Report meeting Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Innovatie en Wetenschapsbeleid

Mevrouw Christiaens heeft het woord.

De aanslagen van 22 maart hebben ongetwijfeld veel sporen nagelaten. Ik vind het nuttig om het in deze commissie ook eens te hebben over de mogelijke gevolgen.

Er verschijnen de laatste weken cijfers over de concrete impact op onze economie. Om tot een echte conclusie te komen, moeten we dit wel op langere termijn onderzoeken en monitoren. Ik verwijs naar een artikel van de heer Smets, gouverneur van de Nationale Bank, van eind april, waarin hij zegt dat het zijn inschatting is dat ons bruto binnenlands product in het eerste kwartaal zo’n 0,1 procent heeft misgelopen als gevolg van de aanslagen. Hiermee is de impact, zo blijkt, mogelijk groter in ons land dan bij de buurlanden die getroffen werden. Door het feit dat onze nationale luchthaven in het centrum van de aanslagen stond, werd ook een belangrijk centrum van onze economie getroffen.

Uiteraard voelen horeca en toerisme de gevolgen bijzonder hard, om nog niet te spreken over de imagoschade die ons land heeft opgelopen. Op de dag van de aanslagen leden kmo’s in Brussel, met nadruk op horeca en toerisme, zo’n 35 procent omzetverlies. Horeca Vlaanderen zag in een rondvraag alvast weinig optimisme voor het vervolg. Vier op tien ondernemers verwacht ook nog de komende maanden omzetverlies te lijden of boekingen of aankopen te mislopen. Verder schat het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen in dat de groei van het aantal starters, dat in het eerste kwartaal 7 procent bedroeg, in de komende maanden wel eens zou kunnen stilvallen. Ik verwijs naar cijfers die ik in de media heb gelezen. Minister, u zou die kunnen bevestigen of ontkennen.

Minister, wat kunt u als Vlaams minister van Economie ondernemen om de gevolgen van de aanslagen zo minimaal mogelijk te houden? Wat hebt u reeds ondernomen en wat zult u nog ondernemen?

Minister Muyters heeft het woord.

Collega’s, ik betreur uiteraard ten zeerste de impact die de aanslagen hebben, en zeker ook op onze economie.

Uit een recente enquête van Voka blijkt dat de meerderheid van de ondernemers vooral een tijdelijk impact verwacht op de economie. Volgens informatie van de Unie van Zelfstandige Ondernemers (UNIZO) krijgt men hierover de laatste dagen geen vragen meer. Vlak na de aanslagen wel, maar die gingen vooral over tijdelijke werkloosheid.

Op de vraag of dit zal leiden tot minder investeringen in Brussel, geeft de meerderheid van de respondenten van de Voka-enquête aan dat vooral de combinatie met andere elementen, zoals het op de helling staan van fiscale rulings, de Brusselse tunnels, de mobiliteitskwestie ertoe zou hebben geleid dat investeringen worden uitgesteld of bedrijven zouden vertrekken.

De hefbomen om toekomstige pogingen tot terrorisme te voorkomen, zijn beperkt en situeren zich uiteraard op het federale niveau, maar de resultaten van de Voka-enquête geven toch een aantal elementen waarmee we aan de slag kunnen: door verder te werken aan het wegnemen van andere drempels voor ondernemers; het stimuleren van ondernemerschap. Recent waren er in Walibi 2300 jongeren samen die een heel jaar met ondernemerschap bezig zijn geweest. We zijn goed bezig met het stimuleren van ondernemerschap. We zetten ook meer in op de leerkrachten omdat als de leerkracht vol is van ondernemerschap, hij dit ook gemakkelijker zal overbrengen. We creëren ook een klimaat van rechtszekerheid zodat  we ondernemers genoeg andere argumenten kunnen geven waarom het de moeite is om in Vlaanderen te blijven investeren.

We moeten in de diepte blijven werken en op de lange termijn blijven denken. Vlaanderen is een toplocatie met sterke troeven zoals een hoge scholingsgraad, productiviteit, onderzoek en ontwikkeling en ‘state of the art’-onderzoeksinstellingen die we in de verf zullen blijven zetten. Het is een enorme troef om buitenlandse investeringen aan te trekken maar ook om bestaande investeringen in Vlaanderen uit te breiden.

Voor mij blijft het dus ook in deze periode onze belangrijkste taak om meer dan ooit de steun vanuit Vlaanderen voor iedereen die onderneemt of wil ondernemen, te benadrukken.

Daarnaast beschikken we onder meer bij ParticipatieMaatschappij Vlaanderen (PMV) over belangrijke instrumenten om bedrijven in tijdelijke moeilijkheden bij te staan. Zo kan de waarborgregeling helpen om de financiering te faciliteren van bedrijven die een dip in hun omzet kennen door de aanslagen, voor de grotere kmo’s is er uiteraard de werking van Gigarant. Zoals u weet, heb ik de afgelopen tijd stappen gezet om de bekendheid van PMV te verhogen en duidelijk te maken dat ze vooral moeten luisteren naar bedrijven die met problemen of voorstellen naar hen komen om op maat van die onderneming naar oplossingen te zoeken. Deze communicatie-inspanningen zal ik dan ook onverminderd voortzetten omdat ze nu meer dan ooit nodig zijn.

Daarnaast is mijn kabinet samen met PMV ook volop bezig om na te gaan of we in Vlaanderen een werking rond doorstart kunnen uitbouwen. Het gebeurt al in andere landen, bijvoorbeeld in Nederland. Dit doen we uiteraard in nauw overleg met de bankensector omdat zij via hun kredietverlening de vinger aan de financiële pols houden.

Los van wat we in Vlaanderen kunnen doen, zijn er uiteraard belangrijke bevoegdheden op het federale vlak waarmee de economische gevolgen van de aanslagen kunnen worden gemilderd. Ik heb begrepen dat de federale collega’s al hebben aangegeven al het nodige te doen, waar ik dan ook alle vertrouwen in heb.

Mevrouw Christiaens heeft het woord.

Minister, ik dank u voor uw uitgebreide toelichting.

De enquêtes van Voka en UNIZO bevestigen jammer genoeg de cijfers en alleszins de tendens. We moeten inderdaad niet te hard panikeren en vooral monitoren. Over een jaar kunnen we misschien pas echt weten wat het effect van de aanslagen is geweest.

U hebt een hele opsomming gegeven van wat u doet en kunt doen in Vlaanderen voor het stimuleren van ondernemerschap. U werkt ook aan de bekendheid van PMV. Ik heb nog een suggestie. Minister Gatz heeft een imagocampagne opgezet voor Brussel. Is het misschien geen idee om een concrete campagne op te zetten voor het imago van het ondernemerschap? Er gebeurt heel veel, laat ons dat bundelen, eventueel zelfs in overleg met uw federale collega’s. Laat ons vanuit Vlaanderen in de verf zetten en stimuleren wat u doet voor de Vlaamse ondernemer. Hopelijk heeft dat een positief effect op het ondernemerschap en stopt het de negatieve tendensen.

Mevrouw Maes heeft het woord.

Minister, in het luchthavengebied is er het Luchthavenhuis, dat een belangrijke rol speelt voor het begeleiden van mensen naar de juiste werkplekken in en rond de luchthaven. Het is gevestigd in de toren die nog niet toegankelijk is. Op hun website staat dat hun diensten momenteel gesloten zijn.

Minister, weet u of hun werking ergens kan worden voortgezet want zij leveren toch wel nuttig werk voor de regio?

Mevrouw Christiaens, de filosofie van het ondersteunen van en het investeren in meer ondernemerschap is een call die ik heb uitgeschreven en die al is besproken door de Vlaamse Regering. Het zit goed en zal binnenkort worden uitgerold. Ik wil dit ook doen, los van de aanslagen, omdat we niet altijd aan de aanslagen moeten herinneren maar wel een stimulans tot ondernemerschap bieden. Ook minister-president Bourgeois is als minister van Buitenlandse Handel goed bezig met het aantrekken van buitenlandse investeringen. Hij is zelf al naar het buitenland gegaan om de troeven van Vlaanderen toe te lichten. De nodige acties worden dus ondernomen. Ze gebeurden trouwens al: mijn ondernemerschapscall was al in de markt maar hij zal het geheel nog versterken. Ook bij collega Bourgeois zat er al veel in de pijplijn. Het komt natuurlijk in een ander daglicht te staan door de terreuraanslagen. De noodzaak is er nog, maar het was al opgenomen in het klassieke beleid.

Collega Maes, het is logisch dat we niet verder konden werken in de luchthaven omdat bezoekers niet worden toegelaten. Ik heb begrepen dat de werking tijdelijk is ondergebracht in VDAB Vilvoorde. Ook de samenwerking met Actiris blijft verzekerd. In juni zal op de vergadering van de raad van bestuur een nieuwe oprichtingsakte voorliggen van de nieuwe vzw Luchthavenhuis, in een structureel partnerschap met Brussels Airport Company (BAC), met de provincie Vlaams-Brabant, Voka Vlaams-Brabant, Actiris enzovoort.

Mevrouw Christiaens heeft het woord.

Minister, ik ben het helemaal met u eens dat we zeker niet de link moeten blijven leggen met de aanslagen, integendeel. We moeten wel in de verf zetten wat we doen en wat we te bieden hebben. Ik verneem dat u ermee bezig bent.