Report meeting Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken

De heer Maertens heeft het woord.

Minister, mijn vraag gaat over de estuaire vaart. Het zal u niet verrassen dat ik dat thema hier nogmaals wil aankaarten. We hebben vorig jaar in een resolutie over de verdere nautische ontsluiting van de haven van Zeebrugge en de estuaire vaart, die bijna kamerbreed hier in het parlement is goedgekeurd, de regering gevraagd ondubbelzinnig in te zetten op de ontsluiting van de haven van Zeebrugge via de estuaire vaart en daarbij ook in dialoog te gaan met de Nederlandse overheid. Dat hebt u gedaan. Begin december van vorig jaar ondertekende u samen met de federale minister bevoegd voor de Noordzee en de Nederlandse minister van Infrastructuur en Waterstaat een eerste akkoord. Dat was toen een intentieverklaring. Dat akkoord was niet alleen van groot belang voor de ontsluiting van de haven van Zeebrugge, maar ook van die van Antwerpen, maar bracht ook eindelijk duidelijkheid over de reservatiestroken langs het Schipdonkkanaal. Die zouden kunnen worden geschrapt op het moment dat er een akkoord is met Nederland over de estuaire vaart.

In de plenaire zitting van dit parlement op 7 december van vorig jaar is dat nogmaals aan bod gekomen. U zei toen dat het heel duidelijk de bedoeling was om tegen eind januari 2023 alles juridisch sluitend te hebben, om te komen tot een duidelijk robuust kader, waarbij die estuaire vaart wel degelijk mogelijk is.

Mijn vraag is een beetje ingehaald door de actualiteit, want op 31 januari konden we vernemen dat er op de Vlaams-Nederlandse ministertop een akkoord is gebaard over de estuaire vaart. Dan gaat het natuurlijk over het juridisch kader dat ook nodig is.

Minister, hoever staat het met het uitwerken van dat juridisch kader? We hadden een intentieverklaring. Nu is er een akkoord. Wanneer komt het echte juridisch kader er dan? Kunt u de krijtlijnen daarvan schetsen? Wanneer zal het verdrag dat daartoe dient, uiteindelijk kunnen worden ondertekend?

Minister Peeters heeft het woord.

Mijnheer Maertens, dank u wel voor uw vraag over de estuaire vaart. Ik denk dat we allemaal zeer tevreden zijn dat we zijn waar we op dit ogenblik zijn. We hebben heel lang over die estuaire vaart gepraat. Die is inderdaad ook al aan bod gekomen in de plenaire vergadering. We hebben op 5 december samen met minister Van Quickenborne en minister Harbers die letter of intent, dat engagement getekend om snel vooruitgang te boeken en die estuaire vaart wel degelijk mogelijk te maken. Er is dan bekeken hoe men dat juridisch robuust kan maken. Als het over dergelijke materie gaat, zou dat heel vaak een verdrag tussen de twee landen moeten zijn, maar dan weten we ook dat we dan sowieso voor een lange periode vertrokken zijn. Dat zou gemakkelijk een à twee jaar kunnen duren. Daarom is er de consensus gekomen om het juridisch kader van een Benelux-beschikking te gebruiken, dat veel sneller kan gaan.

De ontwerptekst van de Benelux-beschikking is inhoudelijk zo goed als afgerond. Dat is ook nog eens duidelijk bevestigd op de Vlaams-Nederlandse top waarnaar u zelf verwees. Er is een principieel akkoord over de inhoud van de beschikking. Wat is zo’n Benelux-beschikking nu juist? Dat is een juridisch middel om afspraken tussen lidstaten op de – relatief – snelste manier vast te leggen. Het proces wordt begeleid door juristen van het Benelux-secretariaat, zodat het doorlopen van de goedkeuringsprocedure zo vlot en snel mogelijk kan verlopen. Inhoudelijk zorgen we met de beschikking voor een uniforme interpretatie van de internationale maritieme verdragen die van toepassing zijn op de estuaire vaart. Op die wijze bieden we de betrokken schepen, de estuaire schepen die op dat traject zullen moeten varen, rechtszekerheid inzake het afleggen van die internationale of kusttrajecten.

De volgende weken zal onze administratie nog samenzitten met de Nederlandse collega’s om ook de memorie van toelichting die bij de Benelux-beschikking hoort, op te stellen en te finetunen, en om de beschikking tot in alle technische details uit te werken.

Het goedkeuren van de Benelux-beschikking doorloopt een eigen procedure, die mede afhankelijk is van de besluitvorming binnen de Benelux. De inschatting is dat dit alleszins nog voor de zomer volledig kan worden afgehandeld. Het andere verhaal is daar dan ook aan gekoppeld, dus wat dat betreft, kunnen we dan ook vooruitgang boeken, zoals ook afgesproken in het parlement.

De heer Maertens heeft het woord

Dank u, minister, voor uw antwoord. Het is inderdaad goed nieuws als u zegt ‘voor de zomer afgehandeld’. Ik ga er dan van uit dat het in de zomer effectief in werking kan treden, en dat er inderdaad een akkoord is over de versoepeling van de voorwaarden voor de estuaire vaart, en dat die markt zo ten volle kan gaan spelen.

Wat de Benelux-beschikking in de tekst betreft, zegt u dat de ontwerptekst zo goed als afgerond is. Ik vroeg me af of er, wat de inhoud van de tekst betreft, ook overleg is met de havens die erbij betrokken zijn, en met de sector? De sector van de estuaire vaart is een heel kleine sector, dus ik denk dat het heel eenvoudig is om die mensen te betrekken en te raadplegen voor hun kennis en expertise. Ik vroeg me af in hoeverre dat gebeurt, of zal gebeuren, of al is gebeurd?

Mevrouw Fournier heeft het woord.

Minister, ook vanuit onze fractie complimenten voor de snelle vooruitgang in dit dossier. We spreken al ettelijke jaren over de estuaire vaart, en u hebt eindelijk een grote doorbraak gerealiseerd. Ik denk dat het zeer belangrijk is voor de ontwikkeling van de haven van Zeebrugge. Dus bij deze, minister, gewoon nog onze complimenten daarvoor.

De heer Verheyden heeft het woord.

Minister, ook namens onze fractie kunnen we dit akkoord alleen maar toejuichen. Ik heb nog twee korte vragen.

Op welke termijn zal die estuaire vaart effectief uitgerold kunnen worden? We moeten er toch rekening mee houden dat 70 procent van alle vrachtvervoer in de haven van Zeebrugge momenteel over de weg gaat. De estuaire vaart kan dus belangrijke tonnages wegnemen van de weg. Dat is één.

Ten tweede: dienen er in dat verband nog bijkomende infrastructuurwerken te worden uitgevoerd in de haven, om die estuaire schepen effectief hun werk te kunnen laten doen?

Minister Peeters heeft het woord.

Dank u wel voor de bijkomende vragen, collega’s. Zodra de Benelux-beschikking rond is, is er eigenlijk duidelijkheid gegeven aan de juridische interpretatie van hoe de binnenvaartschepen dat kusttraject kunnen afvaren. Het kusttraject loopt trouwens in internationaal water. Vanaf het moment dat de Benelux-beschikking getekend is, is het voor iedereen duidelijk. Dan kan het van start gaan, we hopen voor de zomer. Als ik kijk naar de gesprekken die we daarover gehad hebben op de Vlaams-Nederlandse top, en naar de communicatie die daarover nadien gevoerd werd, zowel door minister-president Jambon als door minister-president Mark Rutte, dan zie ik dat iedereen het erover eens is dat we hiermee moeten vooruitgaan. Die Benelux-beschikking zal nu zo snel mogelijk getekend worden en dan is het voor iedereen duidelijk.

Moeten er daarvoor nog werken worden uitgevoerd? Neen, het is eigenlijk vooral de interpretatie van bestaande verdragen die hieraan wordt vastgeklonken. U weet dat er in het verleden vanuit het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) vaker een juridische studie besteld werd over hoe wij dat zagen. We zijn blij dat daar vandaag duidelijkheid over is, en dat Nederland er op dezelfde manier naar kijkt als wij. Zodoende kunnen die versterkte binnenvaartschepen, of estuaire schepen, dat traject rondvaren.

Alles is wat dat betreft dus zo goed als rond, zodra het ondertekend is, hoe vlugger hoe liever. Het zal niet volgende week zijn, ik neem voldoende marge want anders krijg ik misschien volgende week opnieuw een vraag.

Hoe sneller hoe liever dus. Ik denk dat we daarmee een heel belangrijke doorbraak gerealiseerd hebben, en dat is op zich een goede zaak. 

De heer Maertens heeft het woord.

Ik zal afronden. Het is inderdaad een heel erg goede zaak en iets waar we al jaren op wachten. Ik ben blij dat Nederland ook bereid is om daarin mee te gaan. Ik geloof echt in de estuaire vaart, maar dat zal u de afgelopen jaren niet ontgaan zijn. Ik hoop echt dat dit tot grote doorbraken kan leiden voor de ontsluiting van de haven van Zeebrugge, waarover het ook in de volgende vraag nog even zal gaan.