Report meeting Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken

Mevrouw Mertens heeft het woord.

Minister, Europa wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn. Een van de manieren om die doelstelling te bereiken, is het opleggen van strengere uitstootnormen. Momenteel is Euro 6 de Europese milieunorm die van kracht is, maar Europa werkt al een tijdje aan een nieuwe versie van de euronorm. Vanaf 1 juli 2025 wil het het ontwerp, de Euro 7-norm, van kracht laten worden, zowel om de uitstoot van stikstofoxide en koolstofdioxide te verminderen als om het fijnstof, dat vrijkomt door de wrijving van de banden en de remmen, in te perken. Bovendien zullen voertuigen dan voor een langere periode, tot 200.000 kilometer of tien jaar, moeten voldoen aan de nieuwe norm.

Er komt echter steeds meer verzet tegen het voorstel om deze nieuwe euronorm te introduceren. Ondertussen spreken maar liefst acht Europese landen zich in een brief gericht aan de Europese Commissie openlijk uit tegen de invoer van de Euro 7-norm. Het gaat om Frankrijk, Italië, Bulgarije, Tsjechië, Hongarije, Polen, Roemenië en Slowakije. Hun belangrijkste argument is dat autofabrikanten zwaar zouden moeten investeren in de Euro 7-norm, terwijl wagens met verbrandingsmotoren niet lang meer en in steeds kleinere aantallen zullen worden verkocht. Dit kapitaal ziet men liever geïnvesteerd worden in de elektrificatie van het wagenpark.

Volgens een nieuwe studie van mei 2023 van de Europese sectorfederatie European Automobile Manufacturers’ Association (ACEA) zou de nieuwe milieunorm bovendien ook een grote invloed hebben op de aankoopprijs die de consument betaalt voor de wagen. Zo zou het huidige voorstel ervoor zorgen dat wagens met Euro 7-norm zo’n 2000 euro duurder worden. Dat is tien keer meer dan wat de Europese Commissie op voorhand had geschat.

Minister, daarbij heb ik de volgende vragen:

Wat is uw standpunt aangaande de nieuwe Euro 7-norm?

Deelt u de bezorgdheden van de sector?

Heeft de nieuwe milieunorm volgens u een grote impact op het Vlaamse mobiliteitsbeleid en op de elektrificatie van het wagenpark?

Hebt u er reeds een zicht op of u flankerende maatregelen zult nemen als de nieuwe milieunorm van kracht zou gaan? Indien ja, welke zouden dat zijn?

Minister Peeters heeft het woord.

Mevrouw Mertens, dank u wel voor uw vraag. Het is inderdaad zo dat er vandaag over de Euro 7-norm heel veel te lezen valt, dat er heel veel over wordt geschreven en dat er heel wat bekommernissen en verzuchtingen worden geuit.

Een officieel standpunt heeft de Vlaamse Regering nog niet ingenomen. Daar is men op dit moment wel mee bezig, om daaromtrent ook zo snel mogelijk gezamenlijk een standpunt in te nemen. Persoonlijk kan ik u wel meedelen dat ik overal waar ik kom, zie en hoor dat men toch wel wat bekommernissen heeft over de Euro 7-norm. Waarom? Recentelijk was ik bij Daimler Trucks. Zij hebben onder andere de ambitie om tegen 2039 volledig CO2-neutraal te zijn. We zien ook dat veel meer autofabrikanten vandaag volop kiezen voor zero-emissievoertuigen en weg willen van de klassieke fossiele verbrandingsmotor. Als zij straks door Europa worden verplicht om naast een zero-emissielijn in hun fabriek ook nog een nieuwe lijn aan het leggen voor de fabricatie van Euro 7, dan zijn dat natuurlijk dubbele kosten. Zeker als dat wordt verplicht, zou dat wel eens een vertraging van de uitrol van de zero-emissievoertuigen kunnen betekenen, en dan is de vraag natuurlijk of dat wenselijk is.

Persoonlijk heb ik altijd gezegd, en u weet dat dat ook is opgenomen in ons Vlaams Energie- en Klimaatplan, dat wij ervoor kiezen om tegen 2029 geen nieuwe wagens met fossiele verbrandingsmotoren meer te laten verkopen. Ik wil daar dan ook aan vasthouden en het liefst zo snel en zo veel mogelijk inzetten op zero-emissievoertuigen veeleer dan nu nog te komen met een nieuwe verplichte norm voor fossiele verbrandingsmotoren. Dat neemt niet weg, en die nuance wil ik zeker aanbrengen, dat er aan de Euro 7-norm wel een aantal facetten zijn die men niet zonder meer overboord kan gooien. Ik denk onder andere aan de kwestie van wat specifiek in de banden moet worden opgenomen. Dat heeft dan niks te maken met de motoren, maar we weten dat er microplastics van de banden komen. Ook dergelijke maatregelen zijn opgenomen.

Kortom, het laatste woord zal hier nog niet over gezegd zijn, maar binnen de Vlaamse Regering zijn we wel zo snel mogelijk een standpunt aan het innemen, om ook een standpunt te kunnen innemen richting het Europees Parlement. Ik denk dat ik daarmee alleszins al mijn persoonlijk standpunt heb geduid. Ik blijf volop gaan voor zero emissie, want ik denk dat dat nog altijd belangrijker is dan nu nog met een tussenfase te komen, en ik meen dat er geen belemmeringen mogen worden doorgevoerd die op dit ogenblik de zero emissie eigenlijk doen vertragen.

Mevrouw Mertens heeft het woord.

Dank u wel voor de heel duidelijke uitleg. Ik wil toch nog even aandacht vragen voor de betaalbaarheid van elektrische wagens. Ik heb er al meermaals op gewezen dat de prijzen vandaag nog altijd heel hoog zijn, zeker voor de particuliere koper. Ik denk dat dat iets is waar we blijvend aandacht voor moeten hebben.

De heer Verheyden heeft het woord.

Collega's, men spreekt over een meerkost van 2000 euro, maar autofabrikanten spreken zelfs over 3500 euro. Sowieso is de middenklasse hier opnieuw de verliezer in het hele verhaal, want die dreigt nauwelijks nog een degelijke gezinswagen onder de 20.000 euro te kunnen kopen, of het nu een elektrische is of een die de Euro 7-norm zal hebben. En voor wie dan geen aanspraak kan maken op een salariswagen, is dat zo goed als onmogelijk. Daarbovenop komt ook de vrees voor duizenden banen die verloren zouden gaan. Maar sowieso is de autogebruiker de grote verliezer in dit verhaal.

Bovendien is het niet zeker – daar is ook veel discussie over – dat met de Euro 7-norm het klimaat verbetert. De auto-industrie lijdt er dus onder en de consument moet meer betalen. Het enige wat die Euro 7-norm bereikt, samen met de elektrische wagen, is dat steeds minder mensen toegang zullen hebben tot een auto. Het is voor ons dan ook het zoveelste hoofdstuk in de oorlog tegen het autogebruik en de vrijheid die daarmee gepaard gaat.

Minister Peeters heeft het woord.

Mijnheer Verheyden, ik ben het niet met u eens dat we de burger zijn vrijheid ontnemen. Vrijheid heeft ook te maken met klimaatmaatregelen, met luchtkwaliteit, met gezondheid. In die zin blijven wij volop inzetten op zero-emissievoertuigen.

Het klopt, mevrouw Mertens, dat men zegt dat de zero-emissievoertuigen, maar ook een Euro 7-voertuig, een meerprijs kan betekenen tot 2000 euro voor de kleinere wagens. Ik heb eerder al aangekondigd dat ik om die reden ook specifiek een pleidooi houd, zolang de aankoopprijs van zero-emissievoertuigen hoger is dan van een voertuig op een fossiele verbrandingsmotor, en zeker voor het lagere segment, voor een ondersteuningsmechanisme om zodoende de kloof dicht te rijden. Dat doen de omliggende landen, en ik denk dat we daar ook het voorbeeld moeten nemen van de omliggende landen om de betaalbaarheid zodoende te garanderen. Maar ik heb liever dat we dat doen voor de zero-emissievoertuigen, en niet voor voertuigen met fossiele verbrandingsmotoren.

Mevrouw Mertens heeft het woord.

We wachten het standpunt van de Vlaamse Regering in dezen af. Ik zal het dus zeker blijven opvolgen.