Report plenary meeting

Algemene bespreking

Dames en heren, aan de orde is het ontwerp van decreet tot wijziging van diverse bepalingen van titel X van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid en het decreet van 23 december 2011 betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen.

De algemene bespreking is geopend.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Collega's, minister, ik denk dat we het erover eens zijn dat Vlaanderen beter vandaag dan morgen asbestveilig is. Met dit ontwerp van decreet krijgen we een asbestafbouwplan dat de zaken zal versnellen en daarom krijgt het plan ook onze steun.

De inventarisatieplicht bij verkoop, die in het plan zit vervat, zal niet alleen op termijn meer informatie geven over waar zich gezondheidsrisico's kunnen voordoen, maar geeft toekomstige kopers ook meer rechtszekerheid. Zij zullen op voorhand kunnen inschatten welke meerkost de asbestverwijdering met zich zal meebrengen.

Daarnaast is het belangrijk dat we ons door dit ontwerp van decreet niet in slaap laten wiegen. Hoe sneller we kunnen afbouwen, hoe beter. Daarom blijft inzetten op innovatie, ook in dezen, belangrijk. In de commissie haalde ik al aan dat er proefprojecten zijn om asbest op daken via de lucht op te sporen. We moeten ook verder onderzoek blijven doen naar alternatieven voor het storten van asbesthoudend afval. Zulke projecten zijn hoopgevend om Vlaanderen misschien zelfs nog sneller dan voorzien asbestveilig te maken, want elk jaar dat we kunnen vervroegen, redden we mensenlevens. We moeten er dus zeker de nodige aandacht aan blijven besteden. (Applaus bij de N-VA)

De heer Danen heeft het woord.

Met dit ontwerp van decreet heeft volgens ons de berg een muis gebaard. Het klopt dat voor het eerst een regering in dit land asbest aanpakt, maar de manier waarop stelt toch wel teleur. Er blijven heel wat vragen. Ik ga heel kort in op enkele manco’s in het ontwerp van decreet.

De overheid wordt verplicht om haar gebouwen asbestvrij te maken tegen 2036-2040, redelijk ver in de toekomst dus. We kunnen ons daar enigszins in vinden omdat de overheid het goede voorbeeld moet geven. Maar voor particulieren, kmo's en bedrijfsgebouwen is in het ontwerp van decreet geen enkele termijn opgenomen om die gebouwen asbestvrij te maken. Dat vind ik een gigantisch manco in het ontwerp van decreet.

Zoals velen onder u heb ik de laatste dagen de actualiteit gevolgd en ook de commissie Sociale Zaken van de Kamer. Ik heb onthouden dat het vooral Open Vld is die de mol in het asbestdossier is. Het is me nu ook duidelijker aan het worden: volgens ons is het ook Open Vld die dit dossier in het Vlaams Parlement en in de Vlaamse Regering tegenhoudt en op de rem heeft gestaan. Het wordt me ook meer en meer bevestigd door mensen in het veld. Ik vind dat bijzonder jammer. Ik hoop dat de volgende regering dit ontwerp van decreet voor een deel kan repareren.

Een ander manco is het volgende. In deze geglobaliseerde wereld worden natuurlijk meer en meer producten ingevoerd, ook vanuit China en vanuit landen waar asbest nog geen groot probleem is volgens de autoriteiten daar. Er zijn gevallen bekend van bijvoorbeeld de invoer van scooters met asbestschijfremmen die vandaag, anno 2019, nog steeds worden ingevoerd in België en in Vlaanderen. Ik roep op om waakzaam te zijn en erop toe te zien dat zulke voorwerpen met asbest in Vlaanderen niet meer kunnen worden ingevoerd en dat er een grote controle komt. Ook dat regelt het ontwerp van decreet niet.

Nog een derde manco komt uitvoerig in het verslag aan bod. Bij sloopwerkzaamheden van grote gebouwen is in de meeste gevallen een asbestinventaris vereist en wordt er op een goede manier met de materialenkringloop omgegaan. Tracimat is een procedure om asbest te detecteren en om op een veilige manier te weten welke materialen in de sloop zitten, maar Tracimat is niet verplicht.  Dat wil dus zeggen dat ook op dat vlak de regelgeving achterloopt. Vandaag kunnen er nog steeds grote gebouwen worden gesloopt, met een inventaris, maar met wat er nadien gebeurt, kunnen er calamiteiten ontstaan.

Nog een ander manco is de sloop van kleinere gebouwen van minder dan 2000 kubieke meter. Het wordt misschien een beetje technisch, maar ook daar is op dit moment geen enkele regelgeving van toepassing voor het beheren van het sloopafval.

Ik hoop, en ik zal ook zelf initiatieven nemen, dat een volgend parlement en een volgende Vlaamse Regering op dat vlak stenen kunnen verleggen. Samenvattend: een goed begin, maar bijlange niet genoeg.

Minister Van den Heuvel heeft het woord.

Ik denk dat we toch wel moeten erkennen dat er met dit ontwerp van decreet voor de eerste keer in Vlaanderen een georganiseerde aanpak is van het asbestprobleem. Ik denk dat dat ook heel belangrijk is, want hier is iedereen kamerbreed overtuigd dat de gezondheidsrisico’s van asbest maximaal en zo snel mogelijk ingedijkt moeten worden.

Het is een georganiseerde aanpak met ook duidelijke mijlpaaldoelstellingen, waar de overheid dan ook een voorbeeldrol in moet vervullen. We gaan heel snel naar een verplichte asbestinventaris voor woningen gebouwd vóór 2001. Die zal wellicht binnen enkele maanden ingevoerd worden, en zal ook zo snel mogelijk in de digitale woonpas opgenomen worden, zodat iedere koper in Vlaanderen weet wat hij koopt. Dat is heel belangrijk.

Ten tweede is er de voorbeeldrol voor de overheidsgebouwen. Het is voor 2034, dat is inderdaad nog ongeveer vijftien jaar. Maar wij hebben daar als overheid een duidelijke voorbeeldrol, en dan is het absoluut de bedoeling dat Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig kan zijn. We gaan deze zaak ook opvolgen, monitoren, en als we stappen sneller kunnen zetten, gaan we natuurlijk ook niet nalaten dat te doen. Dat is een opdracht voor de volgende legislatuur. Maar ik denk dat dit een zeer goed begin is, met een duidelijke visie, met duidelijke mijlpaaldoelstellingen, die ook gehaald moeten worden.   

De voorbije jaren is het vaak over asbest gegaan in dit parlement, ook in de commissie Leefmilieu – dat weet u ook, minister. Ik vind het dus jammer dat maar voorligt wat voorligt. Het is niet de ‘good news show’ die u komt vertellen, en die ik ook vaak lees in publicaties van onder andere de OVAM. Het is wel zo dat er voor particulieren, voor kmo’s en voor bedrijven nog heel veel stappen te zetten zijn. We moeten de problematiek inderdaad niet dramatiseren, maar wel problematiseren. Zoals Sven De Mulder van de OVAM op een hoorzitting zei: ‘rond asbest heerst in Vlaanderen nog altijd een vals gevoel van veiligheid’.

Vraagt nog iemand het woord? (Neen)

De algemene bespreking is gesloten.