Report meeting Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld. 

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Vorig jaar, op 23 oktober, keurde de Vlaamse Regering het besluit dat de maatregelen voor het Vlaamse woonbeleid ten gevolge van de beperkende coronavirusmaatregelen regelde, goed. Samen met het protocol voor de woningmarkt van 19 februari van dit jaar wilde u met dit besluit een set met heldere en gedragen richtlijnen vastleggen ter bestrijding van het COVID-19-virus. Voor zover u als minister daar iets kon aan doen, hebt u dat toch geprobeerd.

De toepassing van de maatregelen werd afhankelijk gemaakt van de fase waarin de coronaviruspandemie zich bevond. De kleuren zijn gekend: groen, geel, oranje, rood. Sinds 12 november 2020 was code rood actief. Vanaf woensdag 9 juni 2021, nog niet zo lang geleden, maar dus na ongeveer 8 maanden, schakelden we over op code oranje.

Kleurcode oranje impliceert dat we ons in een tussenfase bevinden, waarbij de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) en de sociale verhuurkantoren (SVK’s) hun gegevens nog dit jaar zouden moeten actualiseren.

Afgelopen vrijdag 4 juni besliste de Vlaamse Regering echter om de actualisatie van de gegevens voor de sociale huur en koop onmiddellijk uit te stellen naar 2022.

Alleen al gezien het feit dat noch 2019, noch 2020 en ook 2021 op geen enkel vlak als ‘normale’ jaren kunnen worden beschouwd, kan men alleen maar begrip opbrengen voor deze beslissing, voor deze maatregel. Impliceert dit echter dat, als er onverhoopt nog eens een nieuwe lockdown zou moeten worden uitgevaardigd, we weer van vooraf aan moeten herbeginnen?

Waarom kwam dit uitstel tot actualisatie er precies? Was dit een verzuchting van de verhuurders, de SHM’s, en SVK’s, of van de huurders?

Welke impact heeft dit uitstel voor de huurders, de SHM’s en de SVK’s? Kunnen we nog ongewenste effecten opvangen?

Zijn er, buiten de actualisatie, nog zaken uit code rode waaraan men denkt om dit te verschuiven naar 2022?

Volgt er, hoe dan ook, nog een evaluatie van het protocol? Zo ja, wanneer?

Minister Diependaele heeft het woord.

Mevrouw Smeyers, dank u wel voor uw vragen. Wat betreft uw eerste vraag: Het besluit van de Vlaamse Regering van 23 oktober 2020 waarin de werking van de woningmarkt werd geregeld aan de hand van code groen, geel, oranje en rood werd uitgevaardigd vanuit de veronderstelling dat bij sterke coronamaatregelen, zoals tijdens de eerste lockdown in het voorjaar van 2020, de postverdeling verstoord zou zijn. Toen was dat het geval. Daarom werd in dat besluit bepaald dat tijdens code rood de actualisering van het inschrijvingsregister sociale huur wordt opgeschort. In de praktijk is echter gebleken dat de postdiensten zich min of meer op de best mogelijke manier hebben georganiseerd om hun werking tijdens sterke coronamaatregelen op peil te houden, zodat de verstoring van de postverdeling zich niet meer voordoet. Niet enkel de zorgsector, maar ook de post en nog heel wat andere sectoren hebben eigenlijk het beste van zichzelf gegevens tijdens de coronamaatregelen. Daarom hebben we ervoor geopteerd om de opschorting van de actualisering van de inschrijvingsregisters te schrappen uit het besluit van 23 oktober 2020. Dus zelfs wanneer de coronacrisis opnieuw de slechte kant uitgaat en we opnieuw naar code rood zouden moeten overschakelen, heeft dat voortaan geen invloed meer op de actualisering van de inschrijvingsregisters sociale huur omdat we dus gemerkt hebben dat die postverdeling goed blijft verlopen.

Dan kom ik aan uw tweede en derde vraag. De reden van de beslissing ligt inderdaad bij bezorgdheden vanuit de sector. De beslissing impliceert concreet dat de verplichte tweejaarlijkse actualisatie in het oneven jaar 2021 verschuift naar het jaar 2022. Deze verplichting bestaat om te garanderen dat de inschrijvingsregisters ten minste om de twee jaar geüpdatet worden en dat men elke kandidaat-huurder minstens om de twee jaar actualiseert.

Het is evenwel belangrijk dat het verschuiven van deze verplichting niet impliceert dat al het werk dat in 2021 gedaan is, verloren gegaan is of opnieuw moet gebeuren. Als een SHM dit jaar toch nog wil actualiseren of een gestarte actualisatie wenst verder te zetten, dan kan ze dat perfect. De kandidaat-huurders die men in 2021 dan actualiseert hoeft men niet meer te actualiseren in 2022. De kandidaat-huurders die zich inschreven in 2020 moet u in 2022 wel nog actualiseren, tenzij u deze kandidaat-huurders al actualiseerde.

Qua concrete gevolgen is het belangrijk om te wijzen op de cijfermatige gevolgen van een actualisatie op de wachtlijsten. Een jaar waarin er wordt geactualiseerd heeft altijd tot gevolg dat het aantal kandidaat-huurders op de wachtlijst daalt. We moeten er dus bij de interpretatie van de cijfers steeds rekening mee houden dat er in 2021 maar in mindere mate geactualiseerd zal zijn. Dus de spreiding van dat systeem gaat zijn effect hebben op die grafieken.

Wat betreft de vierde en de vijfde vraag: Op dit moment zijn er geen maatregelen uit code rood die aangepast zullen worden. Het protocol met maatregelen voor de woningmarkt zal tijdens de zomer geactualiseerd worden.

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Minister, dank u wel voor uw antwoord. Ik had een algemene vraag gesteld, maar mijn vraag ging dus inderdaad specifiek over de actualisatie. Het is goed dat u daar een standpunt inneemt. De postbedeling heeft zich genormaliseerd. Dat loopt allemaal. Het is goed dat we doorgaan met die actualisatie. Het debat dat we gisteren in de plenaire vergadering hadden – en ik zie dat de heer Veys zijn handje al heeft opgestoken – ging daar ook over. We moeten de cijfers kennen. Het aantal kandidaat-sociale huurders op de wachtlijsten is gestegen met 10 procent, maar misschien kan een update via die actualisatie hopelijk die cijfers wat naar beneden helpen. Het is gewoon belangrijk ook voor uw sociaal woonbeleid dat u met de exacte gegevens aan de slag kunt. In functie van het debat dat we gisteren gevoerd hebben en het beleid dat u op poten zet, moeten we gewoon weten hoeveel mensen er echt en terecht aan het wachten zijn op een sociale woning. Ik ben tevreden met uw antwoord.   

De heer Veys heeft het woord.

Als ik het goed begrijp, wordt de actualisatie van 2021 een beetje gespreid over 2021 en 2022. Maar wat betekent dat dan voor 2023? Gaan we dan terug naar de orde van de dag? Wordt 2023 een volledig actualisatiejaar en 2024 dan niet meer, gesteld dat er geen varianten opduiken et cetera?

Minister Diependaele heeft het woord.

Het is fijn dat u de vraag stelt, want we hebben natuurlijk de discussie over het decreet over de woonmaatschappijen. Daar gaan we naar een centraal inschrijvingsregister. En dat gaat de noodzaak van zo'n actualisatie natuurlijk overbodig maken. Dus vanaf 2023 – en laat ons hopen dat we die timing kunnen aanhouden – zou dat centrale inschrijvingsregister er normaal gezien moeten zijn.

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Ik vind de vraag van de heer Veys en het antwoord van de minister wel interessant. Misschien is dat te technisch en de detaillistisch en moeten we daar later eens op doorgaan.

Voor alle duidelijkheid, we gaan naar een nieuwe methodiek van actualisatie. Dat zal digitaal zijn. We gaan dat op een meer structurele manier doen, laat ons zeggen: drie keer per jaar. Ik zeg maar iets.

Dus eigenlijk een constante monitoring.

Min of meer wel, ja.

Super. Dank u.