Report meeting Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw De Ridder heeft het woord.

Wij zijn in Antwerpen bezig met de uitrol van een openaccesswarmtenet. Dat wil zeggen dat meerdere leveranciers warmte kunnen leveren en er verschillende afnemers kunnen zijn. Dat zou uniek zijn, niet alleen in Vlaanderen maar ver daarbuiten. Het is volgens ons de toekomst voor een globaal warmtenetbeleid.

De cijfers moet ik u niet in herinnering brengen. In 2019-2020 waren er in totaal 74 warmtenetten aangemeld bij de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt (de VREG). Vanaf 2021 zal dat alleen maar toegenomen zijn. Maar er is nog geen regulering. Het is natuurlijk nieuw beleid. De vraag is wat we daarmee doen. Onzes inziens zou dat het best worden opgenomen op Vlaams niveau in plaats van op gemeentelijk niveau. Anders riskeert men een lappendeken van reguleringen te krijgen.

Minister, tijdens een commissiezitting begin juli vorige zomer zei u dat u het openaccessprincipe belangrijk vond en dat u onderzocht hoe dat principe verder kan worden uitgerold. U begreep ook de vraag om een en ander op Vlaams niveau te coördineren.

In het ondernemingsplan van de VREG staat te lezen dat men in 2021 voor het eerst informatie zal verstrekken aan warmte- of koude-afnemers over de prijzen en voorwaarden die de leveranciers hanteren. Ook het Vlaamse regeerakkoord kondigt aan dat er in Vlaanderen wordt gewerkt aan een overkoepelende regulator voor onder andere warmte. Dat is nu dringend aan het worden omdat wij zien dat men bij de uitrol van onze plannen voor open acces in Antwerpen de investeringsbeslissing momenteel wat afhankelijk stelt van afnamegaranties van consumentenzijde. Het ontbreken van een regelgevend kader over de kostprijs van warmte en dus ook in het bijzonder de garanties naar de consument over het niet-meer-dan-andersprincipe, is niet heel goed voor het consumentenvertrouwen en men riskeert de verduurzaming van onze energiebevoorrading wat te vertragen.

Minister, het is natuurlijk nieuw beleid. Dat is opnieuw iets waarin u uw tanden zult moeten zetten. Is er met betrekking tot het beheer van de openaccessnetten al overleg opgestart? Zo ja, wat is de stand van zaken?

Wanneer voorziet u dat een regulerend kader zal kunnen worden voorgelegd? Welke ‘caveats’ en eventuele blokkeringen of moeilijkheden komt u daar tegen?

Minister Demir heeft het woord.

Collega De Ridder, dank u voor de vraag. Wij hebben met heel wat stakeholders en steden samengezeten rond het regulerend kader voor warmtenetten. Ik vind het heel belangrijk dat we daar werk van maken. Weet ook dat we overeenkomstig het regeerakkoord de piste aan het bekijken zijn dat er in Vlaanderen een overkoepelende regulator moet worden uitgewerkt voor netgebonden infrastructuur.

In het overleg dat we tot nu toe hebben gehad is open access een van de thema's die aan bod komen. Het nut ervan en de verschillende samenwerkingsstructuren die daarbij worden opgezet, is besproken. De gesprekken lopen goed. Als men het een beetje aan de lokale besturen overlaat, dan heeft iedereen daar natuurlijk een eigen mening over. Daarom vind ik het belangrijk dat we dat verder uitwerken zoals in het regeerakkoord staat. Ik geloof erg in warmtenetten. Daarom hebben we in het kader van de relance extra budgetten voorzien. Dat er een regulerend kader zou moeten komen voor warmtenetten, hoort daarbij. U weet dat wij aan een warmteplan werken. Ik zou dat dit jaar willen afronden. We willen daarin meenemen hoe dat regulerend kader eruitziet. Het is belangrijk dat projecten die vandaag lopen, waarbij Antwerpen een belangrijk project is, kunnen worden doorgezet.

Mevrouw De Ridder heeft het woord.

Dank u. Ik vind dit goed nieuws. Ik was er natuurlijk al van op de hoogte dat u het belangrijk vindt, en dat u er ook uw schouders mee onder zet. Ik verwijs naar de Nederlandse situatie, waar men wel een warmtewet heeft, regelgeving die ook heel duidelijk dat niet-meer-dan-andersprincipe voor de consumenten omschrijft. Maar ik vind het goed dat u bevestigt dat u denkt in de richting van één regulator, net om te vermijden dat alle lokale besturen er anders een eigen mening over hebben. Dat u het gaat meenemen in het warmteplan en er nog dit jaar werk van zult maken is natuurlijk goed nieuws. Wij kijken daar, samen met velen, uiteraard naar uit. Dank u.

De heer Bothuyne heeft het woord.

Dank u wel. Warmtenetten zijn inderdaad een belangrijk onderdeel van de toekomst. Het is goed, minister, dat u verder werkt aan uw warmteplan. Ik heb twee vragen, of suggesties. We hebben wel wat mensen die op het terrein actief zijn in deze, niet alleen in de stad Antwerpen, ook in andere steden en gemeenten. Die mensen verzamelen zich binnen de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Ook Fluvius is hierin actief, en dan is er het Warmtenetwerk. Ik wil er heel hard voor pleiten om bij de opmaak van uw plan die actoren heel nauw te betrekken. Elk behandelt het gegeven van warmtenetten vanuit een eigen standpunt, maar uiteindelijk wel met een gezamenlijk doel: de verdere ontwikkeling ervan mogelijk maken. Dat is één.

Twee, collega De Ridder verwees al naar het niet-meer-dan-andersprincipe. Dat is een niet onbelangrijk element waar al de actoren die ik net heb opgenoemd, het ook over eens zijn. Daarbij komt dat we verwarming met fossiele brandstoffen nu een stukje begunstigen, door bij de tarieven en dergelijke alle mogelijke kosten van de energietransitie op elektriciteit af te wentelen, en niet op fossiele brandstoffen. Een verschuiving van die lasten in die richting zou ook voor warmtenetten een heel belangrijke impuls kunnen zijn, minister. Dat is dus misschien een suggestie, om dat ook mee te nemen in uw warmteplan, en ook de vraag of er daarover verdere ontwikkelingen te melden zijn.

Minister Demir heeft het woord.

Ja, bedankt voor de suggestie, collega Bothuyne. Uiteraard zullen wij een goede samenwerking met alle stakeholders – want het zijn er heel veel – nastreven. De betrachting is natuurlijk om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen, en effectief werk te maken van een regulerend kader rond warmtenetten. Ik denk ook wel dat dat in de toekomst echt van groot belang zal zijn. Men wil daar ook vanuit Vlaanderen in investeren. Zeker voor grote steden is dat van belang. Het is ook van belang in de hele discussie rond het klimaat, en zit ook in ons klimaatplan. Een goede samenwerking: absoluut. Ik zei dat er momenteel wat verschillende meningen zijn, maar we zullen daarvoor moeten zorgen, en met het diplomatisch gevoel dat ik heb – zoals iedereen zegt – moet het wel lukken om de vele neuzen in dezelfde richting te duwen.

Mevrouw De Ridder heeft het woord. Hebt u vertrouwen in de diplomatische gaven van de minister?

In nog veel meer gaven of kwaliteiten dan dat. Maar ik ga stoppen nu, want anders wordt het te gênant.