Report plenary meeting

De heer Ceyssens het woord.

Voorzitter, dank u om toe te lichten dat het over de Noord-Zuidverbinding in Limburg gaat, dat bespaart mij tijd.

Minister, we hoeven niet meer te betogen hoe belangrijk die Noord-Zuidverbinding is, daarvan zijn we allemaal overtuigd. In 2008, toen een tunnel- en omleidingsscenario op tafel lag, is er een studie gemaakt waarvan ik hier het eindrapport heb. Ik lees de conclusie nog eens voor: “Het omleidingstracé scoort, met name door de kortere aanlegperiode en dus snellere ingebruikname en de aanzienlijk beperktere hinder tijdens de aanlegprocedure, aanzienlijk beter in de maatschappelijke kosten-batenanalyse.”

Op basis van dit rapport, minister, heeft de Vlaamse Regering toen een beslissing genomen, samen met de sociale partners. En hoewel daar toen een groot draagvlak voor was, zijn een aantal mensen daartegen in beroep gedaan. Die procedures hebben het  milieueffectrapport (MER) en het ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP), waar destijds minister Muyters en minister Schauvliege initiatieven voor hebben genomen, vernietigd.

Ik denk niet dat we bij de pakken zijn blijven zitten. We hebben ondertussen het decreet Complexe Projecten. In november heb ik, samen met mijn goede vrienden Marino Keulen en Jos Lantmeters, een voorstel van decreet ingediend, dat het mogelijk maakt om de verschillende alternatieven nog eens op hun merites te beoordelen en dat het parlement daarover vervolgens een keuze maakt, zodat procedures bij de Raad van State worden vermeden.

Minister, aan onze reactie zult u hebben begrepen dat we enigszins verrast waren door uitspraken van dit weekend. Minister, mijn vraag is: gaat u voorbij aan deze afspraken rond complexe projecten en gaat u zonder meer voor de piste van de tunnels?

De heer Danen heeft het woord.

Collega's, minister, na vele omzwervingen en vele omwegen zijn we eindelijk op dit punt beland, namelijk het inzicht bij de meerderheid in dit parlement, dat een tunnel een mogelijke oplossing kan zijn voor het probleem van de Noord-Zuidverbinding in Limburg.

De kortste weg tussen punt A en punt B is immers nog steeds een rechte lijn. Ik ben blij dat we vandaag tot dit punt zijn gekomen.

Ik stel vast dat niet iedereen daarvan overtuigd is. Ik stel vast dat we in Limburg, daarentegen, de polarisatie en het wachten beu zijn. Vandaar ons pleidooi, onze oproep tot u om een intendant aan te stellen, een beetje naar het voorbeeld van het Oosterweeltracé, die moet zorgen voor de juiste uitrol van de procedures, maar er ook voor kan zorgen dat er een draagvlak wordt gevonden voor deze oplossing, zodat we in Limburg niet langer moeten wachten, zodat we snel van A naar B kunnen rijden via een tunnel en niet via een omleidingsweg. Minister, bent u het idee van de intendant genegen?

De heer Beenders heeft het woord.

Voorzitter, minister, er is al veel verteld, en eigenlijk is het jammer dat we na bijna vijftig jaar hier nog moeten staan om te vragen hoe het zit met een project dat er eigenlijk allang had moeten zijn, namelijk de Noord-Zuidverbinding. Maar toch, het is onze taak om daarvoor te blijven ijveren, en dat doen we natuurlijk ook vandaag. Alleen hebben we in Limburg een traditie, en dat is samenwerken, wars van de partijgrenzen, waarbij meerderheid en oppositie zich achter een project scharen om ervoor te zorgen dat het er komt. In een heel aantal dossiers hebben we ook al bewezen dat samenwerken loont. Denken we maar aan het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK), aan de uitbreiding van de Universiteit Hasselt, bijvoorbeeld. Dat moet ook zo zijn met het project van de omleidingsweg. Spijtig genoeg hebben we de afgelopen week een tragisch schouwspel gezien, waarbij er eigenlijk meer ruzie werd gemaakt over het project dan er samen werd geroepen om een oplossing. Ik hoop dat we dat ook achter ons kunnen laten en dat we na vandaag opnieuw vooruit kunnen gaan met het perspectief op oplossen. Ik denk immers dat dat de enige antwoorden zijn die we moeten geven aan de tienduizenden Limburgers die elke dag staan aan te schuiven op die verdomde Noord-Zuidverbinding.

Willen we echter een oplossing hebben, dan hebben we natuurlijk een draagvlak nodig, eensgezindheid. Dan moeten we allemaal achter eenzelfde oplossing staan. Ik heb vandaag, na de afgelopen week, niet meer het gevoel dat dat volledige draagvlak er politiek is. Aan de ene kant hoor ik vanuit de politiek dat we moeten gaan voor het voorkeurstracé van de ondertunneling. Aan de andere kant hoor ik toch dat we moeten gaan voor het decreet Complexe Projecten. Dat zijn twee uiteenlopende scenario’s, die het dossier niet ten goede komen. Ik denk dus dat we moeten gaan naar eensgezindheid. Vandaar ook mijn vraag: wat is nu het standpunt van de meerderheid over dit dossier? Gaan we nu een voorkeursscenario op tafel leggen, of gaan we toch verder met het decreet Complexe Projecten?

Minister Weyts heeft het woord.

Wat is de procedure? Dit is correct geschetst door de heer Ceyssens. Net om ervoor te zorgen dat we een juridisch zo solide mogelijk oplossing naar voren zouden brengen, hebben we samen afgesproken dat we het decreet Complexe Projecten zouden aanpassen, zodat het parlement de mogelijkheid heeft om bepaalde beslissingen, zoals de voorkeursbeslissing en het finale besluit, te beveiligen. Zodra dat decreet is goedgekeurd, kunnen wij onmiddellijk een startbeslissing nemen. Die ligt eigenlijk al klaar. Wij zijn daar eigenlijk al mee klaar. Dan bedoel ik ook collega Schauvliege, want dat is eigenlijk in eerste instantie haar bevoegdheid, gelet op heel het ruimtelijkeordeningsverhaal.

Na het nemen van die startbeslissing start natuurlijk het onderzoek van alle alternatieven. Diverse mensen hebben daar ook hun mening over. Mijn lokale partij en mijn nationale partij hebben daar vanzelfsprekend ook een mening over. Het is een vrij land, bijna volledig. Het staat eenieder vrij om daarover zijn mening te ventileren, denk ik. Na dat onderzoek wordt er een voorkeursbeslissing genomen. Op basis daarvan volgt er dan opnieuw een openbaar onderzoek en een finaal besluit. Dat is de procedure. Waarom volgen we die procedure? Net om ervoor te zorgen dat we de snelst mogelijke oplossing kunnen aanbieden en een juridisch solide oplossing, om ervoor te zorgen dat we in Limburg zo snel mogelijk vooruit kunnen geraken.

Wat de deelvragen over een intendant betreft: eigenlijk heb ik die vraag al beantwoord, in die zin dat het gaat over een complex project, wat dus wil zeggen dat we ook een procesbegeleider aanduiden. Ik heb de gouverneur gevraagd om die functie op zich te nemen, en hij heeft daar ook mee ingestemd. Noem het een intendant, maar het gaat eigenlijk over een procesbegeleider. Dat is ook opgenomen in die procedure, dus daarin hebben we al voorzien, dat heb ik geregeld. Men vraagt waarom we nu niet onmiddellijk een tracé aanduiden. Net opdat het juridisch solide zou zijn, volgen we die piste van het decreet Complexe Projecten.

Maar ten tweede, als we toch nu al een beslissing zouden nemen, blijft het een project waarvoor een MER-plicht geldt en men dus op het vlak van milieu-impact diverse alternatieven moet onderzoeken. Het gaat niet om voor een piste te kiezen en te denken dat men ervan af is. Dat kan niet, dat is uitgesloten. Het lijkt me verstandig om die piste van het Complexeprojectendecreet te volgen, om ervoor te zorgen dat we zo snel mogelijk vooruit kunnen met een oplossing die juridisch solide is.

Minister, ik noteer dat u duidelijk verder kiest voor de procedure zoals ingeschreven in het decreet Complexe Projecten en dat u het niet verstandig vindt om vandaag voor één tracé te kiezen. Ik ben het volledig met u eens. We hebben in Limburg inderdaad nood aan een snelle oplossing en het verleden heeft ons geleerd dat een snelle oplossing een juridisch solide oplossing is die alle eventuele procedures overleeft.

Op dat vlak ben ik gerustgesteld door de zeer belangrijke nuance die u hier vandaag aanbrengt. Niettemin probeer ik toch te begrijpen welke uitspraken er gedaan zijn. Ik neem aan dat die niet zomaar uit het niets komen.

Daarom, minister, luidt mijn vraag: hebt u nieuwe elementen over een tunnelscenario, over mogelijkheden van een tunnelscenario? In het verleden kon dat niet omdat Limburg daardoor jaren geïsoleerd zou worden. Hebt u nieuwe elementen waarvan wij nog geen weet hebben?

Minister, bedankt voor uw antwoord. Ik stel vast dat u zegt dat de gouverneur de rol van een soort intendant light – zal ik het dan maar noemen – zal opnemen. Ik zou willen pleiten voor een heel actieve rol omdat de uitdagingen nog steeds heel erg groot zijn. De mensen zijn in de laatste jaren het wachten beu geworden.

U wilt werken aan een juridisch solide oplossing. Ik denk dat iedereen dat wil. Ik stel vast dat de procedures de laatste jaren toch wel verzand zijn, of vergleden in juridische steekspellen of in een schouwspel, noem het zoals je wilt. Daaruit bleek dat een aantal tracés eigenlijk juridisch bijna onmogelijk werden of toch zeer fel op de korrel werden genomen. Het is ook zo dat de laatste maanden en jaren een aantal juridische specialisten stellen dat het omleidingstracé de toets met Europa niet zou doorstaan.

Mijn vraag is om toch niet te veel tracés te onderzoeken, zeker niet deze waarvan we eigenlijk wel weten dat ze juridisch onmogelijk zijn. Ik vraag u om u te beperken tot die tracés waarvan we weten dat ze wellicht wel mogelijk zijn en juridisch minder delicaat zijn. Bent u bereid om op voorhand een aantal tracés waarvan we weten dat ze juridisch heel erg gevoelig liggen, uit te sluiten?

Minister, de reden waarom we hier staan, is net dat er uitspraken gedaan zijn vorige week die het dossier eigenlijk geen goed hebben gedaan. Er kwamen forse uitspraken uit Antwerpen over een Limburgs dossier waardoor we hier nu in Brussel vragen moeten stellen. Ik had hier liever gestaan omdat het dossier verder geëvolueerd was, omdat we vooruitgang hadden geboekt. Ik heb niet de indruk dat dat de afgelopen week is gebeurd. Dus ik hoop dat u uw standpunt intern ook verkocht krijgt, zodat we samen, met alle partijen, tot een oplossing kunnen komen.

Sp.a heeft initieel het tunnelscenario gesteund. We zullen dat ook nu doen als blijkt dat dit scenario het meest volledige is. Daar hebt u zeker een bondgenoot. Koken kost natuurlijk geld. Minister, is er eigenlijk al budget gepland om dit project te realiseren?

De heer Janssens heeft het woord.

Voorzitter, collega's, wat een slecht theater alweer de voorbije dagen. Iedereen heeft altijd de mond vol over economie en jobs en mobiliteit. We gaan nu over een van de belangrijkste mobiliteitsdossiers in Limburg. Op het moment dat de beslissingsfase in het vizier komt, zien we dat de leden van de meerderheid weer op hun eigen stelling staan. Het is net die profileringsdrang van heel wat politici geweest in het verleden waardoor we na vijf decennia nog altijd in de onderzoeksfase zitten. Geen enkele Limburger die vandaag stilstaat op die Noord-Zuidverbinding, is daarmee geholpen.

Mijn verzoek aan u, minister, is alleen maar: als die studiefase nu eindelijk eens afgerond geraakt, om geen enkele obsessie meer te hebben, niet voor de ene en niet voor de andere. Laten we geen exclusieven meer stellen, maar gewoon gaan voor het algemeen Limburgs belang, voor een snelle oplossing – voor zover we ooit nog over snel kunnen spreken in dit dossier – voor die dichtgeslibde Noord-Zuidverbinding. Dat is het enige waar de Limburger mee geholpen zal zijn.

De heer Lantmeeters heeft het woord.

Ik ga er volledig mee akkoord dat de juridisch beste oplossing moet worden gezocht. Daarom, collega’s, hebben we samen het voorstel ingediend om het decreet Complexe Projecten te wijzigen. Ik merk wel dat, ondanks het feit dat sommigen hier tweedracht willen zaaien, de geesten in de richting van een ondertunneling gaan op dit ogenblik en dat bepaalde uitspraken wel doel hebben gehad en dat men dus gaat in de richting van het voorstel van wat de N-VA altijd heeft verdedigd.

Ik ga ook akkoord met de professoren Lauwers, Miermans en Van Heusden. Ik merk dat vandaag iedereen teruggaat naar de standpunten die men in 2001 en 2005 had, collega Ceyssens. U leest nu wel voor over de Omleidingsweg, maar toenmalig minister Peeters, van uw partij, heeft toen gezegd dat de Omleidingsweg aan procedures tien jaar zou kosten en dat Europa dan nog ‘neen’ zou zeggen: het worden dus tunnels. Dat heeft minister Peeters op dat ogenblik gezegd.

Ik ben dus blij dat we in dezelfde richting gaan. Wat de vraag naar technische en financiële haalbaarheid betreft, denk ik dat die problemen veel gemakkelijker op te lossen zijn dan het omzeilen van Europese regels waarop we vast kunnen lopen.

De heer Keulen heeft het woord.

Ik had ook minister Schauvliege hier verwacht, want het gaat over de vergunningen en de procedures.

Ik zou alle collega's, ook mijn goede collega's uit de meerderheid, willen oproepen om geen politieke spelletjes te spelen in dit cruciale dossier van de Noord-Zuidverbinding. Er is een partijvoorzitter uit Antwerpen die een mening heeft: so what? (Gelach en applaus bij sp.a)

Er is een procedure die loopt en die moet worden gevolgd. We moeten onze energie op de eerste plaats inzetten op het aanpassen van het decreet Complexe Projecten en nadien op de voltooiing en de uitvoering van de voltooiing van de Noord-Zuidverbinding. En dan zijn we nog in 2024-2025. In Limburg vraagt men dat wij de krachten bundelen en onze energie positief inzetten op de voltooiing en niet op de partijpolitieke schermutselingen die we de afgelopen dagen weer hebben gehad. Dan maakt de politiek geen goede beurt. (Applaus bij Open Vld)

Minister Weyts heeft het woord.

Laat u vooral niet biologeren door al wat uit Antwerpse hoek zou worden gezegd. Er wordt kritiek geuit op het feit dat de N-VA, bij monde van de nationaal voorzitter, zich uitspreekt voor dit of gene alternatief. Mijnheer Beenders, u hebt dat net zelf gedaan. U hebt net gezegd dat sp.a duidelijk kiest voor dat tracé en dat de N-VA duidelijk voor dat tracé kiest. De meningen zijn vrij. Het onderzoek zal worden gevoerd en dan zal blijken welke alternatieven naar voren worden geschoven. Laat ons het er wel over eens zijn: over het snelste en juridisch meest solide hebben sommigen nu al hun mening gevormd. Wel, laat het onderzoek maar zijn gang gaan en dan zullen we zien wat er uitkomt.

Wat de financiering betreft, denken we aan een pps-constructie. Ik kan daar nog niet op vooruitlopen.

Wat de procesbegeleider betreft, hebben we ook al zo iemand in het kader van Complexe Projecten inzake containercapaciteit. Freddy Aerts fungeert als procesbegeleider. Dat is niet nieuw. We willen gewoon iemand aanduiden die zorgt voor het trekken van het dossier en die de nodige contacten kan leggen. Ik denk dat in dezen de gouverneur wel een belangrijke rol kan spelen, gelet op de gevoeligheid van het dossier, vooral op het terrein.

zodra we de goedkeuring hebben in de schoot van dit parlement van het aangepaste decreet Complexe Projecten, kunnen we zo snel mogelijk een startbeslissing nemen. Ze ligt klaar en dan kunnen we eindelijk zo snel mogelijk werk maken van meer mobiliteit, betere mobiliteit in Limburg. 

De heer Ceyssens heeft het woord.

Minister, ik noteer duidelijk dat u kiest voor het decreet Complexe Projecten en dat u niet kiest voor een of ander tracé. We hebben u ook geen nieuw element horen aanbrengen voor een tunnelscenario.

Collega's, ik denk dat het daar ook niet over gaat. Ik denk dat het niet gaat over welk tracé van welke partij is. Ik denk dat het gaat over het tracé dat het beste is voor Limburg. We hebben op dit moment alleen de onderbouwing waaruit blijkt dat een omleiding het beste is. Kunnen er ondertussen nieuwe elementen zijn? Dat kan voor ons perfect onderzocht worden binnen het decreet Complexe Projecten, maar voor ons moet een oplossing voor de Noord-Zuidverbinding haalbaar zijn, technisch haalbaar zijn, betaalbaar zijn en mag ze er zeker niet voor zorgen dat Noord-Limburg jarenlang wordt geïsoleerd door een werf in Houthalen-Helchteren. (Applaus bij CD&V)

We moeten inderdaad werk maken van een juridisch robuuste maar ook snelle en menselijke oplossing. Ik bedoel daarmee dat we moeten zorgen voor een tracé dat niet nog jaren op zich laat wachten. U zegt dat u het decreet Complexe Projecten zult inzetten of dat het parlement dit zal doen. Er zijn nog snellere manieren: de regering zou ook zelf die beslissing kunnen nemen, maar dat vraagt politieke moed. Als zij zou kiezen voor de tunnel, dan zullen wij dat onverkort steunen.

Minister, ik wil het graag herhalen: als er uiteindelijk wordt gekozen voor ondertunneling, dan zal sp.a u hier steunen, maar ook op lokaal niveau zult u steun krijgen. Kijk naar de burgemeester van Houthalen-Helchteren die de afgelopen maanden hard heeft gewerkt aan een politiek draagvlak met meerderheid en met oppositie. Hij heeft een charter getekend en dat u ter beschikking gesteld. Hij wil daarmee tonen dat er een draagvlak is voor een scenario van tunnelboringen. Dat doen we alleen maar om het dossier vooruit te helpen en om politiek schouder aan schouder te staan, meerderheid en oppositie. We willen op dat vlak vooruitgaan.

De heer Keulen heeft gelijk dat we hier geen politieke spelletjes over moeten spelen, want dat is de enige reden waarom we hier vandaag staan. Dat is jammer. Er is al een hele week commotie in Limburg over uitspraken die er zijn gedaan door de grote leider uit Antwerpen, en dat doet het dossier in Limburg geen goed. Ik wil graag de boodschap meegeven om dit intern terug te koppelen en om heel hard verder te werken, want op het vlak van mobiliteit in Limburg hebben we deze legislatuur nog niet echt een groot rapport kunnen voorleggen. (Applaus bij sp.a)