Report plenary meeting

De heer de Kort heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, u hebt een probleem. Sinds zondag 28 februari voeren de loodsen stiptheidsacties. De loodsen boycotten grote containerschepen. Ze loodsen die niet langer naar onze havens Antwerpen en Zeebrugge. Op dit moment liggen er grote containerschepen te wachten op een sociaal akkoord. 1200 havenarbeiders moeten werkloos toezien. Ze draaien met hun duimen. Ik denk dat dat vooral komt door de manier waarop het probleem wordt aangepakt. Al sinds november-december 2015 worden stiptheidsacties gevoerd. Toen hebben de werkgevers in de dagbladen grote advertenties geplaatst om te stellen dat u voor een oplossing moet zorgen, zodat aan de acties een einde komt. Ik had toen begrepen dat de sociale vrede zou worden hersteld.

Mijn vraag luidt dus: wat zult u ondernemen om te komen tot een sociaal akkoord met de loodsen en de hele operationele groep van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en kust (MDK)?

Minister Weyts heeft het woord.

Voorzitter, collega’s, zoals vrijwel al mijn voorgangers heb ik inderdaad een probleem met de loodsen. Ook zij hebben toen geen oplossing gevonden. Ik schets de voorgeschiedenis. In 2011 werd gestaakt, met als inzet het al dan niet uitsluiten van de loodstoelage bij de berekening van het pensioen. Er kwam een akkoord uit de bus waarbij die kan behouden blijven in ruil voor efficiëntiewinsten, met andere woorden: wanneer de operatie budgettair neutraal zou zijn. In 2014 waren er opnieuw stakingen, ditmaal rond de prestatiecoëfficiënt. In december 2015 heb ik naar aanleiding van een actie een akkoord bereikt: er komt een premie voor het beloodsen van zeer grote schepen – van 340 meter en langer –, maar dat gaat gepaard met een plan ter optimalisatie, zodat de loodsen efficiënter kunnen worden ingezet en elke loods minimaal één prestatie per dag levert.

Vandaag heb ik de indruk dat sommigen aansturen op de loskoppeling van beide elementen van het akkoord.

De gesprekken lopen vanuit mijn kabinet met zowel de werkgevers als de loodsen zelf. Dat zijn moeilijke gesprekken, zoals mijn voorgangers ook allemaal weten. Dit is immers geen bipolair verhaal. Het is geen verhaal van enerzijds een werknemersstandpunt en anderzijds een werkgeversstandpunt. De loodsen zelf hebben onderling heel verschillende desiderata. Wat je soms geeft aan de ene, leidt tot onvrede bij de andere. Dat is een complicerende factor.

Ik doe bij deze een oproep tot verantwoordelijkheid. Laat ons ervoor zorgen dat dit geen verhaal is van zelfverminking, van zelfvernietiging. Dit brengt immers schade toe aan de totaliteit van de havengemeenschap. Wij hebben uitstekende loodsen, die recht hebben op een adequate vergoeding, en zelfs op een extra vergoeding, als het gaat over het beloodsen van die grote schepen. Laat ons elkaar vinden.

We moeten soms wel wat offers brengen. Ik sta hier vandaag als eerste geagendeerd, omdat ik naar New York moet gaan in het kader van een andere bevoegdheid. De parlementsvoorzitter heeft mij laten voorgaan. Maar de bestemming zal dan blijkbaar niet New York zijn, maar Antwerpen, want ik heb net alles moeten afzeggen. Als in dezen offers gebracht moeten worden, is er dan toch al iemand die een offer gebracht heeft. Het zal niet New York zijn, maar Antwerpen. Ik hoop alleszins dat dit een stap is om eruit te kunnen komen. (Applaus bij de N-VA)

Minister, u verwijst naar het verleden. Op het einde van de vorige legislatuur lag er een totaalakkoord klaar. U moest alleen nog maar de zaak binnenkoppen. Ik heb de indruk dat u sinds november de zaken fragmentair hebt willen aanpakken en dat we daardoor op dit moment met een groot probleem zitten. Dat is spijtig. Ik hoop dat u ervoor zorgt dat u opnieuw een goed sociaal overleg voert met alle partners – de vakbonden en ook de volledige overheidsorganisatie – en dat u ook de viceministers-presidenten en de minister-president mee bij het overleg betrekt, want deze schade is te groot.

Jaren hebben wij ons ingezet om ervoor te zorgen dat er een Scheldeverdieping kwam. We hebben ervoor gezorgd dat de grootste containerrederijen onze havens kiezen als de eerste aanloophavens van Europa. En dat wordt door de wijze van aanpak van het overleg in het gedrang gebracht.

De heer Keulen heeft het woord.

Bij mij komt nu spontaan de term ‘machtsmisbruik’ bovendrijven. De repliek zou erin moeten bestaan dat die minimale dienstverlening, waar we ook in andere domeinen zo vaak voor pleiten, ook in de havenkringen ingang vindt.

Minister, u gebruikte de juiste termen: zelfvernietiging, zelfverminking. Het imago, de reputatie, de performantie van de haven van Antwerpen gaan eraan. Hier staan grotere belangen op het spel. De loodsen zijn de best betaalde van al onze medewerkers. Zij hebben ook een grote verantwoordelijkheid. Ik zou hen willen oproepen tot redelijkheid, maar u, als verantwoordelijk beleidsman, wil ik ook vragen om na te denken over die minimale dienstverlening, ook op het terrein van de havens. (Applaus bij Open Vld)

Mevrouw De Ridder heeft het woord.

Ook ik kijk met lede ogen naar de boycot van de Scheldeloodsen, die momenteel weigeren om de containerschepen van 340 meter of meer binnen te brengen. Het signaal dat daarmee wordt gegeven, collega’s, is dramatisch. Het is echt niet goed, temeer omdat we er alles aan gedaan hebben om de toegankelijkheid van de Antwerpse haven te garanderen, en dat we nu, door het spel van één speler, onze haven afgesloten zien.

Hier wordt iets geïnsinueerd over misgelopen onderhandelingen of de manier van onderhandelen, maar ik heb net genoteerd, minister, dat in december wel degelijk is gesproken over de extra premie die wordt gevraagd én over de eraan gekoppelde efficiëntiewinsten. Dat is wel belangrijk. U bevestigt dat hier. Dat leidt tot de vaststelling dat momenteel blijkbaar enkel nog moeilijk wordt gedaan over die efficiëntiewinsten, wat ik bijzonder jammer vind en een grote verantwoordelijkheid.

Is er enige duidelijkheid rond de economische gevolgen? Is daarover gesproken met de havensector, met de private bedrijven, met de havenbedrijven?

De gesprekken lopen, dus ik kan hier ook niet alles op tafel gooien. Maar laat ons wel ernstig zijn, mijnheer De Kort. U zegt dat op het einde van de vorige regeerperiode alles klaar was en dat de voorzet voor open doel enkel nog moest worden binnengekopt.

Waarom heeft men dat niet gedaan? Omdat politici niet graag scoren of zo? Mocht die mogelijkheid zich hebben voorgedaan, dan had men wel gescoord, denk ik. Dat is eigen aan een politicus.

De problematiek is wel wat gecompliceerder dan dat. In december van het afgelopen jaar was er inderdaad een akkoord, dat nu volgens sommigen op de helling komt te staan. Wel, wij zijn volop aan het werk om ervoor te zorgen dat we opnieuw een rustiger klimaat tegemoet gaan en naar een structurele oplossing gaan, via het sectorcomité. Dat is gepland in april en in mei. Dat was het hele tijdspad, het traject dat eind vorig jaar was uitgestippeld. Nu wordt dat op de helling gezet. Ik doe er alles aan om ervoor te zorgen dat de rust terugkeert.

Minister, ik hoop dat u toch wel lessen trekt uit uw manier van aanpakken, en dat u ervoor zorgt dat u nu voor de toekomst met een totaalpakket van diverse maatregelen voor de dag komt, en niet afzonderlijk dan eens met de rivierloodsen, dan eens met de zeeloodsen, dan eens met het operationeel personeel. Er moet één akkoord voor de hele groep worden afgesloten. Ik hoop dat u dat sociaal overleg nu ook daadwerkelijk op een goede manier zult voortzetten.