Report meeting Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Vanryckeghem heeft het woord.

Uit een enquête van de Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO) en het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), naar aanleiding van de Dag van de Ondernemer, blijkt dat een op de vijf ondernemers eraan denkt om te stoppen. De onzekerheid is voor veel ondernemers hoog: financieel, maar ook mentaal zitten velen op hun tandvlees. Dit kan in extreme gevallen zelfs een dramatische afloop kennen, zoals recent in Luik met de tragische dood van de veel te jonge kapster Alysson Jardin. Haar verhaal roept vragen op naar psychologische ondersteuning. We mogen niet vergeten dat ondernemers ook maar gewoon mensen zijn, hoezeer we hen ook associëren met flexibiliteit en veerkracht.

Op welke steun, zowel mentaal als psychologisch, kunnen de ondernemers nu reeds rekenen? Minister, bent u ook van plan om naast de financiële steunmaatregelen in het kader van de coronacrisis ook steun te bieden aan onze ondernemers op mentaal vlak?

Minister Crevits heeft het woord.

U wijst met uw vraag op een heel terechte problematiek die we niet uit het oog mogen verliezen. De gezondheidszorg moet inderdaad zijn rol spelen, maar we hebben ook specifiek voor ondernemers een instrument, namelijk Dyzo vzw, die als structurele partner van VLAIO een bijzonder belangrijke rol speelt.

Dyzo vangt ondernemers op die in een moeilijke periode zitten. De eerste doelstelling is om de ondernemer zo snel mogelijk door die moeilijke periode te krijgen. De dienstverlening van Dyzo is specifiek gericht op de persoonlijke aspecten van de betrokken ondernemer en niet alleen op de financiële of juridische kant van de problematiek. Ik heb trouwens begin deze week nog gesproken op het symposium van Dyzo en ik kan hier alleen maar herhalen dat ik enorm veel bewondering en respect heb voor wat de vrijwilligers van Dyzo, meestal achter de schermen, doen om collega-ondernemers uit de nood te helpen.

Naast Dyzo biedt bijvoorbeeld ook Liantis, een van de onderaannemers actief in ons contract ondernemerschap, een waardevol individueel coachingtraject aan dat specifiek in mentale en psychologische begeleiding voorziet voor onze ondernemers.

De overheid probeert zoveel mogelijk een ondersteunende partner te zijn voor de ondernemers. De coronacrisis heeft tot gevolg dat VLAIO bij ondernemers veel bekender is geworden. Het slechte heeft dus ook altijd een andere kant, namelijk die bekendheid. Dat betekent dat niet alleen VLAIO zelf, maar ook de structurele partners ondernemerschap, Flanders DC,  met de steun van de 1700-lijn binnen de Vlaamse overheid bekender zijn geworden.

Binnen het aanbod ondernemerschap zijn er werkvormen, zoals de lerende netwerken bedrijfsvoering, waar ondernemers gedurende vijf tot tien bijeenkomsten per jaar ervaringen uitwisselen. Uiteraard speelt ook de ervaringsuitwisseling rond corona vandaag een belangrijke rol. Ik geloof persoonlijk sterk in de waarde van die initiatieven, die vandaag gelukkig digitaal veelal kunnen blijven doorgaan. Je moet met lotgenoten kunnen spreken die kunnen meepraten over de moeilijkheden waarmee een ondernemer nu wordt geconfronteerd. Eigenlijk geldt voor bijna alle begeleidingsvormen binnen ons contract ondernemerschap dat we een klankbord moeten zijn voor de ondernemer.

We hebben naar aanleiding van de coronacrisis de jaarlijkse steun aan Dyzo tijdelijk substantieel verhoogd van 585.000 euro naar 710.000 euro, dus met 125.000 euro. Die bijkomende middelen moeten Dyzo in staat stellen om haar capaciteit te verhogen en haar website te vernieuwen met het oog op een versnelde toegang tot de juiste informatie. Ik zal er verder ook over blijven waken dat Dyzo, in het kader van de relance en de brexit, blijft beschikken over de middelen die nodig zijn om haar opdracht te realiseren.

Verder zal ik met hen bekijken hoe we met alle partners in het contract ondernemerschap structureel kunnen inzetten op meer psychologische ondersteuning. Ik zie daarvoor drie concrete pistes. Ten eerste is het in elk gesprek dat men als dienstverlener heeft, ongeacht de context, belangrijk te polsen naar de persoon zelf. 'Oe is ‘t?', zoals ze in West-Vlaanderen zeggen. Ten tweede hebben we voor het coachingstraject van Liantis tijdens de eerste lockdown het inschrijvingsgeld voor de ondernemer kwijtgescholden, wat de drempel heeft verlaagd. Ten derde denk ik dat we moeten bekijken of onze partners die lerende netwerken bedrijfsvoering of peterschapsprojecten organiseren, ook corona als subthema, en dan met name mentale begeleiding, kunnen opnemen in hun traject. Ook via die kanalen kan men steun krijgen.

Uit de bevraging die ik ons Steunpunt Ondernemen en Regionale Economie (STORE) naar aanleiding van de coronacrisis heb laten uitvoeren, bleek dat onze jonge ondernemers zichzelf in juli en augustus 2020 nog een zeer hoge score gaven qua veerkracht, namelijk 5,4 op 7. Concreet betekent dat dat zij na de eerste coronagolf aangaven zich goed te kunnen redden. Dit schetst voor mij een vrij hoopvol beeld van de weerbaarheid van onze ondernemers, maar die tweede golf kwam zeer onverwacht. Ik maak me dan ook wat zorgen over hoe het vandaag met die weerbaarheid gesteld is.

De heer Vanryckeghem heeft het woord.

Het antwoord van de minister volstaat.

De heer Annouri heeft het woord.

Dyzo levert inderdaad belangrijk werk en het is goed dat u dat opvolgt en ondersteunt. Uw laatste opmerking is zeer terecht, namelijk dat die tweede golf zorgt voor een extra mentale impact. We merken dat ook in onze eigen omgeving, laat staan bij zelfstandige ondernemers die alweer een harde noot te kraken hebben.

Los van de middelen die Dyzo heeft in het kader van de relance en de brexit, is het belangrijk dat mensen weten dat de dingen bespreekbaar moeten zijn en dat het oké is om over zulke dingen te praten. Moeten de campagnes ten aanzien van die ondernemers niet worden opgevoerd? Worden daar extra stappen gezet? Het taboe om over zulke zaken te praten kan leiden tot ongelooflijke drama’s, zoals het geval in Luik waar de heer Vanryckeghem naar heeft verwezen.

Gaat er voldoende aandacht naar de campagne, de brug extra, het bespreekbaar maken om mensen over de drempel te trekken om effectief de stap te zetten naar Dyzo?

Minister Crevits heeft het woord.

Dit is een zeer terechte vraag, collega Annouri. Ik heb daarnet drie pistes opgesomd waarvan ik vind dat we ze moeten verdiepen. Een van de pistes is net dat bij elke dienstverlening die wordt aangeboden, ook wordt gevraagd hoe het met die persoon gaat. Dat persoonlijk gesprek is belangrijk om te wennen aan het feit dat het heel normaal is dat daarover raad wordt gevraagd. Ik zal er ook voor zorgen dat alle partners in het contract ondernemerschap daarbij worden betrokken. Zij moeten ook de reflex hebben om door te verwijzen wanneer dat nodig is, net om die rol van Dyzo meer tot volle wasdom te laten komen. Dit is een terechte opmerking, maar we maken er werk van.