Report meeting Commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand en Dierenwelzijn

De heer Vandenhove heeft het woord.

Vorige week rond deze tijd, de vraag is maar heel net ingediend donderdagmorgen, is er een heel groot schandaal aan het licht gekomen van paardenfraude in Arendonk, maar ook op verschillende adressen in Berlaar, Duffel en Namen. De speurders troffen er grootschalige fraude aan met paarden, zowel de federale politie, de inspectiediensten als Dierenwelzijn. De eigenaar zou dieren ongeschikt voor consumptie ‘omkatten’ naar paardenvlees, zodat ze in voedsel terechtkomen, en er zo veel mogelijk geld mee verdienen. Ik vind dat een van de meest ernstige misdrijven die iemand kan plegen, dat wil zeggen, spelen met het voedsel en de gezondheid van de burger. De dieren werden duidelijk verwaarloosd gezien de schrijnende levensomstandigheden. Bovendien werden er ook allerlei vreemde soorten en kruisingen teruggevonden zonder correcte registratie.

De eigenaar van de paarden verdiende blijkbaar grof geld met de verkoop en het slachten van de dieren. Het is immers zo dat paarden die jarenlang gehouden zijn om te berijden, niet geschikt zijn voor consumptie. De eigenaar dient, wanneer het paard aan het einde van zijn leven komt, in te staan voor de euthanasie en de verwijdering, in dit geval, door Rendac. Om dit te omzeilen doet men aan wat men noemt het ‘omkatten’ van het paardenvlees zoals men ook wagens ‘omkat’: men vraagt aan de particulier veel minder geld, laat het vlees exporteren naar het buitenland en laat het zo terug in de voedselketen terechtkomen. Ook hier betreft het een dossier dat op de rand ligt van dierenwelzijn, anderzijds ook op de rand van landbouw en voedselveiligheid. Bovendien gaat het hier over dierenmishandeling maar ook over financiële fraude.

Vandaar mijn vragen, minister.

Werden er reeds eerder inbreuken bij de betrokken manege vastgesteld? Waren er reeds eerder meldingen van problemen?

Zo ja, werd er gevolg gegeven aan die meldingen of de vastgestelde inbreuken?

Welke vaststellingen werden door de inspectie Dierenwelzijn specifiek gedaan op de locatie en bij de situatie die ik daarnet aangehaald heb?

Hoe wordt er samengewerkt door de inspectie met andere actoren zoals de lokale politie, de federale politie en het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV)?

Op welke manier ziet u mogelijkheden om de federale samenwerking inzake dierenwelzijn en fraude te versterken, zeker in het geval van zo’n echte zware criminaliteit?

Ik kijk uit naar uw antwoord.

Minister Weyts heeft het woord.

Het gaat in dezen om een onderzoek van het parket, waarbij verschillende diensten betrokken zijn. Maar gelet op het lopende onderzoek vraagt het parket ook uitdrukkelijk om enige discretie aan de dag te leggen, omdat als elementen uit het onderzoek het publieke forum zouden bereiken, dat natuurlijk ook nefast zou kunnen zijn voor de uiteindelijke vervolging van de betrokkenen. Ik kan u dan ook enkel in oppervlakkige termen antwoorden.

Dierenwelzijn is in dezen niet het cruciale aspect. Het gaat over voedselveiligheid, volksgezondheid, dierengezondheid en handel in bedreigde diersoorten. Dat zijn vooral de gronden voor vervolging. In die manege zijn er nooit eerder inbreuken vastgesteld, er zijn ook geen meldingen gebeurd. Wat de vaststelling ter plaatse betreft, weet ik wel dat er een beeld is gebruikt van een mager paard. Maar de vaststellingen die gedaan zijn, zijn vooral gesitueerd op het vlak van de fraude, de voedselveiligheid en de volksgezondheid, die zijn in het gedrang.

Wat dit dossier volgens mij vooral aantoont, en dat gaat dan over uw laatste vraagstelling, is dat we er wel degelijk in geslaagd zijn om een nauwe, constructieve samenwerking tussen de betrokken diensten tot stand te brengen. Dat was misschien tien jaar geleden iets minder evident. Men is er wel in geslaagd om met verschillende diensten en onverwacht op te treden. Ook Dierenwelzijn is betrokken, al was er niet direct sprake van een dierenwelzijnsproblematiek. Maar er is uitgebreid voorafgaand overleg geweest met de betrokken diensten. Er is duidelijk afgesproken wie wat waar wanneer zou doen, en ook tijdens de controle zelf schoven al die puzzelstukken netjes in elkaar. Ook voor de verdere afhandeling van het onderzoek bestaan afspraken om die nauwe samenwerking door te trekken en een zo volledig mogelijk dossier te kunnen overmaken aan het parket. Ik zie een systeem dat werkt, waarbij verschillende actoren elkaar vlot vinden en samenwerken, om zo tot een sluitend resultaat te komen. Ik zie dan ook niet onmiddellijk reden om hieraan te sleutelen; ik zie eerder de bevestiging van de goede samenwerking die men op poten heeft gezet.

De heer Vandenhove heeft het woord.

Ik begrijp, minister, dat u er op dit ogenblik weinig over kunt zeggen vermits het dossier bij het parket berust. Het is eigenlijk vooral een probleem van andere beleidsdomeinen, zoals ik ook in mijn vraagstelling heb aangehaald. Maar ik zou toch wel willen suggereren dat ook vanuit Dierenwelzijn alle mogelijke middelen worden ingezet tegen dit soort fraudeurs. Het is niet uw bevoegdheid, maar het feit alleen al dat men eigenlijk sjoemelt met voeding die bij mensen moet terechtkomen, is aanleiding om daar zeer zwaar tegen op te treden.

Bedankt voor uw antwoord. Ik ga ervan uit dat de samenwerking blijft wat ze is en nog verder wordt doorgedreven. We moeten er vanuit Dierenwelzijn alles aan doen om dit soort grote fraudeurs, eigenlijk criminelen, zwaar te straffen.

Mevrouw Sterckx heeft het woord.

Minister, met dit voorval komt toch ook aan het licht dat er in de maneges misschien wel wat meer moet worden gecontroleerd dan enkel wanneer er meldingen zijn. Er is ons ook ter ore gekomen dat er heel veel maneges in de problemen komen omdat de voeding voor de paarden een heel pak duurder is geworden. We hebben gehoord van mensen die in maneges gaan paardrijden dat ze de indruk hebben dat de paarden magerder staan dan vroeger. Dat is natuurlijk ook omdat ze ergens moeten besparen en omdat de aankoop van de voeding te duur wordt. Ik heb daarover een bijkomende vraag: zult u naar aanleiding van wat er is ontdekt meer controles uitvoeren in de maneges?

Mevrouw Joosen heeft het woord.

Het vervolg van het onderzoek loopt en het parket moet natuurlijk zijn werk doen. We kunnen alvast stellen dat de nauwe samenwerking tussen onder meer het parket en onze dienst Dierenwelzijn resultaten oplevert. Het is heel belangrijk om dat vandaag te onderstrepen. De goede samenwerking tussen alle diensten loont, dat is heel duidelijk. Ik kan er alleen maar tevreden over zijn.

Minister Weyts heeft het woord.

Mevrouw Joosen, er worden twee dieren die in beslag werden genomen, ondergebracht in Duffel. Het gaat over twee sitatoenga’s, een soort moerasantilope. Ze zijn niet op grond van dierenwelzijn in beslag genomen, maar wel op grond van de strijdigheid met de positieve lijst. Die dieren mogen eigenlijk niet gehouden worden in Vlaanderen.

Ik zie geen redenen om maneges te viseren. Ik ken het milieu een beetje. Het voordeel van een manege is de grote sociale controle. Er is heel veel passage. Ik weet niet of dat in deze casus het geval was en of er sprake was van een echte manege met een publieksfunctie. Dat weet ik niet. Maar ik ga ervan uit van niet. De beste controle is de sociale controle door paardeneigenaars, paardenhouders en dierenliefhebbers, die zeker en vast strikt in de leer zijn wat het dierenwelzijn betreft, net zoals wij allemaal.

De heer Vandenhove heeft het woord.

Dank u voor het antwoord.