Report meeting Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking en Toerisme

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Ik heb een vraag over de campervakanties. Die zijn dezer dagen heel hip en hot, en dat waren ze eigenlijk ook al. Er was de afgelopen jaren al een stijging van de verkoop van mobilhomes en caravans te zien, en dat is door de coronacrisis alleen maar toegenomen. Dat is ook logisch, want mensen kozen veel meer voor vakantie in eigen land – niet dat ze een andere keuze hadden. Dat kunnen we alleen maar toejuichen en vastnemen voor de toekomst.

In de Krant van West-Vlaanderen wijst de clubvoorzitter van de Vlaamse Kampeertoeristen (VKT) Blankenberge op enkele pijnpunten. Het aanbod zou nog te beperkt zijn om op de grote vraag naar camperlocaties te kunnen inspelen. De voorbije jaren investeerden Westtoer en Toerisme Vlaanderen al in meer dan tweehonderd bijkomende plaatsen, vooral aan de kust, waar de vraag heel groot is. Maar er wordt toch aangehaald dat op veel van die plaatsen niet overnacht zou kunnen worden. Dat maakt het uiteraard een stuk minder interessant voor toeristen. De clubvoorzitter verwijst ook naar het grote en veel goedkopere aanbod in Noord-Frankrijk, net over de grens, wat aanlokkelijk zou kunnen zijn voor toeristen om daar te gaan logeren. Positief is wel de tevredenheid over de voorzieningen op onze betalende camperplaatsen.

U hebt ook gereageerd, minister. U zei dat er gekeken wordt om het aantal camperplaatsen verder uit te breiden. Dat sluit ook aan bij mijn vraag om uitleg van 1 december 2020, waarin u aangaf dat uit onderzoek van Toerisme Vlaanderen blijkt dat er zeker nog ruimte is om het aanbod aan camperplaatsen te laten groeien in Vlaanderen, zowel door de aanleg van specifieke camperterreinen als door de aanleg van camperplaatsen op kampeerterreinen. Er loopt ook een begeleidingstraject bij kampeerondernemers om de kwaliteit van de kampeerbeleving te versterken. U hebt in deze commissie al vaker benadrukt dat u daar zeker op wilt inzetten.

Kunt u duiding geven wat betreft de pijnpunten rond overnachtingen op de gecreëerde camperplaatsen?

Kunt u toelichting geven bij de initiatieven van Toerisme Vlaanderen voor de uitbreiding van overnachtingsplaatsen voor kampeerautotoerisme? Hoe wordt daarbij ingezet op verscheidenheid van locaties? We stellen vast dat toeristen niet alleen de kust gaan bezoeken, maar ook andere regio’s gaan verkennen, wat uiteraard heel positief is.

Tijdens de coronacrisis en de sluiting van de horeca ontstonden initiatieven zoals Campermeal, waarbij horecazaken overnachtingsplaatsen voor campers aanboden op hun privéparking. Krijgt u signalen dat dit initiatief zich verder zal ontwikkelen? Hoe staat u hiertegenover? Op korte termijn lijkt dit zeker ook een manier om veilig op restaurant te gaan. U zei het zelf al bij een eerdere vraag om uitleg: het is niet alsof alles nu opeens volledig losgelaten wordt, we moeten nog altijd voorzichtig zijn en dan is eten in een camper binnen je eigen bubbel een heel veilige manier om op restaurant te gaan.

Minister Demir heeft het woord.

Mevrouw Talpe, ik sta eerst even stil bij het feit dat er verschillende types camperplaatsen zijn. Je hebt de aparte camperterreinen, zowel de kleine – minder dan tien plaatsen – als grotere terreinen, waar enkel camperplaatsen op voorkomen en ingericht zijn. Op deze terreinen kun je dus niet kamperen met een tent of caravan.

Dan zijn er camperplaatsen op bestaande campings of verblijfparken. Dit zijn kleinere plaatsen dan de toeristische plaatsen voor trekcaravans en zijn meestal gelegen aan de ingang van het terrein, zodat ze gemakkelijk bereikbaar zijn. Ook deze zijn veelal betalend.

Dan heb je camperplaatsen op parkings. Wanneer het lokale politiereglement dit niet verbiedt, wordt overnachten op deze gratis plaatsen toegestaan. Andere zaken, zoals het plaatsen van tafels en stoelen, het uitdraaien van de luifel en dergelijke zijn op zulke plekken uit den boze. Hier zijn meestal geen faciliteiten aanwezig. Deze plaatsen zijn in de regel gratis, en vallen daardoor ook niet onder het Logiesdecreet.

Welke zijn de pijnpunten? Zoals u ook terecht heeft aangegeven, is er ten eerste een gebrek aan camperplaatsen. We hebben ook vastgesteld dat campervakanties heel hip zijn. Eind vorige week waren er in Vlaanderen 1500 aangemelde camperplaatsen. Dat is heel wat. Het aanbod van reguliere camperplaatsen is eerder beperkt in vergelijking met de vraag. Door corona kiezen heel veel mensen terecht voor een dergelijke vakantie. Zeker aan de kust is de situatie krap. Daar zijn er momenteel 415 camperplaatsen. Op een dik jaar tijd zijn er wel meer dan 110 aangemelde camperplaatsen bij gekomen. Het gaat hier voor alle duidelijkheid over betalende plaatsen op een camping of verblijfpark.

Overnachtingsmogelijkheden op parkeerplaatsen zijn er aan de kust niet of nauwelijks. De kust heeft daardoor het imago van ‘camperonvriendelijke bestemming’.

Een tweede pijnpunt is de prijszetting. Aparte camperterreinen bieden meestal minder faciliteiten aan dan campings of verblijfparken. Camperterreinen zijn daardoor meestal goedkoper. Op campings willen campertoeristen vaak niet betalen voor de extra faciliteiten omdat ze er geen gebruik van maken. Dat geeft soms conflicten. De gratis plaatsen die sommige gemeenten ter beschikking stellen, bieden meestal geen faciliteiten. 

Een derde pijnpunt is de kwaliteit van gratis camperplaatsen, zoals we hebben vastgesteld. Meestal gaat het over veredelde parkeerterreinen, zonder faciliteiten. In sommige gevallen zijn die te klein voor bepaalde types campers. Ook het gebrek aan afvalplaatsen leidt soms tot sluikstorten. In beide gevallen is dat geen goede reclame voor Vlaanderen als camperbestemming.

Ter aanvulling: het initiatief over gratis camperplaatsen dat onder meer vanuit de provincie Antwerpen wordt getrokken, wil wel voldoende basisfaciliteiten stimuleren, zoals afvalbakken en voldoende ruime plaatsen.

Toerisme Vlaanderen probeert de sector op verschillende manieren te ondersteunen. Ten eerste biedt het informatie aan ondernemers. In maart heeft het de brochure ‘Investeren in camperplaatsen’ geüpdatet. Ten tweede begeleidt het ondernemers bij het uitwerken van hun investeringsplannen. Via het begeleidingstraject ‘Toeristische kampeerbeleving’ worden ondernemers geïnspireerd en overtuigd om in te zetten op camperbeleving. Ten derde steunt Toerisme Vlaanderen uitbaters via het stelsel van logiessubsidies. Naast toegankelijkheid en familievriendelijkheid wordt ook specifiek de creatie van camperplaatsen gefinancierd. Ik voorzag dit jaar ook in extra middelen om zoveel mogelijk aanvragers te kunnen steunen. Dit jaar werden opnieuw drie logiessubsidies toegekend aan drie erkende logies voor de creatie van 67 extra camperplaatsen.

Ten vierde konden kampeeruitbaters ook intekenen op het Vlaams Stimulusprogramma. Daardoor konden kampeeruitbaters inzetten op bijvoorbeeld professionaliseren en digitalisering van hun camperaanbod. Momenteel wordt de evaluatie van die oproep afgerond. Zolang die niet definitief is, kan ik u nog niet meedelen welke dossiers gefinancierd worden, maar ik kan u wel al meegeven dat daar meerdere kampeeruitbaters tussen zitten.

Al die kleine acties zorgden ervoor dat de ondernemer meer ademruimte kreeg om een aantal zaken op te starten zoals de aanleg van de populaire camperplekken.

Bij de start van Campermeal was er inderdaad commotie over het initiatief. Er was een aantal keer een heel positief contact tussen Toerisme Vlaanderen en Campermeal. Ondertussen is het heel duidelijk wat de mogelijkheden zijn en wanneer er wel en wanneer niet moet worden voldaan aan het Logiesdecreet.

Campermeal gaf ook al aan dat uitbatingen die niet in regel zijn met het Logiesdecreet verwijderd worden van de website.

Voor een aantal restaurants en reca-voorzieningen waren dit in crisistijd heel welkome inkomsten.

Uit feedback bleek dat de maatregelen over het algemeen goed opgevolgd en gerespecteerd werden. Zelden was er sprake van kampeergedrag: er werden buiten geen tafels en stoelen gezet.

Ik blijf het initiatief uiteraard verder opvolgen, ook nu de reca weer open is en er binnenkort ook opnieuw binnen gegeten mag worden. Ik ga ervan uit dat het fenomeen zich op termijn weer gaat normaliseren. Iedereen gaat graag op restaurant of op terras. Wij volgen het verder op. 

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Minister, dank u wel voor het uitgebreide antwoord. We weten allemaal dat de toeristische sector heel hard getroffen is, maar dat er ook een pak opportuniteiten, nieuwe zaken zijn ontstaan. Die moeten we nu vastgrijpen. Het kampeertoerisme is daar een voorbeeld van. Toerisme in eigen land op het platteland is echt booming. De campingcars en mobilhomes vliegen de deur uit. De verkopers zijn dezer tijden heel tevreden. De leveringstermijn is wellicht heel lang voor wie daar zijn zinnen op heeft gezet.

Ik ben blij dat u op de hoogte bent van het tekort aan plaatsen en dat u daarmee aan de slag gaat. Het is niet altijd evident. We zien op lokaal niveau dat er voor de aanleg van nieuwe plaatsen vaak moeilijkheden zijn inzake ruimtelijke ordening. Dan heb ik het over de verharding, want vaak wil men kiezeltjes leggen om die kampeerwagens daarop te laten staan, zodat ze ook gemakkelijk weer weg kunnen. Maar dan botst men nogal snel op een ongunstig advies, afhankelijk van de bestemming van die locatie. Dat is iets om rekening mee te houden: misschien moet men daar wat gemoedelijker aan de slag kunnen met die verharding. We botsten daar vaak op die muur.

Het informeel begeleiden en steunen met subsidies van ondernemers: ik ben blij dat te horen. Op die manier zullen we het aanbod verruimen.

Ik had eerder al een vraag gesteld over Campermeal. Het is goed dat de bezorgdheid van die organisatie tot overleg heeft geleid en dat er duidelijkheid is over welke regels van toepassing zijn. Men houdt daar de vinger aan de pols.

En inderdaad, lokale politiereglementen verbieden vaak dat men overnacht en dat men overal wild gaat parkeren. Dat betekent vaak concurrentie voor de betalende kampeerplaatsen. Ik denk dat de lokale besturen daar goed van op de hoogte zijn en dat ze proberen om dat tegen te gaan.

In elk geval is de drempel heel laag geworden voor het kampeertoerisme. Ik ben daar heel blij mee en ik ben tevreden dat u dat mee verder ondersteunt.

Mevrouw Brouwers heeft het woord.

Collega Talpe, ik wil u bedanken voor uw interessante vraag.

Minister, sinds de hele coronacrisis is het kamperen in het algemeen, en zijn in het bijzonder de campers heel populair geworden. Daardoor zijn er duidelijk te weinig plaatsen in Vlaanderen. Dan zie je inderdaad zaken ontstaan zoals Campermeal. We moeten erop toezien dat het allemaal geen rommeltje wordt. Ik begrijp dat Ruimtelijke Ordening op bepaalde plekken misschien wat streng is. Aan de andere kant zijn dat ook creatieve manieren om het campertoerisme te ondersteunen.

Als we het Logiesdecreet allicht toch zullen aanpassen binnen afzienbare tijd, moeten we ook bekijken hoe we op een campervriendelijke manier kunnen werken. We moeten zeker geen zware voorwaarden opleggen, zeker niet voor gratis plaatsen. Aan de andere kant moet er toch een evenwicht zijn. Ik pleit op dat vlak voor een goede evaluatie binnen het Logiesdecreet, in overleg met de sector. Er zijn organisaties zoals Pasar, maar ook Recread, die daar zeker interessante meningen over hebben. U verwees zelf al naar het verhaal van de provincie Antwerpen. Ik kijk ernaar uit om zeker ook dit aspect mee te nemen wanneer we het Logiesdecreet verder bekijken.

Ik heb op dit moment geen vragen, maar ik vind het zeer interessant dat het onderwerp wordt aangesneden, collega Talpe. We zullen daar zeker op moeten terugkomen.

Dat kampeertoerisme past heel goed in de verhaallijn ‘Vlaanderen, natuurlijk!’. Zowel ikzelf als collega Nachtergaele hebben daarrond al een aantal vragen gesteld. Toen waren er echter eigenlijk nog te weinig gegevens over de verhaallijn zelf. Dat was nog onvoldoende uitgewerkt, zodat men nog niet concreet kon aangeven of er in de toekomst extra ontwikkelingsmogelijkheden kunnen worden gecreëerd voor logies, specifiek dan wat het kamperen betreft, maar ook met betrekking tot het campertoerisme op het platteland. Is er ondertussen al een beter zicht op of die nood er is aan ontwikkelingsmogelijkheden voor logies op het platteland? Ik denk dat de coronacrisis heeft uitgewezen dat dat zo is. Welke instrumenten kunnen dan worden ingezet om dat nog verder te stimuleren?

De knelpuntennota met betrekking tot het kampeerautotoerisme is een tijdje geleden geactualiseerd. Als een van de knelpunten kwam naar boven dat men eigenlijk nog niet voldoende in kaart had gebracht welke bijkomende mogelijkheden er voor camperplaatsen via recreatief medegebruik zijn. Werd dat ondertussen al beter in kaart gebracht? Wat zijn de resultaten daarvan? Hoe kunnen we extra kansen creëren om net op goede plaatsen camperplaatsen voor recreatief medegebruik te faciliteren?

Een ander knelpunt was het nog meer promoten bij kampeerautogebruikers van het bestaande aanbod in Vlaanderen, met de integratie van data in gebruikerswebsites. Digitalisering staat overal hoog op de agenda. Daar zijn ook heel wat bijkomende middelen voor te vinden. Zijn er mogelijkheden om, in samenspraak met de toeristische partners, ook dat knelpunt verder aan te pakken?

Minister Demir heeft het woord.

Er was een vraag over de timing met betrekking tot het ontwerp van Logiesdecreet. Dat wordt nu wetgevingstechnisch nagelezen door de diensten. We verwachten tegen het einde van deze week de laatste versie op het kabinet. Dan kan dat ook vertrekken.

Ik ben het met jullie eens dat we het logeren met campers in Vlaanderen eens goed moeten bekijken. Er zijn ook heel wat regels die worden opgelegd vanuit Omgeving, een andere bevoegdheid van mij. Toerisme Vlaanderen overlegt met het Departement Omgeving om de regelgeving maximaal te versoepelen. Dat gaat helaas echter wat te traag naar mijn zin. We zullen de beide administraties dus nog eens aansporen, want de vakantie komt eraan. Eerlijk gezegd, ik hoor dat ook in mijn omgeving. De opdracht met betrekking tot die overbelasting qua regelgeving is al even gegeven. Het is al bijna half juni. De vakantie staat voor de deur. Ik hoop dus dat dat toch nog snel kan gaan.

Wij geven via open data alle aangemelde en erkende kampeerterreinen. Dit kan ook worden gebruikt door apps. Het wordt trouwens ook gebruikt voor het buitenland. We gaan ook voor wat promotie zorgen, samen met de kampeersector, voor alle duidelijkheid. Binnenkort lanceren zij samen met Logeren in Vlaanderen een nieuwe campagne.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Minister, ik ben heel blij te horen dat er een versoepeling van de regelgeving van Omgeving in de maak is. Ik begrijp dat dat niet evident is. Het vraagt wellicht ook tijd om alles goed in kaart te brengen. Ik zal daar dus zeker nog een vervolgvraag over stellen, want dat is iets waar wij als lokale besturen en waar lokale ondernemers toch wel echt op botsen.

Tot slot wil ik de minister en de collega’s bedanken om het kampeertoerisme mee te ondersteunen. Ik ben zelf nog nooit op reis geweest met een kampeerwagen, maar de goesting stijgt met de dag, als je ziet welke opportuniteiten het biedt en hoe je je kunt voortbewegen en genieten van vakantie in eigen land. Dus wie weet, zit het er deze zomer voor mij wel in. Dank u wel.