Report plenary meeting

De heer Rzoska heeft het woord.

Voorzitter, dank u wel dat ik mijn vraag mag stellen; dat was een grapje.

Minister, toen ik afgelopen zaterdag de krant opensloeg, moet ik eerlijk zeggen dat ik bijna van mijn stoel viel. We hebben in het parlement al verschillende keren uitgebreid gedebatteerd over de manier waarop de Vlaamse Regering haar verantwoordelijkheid neemt als het gaat over erkende vluchtelingen. Ik dacht dat we het er kamerbreed toch wel over eens waren dat bij deze problematiek een snelle integratie – taalverwerving en andere competenties – belangrijk is.

Het bericht van De Lijn aan een aantal betrokken centra, zijnde: “We kunnen een dergelijke groep mensen niet allemaal meenemen in één busreis, u moet misschien wachten op een volgende bus”, goed wetende dat er maar één bus op een uur verschijnt, stemt me ongerust. Ook het feit dat een openbaarvervoermaatschappij, waarvan ik dacht dat ze per definitie aan collectief vervoer doet, zegt dat ze een dergelijke groep mensen niet op haar bus kan meenemen, stemt me enigszins ongerust. 

Minister, normaal bent u altijd zeer vlot en snel in uw communicatie, wat u siert, maar in dit geval heb ik u niet gehoord. Als dan ook nog eens blijkt dat een aantal betrokkenen geprobeerd hebben om met De Lijn naar een oplossing te werken en gedaan hebben wat iedereen zou doen in een dergelijke situatie, namelijk pragmatisch proberen om met De Lijn het probleem op te lossen, maar dat ze van het kastje naar de muur werden gestuurd, dan heeft de voogdijminister in deze de taak om zich uit te spreken en duidelijk te maken aan De Lijn dat dat niet de manier is waarop we omgaan met kinderen die naar school willen, zeker niet als we vinden dat ze snel geïntegreerd moeten worden.

Daarom, wat is uw reactie op dat nieuws bij De Lijn?

De heer Keulen heeft het woord.

Hier is maar één appel op zijn plaats: los het op! Kinderen, waar ook in de wereld, mogen nooit de dupe zijn van de problemen in de grotemensenwereld. We zitten met een buscapaciteitsprobleem. De performantie van een organisatie, ook van een openbare vervoersmaatschappij als De Lijn, blijkt uit de mate waarin men in staat is om ook tijdelijke problemen het hoofd te bieden. Schakel desnoods privébusondernemers in om te zorgen dat de kinderen in redelijke omstandigheden op school raken en nadien ook weer terug thuis in het asielcentrum geraken.

Mijn vraag is: wat is de stand van zaken? Zijn die problemen ondertussen opgelost?

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Minister, ik viel niet van mijn stoel zaterdag, want ik zat gelukkig in de zetel toen ik het bericht las waarin de topman van het Katholiek Onderwijs Vlaanderen, en dat is niet de eerste de beste, een noodkreet slaakte – een noodkreet, dat stond er letterlijk. Hij sprak over een schrijnende situatie. Daarom was ik onmiddellijk zeer bezorgd over wat er precies aan de hand is bij de asielcentra waar de kinderen blijkbaar op een heel moeilijke manier op school raken. Ik verneem ondertussen dat een aantal van die asielcentra op meer dan drie kilometer van de dichtstbijzijnde bushalte liggen, waardoor die kinderen al te voet naar de bushalte moeten stappen. Als ze dan nog de boodschap krijgen om te wachten op de volgende bus omdat de groep te groot is, dan is er toch een capaciteitsprobleem dat dringend opgelost moet worden.

Mijn vraag is heel eenvoudig: hoe gaat u aan dit probleem samen met de Lijn verhelpen?

Minister Weyts heeft het woord.

U weet dat de Vlaamse Regering een oplossing gezocht heeft met betrekking tot de kinderen in het basisonderwijs. Daarvoor is in februari in een extra budget voorzien.

Wat het secundair onderwijs betreft, want daar gaat het hier over, zijn me geen structurele problemen bekend, maar kunnen individuele problemen de kop hebben opgestoken. Het gaat over individuele casussen die zich voordoen in Langemark, Poelkapelle, Sijsele en Lombardsijde. Verder zou op een lijn tussen Veurne en Oostende een incident zijn gemeld tijdens één rit.

Heel concreet, ik vraag aan mijn mensen om dat te bekijken in functie van een maatoplossing, net zoals we dat elders doen. Het is niet omdat het hier gaat over vluchtelingen dat er een voorkeursbehandeling of een tweederangsbehandeling is. Ook voor het reguliere busverkeer zijn er soms tijdelijke problemen en dan zoekt men ook een oplossing op maat. Ik vind dat dat ook in dit geval moet gebeuren.

Het is jammer dat men dit onmiddellijk en groots gaat uitspelen in de kranten terwijl het gelukkig gaat over drie beperkte gevallen. Men moet zorgen voor een oplossing op maat. Indien de heer Boeve zijn equivalent de heer Kesteloot, had gecontacteerd in plaats van een journalist, dan had dit probleem sneller opgelost kunnen worden. De heer Kesteloot heeft alleszins zelf het initiatief genomen om de heer Boeve te contacteren en te bekijken in welke mate er effectief een maatoplossing kan worden geboden.

Minister, ik vind dat u nog behoorlijk mild bent in uw reactie. Ik begrijp niet dat de communicatie van De Lijn, zelfs al is dat een reactie in een krant, de wereld wordt ingestuurd. Volgens mijn informatie gaat het niet alleen over kinderen in het middelbaar onderwijs maar ook in het basisonderwijs.

Ik denk dat de topman naar wie u verwijst, vond dat het genoeg is geweest. Blijkbaar heeft hij een aantal vergaderingen gehad met De Lijn of is het probleem gesignaleerd maar geraakt het niet opgelost. En er zijn wel degelijk nog een aantal scholen die hebben gesignaleerd dat er een probleem is. Zowel in het regeerakkoord als in de discussie over de wijze waarop we openbaar vervoer organiseren, pleit u voor een vraaggestuurd openbaar vervoer. Welnu, in dit geval gaat het om een vraaggestuurd openbaar vervoer. Er doet zich een capaciteitsprobleem voor, ook op een reguliere lijn. Dan verwacht ik, zoals u het altijd zegt, van een flexibel vraaggestuurde openbaarvervoermaatschappij dat dit probleem wordt opgelost en niet escaleert tot een dergelijk nefast krantenartikel. (Applaus bij Groen en sp.a)

Minister, als het dan toch maar over drie gevallen gaat, dan is dat een reden te meer om het probleem op te lossen. Wanneer de omvang van de problematiek heel lokaal is, dan kan het toch niet onmogelijk zijn voor een organisatie met de schaalgrootte van De Lijn om dit probleem op te lossen.

We geven aan De Lijn een dotatie van 1 miljard euro. Iedereen die ooit minister is geweest of burgemeester is, moet soms tegen medewerkers die een probleem omschrijven zeggen dat het probleem hen niet interesseert maar dat zij oplossingen willen. Minister, u zult ongetwijfeld een plausibele uitleg hebben waarom het probleem bestaat maar dan is het aan de politiek om soms het onmogelijke te doen, ook al gaat het om een probleem van beperkte omvang. Los dit probleem op! (Applaus bij Open Vld, sp.a en Groen)

Minister, de toestroom van vluchtelingen brengt natuurlijk een aantal zaken met zich mee waaronder concrete probleem zoals dit. Mijn fractie pleit er alleszins voor dat alle problemen die zich voordoen en zich nog zullen voordoen, op een menselijke manier worden opgelost. Men spreekt hier over kinderen en jongeren, ook uit het basisonderwijs, die er niet aan kunnen doen dat zij hier zijn en die daar niet om hebben gevraagd. De manier waarop De Lijn met die mensen omgaat, is niet de juiste. Ik herhaal dat de heer Boeve niet zomaar naar de pers zal zijn gestapt. Er moet daar toch een en ander aan de hand zijn.

Wij gaan inderdaad naar een vraaggestuurd openbaar vervoer. Maandag hebben wij tijdens de gemeenteraad in Leuven een hele overeenkomst met De Lijn moeten goedkeuren omdat een hogeschool plots verhuist naar een industrieterrein waar er te weinig busverbindingen zijn. Het komt erop neer dat de studentenbuspas voor die hogeschoolstudenten duurder zal worden en dat de school zelf mee zal moeten betalen.

Als we spreken van vraaggestuurd openbaar vervoer, moet De Lijn een zekere flexibiliteit in acht nemen om daarmee om te gaan zonder steeds de kosten door te schuiven naar anderen. (Applaus bij CD&V, Open Vld, sp.a en Groen)

Mevrouw De Ridder heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, ik ben blij uit uw antwoord te vernemen dat er geen Vlaanderenbreed structureel probleem bestaat, maar dat het wel degelijk om geïsoleerde gevallen gaat. U hebt duidelijk gezegd dat er een oplossing moet en zal worden gezocht en gevonden.

Er wordt hier gezegd dat de heer Boeve niet zomaar naar de pers gestapt zal zijn. Minister, hebt u, in elk van de geïsoleerde gevallen, weet van contacten die op operationeel niveau hebben plaatsgevonden? Zijn de diensten in elk van die gevallen bezig om een oplossing te zoeken? Want dat, collega’s, maakt dit debat minstens vreemd en misschien zelfs overbodig.

De heer Vandenbroucke heeft het woord.

Minister, ik onderschrijf ten volle de vraag van de collega’s die daar staan en die willen dat De Lijn dit oplost en dat dergelijke problemen zich in de toekomst niet meer zullen voordoen. Het incident in de pers is bijzonder ongelukkig, gelet op de gevoeligheid bij de publieke opinie in deze problematiek. Maar het incident was ook perfect vermijdbaar.

Minister, ik hoop – en dat is eigenlijk mijn oproep aan u – dat er hieruit lering kan worden getrokken en dat De Lijn op het niveau van haar communicatiediensten, die ook verspreid zitten op verschillende plaatsen in Vlaanderen en waar er misschien nog wel vragen zullen worden gericht aan haar adres, een draaiboek kan opmaken om dergelijke incidenten in de toekomst te vermijden.

Ik wil in alle rust en kalmte zeggen dat er voor concrete problemen maatoplossingen moeten worden gezocht. Het is niet altijd perfect vermijdbaar. Dat is niet zo. Het is eenvoudigweg zo dat er op verschillende buslijnen soms te veel of te weinig capaciteit is. Je moet daar op zo kort mogelijke termijn een oplossing voor verzinnen. Er wordt aan gewerkt.

Het is niet altijd even gemakkelijk. Ik zal u zeggen waarom. Er is vervoer in het spitsuur waarbij zowel De Lijn als diegenen die in opdracht van De Lijn rijden aan hun plafond zitten inzake beschikbaarheid van bussen en van personeel. Soms zijn er concrete, praktische oplossingen, zoals de ontdubbeling van lijnen. Als de bus van 8 uur overvol zit kan je die van 9 uur al om 8 uur kwart laten rijden. Dat heet ontdubbeling van de lijnen. Dat is een heel praktische oplossing waaraan men momenteel op het terrein werkt, op vraag van diegenen die er uiteindelijk mee het slachtoffer van zijn.

Minister, ik kan eigenlijk alleen maar herhalen wat mijn twee collega’s en de heer Vandenbroucke hebben gezegd: dit moet worden opgelost.

Ik vind het jammer. Het probleem stond zaterdag in de krant. We zijn nu woensdag en blijkbaar is het probleem nog altijd niet opgelost. Dit is nu eens ‘the proof of the pudding is in the eating’. U pleit zelf altijd voor een flexibel en vraaggestuurd openbaar vervoer. U wilt dat, als er capaciteitsproblemen zijn, er daarvoor een oplossing op maat wordt gevonden. Wel, dit is het nu. Dit is nu wat het in de praktijk betekent.

Wat ons betreft, kan het absoluut niet zijn dat u tegen één specifieke groep zegt: “Weet u wat? Wacht op de volgende bus, want op dit moment zit onze bus vol.” Dat is wat fout zit in de communicatie van De Lijn. Dat is niet het Vlaanderen waar wij voor willen staan. Dat is niet de manier waarop we in Vlaanderen omgaan met kinderen die uit een precaire situatie komen en die we zo snel mogelijk willen integreren via het onderwijs. Dat is niet het Vlaanderen waar wij voor staan. (Applaus bij Open Vld, sp.a en Groen)

Collega’s, eigenlijk is de samenvatting dat we er met tien busritten per dag uit zijn. Het gaat over drie of vier locaties. Met een beetje pragmatiek zou je een private busondernemer onder de arm kunnen nemen en dat regelen.

De meeste van die vluchtelingencentra hebben een tijdelijk statuut. U kunt mij niet wijsmaken dat dit niet op te lossen is. Het is eigenlijk al een halve schande dat dit het voorwerp is van bespreking in de plenaire vergadering.

Wat wij hier vandaag meemaken, maken vijf landen in de Europese Unie mee. Je komt het tegen in Duitsland, Oostenrijk, Zweden, Nederland en België. Ik kan mij niet voorstellen dat men, gezien de schaal waarover we hier spreken, daar ginder mee tot in het parlement zou geraken.

Minister, pak dat zelf ter hand en los dit op. Het gaat over hooguit tien busritten per dag. Waarover zijn we dan bezig? Op gemeentelijk niveau zou dit al lang zijn opgelost! (Applaus bij Open Vld, sp.a en Groen)

Mevrouw De Ridder, ik vind dit geen overbodig debat, integendeel. Een meerderheid van de fracties haalt dit probleem aan. Daarmee zal De Lijn misschien ook inzien dat er sneller naar een oplossing moet worden gezocht. Ik kijk met veel belangstelling uit naar de maatoplossingen waarover u het hebt, minister. We zullen u daarop blijven aanspreken tijdens de komende commissievergaderingen. (Applaus bij CD&V en Open Vld)