact gehad met de indieners van dit voorstel van resolutie. Ik denk dat we heel duidelijk moeten weten waarover we spreken vandaag. Kunnen wij het erover eens zijn dat daarin wordt opgenomen dat het gaat over dit moment, over nu? Als we het daarover eens kunnen zijn, zal mijn fractie dit voorstel volmondig steunen. Ik denk dat dit de verwijzing is die de heer Tommelein daarnet heeft gemaakt.

De heer Tommelein heeft het woord.

Het is duidelijk dat in de tekst zal worden aangepast dat het gaat over dit moment. Aan de definitieve tekst zal worden toegevoegd dat het om het ‘nu’ gaat.

Ik dank u voor uw verduidelijking, want ik denk dat die heel belangrijk is. Ik zal daar straks verder op ingaan. Ik kan nu wel al zeggen dat mijn fractie daarin volmondig zal meegaan en dat we dit voorstel van resolutie zullen steunen.

Het is onaanvaardbaar wat er op dit moment gebeurt, welke spelletjes Erdogan momenteel aan het spelen is. Wij kunnen dat niet tolereren, maar tegelijk wil ik zeggen – en ik hoop dat ik daar niemand van moet overtuigen – dat diplomatie geen kinderspelletje is. Het conflict in de regio zal morgen niet opgelost zijn, omdat wij hier een heel stoere en principiële verklaring afleggen. We moeten dat doen, maar er zal ook nog iets anders nodig zijn.

Als wij vandaag zien – en ik verwijs ook naar het betoog van onder andere Karel De Gucht in De Zevende Dag – dat er in Turkije over grenzen van meerderheid en oppositie heen, steun is voor deze invasie, dan moeten we ons afvragen hoe dat komt. Hoe komt het dat zelfs de oppositie het met deze inval eens is? Hoe kan het Westen aan al die Turken die een ander leven willen, de hand reiken en hen verleiden met ons maatschappijmodel? We moeten helaas ook erkennen dat ook Turkije en ook de gewone Turk het slachtoffer zijn geworden van dit conflict en dat ook daar de afgelopen jaren aanslagen hebben plaatsgevonden. Ik hoef ze hier niet chronologisch op te sommen. Daar, en zeker daar is een gigantische impact gevoeld van een massa vluchtelingen die door de conflicten in de regio in Turkije zijn terechtgekomen. En uiteraard is dat op geen enkele manier een vergoelijking om op dat pad verder te gaan. Daar kunnen we niet duidelijk genoeg over zijn. Wanneer we echter verder willen gaan dan hier stoere voorstellen van resolutie aan te nemen, dan zullen we het ook daarover moeten hebben. En dat is wat mijn fractie altijd zonder complexen en op een progressieve manier zal blijven doen.

Europa heeft de afgelopen jaren nagelaten en geweigerd zijn rol op te menen binnen de internationale context waarin we leven en de internationale conflicten die er zijn in de regio. Wanneer het gaat over het opvangen van vluchtelingen, wanneer het gaat over het berechten van IS-misdadigers, is er op geen enkele manier geprobeerd om dat op een   ordentelijke manier te doen, een manier die draagbaar is, ook niet voor de regio zelf.

Het gaat niet om Turkije, Syrië of de Koerden. Het gaat erom dat de EU haar internationale verantwoordelijkheid moet nemen. Ik verwacht van het Vlaams Parlement dat het diezelfde verantwoordelijkheid neemt en diezelfde heldhaftigheid aan de dag legt, niet enkel over teksten waarin we schrijven wat Turkije moet doen, maar ook over teksten waarin we schrijven wat de EU, België en Vlaanderen moeten doen. Dat is waar ik op reken.

Lieve mensen, we zullen dit mooie, principiële en correcte voorstel van resolutie goedkeuren, maar het mag niet alleen bij mooie en principiële praatjes blijven. Er is aan deze zijde heel wat morele verontwaardiging. (Jeremie Vaneeckhout wijst naar de Vlaams Belangfractie)

Ik ben blij dat ik niet de eerste ben, maar als het over contacten, sympathieën en samenwerking met oorlogsmisdadigers gaat, moeten er geen praatjes van het Vlaams Belang komen. Ik denk dat het vooral heel pijnlijk is als we hier opnieuw aan herinneren. (Opmerkingen)

Ik zal heel duidelijk zijn. Als partij zijn we heel consequent in ieder conflict. Ik denk dat we dat als Vlaams Parlement ook zijn. We zullen dit voorstel van resolutie volmondig steunen. We zullen de lijn tegen geweld tegen onschuldige burgerslachtoffers door machtspolitiek en geopolitieke spelletjes altijd consequent blijven aanklagen. Ik reken erop dat het Vlaams Parlement dit in de toekomst ook zal doen ten aanzien van de andere conflicten die wereldwijd gaande zijn. Laat ons dan ook onze verantwoordelijkheid nemen.

Mijn partij en mijn fractie zullen blijven pleiten voor een Europese, Belgische en Vlaamse politiek die op ieder moment ten volle haar internationale verantwoordelijkheid neemt. (Applaus bij Groen)

Mevrouw Lambrecht heeft het woord.

Voorzitter, ik ben bij de laatste sprekers en ik zal geen lange toespraak houden, want ik ga akkoord met veel van wat al is gezegd en zeker met de verduidelijkingen van de heer Tommelein.

Als we één zaak moeten weten over de EU en de redenen voor het Europees project, is het wel ‘Nooit meer oorlog’. Soms maken mensen het ingewikkeld, maar het is niet ingewikkelder dan dat. Dat is wat hier nu op tafel ligt met het voorstel van resolutie waarvoor onze steun wordt gevraagd. Wie bij de EU zit, zit niet in een oorlog en dringt niet op eigen houtje gebieden binnen om er op schandalige wijze de mensenrechten te schenden en burgerlevens op het spel te zetten.

Meer zal ik hier niet over zeggen. De indieners van het voorstel van resolutie hebben onze steun. De vorige spreker heeft verklaard dat dit misschien geen krachtig signaal is omdat we zogezegd klein zijn. Als alle parlementen dit zouden doen, zou dit wel een krachtig signaal zijn. Wij mogen dus niet achterblijven. (Applaus bij sp.a en Open Vld)

De heer D’Haese heeft het woord.

Voorzitter, ook met de PVDA-fractie veroordelen we uiteraard uitdrukkelijk de Turkse invasie van Syrië. Ik denk dat het belangrijk is dat we hier dat signaal geven. Het gaat hier om een belangrijke en duidelijke schending van het internationaal recht en van de Syrische soevereiniteit.

Net als bij de vorige militaire interventies, met luchtbombardementen en grondoorlogen, is de burgerbevolking het eerste slachtoffer, namelijk de lokale bevolking in Syrië, de verplaatste bevolkingsgroepen, de vluchtelingen in Syrië, in de buurlanden, voornamelijk Turkije en Libanon, en in Europa, van welke gemeenschap, origine, nationaliteit of geloof dan ook.

Met de PVDA willen wij een onderhandelde oplossing met respect voor het internationaal recht. Elke oplossing begint met dialoog, niet met geweld, niet met gewapend conflict.

Collega's, als ik de voorstellen van resolutie die hier voorliggen lees, dan kan ik niet anders dan een zekere hypocrisie opmerken. De Turkse invasie in Syrië is jammer genoeg de zoveelste episode in een oorlog die al acht jaar aansleept in Syrië en de zoveelste episode in een nog veel langer durende grote oorlog om het Midden-Oosten, een regio die heel wat westerse grootmachten doet watertanden en oorlog doet voeren om haar rijke olievelden en gasvelden, haar strategische ligging en haar cruciale doorvoerroutes. De buitenlandse inmenging in Syrië begon toen de Verenigde Staten, de NAVO, Turkije en enkele EU-lidstaten samen met de conservatieve monarchieën uit de Golf de Syrische oppositie tegen Assad bewapenden en financierden. Maar daar vinden we in de voorstellen van resolutie niets over terug. Zo werd een vruchtbare bodem gecreëerd voor gewelddadige jihadisten van allerlei slag, van IS en aanverwanten, met alle terreuraanslagen, met alle vluchtelingenstromen, verdeeldheid en miserie van dien.

De verantwoordelijkheid van de Europese Unie en van verschillende Europese landen hierbij is onontkoombaar. Het valt mij op dat daar niets over gezegd wordt. Zij deden mee met alle militaire acties van de Verenigde Staten, ook met de bombardementen, ook met de financiering van allerlei schimmige oppositiegroepen. Ook het Vlaams Belang trouwens stemde mee voor de destructieve bombardementen in het Midden-Oosten. De heer Dewinter eiste in 2014 zelfs meer dan luchtbombardementen maar een grondoffensief in Syrië. Toen was de territoriale integriteit van Syrië blijkbaar niet van belang, toen waren er nog andere bondgenootschappen.

Over warme vriendschapsbanden met Saoedi-Arabië en wapenleveringen aan het Saoedische vorstenhuis, daarover is het ook helemaal stil. Ik stel nochtans samen met een aantal collega's hier vast dat vandaag nog in de krant stond dat in de Antwerpse haven wapens zijn doorgevoerd richting Saoedi-Arabië, wapens waarvan we weten dat ze niet zelden bij gewapende jihadistische groeperingen komen zoals Al-Nusra en IS. Een cadeau van Saoedi-Arabië aan hen, hoofdsponsor van het terrorisme in het Midden-Oosten. Maar daarover geen woord, want Saoedi-Arabië is wel een bondgenoot.

Toen de vluchtelingen massaal richting Europa trokken, mede als gevolg van de bombardementen, werkte de EU een pushbackbeleid uit op grote schaal. Ze sloten een deal met Erdogan, gaven hem geld.

Mijnheer D’Haese, mag u onderbroken worden?

Ik zal mijn betoog eerst afmaken en dan kan de heer Keulen tussenkomen.

Ze sloten een deal met Erdogan om de Syrische vluchtelingen vooral in Turkije te houden. Toen was Erdogan wel een bondgenoot. Het is duidelijk dat een buitenlandse militaire interventie, een oorlog, onvoorspelbare wendingen en onverwachte bondgenoten in het jaar kan hebben maar nooit democratische rechten, nooit sociale vooruitgang en nooit de veiligheid van de betrokken bevolkingsgroepen vooruit kan helpen. Om dialoog en vreedzaam samenleven mogelijk te maken, is dialoog dan ook centraal en moeten we de VS en de Europese troepen wegtrekken uit het Midden-Oosten, de banden met Saoedi-Arabië herbekijken en uiteraard de Turkse troepen laten wegtrekken uit Syrië. Maar dat evenwicht vind ik in die voorstellen van resolutie niet terug.

België en de Verenigde Naties moeten er alles aan doen om tot een echte dialoog te komen, tot echte onderhandelingen tussen alle betrokken partijen, met als leidraad de principes van het internationaal recht, dat in dit conflict zo vaak geschonden is.

Ik hoor hier vandaag zeggen dat we het binnenlands conflict in Turkije niet mogen importeren in België, maar wat zijn jullie aan het doen, denken jullie? Er is maar één reden waarom het Vlaams Belang hier een voorstel van resolutie indient over Syrië, en dat heeft de heer Deckmyn hier zojuist heel duidelijk gemaakt: dat is omdat ze een dankbare stok hebben gevonden om te slaan in de richting van de Turkse gemeenschap van ons land. (Opmerkingen en gelach bij het Vlaams Belang)

Jullie kunnen ermee lachen maar jullie weten dat het waar is. De helft van het betoog van de heer Deckmyn ging over Turkse organisaties of organisaties van mensen met Turkse roots hier in België. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

Die organisaties, mijnheer Deckmyn, hebben al meer gedaan voor de integratie hier in België dan alle Vlaams Belangers samen! (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

Wees daar maar zeker van! (Applaus bij de PVDA)

Jullie zeggen ‘Turkije uit de Europese Unie’ maar jullie bedoelen eigenlijk ‘de Turken uit de Europese Unie’. In dat spelletje speelt de N-VA blijkbaar graag mee, maar wij niet. (Opmerkingen bij het Vlaams Belang)

Beschamend, dat zijn jullie. Laat me dat heel duidelijk maken. Beschamend, dat zijn jullie, degenen die samen gaan zitten met dictators en hier achteraf mooie woorden komen brengen, degenen die buitenlandse conflicten gebruiken om organisaties die hier hard werken om integratie in onze samenleving mogelijk te maken, buitenspel te zetten! Dat is beschamend en dat mag u gerust weten! (Opmerkingen bij het Vlaams Belang. Applaus bij de PVDA)

Wij eisen respect voor het internationaal recht en zijn daarom tegen de inval van Turkije in Syrië gekant. Wij zijn voor dialoog en samenwerking, niet voor geweld. Maar wij eisen ook respect en samenwerking in ons land, in België – tegen de verdeel-en-heerspolitiek, tegen de anti-Turkse gevoelens die hier worden opgehitst om er zelf electoraal beter van te worden. Wij zullen ons daarom onthouden bij de stemming over dit voorstel van resolutie.

De heer Keulen heeft het woord.

Het is toch heel simpel. U vraagt respect voor de internationale rechtsorde. Wij vragen respect voor de waarheid. U kunt toch onmogelijk beweren zonder ook maar enigszins wit weg te trekken dat de EU verantwoordelijk is voor IS en voor de jihadisten. Het zijn verdorie tientallen en tientallen Europeanen die het slachtoffer zijn geworden van de aanslagen van die jihadisten! Dat is toch de wereld op zijn kop! (Applaus bij de meerderheid)

Dat is niet de wereld op zijn kop. Dat is nu juist het punt.

Heeft Europa een poging gedaan om de oppositie tegen de dictatuur van het Assadregime te steunen? Ik daag u uit om ergens een voorbeeld te vinden waar Vlaanderen de afgelopen jaren – in meervoud – nog een wapenexportlicentie heeft gegeven voor Saoedi-Arabië. Als er ergens duidelijk afstand is genomen van dat regime en het salafisme, dat gekoppeld is aan het Saoedische koningshuis, dan is het wel hier, in de Vlaamse Regering en in het Vlaams Parlement. (Applaus bij de meerderheid)

U bewijst lippendienst aan de Turkse verenigingen op het grondgebied van Vlaanderen, maar in feite bent u de vijfde colonne van het Erdoganregime, want dat is het waar het in de feiten op neerkomt als je de conclusie trekt uit uw pleidooi. (Applaus bij de meerderheid)

Dat zijn feiten. Dat is de waarheid. Dat is geen ideologie. Dat is het enige wat u geeft als antwoord op reële problemen, op praktische uitdagingen.

De heer D’Haese heeft het woord.

Dat partijen die zich democratisch noemen, applaudisseren voor iemand die erop wijst dat verschillende Europese landen hebben samengewerkt, ondersteund, gefinancierd en wapens geleverd aan net die groepen die het islamitisch fundamentalisme in Syrië hebben aangewakkerd, dat dat door u wordt gebruikt om mij uit te maken voor een vijfde colonne van Erdogan, die ik in mijn toespraak meermaals heb veroordeeld: dat vind ik dit parlement onwaardig.

De heer Keulen heeft het woord.

Die groepen hebben net gestreden tegen IS en tegen het jihadisme op Syrische bodem. (Opmerkingen van Jos D’Haese)

Mijnheer D’Haese, de heer Keulen heeft het woord.

Mijnheer Keulen, wilt u nog iets zeggen? (Neen)

Mevrouw Van dermeersch heeft het woord.

Voorzitter, ik wil mij verzetten tegen de aantijgingen die hier ten overstaan van Vlaams Belang worden geuit door collega D’Haese. Ik voel mij daardoor aangesproken. Ik heb als enig vrouwelijk parlementslid in dit halfrond het lef gehad om af te reizen naar Damascus in Syrië, op uitnodiging van de voorzitster van de commissie Buitenlandse Zaken in Syrië. Ik heb daarbij mijn eigen leven geriskeerd. Ik ben op die uitnodiging ingegaan en ik ben daarnaartoe gegaan. En ja, die democratie is absoluut niet wat het moet zijn. Het kan altijd beter, trouwens hier in ons land ook.

Het is een dictatuur!

Ik ben daarnaartoe gegaan om te horen wat de noden zijn van kinderen en vrouwen ter plaatse. Die noden zijn zeer groot. Ik ben daarnaartoe gegaan om mensen te helpen. Iedereen is hier loze woorden aan het spreken en veel bravoure aan het tonen. Het valt mij op dat het vooral de mannen zijn onder elkaar die heel veel bravoure tonen in woorden en resoluties die nergens op neerkomen. Waar het op neerkomt, is om mensen te helpen. En ja, ik ben naar Syrië gegaan. Ik ben daar inderdaad op bezoek geweest. Dat is geen perfecte democratie. Dat zijn wij ook niet. Maar daar zijn mensen in nood en die moeten geholpen worden. Ik heb als enige vrouw in dit halfrond het lef gehad om mensen te helpen, ongeacht onder welk soort regime zij leven.

De heer Tommelein heeft het woord.

Ik wil gewoon voor alle duidelijkheid vóór de stemming aan de collega’s duidelijk maken dat er in de tekst die nu op hun banken ligt, één woordje bij komt. Het gaat om de laatste zin van de overwegingen, net voor we de vragen stellen aan de Vlaamse Regering. Het gaat over de zin “besluit dat in het licht van deze nieuwe humanitaire crisis in Noord-Syrië, kort na de recente crisis in Afrin, bovenop de nefaste evolutie op vlak van democratie en mensenrechten, er geen toekomst is in de EU voor Turkije”. Daar komt het woord ‘nu’ bij: “er nu geen toekomst is in de EU voor Turkije”. Zo weet iedereen waarover we straks stemmen.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Tijdens het debat over de actuele vragen heb ik het al gezegd: blijkbaar krabbelt de heer Tommelein terug voor links om er toch een paar aan boord te houden. Eigenlijk is dat een echte tsjeventruc. Men gaat nu grote woorden gebruiken om alles in Turkije te veroordelen. Men zegt dat Turkije niet in de Europese Unie mag. Wel, het tegendeel is waar. Men doet nu alsof men daar echt mee begaan is, alsof men echt die onderhandelingen wil stoppen, maar het is overduidelijk dat men zelfs de toetredingsonderhandelingen niet wil stoppen.

De beklemtoning van het woordje ‘nu’ is heel duidelijk de truc om achteraf heel vlotjes over te gaan tot de orde van de dag. U begrijpt dat het Vlaams Belang zich hierin niet kan vinden. Vanaf het moment dat de toetredingsonderhandelingen met Turkije begonnen zijn, hebben we ervoor gewaarschuwd dat Turkije politiek, cultureel of religieus geen deel kan uitmaken van de Europese Unie, nu niet en in de toekomst niet. Wij blijven hetzelfde zeggen. Jullie doen alsof jullie eventjes meegaan in die retoriek, maar uiteindelijk is dit slechts tijdelijk. Het betere tsjevenwerk dus.

De heer De Reuse heeft het woord.

Collega Tommelein, ik wil graag een verduidelijking van u – en dat is interessant voor de parlementaire documenten en de geschiedschrijving later. Wanneer zult u dan wel weer akkoord gaan met de start van de toetredingsonderhandelingen? Als Turkije zich heeft teruggetrokken uit Syrië? Als alle schade is vergoed?

Pas op, Syrië is geen nieuw feit. We hebben ook nog altijd Noord-Cyprus. Hoe gaat u daarmee omgaan? U kunt het misschien allemaal in één beweging doen. (Applaus bij het Vlaams Belang)

De heer Vanlouwe heeft het woord.

Ik denk dat er geen probleem is om dat woordje daaraan toe te voegen. Dat waren we ook overeengekomen. Het grote verschil met eerdere besprekingen is dat wij vroeger hadden gevraagd om de toetredingsonderhandelingen op te schorten. Nu vragen wij om de toetredingsonderhandelingen te stoppen.

Dat wil dus zeggen dat we denken dat op dit ogenblik, gelet op de feiten, Turkije niet langer kandidaat-lid van de Europese Unie kan zijn. Op dit ogenblik zijn er vijf kandidaat-lidstaten, waaronder Turkije, Noord-Macedonië, Montenegro en Albanië. Turkije heeft ondertussen al meer dan dertig jaar geleden een aanvraag ingediend om kandidaat-lid te worden. De onderhandelingen zijn bezig van 2015. Van de verschillende hoofdstukken zijn er een paar afgesloten; in andere er er absoluut geen vooruitgang geboekt. De jaarlijkse toetredingsrapporten van de Europese Commissie zijn ook meestal negatief.

Nu is er natuurlijk een nieuw feit. Vorig jaar was er de inval in de Syrische stad Afrin, nu is er de inval in Koerdistan, in Noord-Syrië. Dat zijn natuurlijk nieuwe feiten waardoor Turkije niet meer voldoet aan de criteria van Kopenhagen, de criteria die worden opgelegd aan kandidaat-lidstaten van de Europese Unie.

Als we nu zeggen dat we die toetredingsonderhandelingen willen stoppen, houdt dat ook in dat we niet willen dat Turkije nog langer kandidaat-lidstaat is. Dat wil niet zeggen dat door wat er over tien, twintig of dertig jaar gebeurt, die situatie niet kan wijzigen. Hier vragen wij uitdrukkelijk om die toetredingsonderhandelingen niet langer te voeren. Wij willen die stoppen en niet gewoon opschorten. We gaan dus verder dan wat er destijds in een resolutie is gestemd. (Applaus bij de N-VA)

Ik krabbel helemaal voor niets of niemand terug. De collega's die samen met mij het voorstel van resolutie hebben besproken en definitief hebben vastgelegd, kunnen getuigen dat dat woordje ‘nu’ voor mij belangrijk is, omdat ik een land nooit definitief wil afrekenen op basis van zijn huidige leiding. Als we dat hadden gedaan in het verleden, dan was er vandaag geen Europa noch een Europese Unie.

De Europese geschiedenis leert ons dat samenwerken en vrede sluiten ons vooruit helpen, en dat stellingnames met het woord ‘nooit’ altijd nefast zijn. Dat betekent dat wij heel duidelijk zijn: wij vragen dat de toetredingsonderhandelingen met Turkije nu stopgezet worden, met de nadruk op ‘stopgezet’, maar ook met de nadruk op ‘nu’. Als u een verschil wilt tussen het Vlaams Belang en ons, hebt u er alvast één gevonden: wij zijn geen fractie die ‘nooit, jamais, never’ zegt. Wij laten alles open voor gesprekken, maar nu is dat onmogelijk, en nu worden de toetredingsonderhandelingen stopgezet. (Applaus bij Open Vld)

Dit debat gaat opeens een heel andere richting uit, alsof we hier tijdens het debat een aantal andere standpunten innemen. Deze resolutie draagt een heel duidelijk standpunt in zich. Dat staat er duidelijk in. Ik heb in mijn tussenkomst de kans ook niet onbenut gelaten om daarop de aandacht te vestigen. Ik heb ook gesteld dat er voor het huidige Turkije geen plaats is binnen de EU en dat er geen verdere gesprekken gevoerd kunnen worden. Dat is echter ook voor CD&V geenszins een onomkeerbaar proces. Het is dus wel duidelijk dat wat de heer Tommelein en de heer Vanlouwe hier stellen, van in den beginne de bedoeling was. Ik stel dan ook voor om niet verder te bakkeleien over een zetfout. (Opmerkingen van het Vlaams Belang)

Als CD&V’ers ‘tsjeverij’ tegenwoordig vertalen als ‘zetfouten’, heeft collega Jans inderdaad gelijk. Maar ik betreur dat men nu krampachtig één woordje – maar wel een heel belangrijk woord, bestaande uit twee letters – wil toevoegen aan deze tekst. Ik moet eerlijk zeggen dat wij geneigd waren om in eerste instantie de tekst van de meerderheidspartijen zoals die hier vandaag voorligt, goed te keuren. Maar dat men daar nu het woordje ‘nu’ aan wil toevoegen, dat men daarmee de deur blijkbaar opnieuw wil openzetten voor verdere onderhandelingen… (Opmerkingen van Vera Jans en Bart Tommelein)

Mijnheer Tommelein, u wou daarnet niet onderbreken tijdens uw betoog, en nu gaat u mij onderbreken, terwijl ik mijn zin nog niet afgemaakt heb. Een beetje geduld, u krijgt ongetwijfeld het woord.

Er moet nu dus inderdaad krampachtig een woord aan deze tekst toegevoegd worden, blijkbaar om daarmee de goedkeuring van links te krijgen. Ik heb de collega van Groen horen vragen of hier nadrukkelijk door de meerderheidspartijen gezegd kan worden dat het alleen maar om een tijdelijke stopzetting van de onderhandelingen gaat. Dan is men bij Groen – niet waar, mevrouw Almaci? – bereid om de voorliggende tekst goed te keuren. Dat verbaast mij ten zeerste. Laat mij dan duidelijk zijn wat mijn fractie betreft, mijnheer Tommelein. Turkije is een land waar er geen scheiding der machten is, waar er geen democratie is, waar er geen vrijheid van meningsuiting is – reden allicht ook waarom collega D’Haese zo’n enthousiaste bondgenoot is van de heer Erdogan –, maar voor ons is Turkije geografisch, noch cultureel, noch religieus een land dat ooit tot de Europese Unie kan toetreden. Het is daarom ook in dit Vlaams Parlement gepast om te zeggen dat we definitief een einde moeten maken aan die toetredingsonderhandelingen, en dat, wat het Vlaams Belang betreft, de status van Turkije als kandidaat-lidstaat definitief ingetrokken moet worden. (Applaus bij het Vlaams Belang)

We kunnen daarover blijven discussiëren. Als ik heel duidelijk zeg dat de toetredingsonderhandelingen stopgezet moeten worden, zegt u hetzelfde. Het enige verschil is dat u wilt spreken voor toekomstige parlementen en voor toekomstige leiders. Dat doen wij dus niet. Wij beslissen vandaag dat het niet kan, maar wij willen absoluut nooit zeggen dat het nooit zal kunnen. Dat betekent dat het op dat moment aan de leiders zal zijn om te beslissen om eventueel opnieuw onderhandelingen op te starten. Mijnheer Janssens, wij vragen in deze tekst niet dat het opgeschort wordt, wij vragen dat het stopgezet wordt. Er is een verschil tussen opschorten en stopzetten.

Ten tweede ga ik het u duidelijk aantonen. Wat ziet u bij de vragen onder punt 1 staan? “Wij vragen aan de Europese Unie om nu de toetredingsonderhandelingen stop te zetten.” De enige aanvulling is dat het niet alleen in de vragen aan de Vlaamse Regering is, maar dat het ook in de overwegingen staat. Hier wordt niet aan de een of andere vraag een woord toegevoegd. Dat was trouwens gisteren al gevraagd in het overleg met de opstellers van deze resolutie.

Collega Tommelein, één ding zal nooit veranderen. U moet eens een atlas openslaan, en kijken waar Turkije ligt. U zult dan, samen met ons, kunnen vaststellen dat Turkije niet in Europa ligt. Wat ons betreft, zal dat ook nooit veranderen. Tenzij u van plant bent om de atlas ooit te hertekenen, kunt u samen met ons vaststellen dat Turkije vandaag niet, morgen niet, en nooit een Europees land zal zijn. (Applaus bij Vlaams Belang)

Collega’s, ik denk dat we heel dicht bij elkaar zitten. Het is belangrijk dat dit parlement een heel duidelijk signaal geeft. Voor onze fractie is het duidelijk dat het hier inderdaad om een tijdelijke maatregel gaat. (Opmerkingen bij Vlaams Belang)

Het is onze ambitie om, in welk politiek systeem dan ook, de Turken uit te nodigen om mee deel uit te maken van een democratische rechtsstaat, en om die keuzes heel consequent te maken, samen met ons en in welk model dan ook. Daarom zijn we voorstander van dit voorstel van resolutie, omdat het aangeeft dat die intentie mogelijk is. Als andere fracties dat interpreteren als een stopzetting, dan is dat voor ons een tijdelijke opheffing van de onderhandelingen.

Het spijt me, maar dan moet u de tekst toch goed lezen, collega. Er is een verschil tussen schorsen en stopzetten. Wij vragen inderdaad om de toetredingsonderhandelingen stop te zetten. Dat wil zeggen dat men niet langer voldoet aan de criteria, en dat men niet langer een kandidaat-lidstaat is. Dat is een groot verschil met wat in het verleden werd gevraagd, namelijk een tijdelijke opschorting.

Vanwege die oorlogsdaad vragen wij inderdaad om de toetredingsonderhandelingen stop te zetten, net als de toetredingssteun, die Turkije al veel te lang van ons ontvangt. Laten we daar toch heel duidelijk in zijn. Dat blijkt ook heel uitdrukkelijk uit deze tekst.