Report meeting Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme

De heer Deckmyn heeft het woord.

Er is heel wat te doen geweest rond de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO in een algemene geopolitieke context. De rol van Turkije daarin was niet onomstreden. Het was duidelijk dat Turkije concessies wilde van Zweden inzake de uitlevering van personen die volgens Turkije verdacht werden van terroristische activiteiten.

Kunnen de Europese lidstaten zomaar meegaan in de chantage-initiatieven – als ik ze zo mag noemen – van niet-EU-lidstaten? Tekenend was daarbij trouwens dat de Zweedse premier, Magdalena Andersson, tijdens de persconferentie niet wilde ingaan op de belofte die Stockholm gedaan zou hebben, aan de Turkse regering. Binnen de Koerdische gemeenschap in Zweden bestaat daar vandaag grote bezorgdheid over.

Naar aanleiding van de recente NAVO-top in Madrid werd er een akkoord ondertekend waarin Zweden en Finland zich engageren om ‘onverwijld en grondig’ de Turkse uitleveringsverzoeken te onderzoeken. Nochtans stelt de Turkse president Erdogan dat Zweden beloofd heeft om 73 terroristen uit te leveren. Er zijn hierover dus duidelijk gesprekken gevoerd die al dan niet zullen resulteren in een problematische situatie voor de Europese burgers die door Turkije als terrorist worden bestempeld.

Minister-president, de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO werd in EU-context uiteraard besproken. In hoeverre werden de veto’s van Turkije binnen de EU besproken? Werden hierin adviezen van België/Vlaanderen gevraagd? In hoeverre werd dit advies door de Vlaamse Regering onderschreven?

Wat is de houding van de Vlaamse Regering tegenover de eventuele vraag van Turkije om leden van de Koerdische oppositie vanuit een lidstaat van de EU uit te leveren wegens terrorisme? Dat kan dus even goed vanuit België zijn.

Wordt ten slotte met het door Zweden en Finland ondertekende akkoord om uitleveringsverzoeken grondig te onderzoeken dan geen precedent geschapen zodat dit gevolgen heeft voor mensen die in Vlaanderen bescherming zoeken tegen het Turkse regime? Werd deze problematiek besproken met de Federale Regering en de gemeenschapsregeringen?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Mijnheer Deckmyn, de Turkse veto’s werden aangekaart in het Europees Parlement. Het parlement riep de Turkse regering op om de NAVO-lidmaatschapsaanvragen van Finland en Zweden in goed vertrouwen te behandelen, constructief mee te werken aan het oplossen van openstaande problemen en geen onnodige druk uit te oefenen in dit proces. Ik stel vast dat via het memorandum dat Turkije, Zweden en Finland ondertekenden een compromis werd gevonden. De drie landen stellen onder meer dat ze de strijd tegen terreur zeer belangrijk achten. Ik juich alleszins toe dat er een globaal akkoord kwam.

De uitbreiding van de NAVO met Finland en Zweden vergroot de veiligheid en stabiliteit voor alle bondgenoten. Verder deel ik de mening dat Turkije een belangrijke partner is in het EU-veiligheidsbeleid, uiteraard zonder blind te zijn voor de ernstige tekortkomingen van het Turkse regime.

Inzake de uitlevering van oppositieleden van Turkije, komt het aan iedere lidstaat toe om in eer en geweten binnen de wettelijke kaders een dergelijke vraag vanuit Turkije te beoordelen.

Wat mij betreft, schept het akkoord geen precedent. U weet dat alles wat deze uitleveringsverzoeken aangaat, alsook het lidmaatschap van de NAVO, federale materie is. Deze problematiek werd verder niet besproken met de Federale Regering of andere deelstaatregeringen.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw duidelijk antwoord. Het is goed dat de Turkse veto’s werden besproken binnen de EU en dat er toch een beetje weerwerk werd geboden daartegen. Het zou er nog aan mankeren, maar het is belangrijk dat we dit blijvend onder de aandacht brengen. Ik blijf het toch veelzeggend vinden dat de Zweedse premier niet wilde ingaan op vragen over eventuele uitleveringen. Turkije mag dan lid zijn van de NAVO, het geeft hen toch geen recht om zich te bemoeien met de binnenlandse politiek van EU-lidstaten. Mijns inziens is dat toch een lijn die duidelijk overschreden werd en waar we de nodige aandacht aan moeten besteden, ook in toekomst.

Aangezien deze feiten zich voorgedaan hebben, hoop ik dat we met z’n allen binnen de EU in de gaten houden wat er de komende maanden – en jaar – zal gebeuren in Zweden. We moeten de nodige kritische houding aannemen, mochten er zaken zijn die voortvloeien uit de toestemming van Turkije aan Zweden – hier heb ik het specifiek over Zweden – om toe te treden tot de NAVO.

Ik juich de toetreding van Finland en Zweden tot de NAVO uiteraard toe, maar ik hoop dat er onder het mom van akkoorden met Turkije geen spelletjes werden gespeeld waarbij democratische mensenrechten onder druk komen te staan.