Report meeting Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed

– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister, het is een belangrijke uitdaging, zoals u al een paar keer gezegd hebt, om goed in te spelen op de maatschappelijke vraag tot evaluatie van het bestaande bestand beschermd onroerend erfgoed. Dat vraagt heel veel werk maar is ook een heel delicate oefening, zoals we allemaal weten.

Ik heb u eerder al, in mei, de vraag gesteld. Toen zei u dat u tegen het jaareinde een weloverwogen en onderbouwde selectie zou maken van objecten waarvoor er een opheffing of wijziging van de bescherming aan de orde zou zijn. U zei ook in mei dat van de 55 projecten die toen in aanmerking kwamen om de bescherming ervan op te heffen er 31 projecten waren waarvoor de aanpassings- en opheffingsprocedure al werd opgestart en dat er dus een volgende reeks zou komen in het najaar. Dat is dus nu. 

Ik heb in mei ook al gezegd dat ik het een goede zaak vind dat er een evaluatie komt. We moeten ons de vraag op bepaalde momenten echt durven te stellen of in het bepaalde gevallen nog verantwoord is om die bescherming aan te houden. Tegelijkertijd merken we dat het vaak ook heel wat reactie uitlokt en dat het een emotioneel gegeven is, wanneer die beslissing moet worden genomen. 

Daarom ben ik heel nieuwsgierig, minister, naar de stand van zaken.

Ten eerste, werd de snelle screening van het bestand aan beschermd onroerend erfgoed al afgerond of wanneer zult u daarmee klaar zijn?

Wat zullen de resultaten van de screening zijn? Hoeveel dossiers komen uit die screening naar voren als in aanmerking komend voor wijziging, gedeeltelijke of gehele opheffing van de bescherming?

Op basis van welke elementen zult u, minister, na afloop van die snelle screening, tot een definitieve selectie komen voor het opheffen of het wijzigingen van de bescherming?

Welke lessen trekt u eventueel voor de toekomst uit de lopende opheffingsprocedure? Komen er volgens u nog elementen naar boven die een aanpassing van de regelgeving vragen? Dank u wel.

Minister Diependaele heeft het woord.

Dank u wel, mevrouw Schauvliege, voor uw vragen. Het is inderdaad een emotionele aangelegenheid waar je gevoelig en voorzichtig moet mee omgaan.

Ik neem uw eerste drie vragen samen. De screening van het bestand aan beschermd onroerend erfgoed loopt nog volop. We zijn daar nog altijd mee bezig. Ik heb, toen we het opgestart hebben, duidelijk gezegd dat dat verschillende jaren zou duren omdat we dat met dezelfde mankracht doen en dat we daar niet plotseling een aparte cel voor hebben. Dit is een oefening die over een langere termijn gespreid zal zijn.

Zoals ik al in mei aangaf, heeft de administratie uit een globale doorlichting een shortlist gedistilleerd van 591 objecten, waarvoor opheffing of wijziging van de bescherming aan de orde kan zijn. Het betreft zowel monumenten, cultuurhistorische landschappen als stads- en dorpsgezichten. De betreffende objecten zijn nu voorwerp van een onderzoek ten gronde.

We hebben eerst een oppervlakkige screening gedaan waar die 591 objecten zijn uitgekomen, die we nu ten gronde aan het screenen zijn. Wat houdt dat in? De mensen van het agentschap consulteren het beschermings- en beheersarchief, bekijken eventuele handhavingsaspecten en gaan, indien nodig, ter plaatse kijken. Dit zijn de verschillende onderdelen waar u naar vraagt. We gaan eerst kijken naar het beschermings- en beheersarchief. Dat is een desktop-onderzoek. Dan gaan we eventueel kijken naar handhavingsaspecten en kijken of er eventueel in het verleden al een handhavingsprocedure opgestart is. En eventueel, als het echt nodig is, gaan we ter plaatse kijken om de situatie het best van al te kunnen inschatten.

Dat proces bevindt zich nu in een afrondingsfase. Tegen het eind van dit jaar, de komende weken dus, verwacht ik een weloverwogen en onderbouwde lijst. Tot zo lang kan ik u geen inzicht bieden in de resultaten van het onderzoek, wat u natuurlijk wel begrijpt. Ik loop ook liever niet vooruit op de uiteindelijke beslissing. We houden u eraan om daar nog eens een vraag over te stellen zodra het afgerond is. 

Wat uw laatste vraag betreft over de regelgeving en of het nodig is om die al dan niet aan te passen, lopen de aangekondigde opheffingsprocedures, voortvloeiend uit de proefprojecten ‘verdwenen erfgoed’ en ‘windmolens’, volop. Ondertussen keurde ik al een eerste reeks definitieve opheffingen goed voor in totaal 26 objecten. Dit najaar en begin volgend jaar worden de procedures opgestart voor de overblijvende items. Op basis van de ervaringen hiermee blijkt dat de bestaande procedures en rechtsgronden volstaan. Het fundamenteel aanpassen van de regelgeving is dus niet aan de orde. Wat daar vooral belangrijk is, is dat we altijd ook dat openbaar onderzoek doorlopen, dat mensen de kans hebben om eventuele opmerkingen te geven. Maar tot nog toe zijn daar geen grote discussies uitgekomen en is eigenlijk aangetoond dat die procedures hun meerwaarde hebben. Dank u wel. 

Mevrouw Schauvliege heeft het woord.

Minister, bedankt voor uw antwoord. Ik begrijp dat men nog volop bezig is en dat men binnen dit en 4 weken daar helemaal mee rond zal zijn. U zei dat het eind van dit jaar zou zijn, en dat is nog 4 weken met dan nog 1 week tussen kerst en nieuw waarin de diensten op een laag pitje draaien. Dan hebben we nog 25 dagen. Ik ben benieuwd wat daar dan zal uitkomen. Men moet daar nu wellicht volop mee bezig zijn.

U zegt dat u al 26 objecten van de lijst gehaald hebt of de bescherming ervan hebt opgeheven. Ik veronderstel dat die lijst ook beschikbaar is op de website of openbaar is en dat we die daar kunnen raadplegen?

Dan heb ik geen verdere vragen meer en zal ik in januari opnieuw naar een stand van zaken vragen.

Minister Diependale heeft het woord.

Heel kort nog. Die lijst is zeker openbaar. Die opheffing moet gebeuren bij een ministerieel besluit, dus dat is gepubliceerd, maar als die vraag er is, kunnen we die lijst heel gemakkelijk doorgeven. Het is ook gecommuniceerd in de pers.