Report plenary meeting

De heer Beenders heeft het woord.

Minister, iedereen kent ze wel: de rode kasten die in ondergrondse garages of in appartementsgebouwen hangen en waar een brandslang in zit. Als abonnee moet je daar jaarlijks een kost voor betalen, afhankelijk van de dikte van die brandslang. En daar zit het probleem, want bij de grootste drinkwatermaatschappij van Vlaanderen, De Watergroep, is de kost van die jaarlijkse huur gestegen tot aanzienlijke bedragen. Vroeger betaalde je 500 euro per jaar, in 2016 is dat ineens 1200 euro per jaar. En als je een iets dikkere slang hebt, is de stijging zelfs nog groter, want dan betaal je geen 600 euro meer, zoals in 2015, maar 1900 euro.

Dat zijn aanzienlijke stijgingen, waarover we in de commissie al geregeld van gedachten hebben gewisseld. Ik heb u in april ook gevraagd om dat te laten onderzoeken. U hebt daar ook de opdracht toe gegeven aan de regulator, om te kijken of die tarieven nu wel juist bepaald zijn. De regulator heeft dan vorige week zijn rapport bezorgd aan de parlementsleden. Uit dat rapport blijkt dat er niet-correcte cijfers zijn doorgegeven door De Watergroep aan de regulator, op basis waarvan die tarieven zijn bepaald. Er zijn namelijk in totaal twintigduizend dergelijke meters in Vlaanderen, en de tarieven zijn berekend op zesduizend meters. Dat betekent dat De Watergroep 4 miljoen euro meer heeft binnengehaald dan afgesproken was met de regulator. Dat was ook niet afgesproken met u, minister, want u hebt gezegd dat u de waterfactuur zou hervormen, maar dat de watermaatschappijen budgetneutraal moeten blijven werken.

Eind 2016 zullen we in het boekjaar zien of De Watergroep budgetneutraal gewerkt heeft of niet. Als dat niet het geval was, en ze hebben effectief meer geld opgehaald dan is afgesproken, dan lijkt het mij niet meer dan logisch dat we aan die twintigduizend mensen het geld teruggeven dat ze te veel betaald hebben. Bent u bereid, minister, om die middelen terug te geven aan die twintigduizend abonnees, als blijkt dat ze effectief te veel betaald hebben?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega Beenders, uw vraag is waarschijnlijk een beetje fout geformuleerd. U zegt dat ik het bedrag zal teruggeven aan de abonnees, maar ik ben natuurlijk De Watergroep niet.

Ik heb laten onderzoeken hoe het nu precies in elkaar zit. We hebben het rapport gekregen van de WaterRegulator en daaruit blijkt inderdaad dat er foutieve cijfers zijn gehanteerd. Toen ik het rapport in handen kreeg, heb ik ook direct actie ondernomen. Ik heb twee stappen gezet. De ene stap is dat ik de regeringscommissarissen die in De Watergroep zitten, de opdracht heb gegeven om dat op de volgende vergadering van de raad van bestuur aan bod te brengen. Dat is morgen. Het zal dus morgen besproken worden in de raad van bestuur, waar ook heel wat mensen zitten die daar ook hun verantwoordelijkheid nemen.

Ten tweede heb ik ook, los van de raad van bestuur, een brief geschreven aan de WaterRegulator. De WaterRegulator is een onafhankelijke instantie. Ik heb in die brief gevraagd dat de WaterRegulator bij het beoordelen van de watertarieven en bij de afrekening van 2016 rekening zou houden met dit rapport en daar ook de juiste consequenties uit zou trekken.

Ik heb dus opdracht gegeven aan de drinkwatermaatschappijen om in 2016 de tarieven niet te verhogen en inderdaad budgetneutraal te handelen. Als aan het einde van het jaar blijkt dat er niet budgetneutraal is gehandeld, dan vind ik dat de WaterRegulator zijn verantwoordelijkheid moet nemen en moet ingrijpen. Dat is mijn standpunt. Die stappen zijn gezet. We moeten nu de afrekening van 2016 afwachten, wachten op wat de raad van bestuur zegt en op wat de WaterRegulator zal beslissen.

Minister, dat is een heel mooi antwoord. Het was nodig dat het onderzoek werd gevoerd. Ook al lijken het misschien maar minimale inkomsten voor een watermaatschappij – 4 miljoen euro is 1 procent van hun totale omzet –, voor die 20.000 abonnees betekent dit 200 euro per abonnee, en dat is wel veel geld.

Het verontrust me wel in die zin dat we hier een heel proces hebben moeten doorlopen. Sp.a heeft in de commissie de problematiek aangekaart. U hebt een onderzoek opgestart. De conclusie is nu dat er toch wel verkeerd berekend is. Wat mij zorgen baart, zijn de andere tarieven die de watermaatschappijen toepassen. Zijn die wel in orde? Er is nu een klein element onderzocht, en de gevolgen zijn toch niet mals.

Ik hoop dat we hier lessen uit kunnen trekken en dat we vooral de regulator, die toch wel schitterend werk heeft geleverd en zijn functie absoluut heeft waargemaakt, moeten versterken in zijn werking. We moeten ervoor zorgen dat hij nog meer controle kan uitvoeren op de waterfactuur, zodat die niet onnodig verhoogt.

Mevrouw De Vroe heeft het woord.

Minister, het rapport is relatief kritisch voor De Watergroep. U hebt daarnet gezegd welke stappen u al hebt genomen en ik denk dat dit de juiste stappen zijn. Het is belangrijk om kort op de bal te spelen.

De WaterRegulator geeft ook aan om De Watergroep verder op te volgen. Wij moedigen u dan ook aan om dit in de toekomst zeker ter harte te nemen.

De heer Danen heeft het woord.

Allicht hebben we lessen geleerd uit wat er is gebeurd. Mijn vraag is heel simpel. Hoe kunnen we vermijden dat dit soort fouten in de toekomst nog wordt gemaakt?

De heer Nevens heeft het woord.

Minister, het is duidelijk dat het invoeren van de WaterRegulator een goede beslissing is geweest. U hebt het niet overgelaten aan de watermaatschappijen zelf. De maatregel houdt toezicht op de watermaatschappijen, en dat is goed.

Wat ik wel betreur, collega Beenders, is dat u voor de zoveelste keer probeert voorop te lopen op de feiten. U haalt één element aan uit het geheel en u probeert dat te vergroten, vooral in de media. Ik ervaar u als een fijn man, maar uw strategie is glashelder. U probeert natuurlijk het vuur op te poken, onrust te zaaien bij de klanten.

Minister, ik ben niet de verdediger van De Watergroep, voor alle duidelijkheid. Ik hoef hen geen hand boven het hoofd te houden. Als blijkt dat mensen onterecht te veel hebben betaald, dan moet het worden rechtgezet. Maar laat ons de regels van het spel hanteren, laat ons wachten tot de jaarrekening afgeklopt is.

Mevrouw Taeldeman heeft het woord.

Collega's, ik sluit me aan bij collega De Vroe dat het rapport van de WaterRegulator kritisch was over de capaciteitsvergoeding. Collega Beenders, u kunt ook niet ontkennen dat onze minister onmiddellijk alle noodzakelijke maatregelen en acties heeft genomen en ondernomen.

Minister, ik wil nogmaals heel duidelijk de vraag stellen: wordt het onderzoek over de capaciteitsvergoeding van De Watergroep meegenomen in de beoordeling van de tariefplannen van De Watergroep door de WaterRegulator, die we binnenkort mogen verwachten?

Collega's, de basis waarop die tarieven maar ook de capaciteitsvergoeding is vastgelegd, heeft natuurlijk een heel traject doorlopen. Het is een beetje jammer dat de schijn wordt gewekt dat dit volledig onder een bepaalde verantwoordelijkheid zou vallen. Er is De Watergroep met een raad van bestuur. In die raad van bestuur zitten mensen die worden betaald om hun werk te doen. Daar zitten regeringscommissarissen in die daar hun werk moeten doen. Er zitten heel veel vertegenwoordigers in van lokale besturen en van alle politieke partijen, en ook zij worden verondersteld hun werk daar te doen en goed toe te kijken hoe die organisatie loopt.

We hebben een onafhankelijke waterregulator. Dat is een goede keuze geweest, denk ik. Het is zo goedgekeurd in dit parlement om een onafhankelijke waterregulator te nemen, zoals dat ook bij energie bestaat, sinds we bevoegd zijn voor die watertarieven, en het is wel goed dat dit rapport aantoont dat de WaterRegulator correct werk levert en dat we daarmee aan de slag kunnen gaan.

Dan is er nog het beleid. Ik krijg dit rapport van de onafhankelijke WaterRegulator. Ik heb daar onmiddellijk de consequentie aan vastgekoppeld en de regeringscommissarissen – het zijn er twee – en de onafhankelijke regulator de suggestie gedaan om daar rekening mee te houden en op het einde van het jaar te kijken of er geen budgetneutraliteit is. Zijn er meer inkomsten, dan moet er worden opgetreden. In de brief staat ook dat zij daar rekening mee moeten houden als ze de nieuwe tariefplannen die op tafel liggen, beoordelen. Dat moet mee in rekening worden gebracht.

Het is relatief nieuw omdat we sinds de laatste staatshervorming bevoegd zijn voor die watertarieven. Het werkt. Het is een beetje zoeken voor de WaterRegulator. Ik denk dat ze daar telkens sterker in worden. Dit rapport zit zeer goed in elkaar. We hopen daar inderdaad de komende maanden nog verder in te groeien. Ik vind het in ieder geval een mooi werkstuk.

We hebben er direct werk van gemaakt, mijnheer Beenders, op uw vraag. Dat betekent dat we uw opmerkingen ernstig nemen. Ik vind het ook wel correct om de verantwoordelijkheid te leggen waar ze moet liggen.

Inderdaad, collega Nevens, ook de procedures gaan we respecteren. Als we dat niet zouden doen, zou ik nu een vraag krijgen over een onrechtmatige tussenkomst van mij. Dan pas zou er heftig worden gereageerd. De verantwoordelijkheid is genomen en we volgen dit verder op.

Mijnheer Nevens, ik laat me door u noch door een ander opjagen. Maar als sp.a deze vraag niet had gesteld in april, dan hadden we vandaag niet geweten dat de verkeerde cijfers waren gebruikt om de tarieven te bepalen. Het is mijn verdomde plicht om dat hier in het parlement ter sprake te brengen, en om ervoor te zorgen dat die twintigduizend mensen die 200 euro te veel betaalden, deze terugkrijgen. Dat is mijn job. Ik wil daar niet over zwijgen, u blijkbaar wel. Ik verkies transparantie.

Minister, volgende week is het oud en nieuw. We klinken dan op het nieuwe jaar, laat ons samen de ambitie hebben om water niet duurder te maken dan champagne. Laat ons ervoor zorgen dat in 2017 water een betaalbaar basisproduct blijft. Dan vindt u in ieder van ons een bondgenoot.