Report meeting Commissie voor Onderwijs

Mevrouw Vandromme heeft het woord.

Minister, het is wat rustiger geworden. Er is geen publiek meer, er hoeft geen haantjesgedrag meer gesteld te worden, want er zijn geen kiezers meer in de zaal. Maar goed, misschien zijn er toch mensen die luisteren, want ik heb een vraag over de werking van vzw Krijt. Vzw Krijt is ondertussen een bekende partner in het onderwijsveld. De vzw ondersteunt onder andere scholen die een armoedebewust beleid zullen ontwikkelen.

De huidige jaarlijkse subsidie bedraagt ongeveer 280.000 euro. In het voorbije jaar stegen de personeelskosten, wat de belangrijkste uitgavepost voor deze vzw is. Die steeg heel fel, terwijl de middelen die zij vanuit de overheid kregen, niet geïndexeerd werden.

Nu doet zich een fundamenteel probleem voor omtrent de financiering en de werking van deze vzw. Als er geen bijkomende financiële injectie komt, dan ziet de vzw zich enerzijds genoodzaakt om dit jaar een derde van het aantal medewerkers te ontslaan. Anderzijds is de vzw gebonden aan bepaalde kritieke prestatie-indicatoren (KPI’s) die zij in ruil voor financiële middelen van de overheid moeten behalen. U begrijpt, minister, dat deze vzw zich in een wel heel lastig parket bevindt.

Daarom heb ik volgende vragen.

Was er recent een evaluatie van de werking van de vzw? Zo ja, wat waren de bevindingen?

Had u ondertussen al een overleg met de vzw over de financiële impasse waarin zij zich bevindt? Zijn er mogelijkheden om kostenbeheersend te werken zonder daarbij aan kwaliteit in te boeten?

Net vanwege de stijgende levensduur is het van groot belang om een kosten- en armoedebewust beleid te voeren, ook voor scholen. Hoe zult u scholen nog meer ondersteunen om een kostenbewust beleid te ontwikkelen? In hoeveel middelen voorziet u daarvoor? In hoeveel middelen voorziet u hiervoor in de toekomst?

Minister Weyts heeft het woord.

Zeker in economisch moeilijke tijden moeten scholen vanzelfsprekend aandacht hebben voor de betaalbaarheid van schoolfacturen. Daarom vind ik de dienstverlening van vzw Krijt ook wel belangrijk, net om scholen gevoelig te maken voor die problematiek, en voor zover nodig ook te doen beseffen dat zij er effectief wel maatregelen in kunnen treffen. Dat is ook de reden waarom we de organisatie sinds 2016 financieel ondersteunen.

De werking van vzw Krijt moet zich vooral focussen op het bereiken van zoveel mogelijk scholen. En ik koppel daar concrete doelstellingen aan. Ik vind dat ook maar rationeel te verantwoorden, dat als we vanuit de overheid ondersteunen met belastinggeld, we ook concrete doelstellingen naar voren schuiven. Dat zijn dus outputindicatoren, die ervoor moeten zorgen dat vzw Krijt focust op het opzetten van intensieve schooltrajecten en op het opleiden van externen. Een deel van de subsidie – want het is ondertussen 298.000 euro – zal worden gekoppeld aan het organiseren van minstens vijftig intensieve trajecten. Ook zal vzw Krijt focussen op het opleiden van externen, zoals leerlingenbegeleiders, sociaal werkers, medewerkers bij lokale besturen, met ‘train the trainer’-concepten. Nadien kunnen die nieuwe experten op hun beurt hun expertise binnenbrengen in andere scholen. Men moet er dus echt wel voor proberen te zorgen dat het effect verder gaat dan enkel de school in kwestie ondersteunen.

Ik wil graag ook nog even meegeven dat de organisatie initieel veel meer financiële bronnen had dan enkel en alleen onze subsidie. Er was ook een ondersteuning van Cera en vzw Welzijnszorg, maar die hebben beslist om die financiering volledig stop te zetten. En ik weet niet welke overwegingen daar gespeeld hebben, hoor, maar het is voor mij alleszins logisch dat de overheid er ook op toeziet dat de vzw zoveel mogelijk scholen bereikt.

Ik ben er momenteel de laatste hand aan aan het leggen om de subsidie in orde te brengen voor dit kalenderjaar. De uitwerking van die outputindicatoren doen we natuurlijk wel in overleg met de vzw. Daarom kunnen we pas overgaan tot het finaliseren van het ministerieel besluit na afronding van dat proces. We gaan natuurlijk aan de hand van die KPI’s het een en ander van nabij kunnen opvolgen. Ook zullen we contact opnemen met de betrokken scholen, om een beetje feedback te krijgen over hun evaluatie van de werking.

Verder ondersteun ik nog andere initiatieven, zodat scholen een kostenbewuster beleid voeren. Ik heb altijd gezegd dat ik elk initiatief dat iets doet aan onbetaalde schoolfacturen en armoede in het onderwijs, wel een kans wil geven. We hebben de discussie gevoerd over de Stichting Robin. Maar we hebben ook de GOK-indicatoren (gelijke onderwijskansen) en SES-indicatoren (socio-economische status) waarop scholen aantikken, en die zorgen voor meer omkadering en een beter werkingsbudget, om kansarme leerlingen specifiek te ondersteunen. Ik heb de aanwending hiervan in 2021 nog aangepast, zodat die middelen meer dan vroeger gebruikt kunnen worden net voor die doelstellingen waarvoor ze vooropgesteld waren.

Kostenbeheersing blijft dus belangrijk, zeker nu energiekosten een hap nemen uit de werkingsmiddelen van de scholen. Maar ook op dat vlak hebben we initiatieven genomen. Ik wil toch even meegeven dat we de scholen ondersteunen bij het uitvoeren van de pilootprojecten inzake meer energie-efficiëntie, maar dat er ook een energiecompensatie toegekend is aan de scholen, in 2022 en ook dit jaar. In 2022 was dat iets meer dan 65 miljoen euro voor de scholen in het basisonderwijs en het secundair onderwijs. Voor 2023 is dat 53 miljoen euro, opnieuw voor de scholen in het basisonderwijs en secundair onderwijs samen. En dan zijn er ook nog eens extra werkingsmiddelen voor energie- en materiaalintensief studieaanbod in het secundair onderwijs, en die bedragen 10 miljoen euro.

Mevrouw Vandromme heeft het woord.

Dank u wel, minister, voor uw antwoord. Ik volg u, de uitleg die u gaf omtrent de vzw is zeer waardevol. De manieren waarop ze scholen begeleiden via intensieve schooltrajecten, via ‘train the trainer’-projecten, om hen warm te maken om effectief werk te maken van kostenbeheersend schoolbeleid, is echt wel heel belangrijk. Ook het olievlekprincipe dat u aangaf, is iets wat werkt. Ik hoor over veel scholen die op zoek zijn naar goede voorbeelden, naar methoden om kostenbeheersend te werken. Vzw Krijt is daarbij ook een goede manier. Ik ben benieuwd naar de feedback die u krijgt van de verschillende scholen, en ga akkoord met het feit dat we daarmee rekening moeten houden.

Maar ik hoop in ieder geval, minister, dat de vzw kan blijven helpen om scholen, schoolbesturen, leerkrachten en directeurs de bril op te zetten van armoede, en hen te begeleiden om een kostenbeheersend beleid te voeren. Want als men twee van de zes medewerkers moet ontslaan, dan is het niet mogelijk om de doelstellingen die ze voor ogen hebben – en die ook door u en het beleid in het verleden onderschreven worden – te blijven halen.

Ik hoop dus in ieder geval dat die mensen aan de slag kunnen om dat werk ook verder te zetten, en ben benieuwd naar de timing van uw gesprekken en evaluatie.

Minister Weyts heeft het woord.

We ronden het proces rond de outputindicatoren af. Dat gesprek is momenteel lopende. Ik verwacht dat dat misschien wel binnen een maand of zo afgerond zal zijn. Dat zeg ik even vanbuiten.

Mevrouw Vandromme heeft het woord.

We volgen het verder op, houden de vinger aan de pols en maken eventueel een schriftelijke vraag op.