Are you searching for a specific document like written questions, resolutions, etc? Then use our special search function for documents.
– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Mijn vraag ligt wat in dezelfde lijn als die van vorige week met betrekking tot de diplomatieke boycot van de Olympische Winterspelen. Deze vraag gaat over de problematiek in Qatar.
Tijdens een interview met nieuwszender CNN vraagt Nasser Al-Khater, het hoofd van het organisatiecomité van het wereldkampioenschap (WK) voetbal, dat aanwezige voetbalfans op het WK in Qatar de lokale cultuur zouden respecteren. Deze cultuur is “meer bescheiden en conservatiever”. Al-Khater verklaarde dit na een vraag van de journalist over de verklaring van de Australische profvoetballer Josh Cavallo, die stelde dat hij zich niet veilig zou voelen in het WK-gastland door zijn homoseksualiteit.
Volgens Al-Khater is Qatar een tolerant en gastvrij land. Regenboogvlaggen zullen niet welkom zijn in het straatbeeld – wel tijdens de matchen –, en voetbalfans van hetzelfde geslacht zullen niet hand in hand mogen lopen. Qatar zal even streng optreden als op andere momenten tegen publieke uitingen zoals inzake homoseksualiteit. Op homoseksualiteit staat er trouwens een celstraf tot drie jaar, voor seksuele activiteiten tussen hetzelfde geslacht zeven jaar.
Volgens Human Rights Watch monitoren de autoriteiten in Qatar de online activiteiten van lgbt-personen (lesbian, gay, bisexual, transgender). Binnen de voetbalstadions gaan Qatarese lgbt’ers misschien even van de vrijheid die wij kennen kunnen proeven, maar kunnen zij later wel verdere vervolging vrezen eens de voetbaltoeristen vertrokken zijn.
Een tweede problematiek gaat over de situatie en werkomstandigheden van de gastarbeiders die instaan voor de bouwwerken voor het WK. Duizenden arbeidsmigranten zouden de voorbije tien jaar al om het leven gekomen zijn volgens de Britse krant The Guardian. Deze cijfers worden betwist. Er zijn wel andere bronnen, zoals Amnesty International, dat afgelopen zomer het rapport ‘In the prime of their lives’ publiceerde, waarin het rapporteert over de slechte werkomstandigheden van de gastarbeiders.
Volgens een rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie uit november 2021 zouden er het afgelopen jaar 50 doden gevallen zijn, 500 ernstig gewonden en 37.600 lichtgewonden. Human Rights Watch heeft ook al vaker grove mensenrechtenschendingen gerapporteerd, waaronder ook de uitbuiting van arbeidsmigranten. Verder verduidelijkt Human Rights Watch dat het rechtssysteem van Qatar een mix is van burgerlijk en islamitisch recht.
Over dit laatste zijn al vragen gesteld in deze commissie. Met de verklaringen van Al-Khater blijkt nu ook heel duidelijk dat het WK niet veilig zal zijn voor homoseksuele voetbalfans.
Wat is uw mening, minister-president, over de slechte en uitbuitende werkomstandigheden voor gastarbeiders die ingezet worden bij de vele infrastructuurwerken voor het WK?
Wat is uw mening over de veiligheid van lgbt-voetbalfans uit ons land die aanwezig zullen zijn op het WK in Qatar?
Op welke manier zult u uw bezorgdheden uiten aan de Qatarese autoriteiten?
Is een WK in een gastland als Qatar houdbaar? Welk signaal kan Vlaanderen geven?
Is er enig overleg met de federale overheid en de andere deelstaten alsook met de Koninklijke Belgische Voetbalbond om een gezamenlijk standpunt in te nemen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Mijnheer Van de Wauwer, ik heb over de werkomstandigheden van deze gastarbeiders al enkele keren toelichting gegeven in deze commissie, onder meer op 16 maart en op 29 juni jongstleden.
Ik zal het nog even beknopt herhalen. Ik vind samen met u dat Qatar uiteraard de rechten van zijn bevolking en van de gastarbeiders moet respecteren. De geijkte weg om Qatar hiertoe te bewegen is enerzijds via de multilaterale weg, en dan meer bepaald de Internationale Arbeidsorganisatie en anderzijds via de Europese Unie. Mijn diensten volgen deze zaak nauw op.
Ook blijft Flanders Investment & Trade (FIT) in zijn toekomstige activiteiten de Vlaamse bedrijven sensibiliseren voor maatschappelijk verantwoord internationaal ondernemen. Het is nodig dat onze bedrijven aandacht besteden aan de mogelijke impact van hun activiteiten op de mensenrechten van kwetsbare of uitgesloten personen.
Dan is er uw vraag over de lgbt-voetbalfans. Ik betreur dat lgbt-voetbalfans die aanwezig zullen zijn op het WK in Qatar, zich misschien onveilig zullen voelen, en ik hoop ten zeerste dat het WK in alle veiligheid voor iedereen kan plaatsvinden.
De situatie van lgbt-personen is niet alleen in Qatar een issue. Jammer genoeg zijn er nog veel landen ter wereld waar mensen en politieke leiders zich tegen lgbt-mensen keren. Vanuit Vlaanderen is dit een thematiek waar we doorheen ons internationaal beleid belang aan hechten.
Volgens mij kunnen we een verschil maken als we lokale organisaties die rond deze thema’s werken, ondersteunen. Dit is waarom de Vlaamse Regering dit jaar reeds lgbtqi-organisaties (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer (or questioning), intersex) in Letland, Egypte en Polen financieel steunde. De diplomatieke vertegenwoordigers van Vlaanderen werken, waar mogelijk en relevant, rond dit onderwerp, zoals in Zuid-Afrika waar een uitwisseling tussen çavaria en Zuid-Afrikaanse partners mogelijk werd gemaakt via een project rond lgbtqi in het bedrijfsleven.
Zoals ik daarjuist al aangaf, zijn mensenrechten een transversaal thema, waaraan we doorheen ons Vlaams buitenlands beleid belang hechten. In eventuele toekomstige contacten met de Qatarese autoriteiten zullen deze thema’s dan ook aan bod kunnen komen.
Is een WK in een gastland als Qatar houdbaar? In mijn antwoord op eerdere vragen om uitleg hierover gaf ik mee dat sport in mijn ogen niet mag worden gepolitiseerd. Vlaanderen mag zijn atleten niet in een concurrentieel nadelige positie brengen door hen als enigen te verbieden om deel te nemen terwijl andere landen dat niet doen. Eventuele bezwaren tegen het ene of het andere gastland worden in mijn ogen dan ook beter geopperd op het moment dat dergelijke evenementen door de inrichtende organisaties daadwerkelijk worden toegewezen.
Zover mij bekend, staat er hierover geen overleg met de federale overheid en de Belgische Voetbalbond gepland.
Zoals ik ook al eerder aangaf, lijkt het mij het nuttigst om thema’s als mensenrechten aan te kaarten op niveaus waar je ook de nodige hefbomen hebt. Vaak is dat voor ons het Europese niveau.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Dank u, minister-president, voor het antwoord. Een aantal zaken zijn inderdaad niet nieuw.
Het klopt zeker dat men sport niet moet politiseren, dat heb ik ook vorige week gezegd, maar het respecteren van mensenrechten is voor mij geen politiek, maar iets fundamenteler.
Ik ben het wel met u eens, en dat heb ik vorige week ook aangehaald, dat het protest toch vooral moet worden gericht op de organisaties die het event aan een land toewijzen.
We moeten onze sporters niet in een concurrentieel nadeel plaatsen, maar het zou toch nog mooier zijn mochten verschillende westerse landen dezelfde houding hiertegenover aannemen.
Wat de strijd van Vlaanderen betreft, ik denk dat wij op een heel geloofwaardige en goede manier – dank daarvoor – op internationaal vlak de rechten van lgbt-personen verdedigen.
De aanpak van de arbeidsomstandigheden moet via een multilaterale weg gebeuren. U verwijst onder andere naar de Internationale Arbeidsorganisatie. Zelf heb ik verwezen naar het nieuwe rapport van november waarin zij het aantal doden en vooral die 37.600 lichtgewonden hebben aangekaart. Is dat een nieuw element dat u hefbomen geeft om opnieuw via de Internationale Arbeidsorganisatie eventueel de nodige druk te zetten?
Ik heb slechts één bijkomende vraag: u hebt vorige week op vraag van mevrouw Lambrecht benadrukt dat u binnen de Vlaamse Regering eventueel een diplomatieke boycot van de Olympische Winterspelen in China met het federale niveau zou bespreken. Hebt u dat tijdens een overleg al kunnen doen of staat dat nog gepland? Indien die bespreking wel al heeft plaatsgevonden, wat was daarvan het resultaat? Kan een diplomatieke boycot op het vlak van aanwezigheid ook worden doorgetrokken naar het WK in Qatar?
De heer Nachtergaele heeft het woord.
Dank aan collega Van de Wauwer om dit nog eens ter sprake te brengen. Het is inderdaad zo dat men hier rekening mee moet houden vooraleer de beslissing valt. De verantwoordelijkheid ligt dus bij de Fédération Internationale de Football Association (FIFA) of de Union Européenne de Football Association (UEFA). De internationale sportorganisaties moeten bij het uitschrijven van die calls voor die wedstrijden en bij de oproepen tot kandidaatstelling duidelijke normen vooropstellen waaraan die kandidaten moeten beantwoorden. In al deze discussies zit iedereen toch wat gewrongen omdat men het sportieve belang moet afwegen tegenover het mensenrechtenbelang. Daar zit de clou.
Het is natuurlijk moeilijk voor Vlaanderen om hierin alleen op te treden. Wat we zouden kunnen doen, is onze Diplomatiek Vertegenwoordiger in Genève een signaal aan de Internationale Arbeidsorganisatie, maar ook in Zürich aan de FIFA te laten geven. Het is misschien een klein onbeduidend signaal, het zal niet wereldschokkend zijn, maar het kan misschien wel een steen verleggen.
De heer Deckmyn heeft het woord.
Minister-president, we hebben het er bij een vraag die ik over de Olympische Winterspelen in China had gesteld al over gehad. Ik begrijp dat het moeilijk is om sporters te straffen nadat er al een beslissing is genomen. U hebt dat naar aanleiding van verschillende vragen in deze commissie in het verleden al naar voren geschoven. Dat ligt dus moeilijk. Alles moet inderdaad bij de initiële beslissing van een organisatie al in ogenschouw worden genomen en bij elkaar worden gelegd, om te zien of het wel opportuun is om dergelijke zaken op dergelijke plaatsen te organiseren.
Naar aanleiding van deze vraag wilde ik natuurlijk terugkomen op wat ik u toen heb gevraagd. Ik heb u gevraagd om geen volledig sportieve boycot van de Olympische Winterspelen in China te doen, maar ik heb u wel gevraagd om een diplomatieke boycot te overwegen. De heer Van de Wauwer en mevrouw Talpe hebben zich daarbij aangesloten, als ik mij niet vergis. U hebt ons toen beloofd om dit mee te nemen naar de tafel van de regering. Vandaar de vraag die ik hier ook wilde stellen: in hoeverre hebt u dat al gedaan, en wat zijn de resultaten? Of plant u dit nog te doen?
Minister-president Jambon heeft het woord.
Collega’s, dank u wel. Ik heb dit nog niet kunnen agenderen op het overleg van de regering, maar ik zal dat zo snel mogelijk doen. Ik heb mij daar vorige week toe geëngageerd en dat zal zo snel mogelijk gebeuren.
De heer Van de Wauwer heeft het woord.
Dank u wel, minister-president. Ik doe daarbij een oproep om naast een diplomatieke boycot van de Olympische Winterspelen in China ook een diplomatieke boycot van het WK in Qatar te agenderen. Ik denk dat de oproep van de heer Nachtergaele heel terecht is. We moeten er in de toekomst op de een of andere manier over waken dat bij de toewijzing van sportevents aan landen een van de beoordelingscriteria de manier waarop er wordt omgegaan met mensenrechten zou moeten zijn. Verder bedankt om uw strijd en steun voor de mensenrechten en de lgbt-gemeenschap voort te zetten.
De vraag om uitleg is afgehandeld.
