Report meeting Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken

– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie

Mevrouw Moors heeft het woord.

In de nieuwe onderzoeksreeks ‘Dossier Verkeersdoden’ gaat de krant De Morgen in gesprek met nabestaanden en daders van dodelijke verkeersongelukken.

In een recent gepubliceerd artikel van die reeks gaat de journaliste in gesprek met een doodrijder die dronken en afgeleid was en bovendien ook nog te snel reed op het moment van het ongeval. Het artikel kaart de systematiek achter al deze ongevallen aan: telkens opnieuw komen dezelfde structurele oorzaken naar voren. Onder andere het gevoel van straffeloosheid wordt als oorzaak van de vele dodelijke ongevallen aangeduid.

Vele chauffeurs betalen met plezier een boete om hun overtreding ‘af te kopen’. Daar zou het rijbewijs met punten een oplossing kunnen bieden. Waar de meeste Europese landen al werken met een puntensysteem, blijven wij achter.

Minister, in de vergadering van deze Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken van 10 maart 2022 stelde u, naar aanleiding van mijn vraag om uitleg over bestuurders met een strafblad die een dodelijk ongeval veroorzaken: “Ik heb daarstraks al gezegd dat we een interfederale samenwerking hebben. Er zijn verschillende werkgroepen. Daar bekijken we hoe we inzake sanctioneringen en handhaving nog intenser kunnen samenwerken. Als het dan specifiek over het rijbewijs met punten of een ander veeleer progressief sanctiesysteem gaat: dat zal ook mee op tafel liggen, om te kijken hoe we daar verder rond kunnen samenwerken.”

Minister, kunt u de recente evoluties binnen deze werkgroepen schetsen? Welke initiatieven nam u in deze zaak? Kaartte u de invoering van het rijbewijs met punten recent nog aan bij uw collega's? Op welke manier wilt u de invoering ervan bespoedigen?

Minister Peeters heeft het woord.

Mevrouw Moors, ik dank u voor uw vraag.

U vraagt naar de evoluties van de werkgroepen. We hebben op meerdere vlakken overleg met de collega’s, collega’s van de andere gewesten, maar ook de federale collega. We hebben enerzijds onze periodieke interministeriële vergadering, waarbij we tal van items, mobiliteitsgerelateerd, maar uiteraard ook met het oog op verkeersveiligheid, bespreken. Anderzijds hebben we onze samenwerking binnen het Interfederaal Verkeersveiligheidsplan ‘All for zero’, met onder andere de regelgeving van de e-steps.

Op het periodieke interministeriële overleg wordt over de invoering van het rijbewijs met punten wel eens gesproken en dan krijgen wij de terugkoppeling door minister Gilkinet, die daar federaal voor bevoegd is. Een laatste keer hebben we dat onder andere besproken op de vergadering van 8 juni, toen specifiek naar aanleiding van het Vias-rapport (Vias institute) van mei 2022. Daarbij werd duidelijk gezegd dat een progressief sanctiesysteem met inbegrip van een puntensystemen een goede zaak zou zijn.

Momenteel verloopt de voorbereiding van een eventuele invoering van een rijbewijs met punten op het federale niveau. We kijken samen met u uit naar de mogelijke ontwerptesten daarrond, maar daarvoor moet ik verwijzen naar de federale collega’s.

Mevrouw Moors heeft het woord.

Minister, ik heb geen bijkomende vraag. Ik dank u voor de uitleg. We volgen het op.

Het is niet bedoeling om een heksenjacht te organiseren en om snel snel een rijbewijs met puntensysteem in te voeren. Maar we zijn het er allemaal over eens dat een mentaliteitswijziging bij de bestuurders cruciaal is voor het verbeteren van de verkeersveiligheid. In dat opzicht is het goed dat we naar zo’n rijbewijs zouden kunnen gaan, maar enkel aan de hand van een goed uitgewerkt en doordacht systeem.

Mevrouw Lambrecht heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega, dank u wel voor de vraagstelling. Voor Vooruit is het rijbewijs met punten ook zeer belangrijk. Collega Vandenbroucke legde dat in de Kamer al vele malen op tafel. Wij kunnen inderdaad enkel hopen dat wegpiraten die telkens opnieuw dezelfde overtredingen maken, daar ook treffelijk voor worden gesanctioneerd. Het rijbewijs met punten is daar ideaal voor.

Minister, ik heb een vraag voor u. Ik hoor dat er geregeld overleg is. Ook op 8 juni was er een overleg. Maar we zijn ondertussen alweer november. Wilt u mee aan de kar trekken om verdere stappen te zetten richting de invoering van dat systeem?

De heer Keulen heeft het woord.

De vraag van collega Moors is een kans om nog eens de verschillende partijstandpunten daarover duidelijk uit te spreken. Wij zijn, als Open Vld, ook voorstander van dat rijbewijs met punten, maar dan op voorwaarde dat de lichtste overtredingen – de eerstegraads – niet worden meegeteld, net om het beeld van de heksenjacht te bannen. De overige overtredingen uiteraard wel, om het kostbare goed van de verkeersveiligheid structureel vooruit te helpen.

Mevrouw Mertens heeft het woord.

Ook cd&v pleit al meer dan dertig jaar voor het rijbewijs met punten. Dat vinden wij ook heel belangrijk. Het is zelfs nog door wijlen Jean-Luc Dehaene in een wet gegoten, die nooit uitgevoerd werd. We zijn dus zeer blij te zien dat dit nu weer in de pijplijn zit.

De heer Verheyden heeft het woord.

Onze partij is er alvast geen voorstander van om zomaar het rijbewijs met punten in te voeren. Ik denk dat daar ook weinig draagvlak voor is. Ik denk dat een goede handhaving veel belangrijker is. Wanneer een rijbewijs met punten ingevoerd zou worden, dan heeft dat veel meer voorbereiding nodig dan men nu laat uitschijnen.

Minister Peeters heeft het woord.

Net voor de tussenkomst van de heer Verheyden wilde ik zeggen: alle neuzen staan hier in dezelfde richting, en iedereen is er pleitbezorger van om snel werk te maken van dat rijbewijs met punten. Misschien moet er nog wel wat gediscussieerd worden over de modaliteiten. Ik dacht dat aan Vlaamse zijde de neuzen in dezelfde richting stonden, maar ik hoor dat de heer Verheyden er geen voorstander van is. Ik ben het met u eens, mijnheer Verheyden, dat ook een goede handhaving vooropstaat. Wij vragen heel vaak aan de federale collega’s om daar zeker werk van te maken. Wij zorgen, inzake handhaving, voor heel onze infrastructuur, voor de trajectcontroles op gewest- en autosnelwegen. Wat dat betreft zijn we daarin zeker bondgenoten.

Los daarvan ben ik zelf ook wel believer van het rijbewijs met punten. Mevrouw Mertens zei het al: het is iets dat eigenlijk al decennia meegaat op mogelijke vergaderdata. Er is een kaderdecreet, maar er zijn geen uitvoeringsbesluiten. Ik denk dat we echt moeten kijken hoe snel we daar wél werk van kunnen maken. Als we onze verkeersveiligheidsstatistieken zien en als we van politierechters en andere mensen die er rechtstreeks bij betrokken zijn horen dat er heel veel sprake is van recidive en van veelplegers, dan denk ik toch dat een rijbewijs met punten op dat vlak een oplossing zou kunnen zijn, zonder dat het daarom een heksenjacht moet worden, zoals de heer Keulen terecht zegt. En nogmaals, we bespreken dat zeker met de federale collega’s.

Mevrouw Lambrecht, ik heb daarstraks al gezegd dat we het er in juni op ons interministerieel overleg nog over hebben gehad. Nog deze week is het ook met de andere kabinetten van de respectieve mobiliteitsministers besproken. We houden dat dossier dus wel degelijk warm, maar het ei moet gelegd worden op federaal niveau. Ik denk dus dat ieder van ons goed geplaatst is om daar op federaal niveau nog een pleidooi voor te houden.

Mevrouw Moors heeft het woord.

Minister, er zijn verschillende factoren die uitwijzen dat we op het vlak van verkeersveiligheid toch nog een tandje bij moeten steken als we willen landen op de Vision Zero tegen 2050. Er moet dan nog van alles gebeuren, en wij denken inderdaad dat de invoering van het rijbewijs met punten een bijdrage tot een hogere verkeersveiligheid kan zijn.