Report meeting Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken

De heer Verheyden heeft het woord.

Minister, uit een analyse van VTM Nieuws van meer dan 140.000 ongevallen in ons land blijkt dat elektrische wagens – die weliswaar nog steeds maar een beperkt deel uitmaken van ons wagenpark – in verhouding ruim 2 keer vaker betrokken zijn bij een ongeval met gewonden dan andere auto's. Uit die analyse zou blijken dat per 1000 benzinewagens er jaarlijks 7 betrokken raken bij een ongeval met gewonden. Bij dieselwagens zijn dat er 8,5 en bij elektrische wagens maar liefst 20. De woordvoerder van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) reageert dat er hiervoor vooralsnog geen sluitende verklaring is. Als mogelijke oorzaak denkt hij aan het hogere aantal kilometers dat elektrische wagens zouden afleggen omdat het vaker over bedrijfswagens gaat. Andere plausibele verklaringen – die ook genoemd worden door chauffeurs – zijn de zogenaamde ‘vinnigheid’ van elektrische wagens en het feit dat elektrische auto's nauwelijks hoorbaar zijn voor andere weggebruikers. Omdat ook in Nederland een gelijkaardige tendens vastgesteld wordt, dringt de Vlaamse Stichting Verkeerskunde aan op verder onderzoek.

De Vlaamse Regering streeft naar een volledige elektrificatie van het wagenpark. Uit de analyse blijkt nu dus dat een stijging van het aandeel elektrische wagens zou kunnen leiden tot een forse verhoging van het aantal verkeersslachtoffers. Dergelijke verontrustende statistieken mogen uiteraard niet onder de mat geveegd worden omdat ze potentieel problematisch zijn voor de klimaatambities van de regering.

Minister, ik heb hierover een aantal vragen voor u.

Kunt u mij meedelen welk ander onderzoek er reeds gebeurd is naar een eventuele verhoogde betrokkenheid van elektrische wagens bij ongevallen met gewonden? Indien dat nog niet onderzocht is, waarom niet, aangezien het toch evident is dat dergelijke wagens, die veel minder hoorbaar zijn, een verhoogd risico betekenen voor minder oplettende of verstrooide zwakke weggebruikers?

Welke oorzaken ziet u zelf voor deze hogere betrokkenheid?

Zult u – zoals door de Vlaamse Stichting Verkeerskunde gesuggereerd – eventueel bijkomend onderzoek hiernaar laten uitvoeren?

Welke initiatieven kunt en wilt u desgevallend nemen om te vermijden dat het aantal verkeersslachtoffers zal toenemen met de stijging van het aandeel elektrische wagens op onze wegen?

Minister Peeters heeft het woord.

Dank u wel voor deze vraag, mijnheer Verheyden, over de elektrificatie van ons wagenpark. Ondanks het feit dat we de toekomst rooskleurig inzien, rijden er vandaag de dag nog maar weinig elektrische wagens. Ik denk dan ook dat het nog wat te vroeg is om vandaag al een grondige analyse te maken van de impact van elektrische wagens op het aantal ongevallen.

Op uw eerste vraag moet ik dus antwoorden dat er nog niet veel onderzoek is gebeurd naar de betrokkenheid van elektrische personenwagens bij ongevallen, omdat nog maar recentelijk de koppeling gemaakt is tussen de DIV-databank (Dienst voor Inschrijving van de Voertuigen) en de ongevallendatabank. In de DIV-databank kan nagegaan worden over welke soort wagen het gaat.  

Er rijden op dit ogenblik nog maar weinig elektrische auto’s, namelijk slechts 1,1 procent van het totale aantal. Door die kleine aantallen kunnen de resultaten die bekendgemaakt werden door VTM Nieuws moeilijk veralgemeend of geëxtrapoleerd worden. Het is veel te vroeg om daar vandaag grote conclusies aan vast te hangen.

Ik denk dat jullie ook wel de reactie gezien zullen hebben van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. Ze zeggen dat een aantal aspecten misschien aanleiding kunnen geven tot meer ongevallen met elektrische wagens. Zo zijn ze zeer stil, waardoor mensen ze soms niet horen aankomen. Sommigen zeggen ook dat de oorzaak kan liggen bij de hogere massa door de zware batterijen die in een elektrische wagen zitten. Ze kunnen ook veel sneller optrekken. Dat kunnen aspecten zijn die meespelen, maar ik leg de nadruk op ‘kunnen’ omdat daar vandaag de dag nog geen grondig onderzoek naar gevoerd is, omdat er daarvoor nog veel te weinig elektrische auto’s rijden en omdat de koppeling tussen de DIV-databank en de ongevallendatabank pas onlangs gemaakt werd.

Dan is er uw laatste vraag. Ik denk niet dat het vandaag de dag al nodig is om specifieke maatregelen te nemen gericht op de elektrische wagens als dusdanig. Het is een boutade die we heel vaak moeten herhalen: het is tout court voor eenieder. Of het nu gemotoriseerd vervoer is, dan wel iemand die zich te voet, met de fiets, via de step of met welk vervoersmiddel dan ook verplaatst, iedereen moet de nodige verantwoordelijkheid, de nodige veiligheid aan de dag leggen, en rekening houden met de andere weggebruikers. Maar ik kan ook andermaal verwijzen naar ons verkeersveiligheidsplan: daar hebben we heel duidelijk in opgenomen dat we blijven rekening houden met de nieuwe voertuigtechnologieën, met nieuwe vervoerswijzen, of het nu gaat over de e-step of de monowheel. Ook daar hebben we recent in moeten bijsturen. En als straks blijkt dat er inzake elektrische wagens een groter veiligheidsprobleem zou zijn – hypothetisch – dan zullen we dat zeker ook blijven opnemen, en kijken hoe we daar verder mee moeten omgaan.

De heer Verheyden heeft het woord.

Inderdaad, er rijden nog niet zo heel veel elektrische auto’s rond, maar het is toch wel opvallend dat ze een groot aandeel in die ongevallenstatistieken innemen. Daarom vind ik dat toch wel een verontrustende trend. Dat is een conclusie die niet alleen ik maak, maar die ook in die analyse van het VTM-nieuws wordt gesteld. Het lijkt me dan toch wel evident, naar mijn mening, om te starten met dergelijk onderzoek. Hoe meer auto’s er op den duur zullen rijden, hoe meer die cijfers kunnen worden aangepast, en hoe meer die analyses gemaakt kunnen worden. Maar ik zou er toch ook niet te lang mee wachten. Ik denk dat het beter is dat we proactief werken, vooral omdat we toch zien dat het aantal ongevallen opnieuw in stijgende lijn zit.

Ik heb daarstraks nog verwezen naar het nieuws van gisteren, waaruit blijkt dat we ook qua fietsongevallen opnieuw op het niveau zitten van voor corona. Dat is niet alleen vanwege het feit dat er meer gefietst wordt, denk ik, al speelt dat ook een rol, natuurlijk. Er is ook de attitude en dergelijke meer. Maar ik denk toch dat er een aantal nieuwe trends merkbaar zijn, zoals de e-steps, de elektrische fietsen en de elektrische wagens. Die hoor je niet komen. Dus ik denk toch dat dat dringend bekeken moet worden. Hoe sneller we daarop werken, hoe sneller we maatregelen kunnen nemen om die ongevallen te beperken.

Als u die Vision Zero tegen 2050 wilt bereiken, dan denk ik dat elk onderzoek en elke analyse welkom is om dat aantal ongevallen te beperken, en op tijd op te treden.

Mevrouw Fournier heeft het woord.

Vroeger heeft de brandweer mij eens gemeld dat het toch redelijk moeilijk is om een elektrische wagen te blussen. Als die in brand staat langs de autosnelweg, dan moet hij blijkbaar in een container met water worden gezet.

Het is natuurlijk niet uw bevoegdheid, maar ik stel mij wel die vraag. Als er een ongeval gebeurt met een elektrische wagen die in brand staat, dan heeft dat natuurlijk wel gevolgen voor  de takeldiensten en voor het vrijmaken van de weg. Ik weet niet of u op de hoogte bent van deze problematiek. Ik vind dat toch wel belangrijk om ook mee te nemen in de analyse van de ongevallen.

De heer Gryffroy heeft het woord.

Dan kan ik nog een probleempje erbovenop gooien: ondergrondse parkings, waar de brandweer ook eisen stelt rond sprinklerinstallaties. Nu, ik denk dat water en elektriciteit iets is wat moeilijk samengaat, dus dat moet eigenlijk geschuimd worden. Maar blijkbaar is het nog afhankelijk van brandweerzone tot brandweerzone hoe men dat aanpakt. Maar als men een vergunning aanvraagt voor een nieuw appartementsgebouw, en men wil een ondergrondse parking uitrusten met laadpalen, dan verzet men zich daartegen.

Minister Peeters heeft het woord.

Wat specifiek het blussen van wagens betreft, ben ik geen brandveiligheidstechnieker. Ik heb daarstraks bij de vorige vraag al verwezen naar Fireforum. Daar zijn het regels van goed vakmanschap inzake brandveiligheid. Het thema is daar specifiek elektrische wagens in parkings. Wanneer men daar specifiek naar verwijst, dan is die info online ter beschikking. Dat het voor takeldiensten moeilijk is wanneer een elektrische wagen in brand staat, weet ik niet, daarop moet ik u het antwoord schuldig blijven. Ik denk dat u dat aan de federale minister van Binnenlandse Zaken moet vragen. (Opmerkingen van Martine Fournier)

De heer Verheyden heeft het woord.

Minister, ik had gehoopt dat u zou hebben gezegd dat u dat zou bekijken en daarmee aan de slag zou gaan. Ik denk nochtans dat de analyse en de conclusie de nodige aandacht vragen.