Report meeting Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Op 20 mei 2020 heeft de Europese Commissie de Farm-to-Fork- en biodiversiteitsstrategie gelanceerd als onderdeel van de Europese Green Deal. Opmerkelijk daarbij is dat lokale besturen niet vermeld worden in de strategie, hoewel ze een belangrijke regierol hebben in de transitie naar een ander voedselsysteem. Ook Vlaanderen erkent sinds 2016 de regierol van de lokale besturen en ondersteunt daarom vanuit de Vlaamse Landmaatschappij (VLM) de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) met een subsidie voor een stafmedewerker lokale voedselstrategie. Het is uitgerekend de VVSG die een aantal vraagtekens plaatst bij de implementatie van de Farm-to-Forkstrategie in Vlaanderen. De raad van bestuur van de VVSG heeft op 18 november hieromtrent een wishlist opgesteld voor het Vlaamse beleidsniveau.

Ik overloop even de punten. Zodra de EU-subsidies vrijgemaakt zijn voor de lokale besturen, moeten zij ook toegankelijk zijn voor dorpen en kleine steden. Het steunpunt duurzame overheidsopdrachten moet blijven inzetten op de verduurzaming van overheidsopdrachten bij lokale besturen. Er moeten wettelijke en regelgevende instrumenten komen om de integratie van duurzaam voedsel in stedelijke en territoriale planning te verzekeren. De contactpersoon lokale voedselstrategie moet verankerd worden binnen de VVSG. Er moet een vervolg gebouwd worden aan de Vlaamse Raad van Belang Lokale Voedselstrategieën. Het mestactieplan moet aangepast worden aan de doelstellingen van de Farm-to-Forkstrategie. En de samenwerking tussen verschillende gemeenten moet gefaciliteerd worden.

Ik weet dat niet al deze punten tot uw bevoegdheid behoren, maar alleszins zit de regie wel bij de minister van Landbouw, aangezien het gaat over voedsel. Zeker het belang van lokale voedselstrategieën mag niet onderschat worden.

Ik heb volgende vragen. Hoe schat u de vraag in om de lokale besturen te erkennen als volwaardige partner voor de realisatie van de Farm-to-Forkstrategie en de biodiversiteitsstrategie, die deel uitmaken van de Europese Green Deal? Hoe reageert u op de concrete punten die vanuit de VVSG namens de lokale besturen aan het Vlaamse beleidsniveau worden voorgelegd? Zult u samen met de lokale besturen nieuwe accenten uitwerken in het opzetten van lokale voedselstrategieën, om die explicieter af te stemmen op de Farm-to-Forkstrategie en de biodiversiteitsstrategie?

Minister Crevits heeft het woord.

Ik vind het positief dat ook de lokale besturen de Europese Farm-to-Forkstrategie onder de loep nemen. Want het gaat inderdaad om heel belangrijke uitdagingen, waar alle beleidsniveaus samen aan zullen moeten werken om die te realiseren. De Farm-to-Forkstrategie is een cruciaal onderdeel van de Green Deal die de Europese Commissie eind vorig jaar gelanceerd heeft. Die is ook echt wel ambitieus: Europa wil tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld worden. Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen zei dat ze met de Green Deal de economie en de wijze waarop we produceren en consumeren, versneld wil verduurzamen. Men kiest ook voor een nieuwe strategie voor economische groei: ‘groei die meer teruggeeft dan wegneemt’, zoals de Commissievoorzitter het vorig jaar zelf formuleerde.

De Farm-to-Forkstrategie is een van de werkpakketten in deze Green Deal, om te komen tot een eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem. Je moet die strategie eigenlijk zien als het overkoepelend beleidskader voor alle beleidsdomeinen die raken aan voedsel. De strategie geeft de uitdagingen voor ons voedselsysteem weer, en stelt de doelstellingen scherp waar we de komende jaren samen moeten aan werken. Er zitten 27 acties in.

Dit zijn allemaal heel ambitieuze voorstellen die we vanuit Vlaanderen ondersteunen en mee willen realiseren. Ik maak trouwens werk van een Vlaamse voedselstrategie. Uiteraard gaan wij lokale besturen meenemen in dit verhaal, dat is evident. Er zit daar heel veel expertise en er zitten daar veel innovatieve ideeën, en er is de afgelopen jaren ook al hard gewerkt rond voedsel. Deze expertise nemen we mee. Dus om heel concreet te antwoorden op uw vraag: ja, ik zie de lokale besturen als een volwaardige partner om de Europese en Vlaamse ambities mee te realiseren.

Wat uw tweede en derde vraag betreft: ik heb de punten genoteerd en we gaan samen bekijken wat mogelijk is. U geeft terecht aan dat een aantal zaken niet tot mijn bevoegdheid behoren en dat we dit dus op een breder niveau moeten bekijken. Daarvoor hebben we in Vlaanderen een netwerk dat alle betrokken beleidsdomeinen samenbrengt rond voedsel. Het lijkt me dus interessant dat we de VVSG daar eens op uitnodigen. Mijn administratie zal hiervoor het nodige doen. Ik wil nog meer inzetten op de korte keten. In het kader van de werkingssubsidie die ik verleen aan het Steunpunt Korte Keten is een overlegstructuur voorzien in de schoot van dat steunpunt. Op dit overleg zullen ook de lokale besturen regelmatig uitgenodigd worden, dat kan ik u garanderen.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Dank u wel voor uw positieve antwoord. Ik had ook niets anders verwacht. Ik weet dat u de lokale besturen heel graag betrekt bij het Vlaamse beleid. Ook hier overschrijden wij beleidsdomeinen, in dit geval met Binnenlands Bestuur voor een van de thema’s. Kunt u daarom ook minister Somers even opbellen om de violen gelijk te stemmen? De lokale besturen hebben wel degelijk een belangrijke regierol te spelen. Ik ben ook blij te horen dat u de VVSG wilt uitnodigen op een netwerkmoment om dieper in te gaan op de verschillende punten die ik heb opgesomd. Voorts is ook de bevoegdheid van de minister van Omgeving betrokken, met het Mestactieplan, een dossier dat toch wel symbool staat voor verduurzaming en voor de samenwerking tussen landbouw en milieu. Op het terrein is er nog vaak veel polarisatie. De boer, die wil boeren. De buurt klaagt over burenhinder of geurhinder en andere overlast, en verzet zich tegen uitbreiding. In dergelijke situaties hebben lokale besturen zeker en vast een belangrijke bemiddelende rol te spelen.

Misschien nog even een uitsmijter, verbonden met de Farm-to-Forkstrategie. Ik heb hier al geregeld gepleit voor stadslandbouw. Dat is natuurlijk iets dat niet een groot economisch product zal vertegenwoordigen. Maar het brengt wel producent en consument heel dicht bij elkaar. Het is dus wel een contextueel element om mee rekening te houden.

Minister Crevits heeft het woord.

Ik dank collega Talpe voor de suggestie, maar ik sta al bekend als een beller: ik bel heel vaak met de andere ministers. Ik zal dat nu ook doen, voor zover ik het nog niet heb gedaan.

Mevrouw Talpe heeft het woord.

Ik denk dat wij op één lijn zitten, minister. Ik wens u veel succes met uw belmomenten met uw collega-ministers.