Report meeting Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Energie

– Wegens de coronamaatregelen werd deze vraag om uitleg via videoconferentie behandeld.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, ik had het in januari al over zorgwonen. U weet dat er een probleempje is in het Vlaams Energiedecreet wat betreft de definitie van zorgwonen. Dat wordt in het decreet anders geformuleerd dan in andere regelgeving. Dat zorgt ervoor dat de zorgwoning soms wordt beschouwd als een aparte unit. Als de unit dan niet voldoet aan de energienormen krijgen die mensen boetes. Ze breiden hun woning uit om iemand thuis te kunnen verzorgen, een familielid meestal, dat wordt door het Vlaams Energieagentschap (VEA) gezien als een aparte unit, het voldoet niet aan de energienormen en er volgen boetes. Dat is geen rechtvaardige situatie.

In januari ben ik daarmee bij u gekomen. Ik had een kleine oplossing voorgesteld, namelijk een wijziging van het Energiedecreet zelf. U wilde dat bekijken, maar u zou zelf een oplossing voorzien.

We zijn zes maanden verder, ik heb nog geen decreetswijziging gezien. Wat is de huidige stand van zaken?

Als er een oplossing is, wordt die retroactief toegepast? Zullen de boetes die mensen al hebben gekregen, worden geannuleerd?

Minister Demir heeft het woord.

We hebben snel gehandeld, misschien hebt u dat over het hoofd gezien, inzake de aanpassing van de regels met betrekking tot zorgwonen in de EPB-regelgeving (energieprestatie en binnenklimaat). We hebben dat opgenomen in het lopende ontwerp van verzameldecreet energie. Dit ontwerpdecreet werd inmiddels op 3 april een eerste keer en op 5 juni een tweede keer door de Vlaamse Regering goedgekeurd. Vervolgens moet na ontvangst van het advies van de Raad van State dit advies door mijn diensten eerst nog worden verwerkt in het ontwerpdecreet. Ik hoop dit ontwerpdecreet dan ook voor definitieve goedkeuring te kunnen agenderen op hetzij de vergadering van 17 juli, hetzij op 4 september.

Een retroactieve toepassing van deze wijziging is echter om juridische redenen niet mogelijk. Ik heb dat laten nakijken. Het is immers vaste rechtspraak van de Raad van State dat de EPB-eisen worden vastgeklikt op het moment van de aanvraag van de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen. Een retroactieve toepassing grijpt evenwel in op de voorzienbaarheid van de regelgeving en is juridisch problematisch in het licht van het gelijkheidsbeginsel. Het zou er immers toe leiden dat gelijkaardige dossiers verschillend worden behandeld naargelang de timing van het indienen van de EPB-aangifte en de timing van een eventuele handhaving door het VEA.

Dat is het antwoord dat ik krijg in verband met de retroactieve toepassing. Ik ben in ieder geval blij dat we een oplossing hebben voor de toekomst.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik moet toegeven dat ik het inderdaad over het hoofd heb gezien. Ik zal met een strenge vinger wijzen naar de mensen die dat voor mij in het oog moeten houden. Ik had wel nagekeken of er een aanpassing was gebeurd, maar goed, het kan gebeuren, we zitten in veel commissies. Ik ben blij dat die aanpassing intussen lopende is.

Wat die retroactiviteit betreft, is het natuurlijk wel een lastige situatie. Want er zijn wel gevallen van mensen die daar effectief boetes voor hebben gekregen. En we weten allemaal dat die boetes niet min zijn, dat gaat over ettelijke duizenden euro's.

Ik weet dat het juridisch niet eenvoudig is, maar toch wil ik vragen wat we daar eventueel aan kunnen doen? Er zijn natuurlijk wel spreidingsplannen mogelijk, maar het meest rechtvaardige zou natuurlijk zijn dat de boetes van mensen die hun woning hebben uitgebreid om voor een familielid te zorgen, worden geannuleerd. Minister, kunnen we dat niet verder onderzoeken? Want dat is natuurlijk toch wel een heel onrechtvaardige situatie. Ik weet dat er vaak situaties zijn waarin we streng moeten oordelen. Maar dit is iets waar die mensen zelf geen schuld aan hebben.

De heer Gryffroy heeft het woord.

Ik begrijp de vraag van collega Vande Reyde zeer goed. Maar ik vrees inderdaad dat we, indien we zouden ingaan op de vraag van de retroactiviteit, weleens de doos van Pandora zouden kunnen openen, jammer genoeg.

Ik vind het zeer goed dat u die lacune in de regelgeving hebt opgemerkt. En dan kunnen we niet meer doen dan proberen heel snel te ageren en voor een oplossing te zorgen. Maar ik denk dat retroactiviteit net iets te ver zou gaan, want dan zullen heel wat andere zaken zich misschien kunnen baseren op deze retroactiviteit om ook elders, waar we het misschien liever niet zien gebeuren, retroactiviteit toe te passen.

Minister Demir heeft het woord.

De oplossing voor de toekomst is er. Maar ik ben helaas gebonden door de wet. Anders zou ik het graag willen doen, geen probleem. Maar de wet is de wet. Ik heb het grondig  bekeken. Er valt helaas niet veel aan te doen, tenzij u vindt dat ik de wet naast mij moet neerleggen. Maar ik denk niet dat we zo kunnen beginnen in een rechtsstaat.

De heer Vande Reyde heeft het woord.

Neen. Een beetje revolutie zie ik natuurlijk altijd wel zitten, maar in dezen is dat misschien niet de juiste aanpak. Ik begrijp het zeker, zowel wat collega Gryffroy zei als wat u hebt gezegd. Het is gewoon een enorm vervelende situatie. Ik hoop dat de mensen die een boete moeten betalen daarin maximaal worden begeleid en daarvoor een zachte behandeling of een afbetalingsplan kunnen krijgen, waardoor het in ieder geval draaglijk wordt. Ik dank u voor uw antwoord. We zien elkaar binnenkort gauw, hopelijk in Diest.