Report meeting Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken

De heer Verheyden heeft het woord.

De ene keuring is nog niet afgewerkt, of we zijn daar al met de volgende.

Sinds begin dit jaar, minister, moeten motorfietsen inderdaad gekeurd worden bij verkoop of na een ongeval. De keuring, andermaal opgelegd door Europa, is vanaf januari van kracht, maar er gold nog een overgangsperiode. Tot 15 januari kon men tweedehands motoren nog zonder keuring inschrijven. 

Motorrijders oefenen het best wel wat geduld uit, want blijkbaar is de online agenda van de keuringscentra tot eind februari al volgeboekt, en verder loopt die online agenda niet. Bovendien loopt de keuringsprocedure van bij aanvang niet helemaal gesmeerd. Het gevolg laat zich dus raden: andermaal vliegen de rode kaarten de deur uit. Het systeem loopt duidelijk mank.

Een probleem dat zich stelt, is dat bijvoorbeeld de koplampen van een motorfiets zonder bestuurder worden geregeld. Die afstelling wordt nochtans veel meer dan bij een auto beïnvloed door de vering en het gewicht van de bestuurder. Het is erg moeilijk om daar een maatstaf op te plakken, laat staan dat men zoiets kan meten met de autoapparatuur in keuringscentra. Daarom wordt een groot percentage van die motorfietsen afgekeurd. Motorrijders met een verschillend lichaamsgewicht kunnen in de huidige controle een groene kaart krijgen, de andere een rode. Dat klopt dus van geen kanten.

Ook het aantal verwachte keuringen leidt tot zorgen. De Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit spreekt van 30.000 keuringen per jaar in Vlaanderen. Volgens deskundigen is het onmogelijk om die te verwerken in de 15 keuringscentra. De Groepering van Erkende Ondernemingen voor Autokeuring en Rijbewijs (GOCA), de vereniging van keuringscentra, gaf aan dat er vanaf 1 maart 10 keuringscentra voor motorfietsen bij zullen komen.

Het is dus evident dat ik een aantal vragen voor u heb.

Minister, het is duidelijk dat de voorbereiding van de praktische invoering van de keuring niet optimaal is gebeurd. Waaraan wijt u dit en welke oplossing voorziet u?

Welke aanpassingen zullen er aan de keuringen gebeuren om de geschetste onterechte afkeuringen te vermijden?

Afspraken kunnen dus inderdaad ook in dit geval online gemaakt worden. De vraag is dan of die online agenda aangepast zal worden zodat men verder in de toekomst een afspraak kan maken.

En ten slotte: GOCA wil tegen 1 maart tien bijkomende keuringscentra openen. Kunt u garanderen dat deze centra effectief operationeel zullen zijn, minister?

Minister Peeters heeft het woord.

Dank u wel, mijnheer Verheyden, voor uw toch wel zeer kritische vragen, waar ik enige negatieve ondertoon in ontwaar.

Maar u zegt het zelf: het is Europese regelgeving die inderdaad uitgerold moet worden. Op 1 januari van dit jaar hebben we de keuring voor motorfietsen, enkel na ongeval en bij tweedehandsverkoop, dan ook ingevoerd en onze keuringscentra daarvoor ook operationeel moeten maken.

In een eerste fase kunnen deze motorfietskeuringen plaatsvinden in vijftien centra: Alken, As, Brakel, Brugge, Stekene, Deurne, Diest, Diksmuide, Geel, Heist-op-den-Berg, Mechelen, Rotselaar, Wondelgem, Zellik en Zwevegem. Men heeft bij de keuze van die vijftien eerste centra gekeken naar een goede spreiding, zodat men geen al te lange afstand moet afleggen.

In een tweede fase – dat zal in de maand februari zijn – zullen daar een aantal keuringscentra bij komen. Het zullen onder andere de keuringscentra zijn van Antwerpen-Noorderlaan, Eeklo, Halle, Hechtel-Eksel, Ieper, Kontich, Malle, Roeselare, Dendermonde, Tienen, Willebroek, Zemst en Zwijnaarde. Dat betekent dat men dan met een motorfiets, na ongeval of voor een tweedehandsverkoop, in 28 van de 43 keuringscentra terechtkan. Dat is op afspraak, specifiek omdat men voor deze keuringen een specifieke opleiding heeft moeten volgen. Wat dat betreft moeten de mensen die de keuring kunnen uitvoeren, dus ook ter beschikking kunnen zijn.

Dat betekent dat de motorfietskeuring mogelijk wordt in meer dan de helft van alle Vlaamse keuringscentra, dus in 28 van de 43 keuringscentra. We hebben daarnet de cijfers gehad die mijnheer Keulen heeft aangehaald: op jaarbasis hebben we 3,5 miljoen autokeuringen in de 43 keuringscentra. Men schat dat het aantal motorfietskeuringen op jaarbasis ongeveer 30.000 zou zijn. Als onze 43 keuringscentra dus 3,5 miljoen auto’s kunnen keuren, dan zullen 30.000 motorfietskeuringen in 28 van de 43 centra ook wel haalbaar zijn.

De bewering dat de tweedehandsmotorfietsen tot 15 januari 2023 zonder tweedehandskeuring konden worden ingeschreven, moet ik tegenspreken. Dat is niet correct. Van de FOD Mobiliteit en Vervoer, de Dienst voor Inschrijvingen van de Voertuigen (DIV), hebben we vernomen dat er eind 2022 opmerkelijk veel aanvragen tot de inschrijving van motorfietsen werden ingediend, waardoor de administratieve afhandeling van deze aanvragen nog enige tijd in beslag nam aan het begin van dit jaar.

Tijdens de eerste 4 weken van januari werden 596 motorfietsen gekeurd, of gemiddeld 2 motorfietsen per dag per keuringsstation. Daarvan kregen 133 motorfietsen, of 22 procent, een rode kaart voor technische tekortkomingen. Dit afkeurpercentage ligt in dezelfde grootteorde als de afkeurpercentages van de andere voertuigcategorieën.

De afkeuring heeft voornamelijk te maken met de afstelling of werking van de lichten, de staat van de banden, te hoge uitlaatemissies, of een geluidsniveau dat niet correct of aanvaardbaar is, en vaak ook een niet correcte werking van de remmen. Al deze elementen hebben natuurlijk een impact, enerzijds op de verkeersveiligheid, anderzijds ook op het milieu. Maar zeker de staat van de banden, lichten en remmen, ik denk dat het heel belangrijk is dat daarop gecontroleerd wordt en dat degene die een tweehandsmotor koopt zich daar ook duidelijk van vergewist kan zijn dat het voertuig aan alle veiligheidsaspecten beantwoordt.

De afstelling van de koplamp als belangrijk afkeurpunt heeft niks te maken met de manier waarop de keuringsprocedure verloopt. En als we dan kijken naar de klachten – omdat er toch zowat een negatieve ondertoon was in de vragen, mijnheer Verheyden, ik kan fout zijn, maar ik percipieerde dat zowat –: we hebben tot op heden drie klachten bij het departement Mobiliteit en Openbare Werken rond de motorfietskeuring en één klacht had totaal geen betrekking op de praktische invoering, maar kwam van iemand die het gewoon overbodig vond dat deze Europese regelgeving werd ingevoerd.

Wat het afsprakenbeheer betreft, hebben de keuringsinstellingen het sinds kort mogelijk gemaakt om twee maanden vooraf een afspraak in te boeken. Bovendien wordt proactief contact opgenomen met de specifieke doelgroep die meerdere motorfietsen per dag wil aanbieden, om zodoende ook afspraken te maken in functie hiervan. We denken vooral aan mensen die in de verkoopsector zitten.

Ten slotte wil ik nog graag meegeven dat de voorbereiding voor de invoering van de motorfietsenkeuring zeer uitgebreid gebeurd is gedurende meer dan twee jaar, zowel in overleg met de andere gewesten, als in overleg met de keuringsinstellingen. De hele ingang van de keuring van de motorfietsen zit sowieso volledig op schema, zoals dat de voorbije periode is uitgerold. Ik denk dus niet dat daarrond een probleem is.

De regelgeving als dusdanig werd goedgekeurd in februari 2022 en vervolgens is, in samenspraak met GOCA, heel het aspect uitgerold. Men moest natuurlijk ook die keuringsbanen en de keuringsapparatuur bestellen. Vandaar dat men er in eerste instantie 15 heeft, maar vanaf februari zal dat in 28 keuringsinstellingen zijn. Dus men denkt dat dat moet volstaan.

De heer Verheyden heeft het woord.

Dank u wel voor uw uitgebreide antwoorden, minister.

Ik denk dat de perceptie toch wel gekeerd is. Ik kan bevestigen – ik denk dat de collega’s kunnen bevestigen – dat ik een heel positief ingesteld persoon ben, maar als we vanuit de motorrijdersgroep klachten krijgen, dan is het toch wel evident dat daarin een negatieve ondertoon terug te vinden is.

Ik ben tevreden dat de online agenda alvast iets meer uitgebreid is. Misschien is het mogelijk om hem nog iets meer uit te breiden, indien dat nodig is.

Zodra al die keuringscentra uitgerold zullen zijn, zou het effectief mogelijk moeten zijn om die 30.000 motorfietsen te keuren, maar met betrekking tot de afstelling van de lichten hoor ik van die motorrijders dat dat toch een probleem is en dat die afstelling het best samen met het lichaamsgewicht van de chauffeur bekeken wordt. Ik hoop dan ook dat die controle in die zin wordt aangepast, want anders vrees ik ervoor dat er onterecht toch wel heel veel rode kaarten zullen worden uitgedeeld. Ik hoop dat daarop wordt ingezet, dat dat bekeken wordt.

Mijn vraag is dan ook: kunt u daarover terugkoppelen naar die keuringscentra en vragen of zij die procedure kunnen aanpassen, of zij dat eventueel kunnen bespreken met de sector van de motoren, zodat het aantal afgekeurde motoren … U zegt dat 22 procent qua grootteorde in lijn is met de andere voertuigen. Wanneer dat over de remmen gaat, wanneer dat over echt gevaarlijke toestanden gaat, kan ik daar volledig in komen. Ook als het gaat over eventuele geluidsoverlast, daar kan ik allemaal in komen. Maar wanneer het gewoon over de afstelling van de lichten gaat en er vanuit de sector beweerd wordt dat dat samenhangt met het lichaamsgewicht en dat dat op die manier bekeken moet worden, dan zou ik u toch wel willen vragen om daarop in te zetten, zodat die afkeuringen niet meer voorvallen.

Mevrouw Mertens heeft het woord.

De klantvriendelijkheid, de dienstverlening, wachttijden, het zijn zaken die al verschillende keren aan bod zijn gekomen in deze commissie. Collega De Roo stelde daarover een schriftelijke vraag in april en begin mei was hij ook in deze commissie aanwezig. Hij haalde aan dat er heel vaak gebeld moet worden om iemand aan de lijn te krijgen om een afspraak te maken en ook dat er weinig tijdslots zijn, ook voor gewone wagens, om die op afspraak te laten keuren. 

Het beheer en de exploitatie zit natuurlijk bij GOCA. We wachten die audit daarover af. Maar ik vroeg mij toch af of GOCA ondertussen al stappen onderneemt om de dienstverlening te verbeteren, of dat ze effectief wacht op de uitslag van de audit.

Minister Peeters heeft het woord.

Mijnheer Verheyden, wat betreft het afstellen van die lichten: ik ga dat zeker meenemen en terugkoppelen naar GOCA. Het was mij niet bekend. Bij de drie klachten waarover u het daarstraks had, had één klacht totaal niets te maken met de organisatie en hadden de twee andere klachten ook niet met het afstellen van de lichten te maken. Maar we gaan het sowieso meenemen om te bekijken of daar een probleem zou zijn. Ik kan mij zeker indenken dat de lichtenafstelling anders zou kunnen zijn afhankelijk van het gewicht van de persoon. We nemen dat mee en ik zal ervoor zorgen dat GOCA daar alleszins op toeziet.

Mevrouw Mertens, meer klantvriendelijkheid … De keuring van motorfietsen wordt vanaf dit jaar georganiseerd. Men kan twee maanden van tevoren een afspraak maken. Ik weet niet of we wat dat betreft nog heel veel andere dingen moeten doen. Wat betreft het verdere verloop van het hele aspect klantvriendelijkheid en het bekijken van de procesaanpak: daartoe is opdracht gegeven. Daar heb ik daarstraks ook al op geantwoord. Maar hier gaat het specifiek over de motorfietsen en ik denk niet dat er daaromtrent … De drie klachten hadden meer met andere aspecten dan met klantvriendelijkheid te maken.

De heer Verheyden heeft het woord.

Ik wil de minister bedanken dat ze onze bezorgdheden wil meenemen.