Report meeting Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Daniëls heeft het woord.

Sinds de hervorming van de kinderbijslag naar het groeipakket treden er soms problemen op bij de studietoelage voor sommige kinderen. Vooral voor jongeren die op internaat zitten in een multifunctioneel centrum (MFC) blijken er problemen op te treden. Een multifunctioneel centrum richt zich tot personen met een beperking tot en met 21 jaar die nood hebben aan een specifieke uitzondering. Bij uitzondering kan men tot en met 25 jaar terecht in het centrum. Het MFC biedt begeleiding, dagopvang en verblijf, en in enkele gespecialiseerde centra biedt men ook een diagnostiek en een intensieve behandeling.

Jongeren die op internaat zitten, hebben recht op een verhoogde toelage. Zij worden gezien als een interne leerling en hebben recht op een hogere schooltoeslag wanneer ze in het secundair onderwijs zitten. Voor een interne leerling in het voltijds secundair onderwijs kan die schooltoeslag over een bedrag tussen 617,60 euro en 1902,03 euro gaan. Wanneer de leerling al minstens 149 dagen op internaat woont, kan er zelfs een hoger bedrag betaald worden. Van deze verhoogde toelage kon men vroeger genieten via een attest van het medisch-pedagogisch instituut. Dit is echter nu niet meer mogelijk.

Bijkomend worden de internaten van de MFC’s niet via het onderwijs gesubsidieerd, waardoor ze als dusdanig niet meer worden erkend. Daardoor kunnen verschillende kinderen die op internaat zitten momenteel niet meer van een verhoogde schooltoelage genieten.

Collega’s, tot slot bereiken mij enkele getuigenissen waarbij ouders die reeds een verhoogde schooltoelage kregen deze nu zouden moeten terugbetalen, terwijl er bij hen eigenlijk niets veranderd is. De ouders begrijpen er niks meer van en vinden het vreemd dat ze de toelage waarop ze eigenlijk wel recht hebben, moeten terugbetalen, omdat er, zoals ik het toch begrijp, niet langer een automatische erkenning is door de loskoppeling.

Minister, op welke manier kunnen leerlingen die op internaat zitten genieten van de verhoogde schooltoelage?

Klopt het dat ouders die reeds een verhoogde schooltoelage kregen deze nu moeten terugbetalen? Wat is de reden hiervoor en was dit een bedoeld gevolg of ongewenst gevolg van iets administratiefs?

Zult u hierover in overleg gaan met uw collega, de minister van Onderwijs, om de onduidelijkheden die hierrond bestaan uit te klaren? Wanneer zal hierover duidelijkheid verschaft worden?

Minister Beke heeft het woord.

De schooltoeslag wordt automatisch onderzocht voor alle kinderen die ingeschreven zijn in een erkende, gefinancierde of gesubsidieerde onderwijsinstelling. Leerlingen die in het internaat zitten, kunnen recht hebben op een schooltoeslag voor interne leerling, indien ze gedurende een schooljaar minstens 5 maanden of 149 dagen in een gefinancierd of gesubsidieerd internaat verblijven.

De MFC’s werden niet beschouwd als internaat in de oude onderwijsregelgeving voor de schooltoelage. Ze worden ook in de nieuwe regelgeving over het groeipakket niet gekwalificeerd als internaat voor de selectieve participatietoeslag, aangezien op dit punt de oude regelgeving is overgenomen.

Blijkbaar bestond binnen onderwijs wel de praktijk om MFC’s gelijk te stellen met een internaat. Deze praktijk werd niet overgezet naar het groeipakket. De databank van Onderwijs is vandaag de enige authentieke bron met betrekking tot gegevens over internaten met betrekking tot de schooltoelage.

Tijdens het schooljaar 2019-2020 bestond er een aanvraagcircuit waarbij uitbetalers aanvragen van gezinnen met een kind dat verblijft in een MFC effectief hebben aanvaard als interne leerling. Deze aanvragen werden nadien niet bevestigd door de authentieke bron Onderwijs, waardoor terugvorderingen zijn kunnen ontstaan.

Het was uiteraard niet de bedoeling om gezinnen eerst een surplus uit te betalen voor een schooltoeslag interne leerling en nadien opnieuw terug te vorderen. Sinds het schooljaar 2020-2021 kan dit niet meer gebeuren omdat gegevens met betrekking tot internaten automatisch verwerkt worden op basis van de gegevens die Onderwijs ter beschikking stelt.

Het is duidelijk dat er geen rechtsgrond bestond voor de vroegere praktijk vanuit Onderwijs en dat er ook vandaag geen rechtsgrond bestaat om die praktijk voort te zetten of opnieuw in te voeren. Daarom heb ik op het moment dat de signalen hierrond mij bereikten, aan het agentschap Opgroeien gevraagd om hiervoor een decreetwijziging voor te bereiden.

De heer Daniëls heeft het woord.

Minister, u bevestigt hierbij het onderzoek dat we gedaan hebben. In het verleden was het wel zo dat MFC-leerlingen als schoolinternen werden beschouwd, ook al was het op de keper van de regelgeving niet zo. De verhoogde participatietoeslag was er. Maar gaandeweg door het nieuwe decreet en het werken met die authentieke bron en doordat de MFC’s niet gecatalogeerd staan, is er toch uitbetaald en dan teruggevorderd. Ik begrijp dat u een decreetswijziging voorbereidt om de praktijk uit het verleden te ‘regulariseren’, zodat dit verderloopt. Daar zijn goede gronden voor. Wat wil dat zeggen voor de mensen in de situatie van 2019-2020? Zullen de terugvorderingen worden stopgezet? Dat zou willen zeggen dat men na de terugvorderingen toch opnieuw moet betalen. Wat is de implicatie voor de ouders die het niet hebben aangevraagd? Gaan zij terugwerkend de bijpassing toch krijgen?

Minister Beke heeft het woord.

Het is niet duidelijk of dit consequent werd toegepast of niet. Het was niet transparant. Vandaar dat ik gevraagd heb aan het agentschap Opgroeien om de nodige decretale aanpassingen voor te bereiden.

De heer Daniëls heeft het woord.

Minister, ik ben blij dat mijn vraag om uitleg tot de nodige actie heeft geleid. Op een bepaald moment waren de mensen aan het twijfelen of het aan hen lag of niet. Dat is in elk geval duidelijk.

Hoe moeten de huidige terugvorderingen nu in het werk gaan? Worden die doorgezet? Gaan die verloren? Dat moeten we zeker met dat decretaal initiatief uitklaren. De N-VA zal dat opvolgen.