Report plenary meeting

Mevrouw Pira heeft het woord.

Minister, hier hebben wij echt heel lang naar uitgekeken: een beslissing over het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV), een beslissing over de betonstop die u een paar maanden geleden hebt aangekondigd. We hebben in de pers kunnen lezen – vorige week was het uitgesteld, vandaag behandeld – dat u zult landen op een betonstop in 2040 in plaats van 2050 en een tussentijdse doelstelling in 2025 van 3 hectare ruimtebeslag per dag.

Als ik de resolutie bekijk die we hier vorige week met zijn allen hebben goedgekeurd, denk ik dat de intenties van de regering goed zijn. Maar wie A zegt, moet ook B zeggen, minister. U kunt dan wel goede intenties hebben, maar hoe zit het concreet op het terrein? Wat gaat u doen om de verstening van Vlaanderen zo snel mogelijk een halt toe te roepen?

U weet dat wij dan altijd met het dossier van de woonuitbreidingsgebieden komen, die 13.000 hectare die daar nog onbebouwd ligt en die u kunt schrappen. U hebt in juli vorig jaar beloofd om met een lijst van te schrappen woonuitbreidingsgebieden te komen. Wanneer komt die lijst er?

Minister Schauvliege heeft het woord.

Collega Pira, u stelt mij een vraag over het BRV, en nog een andere vraag over de woonuitbreidingsgebieden. Ik kan u zeggen dat wij met de Vlaamse Regering in de laatste rechte lijn zitten van een ambitieus Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. We zijn daar nog niet helemaal door, maar wel bijna. We hebben heel goede hoop, want iedereen in deze meerderheid wil er ook absoluut voor zorgen dat we de verdere inname van de open ruimte een halt toeroepen. We zijn er nog niet door, maar ik heb goede hoop dat dat op heel korte termijn wel het geval zal zijn. We zitten echt in de laatste rechte lijn.

U spreekt over goede bedoelingen. Bedankt dat u dat goed vindt, vanuit de oppositie. Wij appreciëren dat. Als u vraagt hoe we dat gaan doen, moet ik aangeven dat wij al een aantal maatregelen hebben genomen en dat wij ook bezig zijn op het terrein. Zo is er de wijziging in de Codex Ruimtelijke Ordening. Daar staan al een aantal bepalingen in die ervoor zullen zorgen dat er dichter wordt gewoond, dat er een meervoudig gebruik zal kunnen zijn van dezelfde ruimte. Zo hebben we ervoor gezorgd dat oude verkavelingsvoorschriften, die bijvoorbeeld voorkomen dat je van een eengezinswoning een tweegezinswoning of een kangoeroewoning maakt, voortaan geen belemmeringen meer hoeven te zijn om dat op het terrein te doen. Die codex is al twee keer goedgekeurd door de Vlaamse Regering en zal binnenkort definitief goedgekeurd worden en ook hier in het parlement besproken kunnen worden.

Uiteraard is er in de Vlaamse Regering ook al een akkoord over de woonuitbreidingsgebieden. We hebben een conceptnota goedgekeurd, waarbij we een akkoord hebben om te werken met twee soorten lijsten: aan de ene kant een positieve lijst van woonuitbreidingsgebieden die wel nog kunnen worden ontwikkeld, die kernversterkend zijn en die goed ontsloten zijn, en aan de andere kant een negatieve lijst voor de woonuitbreidingsgebieden die verder afgelegen zijn of niet zinvol om verder te worden ontwikkeld. Die principes liggen vast. Ze zijn goedgekeurd door de Vlaamse Regering. En uiteraard zijn we volop bezig die lijst op te maken, ook in samenspraak met de lokale besturen, zoals dat ook in de conceptnota is afgesproken.

Minister, u zegt dat er een codex aankomt – en die is misschien nogal technisch voor mensen die niet vertrouwd zijn met ruimtelijke ordening – maar daar hebben we nog heel veel dingen over te zeggen. Er zullen enerzijds verdichtingsscenario’s in staan, die op het terrein de verdichting sneller zullen doen verlopen, maar anderzijds staan er ook dingen in die een sluipende verharding van het terrein in Vlaanderen tot gevolg zullen hebben. Ik wil daar nu niet verder op ingaan.

Minister, u draait altijd in rondjes wanneer het gaat over de lijst van te schrappen woonuitbreidingsgebieden. Al van mei 2015 belooft u die lijst, een positieve lijst en negatieve lijst van gebieden die niet meer ontwikkeld zullen worden. Nu zegt u mij opnieuw dat er een conceptnota is met een positieve lijst en een negatieve lijst. Dat is nu net mijn vraag: wanneer komt die lijst? Ik ben niet de enige in de commissie die dit vraagt. Alle partijen vragen regelmatig naar die lijst. Minister, wanneer komt de lijst? Ook op het terrein is men vragende partij.

De heer Vandaele heeft het woord.

Vorige week heb ik hier nog namens de N-VA gezegd dat wij de ruimte-inname enerzijds en de verharding anderzijds echt wel willen beperken. Wij willen ook verder gaan dan wat in de resolutie staat. Vandaag is er 6 hectare inname per dag; wij willen graag tot 3 hectare in 2025 komen en dan zo snel mogelijk naar nul.

Mevrouw Pira, u kent ook ons standpunt over de woonuitbreidingsgebieden. Wat slecht is gelegen of wat waterziek is, laat ons dat schrappen en de mensen behoorlijk vergoeden. Op die manier kunnen we tot een goede ruimtelijke ordening komen. We weten dat de regering momenteel de laatste hand legt aan het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV). We hopen dat de regering snel bevalt van een ambitieus beleidsplan.

De heer Ceyssens heeft het woord.

Collega's, we hebben vorige week een resolutie goedgekeurd waaruit blijkt dat we er allemaal van overtuigd zijn dat we de ruimte-inname in Vlaanderen moeten stoppen. Het is goed dat we doelstellingen formuleren. Maar nog belangrijker is dat er middelen zijn om daartoe te komen. We moeten ervoor oppassen om ons te verliezen in discussies of in stoere uitspraken. Mevrouw Pira, er zijn trouwens soms woonuitbreidingsgebieden die beter gelegen zijn dan de woongebieden en dat moeten we ook keuzes durven te maken.

Ik denk dat het vooral belangrijk is om na te gaan hoe we in de toekomst de ruimte-inname kunnen realiseren zonder dat Vlaanderen stilvalt. In Vlaanderen zullen er bijkomende woongelegenheden moeten worden gecreëerd. Vlaanderen zal een interessante regio moeten blijven om in te investeren. Bovendien zullen we ook voor de mensen die eigenaar zijn in de harde gebieden, in een compensatie moeten voorzien. Het is best om ons daarop te focussen. Minister, als u hiervan een stand van zaken kunt geven, ben ik tevreden.

Mevrouw Peeters heeft het woord.

Collega's, ook voor onze fractie is het zeer belangrijk dat er straks eindelijk een witboek BRV is. Wij steunen de principes die erin zijn opgenomen en die vorige week ook in de klimaatresolutie zijn opgenomen. Straks wordt het zaak om van dit witboek over te schakelen naar een Beleidsplan Ruimte Vlaanderen; een beleidsplan waarvoor we een zo ruim mogelijk draagvlak moeten zien te vinden. Dat is heel belangrijk. Ik blijf er dus op hameren dat slogantaal of ongenuanceerde uitspraken niet thuishoren bij een dergelijk belangrijk item als de ruimte in Vlaanderen.

Wat voor onze fractie zeker ook heel belangrijk is, zijn de rechtszekerheid en de eigendomsrechten waaraan de nodige aandacht en respect moet worden gegeven. Vandaar dat wij hopen dat er snel de juiste instrumenten zullen komen om de wijzigingen door te voeren. Alleen als er veel rechtszekerheid is, zal er ook een groot draagvlak zijn. En dat hebben we nodig voor de ruimte in Vlaanderen.

De heer Tobback heeft het woord.

In tegenstelling tot het oorspronkelijke enthousiasme van mevrouw Pira heb ik nu goed begrepen dat er nog altijd geen beslissing is binnen de Vlaamse Regering rond dit BRV. Als ik de minister-president daarstraks goed gehoord heb op de radio, lag dat aan het feit dat er misschien wel een akkoord is over het BRV, maar nog niet over de sluitende aanpak van nitraten en stikstof en een aantal afspraken met landbouwbedrijven die in de buurt van natuurgebieden zouden liggen.

Blijkbaar gaat u morgen met de regering aankondigen dat er een heel brede steun is voor de klimaattop, zowel vanuit het bedrijfsleven en de ondernemingen als bij heel wat creatieve en geëngageerde mensen, wat een zeer goede zaak is. Maar zij moeten vandaag wel nog vaststellen dat binnen de Vlaamse Regering, wanneer het gaat over het ondersteunen van diegenen die iets willen doen en die vooruit willen in de juiste richting, een aantal belangengroepen toch nog in staat zijn om die beslissingen te laten blokkeren, ook al is iedereen het daar principieel over eens. Minister, klopt dit? Is het waar dat er nog geen akkoord is en zo ja, waaraan ligt dat?

De heer Sintobin heeft het woord.

Minister, toen hier enkele weken geleden het klimaatakkoord van Parijs werd geratificeerd in een soort van euforie, waarschuwde ik er al voor dat de discussie pas daarna zou beginnen. Vorige week hadden we dan de bespreking van de klimaatresolutie, die zo goed als unaniem werd goedgekeurd, en vandaag blijkt dat een belangrijke pijler van die resolutie en van het klimaatakkoord al ter discussie staat. Net zoals de heer Tobback heb ook ik heb de grootste twijfels of er nu al dan niet een akkoord is. Het is gemakkelijk en mooi in theorie, maar in de praktijk zie ik het nog niet zo vlug gebeuren.

Is er nu al dan niet een akkoord over dit BRV?

Ik heb daarnet heel uitdrukkelijk gezegd dat er binnen de Vlaamse Regering op dit moment nog geen akkoord is over het witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Wie goed geluisterd heeft, heeft ook gehoord dat we in de laatste rechte lijn zitten en dat het een grote ambitie is van de volledige Vlaamse Regering om daar heel snel mee te landen. Voor die ruime ambitie die in dat BRV moet zitten, is binnen de Vlaamse Regering ook een groot draagvlak, net zoals het ook hier in dit parlement leeft, zoals het door velen onder u is uitgesproken.

Het is niet zo dat een bepaalde doel- of belangengroep dit BRV tegenhoudt. We willen allemaal dat het een rechtszeker kader wordt, dat er voldoende respect is voor het eigendomsrecht en dat Vlaanderen niet stilstaat. Daarom willen we, naast dat witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, een beslissing die na 20 jaar Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen eindelijk de omslag zal maken en dat de inname van 6 hectare open ruimte per dag zal stopzetten. Als dat kan worden goedgekeurd, zullen we die omslag effectief maken, maar daarvoor hebben we een aantal instrumenten nodig. Enkele daarvan hebben we al in een wijziging van de regelgeving ruimtelijke ordening gestopt en die heb ik daarnet al opgesomd. Een aantal instrumenten zullen we nieuw moeten ontwikkelen. Het zal niet zo zijn dat we steevast mensen zouden raken in hun eigendomsrecht en dat we daar dan grote bedragen voor zouden betalen. In sommige gevallen zal dat misschien zo zijn, maar er zijn tal van andere instrumenten om daaraan tegemoet te komen. Een aantal goede voorbeelden zullen we ook op korte termijn op het terrein proberen uit te voeren. Het gaat dan bijvoorbeeld over verhandelbare bouwrechten, waarbij aangegeven wordt dat het niet optimaal is om op een bepaalde plaats een of ander plan te gaan ontwikkelen, maar er een perspectief wordt geboden op een andere plaats. Dat moet in goede verstandhouding en in goed overleg gedaan worden. Dat zijn allemaal instrumenten die bijkomend naast dat BRV ook zullen worden uitgewerkt en waar nu de laatste hand aan wordt gelegd.

Het is dus een totaalpakket met een grote ambitie waarvoor we staan. Na twintig jaar stellen we eindelijk heel duidelijk dat we die verdere inname van de open ruimte willen stopzetten. Dat is een gedeelde ambitie, waarover we op heel korte termijn binnen de Vlaamse Regering overeenstemming zullen bereiken, met respect voor het eigendomsrecht en voor de rechtszekerheid in Vlaanderen.

U pikt er één aspect uit, nog voor er een beslissing is genomen. U vraagt hoe het zit en wat de timing is. Ik denk dat duidelijk is gezegd dat het om een totaalpakket gaat. Men kan niet zomaar de woonuitbreidingsgebieden eruit nemen en daarop focussen. Het debat moet alles in rekening brengen. We mogen geen taboes hebben, en we moeten de zaak op een doordachte manier aanpakken. Het gaat immers over het eigendomsrecht van mensen, over hun dromen en plannen. We moeten de zaak omzichtig aanpakken, maar wel met de ambitie om iets te doen aan de 6 hectare aan ruimte die elke dag wordt ingenomen. Deze Vlaamse Regering heeft die ambitie, en ik wil op korte termijn op dat punt resultaten boeken.

Minister, ik ben in zeer goed gezelschap wanneer ik concrete acties vraag. Ik hoop dat het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen er straks staat, zo niet staat u tijdens de Vlaamse klimaattop met de billen bloot. U hebt het voortdurend over instrumenten. Ik vraag concrete acties. U kunt woonuitbreidingsgebieden schrappen. Elke dag vechten mensen en gemeentebesturen voor het behoud van open ruimte. Zij vragen acties. Ik ben op dat punt in zeer goed gezelschap, met de N-VA, de oppositie, de milieubeweging, de bouwmeester én met minister-president Bourgeois, want hij heeft steeds gezegd dat het halen van de klimaatdoelstellingen afhangt van de manier waarop we onze ruimtelijke ordening vormgeven. Minister, alsjeblieft: onderneem acties en schrap slechtgelegen woonuitbreidingsgebieden. Werk de fouten van de jaren 70 weg, want daar komt het op neer. Voor u is het nu of nooit. (Applaus bij Groen)