Report meeting Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Minister, in uw beleidsnota lezen we dat in 2019 de Vlaamse overheid een inspiratieboek betaalbaar verhuren voor lokale besturen publiceerde. U schrijft: “In overleg met mijn collega bevoegd voor Binnenlands Bestuur” – minister Somers dus – “wens ik verder ondersteuning te bieden aan lokale besturen die dergelijke initiatieven willen opstarten via de uitbouw van een kennisnetwerk betaalbaar verhuren en het opnemen van een faciliterende rol tussen lokale besturen en Vlaamse entiteiten die hun af te stoten patrimonium wensen in te zetten voor betaalbaar verhuren.”

Minister, dat inspiratieboek verscheen onder de – evidente – titel ‘Stappen naar een betaalbaar en kwaliteitsvol huuraanbod in Vlaanderen. Inspiratieboek voor lokale besturen’ – en bevat een model van businessplan dat aangeeft welke basisassumpties en parameters men als lokaal bestuur, stedelijk ontwikkelingsbedrijf of intercommunale kan hanteren bij het plannen van een betaalbaar huuraanbod. We zien steeds meer dat dat een noodzaak is. Hieruit blijkt dat, mits een slimme aanpak van grond en bouwen en een degelijk beheer, het mogelijk is om kwaliteitsvolle woningen te bouwen en te verhuren aan betaalbare prijzen. Het financiële rendement hiervan situeert zich tussen de 2 procent en 3,5 procent, wat in lijn ligt met het rendement van publieke initiatieven. Op welke wijze men dit dan het best aanpakt, wordt in dit boek aan de hand van een aantal binnen- en buitenlandse voorbeelden uit de doeken gedaan.

Minister, hebt u hierover al een overleg kunnen plannen met uw collega van Binnenlands Bestuur? Zo ja, wat leverde dat overleg concreet op?

Hoever staat het met de uitbouw van dat kennisnetwerk betaalbaar verhuren? Hoe ziet u de faciliterende rol van uw administratie en uw kabinet tussen de lokale besturen en de Vlaamse entiteiten die hun patrimonium willen afstoten en inzetten voor dat betaalbaar verhuren?

Werden er al stappen gezet om die faciliterende rol te implementeren?

Minister Diependaele heeft het woord.

Collega, ik dank u voor uw vragen, die ik gebundeld zal beantwoorden.

Ik zal eerst ingaan op de uitbouw van het kennisnetwerk betaalbaar verhuren. Dit kennisnetwerk wordt getrokken vanuit onze administratie in samenwerking met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en bevindt zich nog in een opstartfase. Ondertussen zijn de vertegenwoordigers van deze werkgroep al twee keer samengekomen: in september 2019 en in februari 2020. Een derde bijeenkomst in juni werd verdaagd vanwege corona.

Tijdens die twee eerste sessies lag de focus zowel op kennisverwerving over het opzetten van betaalbare huurprojecten als op kennisdeling aan de hand van praktijkvoorbeelden. Er namen telkens zo’n 25 vertegenwoordigers deel van lokale besturen, autonome gemeentebedrijven en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, afkomstig van over heel Vlaanderen. Ook vertegenwoordigers uit de private sector hebben al hun interesse in het kennisnetwerk laten blijken.

Dit najaar zal mijn administratie samen met de VVSG een bevraging bij de lokale besturen organiseren om hun ondersteuningsnoden op het vlak van het realiseren van een betaalbaar huuraanbod in kaart te brengen. Het inspiratieboek ‘Stappen naar een betaalbaar en kwaliteitsvol huuraanbod in Vlaanderen. Inspiratieboek voor lokale besturen’ geeft alvast een overzicht van verschillende initiatieven. De initiatiefnemers melden dat grondpositie en grondverwerving een hinderpaal zijn. Maar ook andere elementen zoals het opvangen van de verhuurrisico’s, het afbakenen van de beoogde doelgroepen voor een project, het borgen van ontwerpkwaliteit of het bepalen van de parameters bij de opmaak van een businessplan, vormen uitdagingen voor lokale besturen die willen inzetten op kwaliteitsvol en betaalbaar verhuren.

Met de resultaten uit de bevraging wil ik een beeld krijgen van de diversiteit en de breedte van de ondersteuningsnood om het netwerk vanaf 2021 op een vraaggestuurde wijze verder uit te bouwen, en dit op maat van de lokale opportuniteiten en noden.

Op basis van de resultaten zal ik prioriteiten bepalen om de ondersteunende of faciliterende rol met onze administratie vorm te geven. Ik hou er rekening mee dat naast het faciliteren tussen de lokale besturen en Vlaamse entiteiten die hun af te stoten patrimonium wensen in te zetten voor betaalbaar verhuren, er ook nog andere ondersteuningsvragen zullen bovenkomen.

Ten slotte kan ik u meegeven dat het aangekondigde overleg met minister Somers nog niet heeft plaatsgevonden. Ook hier worden de resultaten van de bevraging afgewacht, om zo het overleg op een nuttiger manier te kunnen invullen.

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Het ligt in de lijn van het vorige. U zit in de voorbereidende fase, maar dat is goed want u kunt niet alles tegelijk doen. Het is goed dat u de gekende problemen bij huren en verhuren, bij betaalbaar kwaliteitsvol huren in kaart brengt, vooral wat betreft de omvorming van verouderd patrimonium om het dan te kunnen inzetten voor betaalbaar sociaal wonen of bescheiden wonen. U noemt de gekende problemen slim ‘politieke uitdagingen’, maar het is goed dat u die in kaart brengt. Op die manier kan er ook een antwoord aan geboden worden.

Ik kijk uit naar het verdere verloop van dit project. U zegt terecht dat we in een voorbereidende fase zitten en de resultaten afwachten van de bevraging om dan verder in overleg te gaan met de collega's in de Vlaamse Regering. Ik blijf dit opvolgen.