Report meeting Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken

De heer de Kort heeft het woord.

Minister, FlixBus rijdt al drie jaar door België om de grote steden in Europa met elkaar te verbinden. De Duitse lowcostvervoermaatschappij FlixBus is nog maar net begonnen met het aanbieden van binnenlandse ritten in België en breidt het aanbod al meteen uit. Zo rijdt er sinds eind maart een FlixBus van Brussel-Noord naar Luik en van Antwerpen naar Brussel-Noord. Elke avond volgt er een rit van Brussel-Noord naar Antwerpen. Vanaf 26 april zijn er FlixBussen die tien steden dagelijks met elkaar verbinden in België, onder andere Gent, Brugge, Leuven, Oostende en Hasselt. Daarmee is FlixBus het eerste privébedrijf dat op structurele basis busvervoer organiseert in België. Met dit uitgebreide aanbod lijkt FlixBus vooral de concurrentie aan te gaan met de NMBS en in mindere mate met De Lijn.

De FlixBustrajecten maken deel uit van internationale lijnen, waardoor ze geclassificeerd worden als internationaal vervoer. Voor elke rit heeft FlixBus wel afzonderlijke vergunningen nodig van de gewestelijke overheden. Er zijn immers Europese regels waardoor het bedrijf niet in het vaarwater van het openbaar vervoer mag komen.

De prijzen van de FlixBus variëren tussen 3,99 euro en 5,99 euro. Daarmee zijn ze goedkoper dan de NMBS. FlixBus hoopt in 2018 2 miljoen klanten te vervoeren op de buslijnen door België, 700.000 meer dan in 2017, door de uitbreiding van het aanbod.

Bijzonder aan de bussen is dat ze groen zijn, wifi en stopcontacten hebben voor elke passagier en binnenkort ook gratis muziek en film aanbieden.

FlixBus doet een beroep op een privébedrijf uit Lommel voor de uitvoering van de ritten, met 62 chauffeurs. Ze bestelden recent ook twee nieuwe dubbeldekbussen bij busbouwer Van Hool.

Er wordt gesproken over de opkomst van de FlixBus in Vlaanderen als een voorbode van de liberalisering van het openbaar vervoer.

In het buitenland schetsen de overheden een duidelijk kader voor deze lowcostbussen. Zo wordt vaak opgelegd dat dergelijke busmaatschappijen mee participeren in de kosten voor busstations met onthaalinfrastructuur voor de reizigers. Daarnaast zijn er ook duidelijke bewegwijzeringsborden op de stadsplannen om aan te duiden waar de busstations zich bevinden.

Minister, hoeveel lowcostbusmaatschappijen rijden er in Vlaanderen? Wordt dit opgevolgd en aangestuurd door het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) in het kader van basisbereikbaarheid? Wordt hier overleg voor georganiseerd met de vervoersregio’s en lokale besturen? Wat is het Vlaamse beleidskader voor deze lowcostbussen?

Minister Weyts heeft het woord.

De Lijn heeft als enige het recht om niet-grensoverschrijdend bezoldigd geregeld vervoer te organiseren. Dat maakt deel uit van het decreet Personenvervoer, artikel 16. Lowcostbusmaatschappijen hebben op dit moment dan ook geen recht om dit vervoer te doen in Vlaanderen.

Wat zij wel mogen aanbieden, is internationaal geregeld vervoer. In de loop van internationaal geregeld vervoer is het mogelijk om passagiers op te nemen en af te zetten binnen dezelfde lidstaat, op voorwaarde dat dit niet het hoofddoel van de dienst is. Er bestaan Europese regels voor cabotagevervoer waarbij een van de voorwaarden is dat instemming wordt gevraagd aan de lidstaten op wier grondgebied passagiers worden opgenomen of afgezet. In de praktijk wil dat zeggen dat men zich richt tot de FOD Mobiliteit, dus op het federale niveau, die dan de vraag doorspeelt aan het departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW).

Tot op dit moment hebben we zulke aanvraag enkel gekregen van FlixBus en die heeft dus ook een positief antwoord gekregen. Zolang die busmaatschappijen rijden in het kader van internationaal geregeld vervoer, geeft het departement enkel advies in overeenkomst met de Europese regelgeving. Er wordt daarover geen overleg georganiseerd met de vervoersregio's of lokale besturen.

Ik sta er zeker voor open om voor deze lowcostbussen een Vlaams beleidskader te creëren dat natuurlijk moet passen in een Europees kader.

De heer de Kort heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik heb duidelijk begrepen dat die lowcostbusmaatschappijen dus niet enkel ritten mogen organiseren binnen Vlaanderen zelf, maar deel moeten uitmaken van een internationale context.

Ik vind het zeer positief dat u ook een Vlaams beleidskader wenst uit te werken. Nu is er geen bewegwijzering naar die halteplaatsen en wordt er onthaalinfrastructuur van andere maatschappijen gebruikt. Het zou beter zijn dat er op dat vlak zelf bijkomend wordt geïnvesteerd.