Report meeting Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme

De heer Vanlouwe heeft het woord.

Die vraag was natuurlijk al ingediend voor het nieuwe akkoord dat gisteren tot stand is gekomen. Ik weet dus niet of u al gedetailleerd gaat kunnen antwoorden, maar ik ga mijn vraag toch stellen. Drie jaar geleden heeft het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten. Noord-Ierland is altijd een pijnlijke kiezel gebleven in de Brexitschoen. Ook eerder, tijdens de onderhandelingen, vormde Noord-Ierland een gordiaanse knoop. Ik had ooit het voorrecht om ter plaatse te zijn op die grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Gelukkig zijn al die grenscontroles daar verdwenen en laten we hopen dat dat in de toekomst ook zo zal blijven. Wat mij toen opviel, was dat in Ierland alles werd aangeduid met kilometers en zodra men de grens overreed met mijlen. Dat was het enige verschil dat ik op het Ierse eiland zag. Niemand wilde een harde grens herinvoeren op het Ierse eiland maar tegelijkertijd moest ook de integriteit van de Europese interne markt bewaard worden, bijvoorbeeld via douane- en grenscontroles als aan de ene kant andere normen gelden en aan de andere kant dezelfde regels gehanteerd kunnen worden. 

Het aantal onderhandelingsrondes viel niet meer bij te houden. Af en toe verliep het bijzonder moeizaam. We weten ook dat de Noord-Ierse deelstaatregering niet tot stand is gekomen door toch wel extreme eisen van de protestanten, die geen regering wensten te vormen zolang er geen herziening van het akkoord was. Dat is natuurlijk geen goede zaak, want goede afspraken met het VK zijn noodzakelijk om een goede en nauwe relatie te hebben. Dat laatste is zeker van belang voor Vlaanderen, als open handelsregio met intensieve handelsrelaties met het VK.

Ik weet ondertussen wel dat er bijvoorbeeld vanuit de havens van Antwerpen en Brugge nieuwe lijnen met Ierland tot stand zijn gekomen. Dat is uiteraard op zich ook een goede zaak. Zo zie je dat crisissen uitdagingen zijn en ook altijd opportuniteiten bieden. Een paar weken geleden werd gezegd dat er een douanedeal tot stand zou komen. Toen werd er gezegd dat die routinegrenscontroles overbodig zouden worden. Vandaag hebben we het een en ander gelezen over een rode en groene lijn. Enerzijds is er de groene lijn voor goederen die effectief voor Noord-Ierland bestemd zouden zijn wanneer ze vanuit de UK komen. Anderzijds is er de rode lijn voor goederen die Noord-Ierland binnenkomen, maar die de Ierse republiek als bestemming hebben. Ik weet dat het een beetje vroeg dag is en ik weet niet of u het al volledig hebt kunnen doornemen, maar ik heb volgende vragen:

Kunt u toelichting geven over het nieuwe Windsor-akkoord en hoe u dat evalueert?

Hoe evalueert u het nieuwe akkoord over de bevoegdheid van het Europees Hof van Justitie?

Kan dit akkoord al impact hebben op onze staat Vlaanderen?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Mijnheer Vanlouwe, ik beantwoord uw vragen samen.  

Er is gisteren een voorlopig principeakkoord bereikt tussen de EU en de Britse regering over het Iers Protocol, het zogenaamde Windsor Framework. Het akkoord bestaat uit een reeks praktische oplossingen voor uitstaande problemen inzake agrovoeding, douane, medicijnen, btw, staatssteun en de betrokkenheid van stakeholders.

Het principeakkoord geeft daarmee invulling aan de belofte van de Europese Commissie aan de Noord-Ierse stakeholders om naar concrete oplossingen te zoeken die werken op het terrein.

De Europese Commissie heeft in een eerste reactie aangegeven dat de voorstellen niet leiden tot een uitholling van de integriteit van de Europese interne markt en dat ze respect tonen voor het Goedevrijdagakkoord. De flexibiliteit die is voorzien in het akkoord zal dan ook enkel worden verleend aan het VK als de Britse regering haar verplichtingen volledig nakomt in de effectieve implementatie.

Op dit moment is het nog te vroeg om een gedetailleerde analyse te geven van het akkoord, dat zult u begrijpen. De tekstvoorstellen werden immers pas deze voormiddag bezorgd aan mijn diensten. De grote lijnen van het akkoord zijn als volgt:

Wat de douane betreft: de toepassing van een onderscheid tussen ‘goods at risk’ en ‘goods not at risk’. Voor deze laatste categorie worden een reeks vereenvoudigingen toegekend qua douanebehandeling.

Wat fytosanitair betreft: Britse standaarden inzake volksgezondheid en consumentenbescherming kunnen toegepast worden voor producten met eindconsumptie in Noord-Ierland.

Wat geneesmiddelen betreft: bij goedkeuring van nieuwe geneesmiddelen in het VK, kunnen deze op de Noord-Ierse markt worden geplaatst mits het label ‘not for sale in the EU’.

In verband met Governance: er wordt niet geraakt aan de rol van het Europees Hof van Justitie. Er worden wel bijkomende consultatiemechanismen voorzien met Noord-Ierse stakeholders.

Vanuit Vlaanderen hopen we dat dit akkoord leidt tot een positievere dialoog met het VK en een constructieve samenwerking naar de toekomst toe, bijvoorbeeld op het vlak van onderzoek en ontwikkeling. Er zijn veel gezamenlijke uitdagingen waar we samen de schouders onder zullen moeten zetten. In die zin is een genormaliseerde relatie zeker wenselijk.

De heer Vanlouwe heeft het woord.

Er wordt inderdaad kort dag gereageerd. Ik hoor u vertellen over ‘the goods at risk’ en ‘the goods not at risk’ en ook over het label ‘not for sale in the EU’. Dat kan natuurlijk nog bijkomende administratieve formaliteiten voor de UK met zich meebrengen. Ik hoor zelf vooral via het Vlaams netwerk van ondernemingen (Voka) en de media dat heel wat bedrijven zeggen dat Europa en Vlaanderen klaar waren en dat ze nog steeds goed handel konden drijven met de UK, maar dat het probleem vooral was dat de UK niet klaar was met de administratieve afhandeling, de douaneformaliteiten en dergelijke meer. Ik weet dat de vraag misschien iets te vroeg kwam, een grondige analyse zal misschien later volgen. Ik dank u alleszins voor dit antwoord.