Report meeting Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Ik wil het nogmaals hebben over de handelshuurlening, omdat ik me daar nog een aantal extra vragen bij stel. Sinds 6 juli 2020 kan de handelshuurlening aangevraagd worden via de online toepassing van het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Daarnaast doet VLAIO ondertussen ook een aanbod om te bemiddelen tussen huurder en verhuurder om te komen tot een overeenkomst. Het is belangrijk dat we onze ondernemers blijven ondersteunen. Zo kunnen we onze kmo’s en bedrijven in stand houden en proberen de werkgelegenheid veilig te stellen.

Enkel ondernemers die ook recht hadden op een coronahinderpremie komen in aanmerking voor deze handelshuurlening. De handelshuurlening is bedoeld voor ondernemingen die verplicht werden de fysieke locatie die zij huren volledig of gedeeltelijk te sluiten. Daar zijn dus een aantal voorwaarden aan gekoppeld, wat zeer begrijpelijk is. We merken echter dat er sectoren en ondernemers zijn die uit de boot vallen. Ik focus me nu op één groep, maar er kunnen nog andere benadeelden zijn. Winkeliers zoals chocolatiers in toeristische centra, vielen onder de noemer voedingswinkels, dus essentiële bedrijven. Deze zaken moesten niet verplicht sluiten maar leden enorm omzetverlies. Ze haalden slechts een omzet van 10 procent ten opzichte van vroeger. Toch moesten ze maandelijks hun huurgeld blijven betalen. Daarom kunnen ze geen beroep doen op de handelshuurlening en de bemiddeling door VLAIO, terwijl ze daar toch wel sterk vragende partij voor zijn.

Daarover heb ik volgende vragen voor u, minister.

VLAIO doet vanaf 15 juli een aanbod om te bemiddelen. Hoe verloopt deze bemiddeling concreet? Welke methode wordt er gehanteerd? Wat zijn de eerste ervaringen? Misschien is het daarvoor nog te vroeg.

Veel ondernemers zien door de bomen het bos niet meer. Hoe zorgt u ervoor dat zoveel mogelijk ondernemers op de hoogte zijn van de handelshuurlening en het bemiddelingsaanbod? 

Wat kan VLAIO doen voor de ondernemers die niet verplicht dienden te sluiten, maar toch een aanzienlijk omzetverlies hadden?

Minister Crevits heeft het woord.

Collega De Vreese, het is inderdaad niet de eerste keer dat we dit dossier behandelen. Het is een dossier dat permanent in beweging is, dus ook nu.

Zoals gezegd, doet VLAIO vanaf 15 juli een aanbod om te bemiddelen. Hoe verloopt dat? Geïnteresseerde partijen kunnen een aanvraag indienen tot bemiddeling via de website van VLAIO. Op basis van een aantal vragen wordt dan afgetoetst of zij in aanmerking komen, dan wel beter doorverwezen worden naar andere instrumenten of begeleiding. Als de aanvraag in aanmerking komt voor bemiddeling, worden de gegevens van de partijen bezorgd aan een team van bemiddelaars, aangesteld door VLAIO. Zij zetten dan een bemiddelingstraject op met de huurder en verhuurder.

De bedoeling is vooral om een patstelling te doorbreken die een gezamenlijke indiening van een handelshuurlening belemmert. Eens de patstelling doorbroken is, en de huurder en verhuurder inzicht hebben in de mogelijke verdere stappen, stopt de bemiddelingsopdracht. We gaan dus uit van korte, gerichte trajecten.

Op dinsdag 16 juni 2020 waren er zestig aanvragen tot handelshuurlening ingediend. Voor een aantal ervan ontbreekt nog de bevestiging van de verhuurder. Ondertussen werden zestien aanvragen goedgekeurd waarbij een akkoord is tussen huurder er verhuurder.  PMV/z heeft een vijftal leningsovereenkomsten overgemaakt aan huurders.    

Het is vandaag 16 juli. De bemiddeling loopt pas sinds 15 juli, nog maar een dag dus. Toch zijn er al twee aanvragen tot bemiddeling ingediend.  De echte bemiddeling moet nog opstarten, dus er zijn nog geen concrete ervaringen. Het feit dat er al twee aanvragen zijn, toont aan dat het goed is dat we in dit instrument voorzien.

Dan, het bos en de bomen. Ik denk dat de voorbije maanden wel bewezen is dat VLAIO er zeer goed in slaagt om de beoogde doelgroepen in het kader van de coronamaatregelen te bereiken. Om specifiek het aanbod rond handelshuur te ondersteunen, werden een aantal initiatieven genomen.

Op het moment dat de aanvraagapplicatie werd opengesteld, op 6 juli 2020, heeft VLAIO een specifieke coronanieuwsbrief verspreid. Die gaat naar meer dan vijftigduizend geïnteresseerde ondernemers die zich hiervoor hebben ingeschreven. Dat aantal en ook de bekendheid van VLAIO zijn fors gestegen door de coronacrisis en door het feit dat er zoveel hinder- en compensatiepremiedossiers zijn.

Op 10 juli 2020 werd een webinar gegeven over de handelshuurlening en de mogelijkheid van een bemiddelingstraject. Hiervoor waren ongeveer 150 mensen ingeschreven. Daarnaast wordt ook ingezet op communicatie via sociale media.

Meer algemeen staan op de website van VLAIO alle coronagerelateerde steunmaatregelen gebundeld. We rekenen voor de communicatie ook op de partners op het terrein en het VLAIO-netwerk zoals de Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO), Comeos en Horeca Vlaanderen.

De handelshuurlening is inderdaad beperkt tot de doelgroep van ondernemers die een beroep kunnen doen op de coronahinderpremie.

De Vlaamse Regering heeft voor Vlaamse bedrijven met een omzetdaling door de exploitatiebeperkingen ingevolge de coronavirusmaatregelen genomen door de Nationale Veiligheidsraad, voorzien in een coronacompensatiepremie. Aansluitend daarop is een coronaondersteuningspremie van 2000 euro uitgewerkt die sinds 4 juli kan worden aangevraagd.

Bedrijven met omzetverlies die nog ondersteuning behoeven voor bepaalde financieringsnoden kunnen hiervoor een beroep doen op de verschillende instrumenten van ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) en PMV/z. Ik vermeld hier bijvoorbeeld de startlening voor ondernemingen tot vier jaar of de corona-achtergestelde lening. 

Er is een specifieke webpagina, ook bij VLAIO, omdat het bos en de bomen natuurlijk wel belangrijk zijn, onder de titel ‘heropstart na corona’.  Daar vinden ondernemers de nodige wegwijzers voor de ondersteuning van het herstel van hun activiteiten.

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Minister, ik zie wat die cijfers nu al zijn. Nu al hebben veel mensen die handelshuurlening aangevraagd. Het Vlaams Parlement heeft die nood van onze ondernemers aan een tegemoetkoming in die bemiddeling juist ingeschat. Er is heel kort op de bal gespeeld met de coronahinderpremie en de compensatiepremie. Maar staat bijvoorbeeld die bemiddeling over de handelshuur ook open voor andere ondernemers? Is dat een optie die wordt bekeken of is dat een afgesloten zaak?

Ik ben blij dat heel wat ondernemers intussen de weg hebben gevonden naar VLAIO. Ik heb ook uit het veld gehoord dat de regeling die de overheid of die u hiervoor hebt uitgewerkt ook al als hefboom is gebruikt om gewoon een regeling tussen een eigenaar en een huurder te vinden, als een soort drukkingsmiddel. Dat is ook een goed en positief afgeleid effect. In die zin is het openstellen van die bemiddeling inderdaad wel belangrijk. Ook al wordt finaal geen gebruik gemaakt van de handelshuurregeling zoals VLAIO die aanbiedt, kan die bemiddeling wel tot een bepaalde oplossing leiden tussen twee particulieren, tussen de huurder en de verhuurder. Ik hoop dat die extra wordt bekendgemaakt via het VLAIO-netwerk.

Minister Crevits heeft het woord.

Collega De Vreese, om de chocolatiers en anderen tegemoet te komen, hebben we de tweede tranche van de compensatiepremie opengesteld. Het principe van de handelshuurlening konden we niet toepassen op die zaken omdat zij het genot hadden van een pand. Eigen aan de handelshuurlening en de kwijtschelding is dat je het genot niet hebt omdat er een verplichte sluiting was. Dat maakt het zo moeilijk om dat voor hen open te stellen.

De bemiddeling is op dit ogenblik ook beperkt tot zij die gebruik kunnen maken van een handelshuurlening. VLAIO zal dat zeker bekendmaken, zij hebben bemiddelaars aangesteld.

Ik begrijp de vraag maar als je in principe moet betalen, is er geen kader om te bemiddelen. Aangezien het instrument van die lening niet openstaat, is het moeilijk om VLAIO te laten bemiddelen.

Ik zal dit opnemen, maar ik vind ook dat onze ondernemersorganisaties daarin een rol zouden kunnen spelen. U weet dat we grote contracten met hen hebben goedgekeurd. Ik zal dus sowieso eens bekijken of er noden zijn waaraan zij of hun experten misschien kunnen tussenkomen. Op dit moment is het instrument van VLAIO echter beperkt tot tussenkomsten in het kader van de lening die we hebben goedgekeurd. We zullen nu zien hoe vaak daarop een beroep wordt gedaan. Zoals de heer Bothuyne zegt, zelfs als men niet tot het afsluiten van zo’n lening komt, kan de bemiddeling toch zinvol zijn geweest, om de twee tot elkaar te brengen. In principe is dat nu echter beperkt, maar ik zal sowieso nog navraag doen.

Mevrouw De Vreese heeft het woord.

Ik denk dat het goed is om dat gewoon te vragen. Dan kunt u nog zien of er bijkomende noden zijn, of daar nog iets uit de bus komt. Ik begrijp ook de redenering achter de criteria die u hebt gebruikt voor die handelshuurlening en zo. Er moeten ergens voorwaarden zijn, maar wat wij bijvoorbeeld zien, is het geval van een chocolaterie die naast een toeristische winkel ligt. Ze moeten allebei dezelfde huur betalen, maar de ene kan hier wel een beroep op doen en de andere niet. Daarom kaart ik dit aan, en ik ben blij dat u nog eens verder zult bekijken wat de noden daar eventueel zijn.

Minister Crevits heeft het woord.

Ik was nog iets vergeten te zeggen. Wat VLAIO wel doet, is kredietbemiddeling voor ondernemers die geen krediet krijgen bij de banken. VLAIO kan dus wel helpen, ook al kan die chocolatier dus geen beroep doen op een lening. Er is dus wel een instrument dat ze kunnen gebruiken. Misschien moeten we dat dan ook nog eens extra vermelden op de site, dat, als men om die reden in paniek is, onze bemiddelaars daar ook wel iets aan willen doen.