Report meeting Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Saeys heeft het woord.

Een recent rapport van het consultancybureau Inovigate bevroeg academici, regionale en federale beleidsverantwoordelijken, ziekenfondsen en organisaties van zorgverstrekkers over het vaccinatiebeleid. Zij zijn voorstander van een geïntegreerd vaccinatiebeleid. Een belangrijke vaststelling is dat men een gebrek aan dataplanning en vooruitzicht mist, en ook een gecoördineerd beleid en een goed stockbeheer. De budgetten voor vaccinaties zijn te beperkt en gefragmenteerd, en de kennis van en de bereidheid tot vaccinatie bij de bevolking is voor verbetering vatbaar.

Het rapport pleit voor de oprichting van een federaal vaccinatie-instituut omdat dit een goed overzicht zou kunnen hebben op de implementatie van een evidencebased vaccinvisie en -beleid. De toegang tot een accurate database zou toelaten om op een transparante wijze beleid te ontwikkelen.

Het rapport pleit voor een vaccinatiewaardekader, zijnde strategische gezondheidsdoelstellingen van een levenslang immunisatieplan inclusief een zinvolle voorbereiding op potentiële pandemische uitbraken. Dat waardekader zou dan de referentiebasis vormen voor de besluitvorming op basis van objectieve, transparante en demografische gezondheidscriteria.

Hoe staat u tegenover het voorstel om een vaccinatiewaardekader te ontwikkelen waarin de strategische gezondheidsdoelstellingen van een levenslang immunisatieplan zijn opgenomen, inclusief een zinvolle voorbereiding op potentiële pandemische uitbraken?

Op federaal niveau doet men samen met Beneluxa aan een horizonscanning voor geneesmiddelen. Men kijkt daarbij welke geneesmiddelen in ontwikkeling zijn en de volgende jaren op de markt zullen komen om op die manier een beleid te kunnen voeren op het vlak van de terugbetaling van geneesmiddelen. Doet Vlaanderen aan een horizonscanning van vaccins die de volgende jaren op de markt komen, van vaccins die nuttig kunnen zijn om op te nemen in onze Vlaamse vaccinatiekalender of van vaccins waarrond een sensibiliseringscampagne wenselijk is?

Minister Beke heeft het woord.

Allereerst is het belangrijk op te merken dat dit rapport een studieopdracht is van een van de vaccinproducenten. In een eerste draft was bovendien duidelijk dat men vertrokken is van een rapport dat gemaakt is voor een andere context, zonder rekening te houden met de realiteit van de bevoegdheidsverdelingen en verantwoordelijkheden van de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten.

Het preventieve gezondheidsbeleid is al decennialang een bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap. Blijkbaar zijn de auteurs echter vertrokken van een wat eigenaardige federale of nationale invalshoek. Ook andere elementen doen toch wat twijfelen aan de degelijkheid van het rapport: wellicht kennen de auteurs de gezondheidsdoelstelling voor vaccinaties en het bijbehorend actieplan voor Vlaanderen helemaal niet. Dit bevat immers een duidelijke gezondheidsdoelstelling met vaccinaties voor het leven als belangrijk gegeven. Ik wil de hoofddoelstelling daarvan nog eens herhalen: tegen 2020 moet een kwaliteitsvol vaccinatiebeleid in Vlaanderen erop gericht zijn de bevolking gedurende het hele leven doeltreffend te beschermen tegen vaccineerbare infectieziekten die een ernstige impact kunnen hebben op de levenskwaliteit.

Ook over stockbeheer doet men toch wel rare uitspraken. Vaccinnet, het bestelsysteem voor vaccins voor alle vaccinatoren in Vlaanderen, is immers net gebaseerd op voorraadopvolging. Het idee van een vaccinatiewaardenkader is op zich geen probleem. Dat is precies ook wat in de gezondheidsdoelstelling vaccinaties inherent aanwezig is.

Men heeft het in het rapport over een zinvolle voorbereiding op potentiële pandemische uitbraken, maar dat lijkt me een abstract begrip. Een algemeen kader werd tijdens een eerste pandemie hiervoor in België al uitgewerkt. De onderlinge afspraken en afstemming door onder andere de Hoge Gezondheidsraad, de Risk Management Group (RMG) en de Vlaamse Vaccinatiekoepel werden in het verleden ingeschakeld bij uitbraken van vogelgriep, het Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS), pandemische griep, ebola en de werkzaamheden die nu tijdens de COVID-19-pandemie op alle niveaus worden ondernomen. Het zal belangrijk zijn deze werking te evalueren en op basis hiervan eventueel tot beleidsbijsturingen te komen.

In Vlaanderen worden nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden op het vlak van vaccinaties in de nabije en verdere toekomst zeker opgevolgd. Binnen het Agentschap Zorg en Gezondheid volgt het team infectieziektebestrijding en vaccinatie van de afdeling preventie deze evoluties en mogelijkheden op. Ook de aanwezigheid van Zorg en Gezondheid bij de vergaderingen van de Hoge Gezondheidsraad draagt hiertoe bij.

Bij de implementatie van nieuwe vaccinaties wordt de Vlaamse Vaccinatiekoepel betrokken. Zoals u weet, bestaat deze uit vertegenwoordigers van de verschillende vaccinatorengroepen, zoals de centra voor leerlingenbegeleiding (CLB’s), Kind en Gezin, huisartsen, enzovoort. De Vlaamse Vaccinatiekoepel wordt geconsulteerd, zowel om mee de prioriteiten te bepalen als om te adviseren over de manier van organiseren.

Vorig jaar werd via een studieopdracht ook een tool gemaakt om prioritaire keuzes rond de opname van vaccinaties in de kalender beter te kunnen onderbouwen wanneer binnen de beschikbare budgetruimte tussen verschillende vaccinaties gekozen moet worden. Ook de nood aan communicatie- en sensibiliseringscampagnes komt aan bod bij de Vlaamse Vaccinatiekoepel.

Mevrouw Saeys heeft het woord.

Ik dank u voor uw antwoord, minister.

Het is inderdaad heel belangrijk dat we in deze tijden goed opvolgen welke nieuwe vaccins op de markt komen en dat we daarbij heel kort op de bal spelen.

Bij de toekomstige COVID-19-vaccinaties denk ik dat het heel belangrijk is dat we goed registreren wie er gevaccineerd werd. We doen dat al via Vaccinnet voor vaccinaties die in het basisschema zitten.

Maar als mensen bijvoorbeeld op spoeddiensten binnenkomen, dan wordt er niet altijd geregistreerd wanneer ze een bepaalde vaccinatie krijgen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de tetanus- of Tedivaxvaccinatie. Hoe staat u ten opzichte van een verplichte registratie wanneer men een vaccinatie toedient?

Mevrouw Sleurs heeft het woord.

Ik wens de minister te ondersteunen en aan te sluiten bij zijn visie en zijn antwoord. Het zal u niet verwonderen dat de N-VA-fractie geen voorstander is van de idee van een nieuw federaal instituut. Vlaanderen is, zoals de minister zei, al sinds jaar en dag verantwoordelijk voor het vaccinatiebeleid. Dat beleid werkt zeer goed, zoals ook onze vaccinatiegraad bewijst. Dat er altijd betere gegevensuitwisseling kan zijn, daar kan natuurlijk niemand tegen zijn. Ik denk dat we de bestaande structuren beter moeten ontwikkelen en op elkaar afstemmen, en zeker de Vlaamse Vaccinatiekoepel en de andere organisaties daaromtrent verder ondersteunen.

De COVID-19-vaccinatie valt volgens mij buiten de scope van de huidige organisatie van ons preventief vaccinatiebeleid. Ik denk dat daarover al genoeg is nagedacht en op geantwoord. We kijken daar uit naar de verdere planning.

Ik heb geen verdere vragen.

Minister Beke heeft het woord.

Ik heb daar niets aan toe te voegen. We zullen ook in deze commissie terugkomen op de COVID-19-vaccinatie binnen de werkzaamheden die in voorbereiding zijn.