Report meeting Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

We kennen allemaal de problematiek, die is hier al aan bod gekomen. Het gaat over de internen van het buitengewoon onderwijs van de GO!-internaten. Ze bevinden zich al jarenlang op het snijvlak tussen Welzijn en Onderwijs. Dat zorgt voor een heel onduidelijke subsidieregeling.

De Vlaamse Regering heeft actie ondernomen, daar ben ik heel blij mee. Ze keurde op 13 november de conceptnota daarover goed. De ministers bevoegd voor Welzijn en Onderwijs zullen een actieplan opstellen en tot een duurzame regeling komen om de subsidies en andere zaken te regelen. Er loopt een overgangsregeling maar die stopt eind augustus van dit jaar. De nieuwe regeling wordt alsmaar dringender.

Minister, we zijn ondertussen maart. De conceptnota zou in februari al klaar zijn. Is deze afgerond? Kunt u daar enige duiding bij geven? Loopt dat nog? Wat zijn eventueel de knelpunten?

Zal een regeling mogelijk zijn tegen eind augustus 2021? Dat is toch D-day. Indien niet, kan de overgangsregeling worden verlengd? Zo ja, wat zijn de krijtlijnen van die conceptnota? Ik neem aan dat we die snel krijgen.

Wanneer zullen internaten duidelijkheid krijgen over hun subsidiëring, zodat ze hun plannen duurzaam kunnen maken voor de komende jaren?

Minister Beke heeft het woord.

Het is de vaste wil van beide ministers om hier wezenlijke stappen vooruit te zetten. Er werd en wordt daarom intensief gewerkt door beide kabinetten en hun administraties om zo snel mogelijk goed onderbouwde antwoorden te bezorgen aan de Vlaamse Regering. Momenteel worden de werkzaamheden met betrekking tot de conceptnota gefinaliseerd. U mag binnenkort de uitkomsten van de besprekingen verwachten.

We zijn ons bewust van de termijn van de beheersovereenkomsten en zullen hier een voorstel toe doen. Het moet zeker voor wat betreft de GO!-internaten de bedoeling zijn om dan snel met hen verder in overleg te gaan.

Op 13 november 2020 nam de Vlaamse Regering akte van de conceptnota ‘Onderwijsinternaten, een plaats binnen de samenleving’. In die nota werd aangekondigd dat er rond een aantal thema’s op het snijvlak van Onderwijs en Welzijn, de beide beleidsdomeinen een gezamenlijk traject opstarten om voor elementen op dit snijvlak voorstellen en antwoorden te formuleren. Het betreft onder andere: jongeren die wegens een verontrustende thuissituatie in een internaat verblijven; de transitie van specifieke actoren, met name de medisch pedagogische instituten van het GO! (MPIGO’s) waarvan er acht ook een beheersovereenkomst hebben als internaat met permanente openstelling; het Tehuis de Rijzende Ster te Kuurne; het Koninklijk Werk IBIS; de mogelijkheid voor onderwijsinternaten om een rol als ‘welzijnsactor’ op te nemen; de mogelijkheid om een internaatfunctie te creëren voor kinderen die vandaag in een multifunctioneel centrum (MFC) verblijven, wanneer dat eerder vanuit een ‘onderwijsinternaatsoverweging’ zou zijn.

Om deze oefening zo grondig mogelijk te doen, heb ik met mijn collega van Onderwijs afgesproken om ook nog enkele andere aspecten in de bespreking en de werkzaamheden op te nemen, met name het garanderen van het leerrecht in bepaalde residentiële settings binnen Welzijn, het aspect van het vermijden van schooluitval en het voorzien van duurzame alternatieve leertrajecten voor jongeren en het uitwerken van zorgzame trajecten voor plus 21-jarigen, de zogenaamde ‘langverblijvers’, in het buitengewoon onderwijs.

Het klopt dat mijn collega van Onderwijs en ikzelf het GO! en de betrokken internaten, waarvan de beheersovereenkomst loopt tot 31 augustus 2021, zo snel mogelijk zullen informeren van het verdere perspectief. Het mag duidelijk zijn dat het alvast niet de bedoeling is om een breuk in de continuïteit van hun werking te creëren, wel integendeel.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Prima, we zijn niet met twee – u en de minister van Onderwijs – maar met drie, ik reken mezelf daarbij. Ik vermoed dat alle commissieleden het er ook mee eens zijn, dus we zijn met velen, die uitkijken naar die regeling en dat een belangrijk punt vinden.

Mijn ex-collega, Daniëlle Vanwesenbeeck, heeft daar in de vorige legislatuur ook een en ander over op tafel gelegd. U hebt gelijk: het gaat over de beheersovereenkomst van de MPIGO’s, die enorm belangrijk zijn voor de duurzaamheid van de zorg voor kinderen in een moeilijke thuissituatie.

Daarnaast – de heer Anaf heeft er in het verleden al op gewezen – is de vakantieopvang een punt dat daarin zal worden opgenomen en geregeld.

Ik begrijp dat het nog niet is afgerond. Ik heb daar alle begrip voor. Het zijn moeilijke tijden voor iedereen, niet alleen voor de administratie en het kabinet maar ook voor de internaten en de mensen die daarbij betrokken zijn. Het spreekt voor zich dat we hiermee toch wel moeten landen binnen de komende weken. Het is inderdaad op 31 augustus dat de overgangsregeling afloopt. Als er dan nog geen definitieve regeling is, is dat een zeer slechte zaak. We zullen dit verder opvolgen. Ik hoop dat alle partners eruit geraken tegen die datum.

De heer Anaf heeft het woord.

Voorzitter, minister, collega’s, ik ben zeer benieuwd naar de definitieve teksten. Ik begrijp uit uw antwoord, minister, dat de zorgnood en vakantieopvang voor die kinderen hierin mee zou worden opgenomen. Ik ben daar blij om. Ik hoop echt dat het daarmee opgelost zal raken. Ik volg de heer Vande Reyde, ik heb er begrip voor dat dit meer tijd vraagt.

Hebt u een idee wanneer de mensen perspectief zouden krijgen? Het gaat over een hele periode dat ze met dat probleem zitten en niet terechtkunnen in die vakantieopvang. Ik denk niet dat ze vragen dat het morgen al is opgelost, maar een duidelijk perspectief is belangrijk. U moet geen dingen beloven die niet realistisch zijn, maar hebt u enig idee tegen welke vakantie dat opgelost zou kunnen raken?

De heer Daniëls heeft het woord.

In het regeerakkoord hebben we een belangrijke zin laten opnemen: “Aangezien de internaten onderwijs meer en meer geplaatste jongeren opvangen, bekijken we samen met de internaten, MPIGO’S en IPO’s wat hun rol is in het welzijnslandschap in samenspraak met het beleidsdomein Onderwijs.”

De hoofdzaak komt erop neer dat we de specifieke noden van de jongeren hebben en de welzijnstaken moeten laten doen door wie daar het meest in beslagen is en dat is Welzijn en de onderwijstaken door Onderwijs. Dat moet het uitgangspunt en het leidmotief zijn van u en minister Weyts. We hopen inderdaad dat het tot een goed einde komt. Ik moet hier niemand uitleggen dat daar ook in de vorige legislaturen naar is gekeken. De wirwar aan instellingen, statuten, bevoegdheden en financieringsstromen – al was het maar gewoon het prestatiestelstel van het personeel, is een van de zaken waar we naar moeten kijken en is een actuele gevoeligheid. Vanuit onze fractie hebt u onze absolute steun om daaruit te raken en de welzijnstaken toe te wijzen aan Welzijn en de onderwijstaken aan Onderwijs.

Minister Beke heeft het woord.

Zoals gezegd zijn we eraan bezig. Er zal op korte termijn duidelijkheid komen over de beheersovereenkomsten. Uiteraard zullen de betrokkenen gecontacteerd worden voor de operationalisering. Zoals u zegt, mijnheer Daniëls, dat zal nog veel overleg vragen. Het is allereerst de bedoeling om de krijtlijnen vast te leggen en op basis daarvan verder te werken.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Het klopt wat de heer Daniëls zegt, het is niet gemakkelijk. We moeten wel onthouden dat het hier over de kinderen gaat. De statuten en zo, dat moet worden opgelost. We moeten de essentie niet uit het oog verliezen. Mijn volledige steun om verder naar een oplossing te zoeken.