Report meeting Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Minister, de hulplijn Stop It Now! is een belangrijke schakel in de strijd tegen kindermisbruik. Stop It Now! is er voor iedereen die pedofiele gevoelens ervaart of zich zorgen maakt over zijn of haar seksuele gevoelens of gedrag naar minderjarigen.

In de krant lazen we dat bij de hulplijn 410 vragen behandeld werden in 2021. De helft hiervan nam contact op vanwege bezorgdheid over hun seksuele gevoelens naar minderjarigen. Opvallend is dat er meer mensen zijn die bezorgd zijn over hun online kijkgedrag. Bovendien wordt de hulplijn ook vaak gecontacteerd door professionals uit de eerstelijnszorg. De permanentie van deze hulplijn zou echter te wensen overlaten. Zowel bij de telefonische oproepen als bij de chat wordt gemerkt dat veel mensen contact zoeken buiten de openingsuren. De chat is maar op 1 moment per week open en er kan ook maar 1 persoon tegelijk chatten. Van de telefonische oproepen kon er vorig jaar slechts 23 procent beantwoord worden.

De mensen die deze hulplijn bemannen zijn geen vrijwilligers, maar professionals die goed vertrouwd zijn met het thema, en een correcte inschatting kunnen maken. Een uitbreiding van deze hulplijn dringt zich dan ook op. Er werden dan ook meer middelen gevraagd aan de Vlaamse Overheid.

Minister, zullen er meer middelen vrijgemaakt worden voor deze hulplijn of acht u de huidige investeringen voldoende?

Acht u het ook noodzakelijk dat ervoor wordt gezorgd dat er meer mensen bij deze hulplijn terechtkunnen? Welke initiatieven neemt u om dit te realiseren?

In samenwerking met Stop It Now! Nederland ontstond de website ‘Stoppen is mogelijk’. Deze website biedt een online zelfhulpmodule aan. Minister, hoe evalueert u deze website? Zijn er bestaande knelpunten, en hoe worden die aangepakt? Worden er cijfers verzameld over hoe vaak deze zelfhulpmodule wordt gebruikt?

Minister Beke heeft het woord.

Bij zijn introductie was Stop it Now! nog een relatief controversieel project. Ik ben alvast tevreden dat Stop it Now! op enkele jaren tijd iedereen heeft weten te overtuigen van hun belangrijke meerwaarde. De preventie van seksueel kindermisbruik is absoluut noodzakelijk. Stop it Now! zet hier via sociale bewustwording en de ontwikkeling van een laagdrempelige hulplijn op in.

De eerste subsidiëring van dit project liep af in 2021. De voorbije vijf jaren toonden duidelijk aan dat Stop it Now! mensen hulp geboden heeft die anders wellicht nooit hadden kunnen worden bereikt. Ik heb dan ook niet lang moeten nadenken over de vraag om de werking te continueren en ik heb aan Stop it Now! gevraagd wat daarvoor nodig was.

Stop it Now! formuleerde een projectvoorstel voor de verderzetting van de werking. Ik gaf daarop mijn akkoord tot de toekenning van een subsidie van 231.000 euro aan CAW Brussel en van 120.000 euro aan het Universitair Forensisch Centrum (UFC) van Antwerpen voor het verderzetten van de werking van Stop It Now!. De overeenkomst zal nu lopen tot en met 31 december 2024. Vanuit Vlaanderen betekende dit een bijkomende investering, omdat in de opstartfase het UFC werd gefinancierd door het Fonds Gerald Futter van de Koning Boudewijnstichting.

Stop it Now! formuleerde in zijn projectvoorstel ook een uitbreidingspiste. Gelet op de extra investering die de Vlaamse overheid al diende te doen om de werking te continueren, hebben we dat engagement niet kunnen nemen.

Wat het aantal gemiste oproepen betreft, denk ik dat dit verder onderzoek verdient. Uit onderzoek blijkt immers dat een tweede contactname zeer moeilijk is. Van de projectleiding kreeg ik te horen dat men, om hieraan tegemoet te komen, niet noodzakelijk naar bredere openingsuren dient te gaan. Er zal in eerste instantie bekeken moeten worden of de bestaande uren efficiënter kunnen worden ingezet. Men vertelde mij ook dat naast de beperkte openingsuren ook de uitval van collega's een rol heeft gespeeld bij deze stijging. Dit wordt alleszins verder opgevolgd.

Om ervoor te zorgen dat er meer mensen bij de hulplijn terechtkunnen, moeten we hen er eerst naartoe leiden. Ik zet in dit kader de komende tijd verder in op de bekendmaking van Stop it Now! bij professionelen. Zo blijkt onder meer de bekendheid van Stop it Now! bij lokale politie-eenheden nog niet heel groot te zijn. In het voorjaar van 2022 staat er een studiedag rond Stop it Now! op het programma, die zich richt tot professionelen, met name gespecialiseerde hulpverlening, politie en justitie. Men wil hierbij in het bijzonder ook professionelen aantrekken die tot nog toe niet werden bereikt.

Er worden zeer zeker cijfers verzameld over het aantal gebruikers van de online zelfhulpmodule ‘Stoppen is mogelijk’ voor downloaders van seksuele beelden van minderjarigen. Sinds de start van de module hebben 5793 Vlamingen de website bezocht, waarvan 656 terugkerende bezoekers. Vooral bij de terugkerende bezoekers kunnen we ervan uitgaan dat ze ook effectief aan de slag gaan met de online zelfhulpopdrachten.

De websitebezoeken zijn ook sterk afhankelijk van campagnes en mediagebeurtenissen. Het is opvallend dat vooral de socialemediacampagnes veel websitebezoeken teweegbrengen. Stop it Now! deed een campagne op sociale media en pornosites in de periode van mei 2021 tot augustus 2021. Jaarlijks wordt er vanuit de communicatiedienst van mijn administratie ook een campagne gefinancierd.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Bedankt voor uw antwoord. Ik ben ook heel tevreden met uw antwoord, want het is voor de mensen die deze hulplijn contacteren, op welke manier ook, vaak een serieuze stap. En ik vrees dat er toch mensen zullen afhaken wanneer ze niet geholpen kunnen worden, of als ze na verschillende pogingen geen antwoord krijgen. En dat is natuurlijk heel erg jammer. Investeren in deze hulplijn is investeren in de preventie vanuit het slachtoffer- en daderperspectief.

In het actieplan ter bestrijding van seksueel geweld wordt vooropgesteld dat Stop it Now! de handleiding ‘Start het gesprek’ verspreidt. Dat dient om mensen die bezorgdheden hebben rond hun seksuele gedrag of de seksuele interesses van iemand uit hun omgeving, te helpen om het gesprek met hen aan te gaan. Wat is de huidige stand van zaken van deze actie?

De heer Parys heeft het woord.

Het is een goede vraag van collega Wouters. Inderdaad, ik vind dat de openingsuren van Stop It Now! voor de bijna 30.000 mensen die er jaarlijks een beroep op doen, veel te gelimiteerd zijn. Als je weet dat de chat bijvoorbeeld enkel beschikbaar is op dinsdagmiddag tussen 15 uur en 19 uur, en de telefoonpermanentie redelijk beperkt is, dan denk ik dat daar iets aan gedaan moet worden.

Minister, ik ben ook op bezoek geweest bij Stop It Now!, en dat was heel interessant. Een van de dingen die ik ook geleerd heb, is dat bepaalde mensen die zich zorgen maken om hun eigen gedrag de grootste groep uitmaken van diegenen die contact opnemen met de hulplijn, maar dat dat tijdens de coronacrisis eigenlijk verschoven is naar mensen die zich zorgen maken over het gedrag van andere mensen.

Heeft de hulplijn genoeg procedures en experten om daar op een correcte manier mee om te gaan en eventueel slachtoffers te contacteren?

Minister, er zijn sinds de lancering een kleine tweehonderd doorverwijzingen naar langdurige hulpverlening gebeurd. Op welke manier wordt dat op lange termijn opgevolgd? Is er voldoende plaats om die doorverwijzing realiteit te maken?

Minister Beke heeft het woord.

Collega Wouters, de huidige stand van zaken van die handleiding moet ik navragen. Die kan ik u wel bezorgen.

Collega Parys, idem dito wat uw vraag betreft.

Mevrouw Wouters heeft het woord.

Dank u, minister. Ik kijk uit naar uw antwoord. Ik heb geen verdere opmerkingen.