Report meeting Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Janssens heeft het woord.

Minister, dit onderwerp kwam zonet al aan bod bij de vraag over de zonnepanelen. Het gaat erom dat Elia aan zonnepaneeleigenaars voorstelt om opgewekte stroom te delen met derden. Volgens Elia is dat op dit moment technisch al haalbaar, want ze hebben op kleine schaal een digitaal platform voor data-uitwisseling getest dat dit mogelijk moet maken.

Als ik goed geïnformeerd ben, was dat concept tot nog toe voorbehouden voor de grote marktspelers. Nu wil men evenwel bekijken of men dit ook kan toepassen op het niveau van de individuele netgebruiker. Op die manier zou een zonnepaneeleigenaar namelijk zijn overproductie kunnen toewijzen aan een persoon naar keuze en zo zijn rendement verhogen.

Elia zegt dat deze formule enkel op de markt kan worden gebracht als er daarover afstemming is met de politiek, met de regulatoren en met de energieleveranciers. Ik kan alleen maar vaststellen dat er weinig afstemming is geweest met het Vlaamse niveau, want het initiatief overlapt wat met de decretale initiatieven die hier in het Vlaams Parlement werden genomen. Het voorstel van Elia lijkt daar weinig of geen rekening mee te houden. Volgens Elia kunnen gedupeerde zonnepaneeleigenaars op deze manier een deel van hun verliezen, veroorzaakt door het verdwijnen van de terugdraaiende teller, goedmaken.

Minister, uit een vorig debatje heb ik begrepen dat u positief staat tegenover deze marktformule. Ik wil u daarom de volgende vragen stellen.

Plant u overleg met de betrokken actoren om dit te verwezenlijken?

In welke mate is inspraak van de Federale Regering vereist bij het realiseren van deze marktformule? Bent u bereid hierover overleg te plegen met uw federale collega’s?

Wat zijn volgens u de voordelen van het delen van zonnestroom met andere particulieren in vergelijking met de terugleveringscontracten die men met de energieleverancier kan afsluiten?

Ziet u nadelen aan deze door Elia voorgestelde marktformule?

Minister Demir heeft het woord.

Collega Jannsens, het model waarnaar Elia refereert, is ontwikkeld binnen de proeftuin waaraan ook Fluvius deelneemt. Een belangrijk aandachtspunt bij zonnedelen is natuurlijk dat alle actoren binnen hun eigen wettelijke bevoegdheden opereren.

In dezen is het belangrijk dat Fluvius en de Vlaamse regelgeving inzake zonnedelen op het distributienet hun volle hun rol spelen. Elia hoeft dit natuurlijk niet in onze plaats te doen.

Uiteraard sta ik positief tegenover dergelijke nieuwe vormen van marktactiviteiten, maar ze moeten zich natuurlijk wel houden aan het wettelijke kader. We zullen vanmiddag het ontwerp van decreet, dat dit mogelijk maakt, in het parlement goedkeuren.

Bij de totstandkoming van dit ontwerpdecreet werden de betrokken stakeholders geconsulteerd: de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (VREG), de Stroomgroep Flexibiliteit, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (Minaraad), de Raad van State enzovoort. Een aantal zaken uit het ontwerpdecreet moeten nu verder worden uitgewerkt in een uitvoeringsbesluit waarbij uiteraard opnieuw zal worden overlegd met de stakeholders. We hebben inderdaad contact gehad met de federale minister. De Federale Regering moet wel nog haar deel van de vierde elektriciteitsrichtlijn en van de hernieuwbare energierichtlijnen omzetten. Dat is natuurlijk wel van belang. Dat hebben we dan ook gevraagd aan de Federale Regering en aan de federale minister. Er is dus altijd afstemming met het federale niveau, waar we natuurlijk de Vlaamse belangen moeten verdedigen. Dat doen we ook. In de eerste plaats gebeurt dat binnen ENOVER, met een specifieke werkgroep van experten. Daarin wordt overlegd over hoe de vierde elektriciteitsrichtlijn binnen de verschillende gewesten en de federale staat moet worden omgezet.

De vierde vraag ging over de keuze. Ik denk dat dat belangrijk is, vandaar ook het decreet. We hebben daarstraks de discussie gehad over de terugleververgoeding. We willen dat mensen meer de regie hebben. We willen dat mensen die zonnepanelen hebben en stroom opwekken, de regie in handen hebben. We proberen om zoveel mogelijk naar goede oplossingen te gaan. De terugleververgoeding is er daar een van. Maar ik wil het ook mogelijk maken, via extra instrumenten, zoals het instrument dat we deze namiddag gaan goedkeuren, dat prosumenten meer mogelijkheden hebben om de geproduceerde stroom zelf te verkopen. Ze gaan dan op zoek naar een actieve afnemer, die misschien ook meer bereid is om iets meer te betalen voor die stroom dan een leverancier via een terugleveringscontract. Dat is dus mogelijk. Maar je kunt het ook maatschappelijk zien. Ik vind het ook belangrijk dat mensen wat ze geproduceerd hebben, bijvoorbeeld kunnen geven aan ouders, broers, zussen of grootouders die geen zonnepanelen hebben en die overdag thuis zijn. Er zijn dus verschillende mogelijkheden. Ik probeer met die instrumenten die mogelijkheden ook aan alle prosumenten te geven.

Ik zie niet direct nadelen verbonden aan de door Elia voorgestelde marktformule. Maar belangrijk is wel dat zij correct moeten samenwerken met bijvoorbeeld Fluvius. Zij moeten zich natuurlijk ook wel binnen het wettelijke kader bewegen dat we vanmiddag mogelijk gaan maken. Het is belangrijk dat de regels voor iedereen dezelfde zijn.

De heer Janssens heeft het woord.

Bedankt, minister. U hebt al verwezen naar het ontwerp van decreet dat we straks in de plenaire vergadering gaan behandelen en dat voor meer flexibiliteit op de energiemarkt moet zorgen. Dat ontwerp van decreet zal uiteindelijk ook een aantal nieuwe instrumenten invoeren die energie delen mogelijk moeten maken. Dat is volgens mij inderdaad een goede zaak.

Maar is het ontwerp van decreet waarover we straks gaan stemmen, voldoende om tegemoet te komen aan de vraag van Elia? Welke rol ziet u dit ontwerp van decreet spelen in het tot stand brengen van de formule die door Elia wordt voorgesteld? We moeten natuurlijk niet verwachten dat het een wonderoplossing gaat zijn voor het overgrote deel van de zonnepaneeleigenaars die nu gedupeerd zijn.

Desalniettemin zal het ook belangrijk zijn om te communiceren over de formule van het zonnedelen en over het feit dat men van die mogelijkheid gebruik moet maken om naast de terugleververgoeding een zo groot mogelijk rendement te blijven behouden. Hoe gaat u informeren over die nieuwe flexibiliteitsmogelijkheden en -instrumenten? Hoe wilt u daarover communiceren met de Vlaming, om dat zonnedelen meer en beter in de markt te zetten?

Minister Demir heeft het woord.

Collega Janssens, dit is het kader dat we straks gaan goedkeuren – of misschien gaan sommigen zich onthouden, om ik weet niet welke redenen. Dit is het wettelijke kader waarbinnen Elia kan werken. Belangrijk om te weten is ook dat Elia mee in al die voorbereidingen zat. Dit kader komt hen dus eigenlijk ook wel tegemoet.

Ik denk echt dat zonnedelen veel goede opportuniteiten biedt, naast de terugleververgoeding. Ik denk dat die markt zich wel zal zetten, als ik kijk van januari tot nu: we zijn begonnen aan 30 eurocent en zitten nu aan 54 eurocent. De concurrentie zal daar wel spelen, denk ik. We volgen dat op.

Ik vind dit een heel mooi concept, vooral omdat het ook maatschappelijk en sociaal is om je teveel aan stroom aan vrienden, familie, kennissen, buren en noem maar op te geven. Op die manier bieden we toch nog een mogelijkheid.

We gaan daar ook volle bak over communiceren. Dat is ook de bedoeling, zodra alles goedgekeurd is en alles duidelijk is. En het zal moeten, want dit is natuurlijk ook nieuw. Veel mensen weten dat nog niet. We gaan daar wel de nodige communicatiecampagnes voor opzetten. Ik zal er natuurlijk ook zelf over communiceren. We hebben ook aan Fluvius gevraagd om dat mee te geven in de brieven die zij naar hun klanten sturen.

Ik ben van mening dat dit echt een schoon concept is. Op die manier is de Vlaming niet meer de passieve energiegebruiker, maar veeleer een actieve, die de regie in handen neemt en op die manier eindelijk ook zijn rol zal opnemen in heel deze energietransitie.

De heer Janssens heeft het woord.

Ik heb geen verdere bemerkingen, voorzitter.