Report meeting Commissie voor Buitenlands Beleid, Europese Aangelegenheden, Internationale Samenwerking, Toerisme en Onroerend Erfgoed

Mevrouw Soens heeft het woord.

– Güler Turan treedt als voorzitter op.

Minister-president, collega’s, de Commissie voor Ontwapening en Internationale Veiligheid van de Verenigde Naties trok naar de Algemene Vergadering met een voorstel van resolutie om de wereld te ontdoen van kernwapens. Het voorstel werd daar met een grote meerderheid goedgekeurd. Vorige week begonnen zo’n 120 lidstaten de onderhandelingen over het kernwapenverbod. De kans is groot dat het verbod al begin juli zou kunnen worden goedgekeurd. Dat is uiteraard positief.

In oktober stemde België tegen die resolutie, waardoor wij samen met 37 andere lidstaten niet aanwezig zijn bij de ontwapeningsgesprekken. Voor de commissie zouden alle NAVO-leden een document ontvangen hebben waarin werd aangedrongen tegen de resolutie te stemmen en de onderhandelingen te boycotten.

De neen-stemmende landen zijn eigenlijk allemaal landen die over kernwapens beschikken. Al sinds begin de jaren 60 zijn er ook in ons land dergelijke wapens aanwezig. De neen-stem van deze landen impliceert een nieuwe nucleaire alliantie binnen de NAVO. België zou binnen deze alliantie wel tot het progressieve kamp behoren omdat we binnen de resolutie wel voor een aantal voorstellen zijn, al gaat het hier over voorstellen die al lange tijd op de plank liggen en tot nu niet goedgekeurd raakten.

In het Vlaams Parlement werd een voorstel van resolutie ingediend, dat nagenoeg unaniem is goedgekeurd, om op te roepen om tot een kernwapenvrije wereld te komen.

Minister-president, is over dit dossier overleg gepleegd met Vlaanderen, zeker met het oog op de ingediende resolutie van het Vlaams Parlement, en waarvan u al eerder hebt verklaard dat u er volledig achter staat? Wat zijn de redenen om tegen de resolutie in de Verenigde Naties te stemmen en niet deel te nemen aan de onderhandelingen om tot een kernwapenvrije wereld te komen?

Gaat u akkoord met het standpunt dat ons land hierover heeft ingenomen? Watt is uw standpunt? Hoe rijmt u dit met de resolutie van het Vlaams Parlement?

Welke rol speelde de aanwezigheid van de kernwapens in Kleine-Brogel in de standpuntbepaling van ons land?

Minister-president Bourgeois heeft het woord.

Mevrouw Soens, zoals u weet, is de federale overheid hiervoor bevoegd. Vlaanderen wordt hierover niet geconsulteerd.

Wat nucleaire ontwapening betreft en het opslagen van wapens op het grondgebied van het Vlaamse Gewest, onderschrijft de Vlaamse Regering uiteraard het objectief vooropgesteld in het non-proliferatieverdrag, namelijk de uiteindelijke eliminatie van alle kernwapens in de wereld.

België behoort tot een groep van achttien landen die de zogenaamde progressieve aanpak, een combinatie van wettelijke en niet-wettelijke maatregelen, voorstaat. Minister Reynders heeft zijn standpunt bepaald tijdens een bespreking in de Kamer op 14 december 2016. Hij antwoordde toen onder meer dat België tegen de VN-resolutie inzake onderhandelingen over een kernwapenverbod gestemd heeft, omdat hij gelooft dat een dergelijke maatregel niet zal bijdragen tot de effectieve eliminatie van kernwapens. Zonder de deelname van de kernwapenstaten en zonder een betrouwbaar verificatiemechanisme zal een dergelijk verdrag niet tot de ontmanteling van zelfs één kernwapen leiden, aldus minister Reynders.

Ik ben ervan overtuigd dat zowel via het bereiken van gemeenschappelijke posities in de EU als via ad-hocinitiatieven met bereidwillige NAVO-partners, België moet blijven pleiten voor verdere vooruitgang in de vermindering van de bestaande strategische nucleaire arsenalen, conform de resolutie van dit Vlaams Parlement. Wat die resolutie betreft, verwijs ik naar het uitvoerige antwoord dat ik heb gegeven op de vraag van de heer Vanbesien en naar de brief die ik toen heb verstuurd naar de Belgische premier, waarop nog altijd geen antwoord is gekomen.

Mevrouw Soens heeft het woord.

Minister-president, ik dank u voor uw antwoord. We zitten natuurlijk wel met een nieuw feit, namelijk dat de onderhandelingen hierover begonnen zijn en dat België niet deelneemt aan die onderhandelingen om tot een kernwapenvrije wereld te komen.

Er was onlangs ook een rapport van de Belgische coalitie tegen kernwapens, waar er een aantal aanbevelingen zijn gedaan. Een daarvan was dat we alsnog zouden moeten deelnemen aan die VN-onderhandelingen om mee te werken aan een tekst die België wel zou kunnen ondersteunen. Daarnaast zouden we ook het nieuwe verbodsverdrag moeten ondertekenen en ratificeren. U zegt dat u geen antwoord hebt gekregen op uw brief. Ik vind het uiteraard spijtig dat de Federale Regering zelfs de moeite niet neemt om te antwoorden. Maar het is natuurlijk wel zo dat dezelfde partijen zowel hier als federaal in de regering zitten. Ik vind het dan ook een beetje raar om enerzijds in het Vlaamse Parlement te pleiten voor een kernwapenvrije wereld, waar ik volledig achter sta, en anderzijds in de Kamer net het omgekeerde te doen.

Minister-president, ik zou u willen vragen om er alles aan te doen – u hebt wellicht de nodige contacten met uw federale collega’s – om de resolutie die in Vlaanderen nagenoeg unaniem is goedgekeurd, over meerderheid en oppositie heen, toch zoveel mogelijk ingang te doen vinden bij het niveau dat daarvoor bevoegd is.

De heer van Esbroek heeft het woord.

Minister-president, ik dank u voor uw antwoord op deze vraag die hier trouwens al meermaals is gesteld. Ik ga uiteraard akkoord met de stelling dat we niet bevoegd zijn en dus niet worden gehoord. Dat is gewoon een vaststelling, dat is een feit, dat is vandaag gewoon zo. Ik ben ook blij dat u mee het beleid van Vlaanderen blijft steunen. Ons doel is het bannen van massavernietigingswapens. We blijven daar achter staan en blijven daarvoor gaan.