Report meeting Commissie voor Wonen en Onroerend Erfgoed

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Voorzitter, in het Vlaams regeerakkoord staat dat de actieve sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM’s) beter zullen worden ondersteund. Er zijn actieve en passieve SHM’s. Actieve SHM’s zijn SHM’s die, om de doelstellingen van het Grond- en Pandendecreet te bereiken, in nieuwbouw en renovatie investeren.

Minister, alleen al vanwege de investeringskosten en de geringere huurinkomsten van sociale huurders nadien, heeft elk investeringsproject in principe in het begin een verlieslatend karakter. Die geringere huurinkomsten zijn een goede zaak, maar voor de investeringen door de SHM zijn ze wat minder goed. Om dat verlies te overbruggen en de investeringen aantrekkelijk te maken, heeft uw voorgangster, toenmalig minister Homans, al eens respectievelijk 10 en 15 miljoen euro vrijgemaakt voor die actieve SHM’s. In een vraaggesprek met Fundamenten, een klein maar goed boekje, hebt u verklaard dat het de bedoeling is de actieve SHM’s structureler te ondersteunen. Fundamenten is het driemaandelijks tijdschrift van de Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH).

Minister, wat verstaat u onder die structurele steun? Hoe ziet die steun eruit? Wat mogen de actieve SHM’s op dat vlak precies van u verwachten? Kunt u al een tipje van de sluier oplichten?

Minister Diependaele heeft het woord.

Voorzitter, met het bindend sociaal objectief (BSO) is de sociale huisvestingssector met een belangrijke inhaalbeweging belast. De budgetten voor de bouw van nieuwe sociale woningen zijn hierdoor ingrijpend verhoogd. Tegelijkertijd staat de sector voor een bijzonder grote uitdaging op het vlak van de renovatie van het bestaand patrimonium. Ook daar is een inhaalbeweging aan de gang. Door de nood aan verbeterde energieprestaties van de woningen vanwege de klimaatproblematiek, heeft die inhaalbeweging nog meer belang gekregen. Hierdoor zijn de reële investeringen in de sector de laatste jaren effectief sterk toegenomen.

In de vaststelling van de gewestelijke sociale correctie (GSC) wordt rekening gehouden met de meeste financiële stromen die voor een SHM van belang zijn, waaronder ook de werkings- en onderhoudskosten. Die kosten worden echter berekend op basis van het bestaand aantal woningen die niet structureel leegstaan. De inspanningen die worden geleverd voor de aanbouw van nieuwe woningen of voor de grondige renovatie van bestaande woningen worden hier niet in opgenomen. Voor een SHM brengt de projectbegeleiding toch een belangrijk volume aan bijkomend werk met zich mee.

Om die reden zal ik de berekeningswijze voor de GSC aanpassen, zodat ook rekening zal worden gehouden met de werkingskosten die aan de renovatie- en nieuwbouwactiviteiten van een SHM sinds 2010 kunnen worden gekoppeld. Op die manier zullen de SHM’s die actief bezig zijn met de bouw en de renovatie van sociale huurwoningen beter worden ondersteund.

Ten slotte moet ik nog opmerken dat ik, in afwachting van een structurele ondersteuning van de actieve SHM’s, eind 2019 een bedrag van 10 miljoen euro heb toegekend aan de SHM’s die actief bezig zijn met de bouw en de renovatie van sociale huurwoningen. Deze subsidie is in twee schijven onder de SHM’s verdeeld. De eerste schijf van 5 miljoen euro is verdeeld volgens het aandeel van de SHM’s in de leningopnames in 2018. De tweede schijf van 5 miljoen euro is verdeeld volgens het aandeel van de SHM’s in de toewijzing van de leningen in 2018. Verder is in 2017 10 miljoen euro en in 2018 15 miljoen euro toegekend voor de bijkomende ondersteuning van actieve SHM’s.

Mevrouw Smeyers heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Dat bedrag van 10 miljoen euro is nog net eind vorig jaar, net voor kerstmis, toegekend. Dat is een goede zaak en de SHM’s zijn hier tevreden mee. Ik kan me niet veel voorstellen bij de nieuwe berekeningswijze, maar ik vermoed dat het goed zal zijn. U hebt net verklaard dat nieuwbouw en renovatie nog niet als parameter in de berekeningswijze van de GSC zijn opgenomen en dat dit nu wel zal gebeuren. Inspanningen om volgens de nieuwe energienormen te renoveren of nieuwe woningen te bouwen, zijn niet alleen goed voor de energiefactuur van de sociale huurders, maar ook voor het klimaat en het leefmilieu in het algemeen. Ik kan me voorstellen dat die actieve SHM’s zullen worden beloond. Ik dank u om dit nu al toe te lichten en we zullen nu op de implementatie van die beslissing wachten.

De heer Veys heeft het woord.

Voorzitter, ik heb gewoon een concrete vraag over de berekeningswijze van de GSC. Hoe zit het met de timing? Ik weet niet voor wanneer dat is voorzien.

Minister Diependaele heeft het woord.

Mevrouw Smeyers, het is eigenlijk heel eenvoudig. We hebben nu in 2017, 2018 en 2019 op basis van de activiteit van de sociale huisvestingsmaatschappij een extraatje kunnen toekennen. Maar wat je daarmee wilt bereiken, is natuurlijk iedereen ertoe aanzetten om een extra inspanning te leveren op het vlak van nieuwbouw en renovatie. Natuurlijk weten we niet of we dat eind dit jaar ook gaan doen. Sociale huisvestingsmaatschappijen weten dat ook niet. Dus daarmee geef je weinig incentive om dat effectief te gaan doen, omdat het onduidelijk is of dat ook gaat gebeuren. Daarom willen we dat element gewoon meenemen in de berekening van die gewestelijke sociale correctie, om ervoor te zorgen dat dat structureel is en je er als huisvestingsmaatschappij met zekerheid van kunt uitgaan dat, als je die inspanningen doet, je die beloning op het einde van het jaar ook krijgt en dat niet afhangt van de natte vinger van de minister. Dat lijkt mij evident.

Tegen wanneer dat zal gebeuren, daarover moet ik mezelf ook informeren. Dat zal toch snel een tweetal jaar duren. U weet dat we een hele regelgevingskalender hebben toegevoegd aan de beleidsnota. We kunnen niet alles in een keer doen, daarom is daar een beetje een cadans in gestoken. Dat is evolutief. We bekijken of er eventueel hogere noden zijn. Dingen die belangrijker zijn, worden naar voren geschoven. Maar voor dit punt zal het toch snel twee jaar duren, laat ik mij vertellen.