Report meeting Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Coenegrachts heeft het woord.

Voorzitter, we hebben het er in deze commissie al eerder over gehad. We hebben in Limburg een goede traditie opgebouwd om kunst in de open ruimte te plaatsen. Vlaanderen heeft daar altijd veel middelen voor vrijgemaakt. In het zuiden van Limburg is er het project Pit, met het doorkijkkerkje dat ondertussen wereldberoemd is. In het centrum van de provincie is De Unie Hasselt-Genk georganiseerd en nu is het de beurt aan de Maaskant, zoals wij dat noemen. Dat loopt van Lanaken tot aan het huis van de heer Brouns in Kinrooi.

We zijn hier al een tijdje over bezig, maar ik was deze zomer heel blij te vernemen dat de financiering rond is, mede dankzij een projectsubsidie van minister van Toerisme Demir. Ik was heel blij dat de timing zeer ambitieus is. de eerste concrete resultaten zouden al voor volgend jaar zijn.

Minister-president, hoe moet ik de volledige tijdslijn van dit project zien? Tegen wanneer zou het project moeten zijn afgerond? Hoe is de beslissingsstructuur voor het project opgesteld? Wat is de rol van de lokale besturen? Wie neemt de trekkersrol op zich? Zijn er al overlegmomenten met alle partners geweest? Hoe wordt dit geëvalueerd? Is er inzicht in het totale kostenplaatje? Het gaat om bijna 2,9 miljoen euro, maar wat zijn de verhoudingen? Hoeveel is er voor kunstwerken, trajectbegeleiding enzovoort?

Minister-president Jambon heeft het woord.

Dank u voor die vraag. Ik draag het Maasland een warm hart toe, want mijn beide ouders zijn uit het Maasland afkomstig, uit Dilsen en Maaseik.

Het is de ambitie om alvast in de zomer van 2021 zichtbaarheid te geven aan het beeldenproject. Hoe moet je je dat voorstellen? Met de organisatie van een symposium of zo, waarin het project dan naar buiten gebracht wordt. Eind 2022 zou dan een eerste deel van de kunstwerken gefinaliseerd moeten zijn, om vervolgens in 2023 een laatste deel kunstwerken te realiseren. Dus naar eind 2023 zou alles rond moeten zijn, maar in fases.

De beslissingsstructuur die gehanteerd wordt is de volgende: de projectopvolging zal gebeuren via stuurgroepen waarin de verschillende partners vertegenwoordigd zijn. Inmiddels vond op 2 september 2020 een overleg plaats tussen het Regionaal Landschap Kempen en Maasland (RLKM), Z33 en het Fonds Culturele Infrastructuur (FoCI) over de huidige stand van zaken en de vooruitgang van het beeldenproject.

De cluster Maasvallei van het beeldenproject zal in nauwe samenwerking tussen RLKM en Z33 worden gerealiseerd. Hiervoor zal nog dit jaar een samenwerkingsovereenkomst opgemaakt worden tussen RLKM en Z33. RLKM zal via deze overeenkomst Z33 de opdracht geven om het artistieke luik, zijnde de realisatie van de kunstwerken, uit te voeren.

Z33 en RLKM riepen een aantal overlegstructuren in het leven voor dit project. Zo zal er respectievelijk een artistieke stuurgroep, een politieke stuurgroep met het FoCI, Toerisme Vlaanderen en de vijf Maaslandse gemeenten, en een stuurgroep regionale inbedding met de regionale actoren opgericht worden.

Wat de kosten betreft: de huidige projectfinanciering bedraagt in totaal 3,025 miljoen euro. De Maaslandse gemeenten zullen elk 50.000 euro bijdragen. Dat zijn Kinrooi, Maaseik, Dilsen-Stokkem, Maasmechelen en Lanaken. Dat is dus 250.000 euro. De Vlaamse overheid zal via het FoCI 1,5 miljoen euro en via Toerisme Vlaanderen 600.000 euro financieren. Z33 zal zelf 150.000 euro bijdragen. Externe projectpartners zullen ten slotte in de huidige projectfinanciering 525.000 euro inbrengen. Externe financiering kan bijvoorbeeld komen van lokale sponsors, bedrijven langs de Maas, het Mondriaanfonds, om zo een link met Nederland te hebben, enzovoort. De externe financiering zal worden gezocht in functie van het te concipiëren kunstwerk. In die zin is het niet mogelijk om vooraf aan te geven over welke partners het gaat. Vertrekkend van het kunstwerk gaat men kijken voor wie dat interessant kan zijn om daar via sponsoring zijn naam aan vast te maken. Maar buiten die laatste 525.000 euro is alles dus ingebracht door de verschillende partners.

De heer Brouns heeft het woord.

Minister-president, dat komt dus heel positief over. Fijn om te horen dat u het Maasland een heel warm hart toedraagt. Collega Coenegrachts, dank u wel voor die vraag.

Ik wil beginnen met onze dankbaarheid te uiten, want het is dankzij Vlaanderen dat dit project is kunnen doorgaan. Aanvankelijk was de provincie Limburg geëngageerd om 750.000 euro te betalen, maar ze heeft dat in het kader van de bevoegdheidsdiscussie rond Cultuur – de culturele bevoegdheden zijn weggevallen – niet langer kunnen aanhouden, en Vlaanderen heeft dat overgenomen, waarvoor dank. Het zal onmiskenbaar een hefboom zijn voor de regio, een van de mooiste regio’s van Vlaanderen. Collega’s, ik nodig jullie allemaal uit om eens naar het Maasland te komen. We hebben een uniek fietsroutenetwerk in Limburg, maar het mooiste stukje ligt langs de Maas, en dat zal nog veel mooier worden met dit project.

Collega’s die dit dossier zullen blijven opvolgen, een belangrijk aandachtspunt is het evenwicht. De Maas is een snoer van verschillende Maasdorpjes. Het evenwicht in die Maasvallei moet ook in dit kunstenproject gewaarborgd blijven, dat zal toch wel een belangrijk aandachtspunt zijn in de verschillende artistieke werkgroepen, maar ook de politieke stuurgroep zal daar natuurlijk over waken. Het zal veel meer zijn dan het beeldenproject waarnaar verwezen is. De artistieke vrijheid moet alle kansen krijgen om vooral duurzame projecten die de tand des tijds doorstaan, daar te kunnen realiseren.

Minister-president, u hebt duidelijk geantwoord op de vragen van collega Coenegrachts. Ik heb nog een belangrijke bijkomende vraag. De grens tussen België en Nederland ligt midden in de Maas. Wij zoeken voortdurend verbinding met Nederland. De Maas verbindt ons ook. Het is goed dat u vanuit uw positie contact legt met uw collega’s in Nederland, ondersteund door de vzw Regionaal Landschap Kempen en Maasland. Zo kunt u letterlijk en figuurlijk de brug slaan naar Nederland. Zo kunt u de Nederlandse overheid en de Nederlandse minister van Cultuur aansporen om samen met de Nederlandse deputatie, die daar wel nog de bevoegdheid en vooral ook veel geld voor heeft, dat project te versterken. De grensoverschrijdende samenwerking is bij ons ingebakken. Wij willen natuurlijk ook in een euregionale context het toerisme in onze regio versterken. Bent u bereid om dit initiatief verder te steunen en om contact te zoeken met Nederland en om de ambassadeur van het Maasland te zijn? Als ik hoor dat uw ouders van daar zijn, denk ik dat u graag ambassadeur van het Maasland zult willen zijn.

De heer Coenegrachts heeft het woord.

Ik ging het punt over Nederland op dezelfde manier maken. Dank daarvoor dus, mijnheer Brouns.

Minister-president, dank u voor uw antwoord. Het is heel positief. Ik voel nu ook de drive, dat het nu vooruitgaat. We kijken uit naar die kunstwerken, die een toevoeging zijn aan dat landschap. Ze brengen zeer laagdrempelig mensen in contact met kunst langs dat fietsroutenetwerk waarvoor wij in Limburg toch bekend zijn. Ik vraag dus ook om met de Nederlandse partners – want dat snoer van Maasdorpjes loopt over de grens – contact op te nemen en om naar links en budgetten te zoeken. U had het al over het fonds. U bekijkt dat, maar dat kan misschien structureler of op een ander niveau worden aangekaart.

Minister-president Jambon heeft het woord.

Ik vind het een goede suggestie om hierover met Nederland te praten. Het is een beetje jammer: ik had maandagavond in Berlijn een ontmoeting met een aantal Europese ministers van Cultuur, onder andere ook de Nederlandse minister van Cultuur. De contacten zijn zeer goed. Op 4 november hebben wij de top van de Vlaamse Regering met de Nederlandse Regering. Dit lijkt mij een goed agendapunt om met de vakministers onder elkaar bilateraal te bespreken.

De heer Coenegrachts heeft het slotwoord.

Dat is niet meer nodig.