Report meeting Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme

– Een aantal sprekers nemen mogelijk deel via videoconferentie.

De heer Deckmyn heeft het woord.

Mijn vraag gaat over het vertrek van Amnesty International uit Hongkong. Recent raakte immers het nieuws bekend dat de mensenrechtenorganisatie Amnesty International zijn kantoren in Hongkong gaat sluiten. De reden voor de sluiting is volgens Amnesty International het feit dat het, tussen aanhalingstekens, ‘effectief onmogelijk is’ om in Hongkong vrij te kunnen opereren zonder angst voor represailles van de overheid.

Niet enkel het plaatselijk kantoor in Hongkong gaat sluiten – we spreken van 31 oktober, dat zou dus al gesloten moeten zijn – ook het regionaal hoofdkantoor voor Zuid-Oost Azië en de Stille Oceaan sluit er de deuren tegen eind van dit jaar. Het sluiten van de kantoren is een rechtstreeks gevolg van de door China ingevoerde veiligheidswet, die een sterke inperking betekent van de politieke rechten van de bevolking ter plaatse. Iedereen weet ondertussen dat dit een verdere beknotting is van de rechten en vrijheden in Hongkong en een schending van de Chinees-Britse gezamenlijke verklaring uit 1984. Blijkbaar zwicht een organisatie als Amnesty International nu voor de toenemende druk vanuit China. De invoering van de veiligheidswet zorgde er alvast voor dat de prodemocratische protesten in Hongkong gefnuikt werden en verschillende van de kopstukken van die beweging werden gearresteerd.

Hongkong is sinds jaar en dag gekend als een ideale uitvalsbasis voor commerciële en maatschappelijke organisaties met een venster op heel Zuid-Oost Azië. Ook Flanders Investment & Trade (FIT) heeft er een kantoor. De vraag is dan ook of de Vlamingen in Hongkong in het algemeen en het FIT-kantoor in het bijzonder nog vrij kunnen opereren zonder angst voor represailles van de overheid zoals die beschreven worden door Amnesty International. Vandaar volgende vragen.

Wat is uw reactie op de recente ontwikkelingen?

De invoering van de veiligheidswet in Hongkong betekent dat er strenge straffen werden ingevoerd voor elk misdrijf dat China beschouwt als staatsondermijnende activiteiten: terrorisme, het streven naar onafhankelijkheid en buitenlandse inmenging. Zijn er intussen gevolgen merkbaar voor Vlaamse bedrijven, Vlaamse burgers en het FIT-kantoor in Hongkong?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Meneer Deckmyn, het nieuws van de sluiting van de kantoren van Amnesty International is een zware klap voor de inwoners van Hongkong, voor de mensenrechtenactivisten en voor de universele mensenrechten in het algemeen.

Officieel moet de veiligheidswet terrorisme de afscheiding van Hongkong van China tegenhouden. Maar China lijkt deze wet te gebruiken om de prodemocratische oppositie het zwijgen op te leggen en de politieke autonomie van Hongkong te ondermijnen. De zogenaamde veiligheidswet is dus een duidelijke aanval op het universele recht van vrije meningsuiting en vereniging.

Respect voor mensenrechten is een hoeksteen van het beleid van de Vlaamse Regering. Ik veroordeel de schending van de rechten van de inwoners van Hongkong door China bijgevolg ten strengste. De Vlaamse Regering gelooft ook sterk in de principes van de rechtstaat. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces met vrije keuze van een advocaat, alsook openbare en transparante zittingen.

Wat de gevolgen voor Vlaanderen van die veiligheidswet betreft: op dit moment hebben het invoeren van de nationale veiligheidswet en de maatschappelijke veranderingen die in de laatste achttien maanden hebben plaatsgevonden nauwelijks tot geen invloed op de algemene zakensector, noch op de werking van FIT in Hongkong.

Het zakelijk landschap en het legale handelskader in Hongkong is niet veranderd. Hongkong blijft dan ook een zeer open economie zonder commerciële belemmeringen. De Vlaamse bedrijven en zakenlui in Hongkong lieten aan FIT weten dat hun economische activiteiten en resultaten in 2020 en 2021 niet beïnvloed werden of worden door de nationale veiligheidswet, maar natuurlijk wel door de COVD-19-pandemie en door de strikte maatregelen die Hongkong daaromtrent heeft ingevoerd. De bedrijven zeggen in dit verband dat de grootste obstakels voor zakendoen de sluiting zijn van de grens met het Chinese vasteland, alsook de strikte quarantainemaatregelen bij terugkeer uit het buitenland.

Vlaamse bedrijven in Hongkong zijn in de afgelopen achttien maanden dus wel degelijk beïnvloed geweest door externe factoren, maar die externe factoren beperken zich tot de COVID-19-pandemie en de reactie daarop door de overheid van Hongkong. Het is op dit moment nog niet duidelijk of de nationale veiligheidswet in de toekomst invloed zal hebben op het Vlaamse zakenleven in Hongkong. De Vlaamse bedrijven blijven op dat vlak optimistisch en volgen de filosofie die zegt: problemen moet je pas oplossen als ze zich stellen. Ik citeer hier een groot Vlaams staatsman.

Tenslotte ziet FIT voor de werking van hun kantoor in Hongkong geen problemen. Zij hebben toegang tot iedereen binnen en buiten de overheid, en net zoals voorheen, kunnen ze hun werk uitvoeren zonder obstakels of angst voor represailles.

De heer Deckmyn heeft het woord.

De feiten die naar voren zijn gebracht, zijn inderdaad een zware klap voor de mensenrechten. Het is vrij ontstellend te moeten vaststellen dat een organisatie die wordt geacht mensenrechten te controleren, Hongkong nu zelf verlaat. Dat is eigenlijk wel een doordenkertje en niet normaal. Zoals u terecht zegt, is de veiligheidswet een schending van de mensenrechten in Hongkong en de vraag is waar dit heen leidt en of u hieromtrent, via om het even welke weg, reactie kunt geven richting China.

Vooralsnog zie ik dat Vlaamse bedrijven blijkbaar nog geen invloed hebben ondervonden van die veiligheidswet. Ik hoop dat dat zo blijft en ik neem aan dat u samen met ons FIT-kantoor deze zaak verder zult opvolgen.