Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Vraag om uitleg over de oproep van het BOIC voor de oprichting van een werkgroep rond kwaliteitsvolle infrastructuur voor de atletieksport in het kader van de toekomst van de Memorial Van Damme
Verslag
Mevrouw Bastiaens heeft het woord.
Minister, enkele weken geleden werd het akkoord bekendgemaakt tussen de stad Brussel, Anderlecht en de bouwheer Ghelamco/BAM voor de bouw van het nieuwe Eurostadion. Over de Brusselse discussie zullen we het hier uiteraard niet hebben, maar wel over de Memorial Van Damme.
De debatten en de discussies over het realiseren van het nieuwe Eurostadion zijn natuurlijk niet nieuw. Al in de vorige legislatuur hebben we er in dit parlement een aantal debatten over gehad. Naar aanleiding van die discussie legde de vorige Vlaamse Regering een aantal principes vast. Een van die principes was dat het bestaande nationale stadion afbreken, zonder een volwaardige oplossing voor de atletieksport en het jaarlijkse evenement met werelduitstraling Memorial Van Damme, niet wenselijk is. Dat is een uitgangspunt dat als een paal boven water staat. Het gold toen en geldt vandaag nog altijd.
Ik begrijp dan ook de ontgoochelde reactie van de eigenaar en organisator van de Memorial Van Damme, die stelt: “Wij hebben niet zelf de middelen om een eigen stadion te realiseren. Het kost allemaal ongelooflijk veel geld en als er geen goede infrastructuur is na 2020, zullen wij noodgedwongen moeten verhuizen naar het buitenland.” Het is dan natuurlijk niet vreemd dat al een aantal landen daar interesse voor hebben getoond.
De Memorial Van Damme is een van die weinige jaarlijkse events in Vlaanderen waar topsport zo hoog op de agenda staat. Ik denk dat er heel weinig mensen in Vlaanderen zijn die op de een of andere manier bij atletiek betrokken zijn die nog niet naar de Memorial Van Damme zijn geweest. Van de miniemen tot de veteranen, iedereen voelt zich daar op de een of andere manier ongelooflijk hard bij betrokken, alleen al hier in Vlaanderen. Dat is ook een geweldige ondersteuning voor de atletieksport bij ons en het promoten van de atletiek in Vlaanderen.
En uiteraard is er ook die internationale uitstraling die de Memorial heeft als een van de wedstrijden van de Diamond League. Ook dat is absoluut niet te onderschatten.
Een element dat daar ook aan gelinkt is, is de ambitie die wij hebben om in 2022 het EK atletiek naar Brussel en Vlaanderen te halen. Ook dat past binnen die promotie van sport en atletiek, om Vlaanderen op de kaart te zetten. Dat zou een belangrijk dossier kunnen zijn voor EventFlanders. De ambities daaromtrent in het regeerakkoord waren heel groot. Dit zou net een dossier kunnen zijn waarvoor EventFlanders een dossier zou kunnen voorbereiden. Dat zou een goede case kunnen zijn.
Minister, ik dacht dat we de ambitie hadden om in 2022 het EK atletiek naar Brussel en naar Vlaanderen te halen. Ook dat past in de promotie van de sport en de atletiek om Vlaanderen op de kaart te zetten. Het zou ook een belangrijk dossier voor EventFlanders kunnen zijn. De ambities in het regeerakkoord waren ook heel groot.
Minister, welke acties hebt u ondernomen of zult u ondernemen om de belangrijkste internationale atletiekmeeting in ons land te houden? Zal er door EventFlanders een dossier worden voorbereid om het EK atletiek in 2022 naar Brussel en Vlaanderen te halen?
De heer Sintobin heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, de vraag van de collega is een beetje identiek aan mijn actuele vraag van 24 juni. Ik kreeg toen eigenlijk geen afdoend antwoord, en dus vind ik het goed dat de vraag opnieuw wordt gesteld. U hebt geantwoord dat u bij het standpunt van de Vlaamse Regering blijft, maar daarmee is het probleem niet opgelost.
De collega heeft de problematiek geschetst, en ik zal die dus niet herhalen. Het gaat over de toekomst van een topevenement in Vlaanderen. Het gaat in het Vlaams Parlement regelmatig over topsport. Als er één topevenement in de sport is, dan is het wel de Memorial Van Damme.
Na het reces zal ik proberen een initiatief te nemen voor een algemeen debat over het Eurostadion en over de toekomst van de Memorial Van Damme, zoals we hadden afgesproken in de plenaire vergadering. Twee weken geleden is toch gebleken dat dit een dossier is met een aantal Vlaamse bevoegdheden, zoals Leefmilieu, Ruimtelijke Ordening, Mobiliteit enzovoort. Ik vind het gekapt stro wat we nu doen. Ik heb al een vraag gesteld in de commissie Mobiliteit. Nu is er een vraag in de commissie Sport. Binnenkort komt er een vraag in de commissie Leefmilieu. We zouden er toch eens een globaal debat over moeten kunnen voeren.
Minister, ook ik ben bezorgd over de Memorial Van Damme. Ik wil aan de bezorgdheden van de collega twee nieuwe elementen toevoegen. Er is de oproep van het Belgisch Olympisch en Interfederaal Comité (BOIC). Ik citeer: “Om het debat in alle sereniteit te kunnen voeren, pleit het BOIC voor het opstarten van een werkgroep met de atletiekfederatie en alle betrokken partijen uit de sportwereld, de politieke wereld en de economische wereld. Deze werkgroep zou onmiddellijk van start moeten gaan”, klinkt het. Het BOIC zegt een ‘actieve rol’ te willen spelen om oplossingen te zoeken, als dit door alle partijen wordt gewenst en beklemtoont verder: “Zonder kwaliteitsvolle infrastructuur is het voor de meeste sportdisciplines moeilijk om resultaten van topniveau neer te zetten. Bovendien bieden internationale sportevenementen zoals de Memorial Van Damme uitzonderlijke kansen om de atletiek te beoefenen en te promoten. Dergelijke evenementen zijn ook een uitstekende manier om ons land in de kijker te zetten in het buitenland.”
Ik wil ook nog eens verwijzen naar Brussels minister Vanhengel, die ons een maand geleden uitlachte en zei dat de gemeenschappen zich de toekomst van de Memorial Van Damme maar moesten aantrekken en zelf moesten financieren en zorgen voor een nieuwe infrastructuur.
Minister, wat is de visie van de Vlaamse Regering op de toekomst van de Memorial Van Damme, zeker ook in het licht van de oproep van het BOIC? Bent u al gecontacteerd door het BOIC? Gaat u daarop in? Wat moeten we verwachten?
Ik wil ook aansluiten bij de bijkomende vraag van de collega over het EK atletiek 2022. Als we binnen afzienbare tijd niet kunnen zeggen dat we over een degelijk atletiekstadion zullen beschikken, dan is het niet de moeite om een dossier in te dienen want dan zullen we geen enkele kans maken.
De heer Wynants heeft het woord.
Zoals ik het hier hoor, is er een duidelijk statement waar alle partijen achter staan. Zo’n evenement is belangrijk voor onze eigen sporters. Het geeft een enorme meerwaarde, en dat zie je ook aan de resultaten.
We staan volledig achter dit project, maar het is ook een beetje theorie. De eigenlijke essentie is money, is geld. We steunen de Memorial Van Damme al financieel. Er is jaarlijks 10 miljoen euro in Vlaanderen voor infrastructuur. Dat is een peulschil. De heer Vanhengel heeft in de vorige legislatuur gedurende vijf jaar 7,25 miljoen euro gegeven aan het voetbal. 1,25 miljoen euro voor Anderlecht, 800.000 euro voor Brussel, 400.000 euro voor Union en 10.000 euro aan andere sporten. Over vijf jaar betekent dat 36 miljoen euro. Daarnaast heeft hij ook nog eens 90 kunstvelden aangelegd die gratis door hem werden gesponsord voor nog eens 36 miljoen euro. Hij zou dus minstens de Memorial Van Damme ook financieel kunnen steunen.
Minister, houden wij ons de facto vast aan wat minister-president Peeters destijds heeft gezegd dat Brussel verantwoordelijk is en een oplossing moet zoeken om de Memorial Van Damme hier te houden? Wij zijn in principe niet tegen een nieuw stadion voor voetbal, maar alles moet correct zijn en onderzocht worden zoals ook ruimtelijke ordening. Dat wil ook zeggen dat men ook de Europese normering moet volgen.
Minister, ik wil me ook even aansluiten bij de bekommernis van de collega’s. We hadden het daarnet over de macht van het geld en het ging dan over het vrouwenvoetbal, maar hier speelt absoluut de macht van het geld. Laat ons duidelijk zijn.
Ik vind het eigenlijk zielig. Oké, de Memorial Van Damme is één avond per jaar. Het is maar één avond, maar die heeft een grote aanzwengelfunctie voor de atletiek in Vlaanderen, in België, en voor het niveau ervan. Het zou van een heel povere ambitie getuigen indien we een meeting van dat niveau niet in eigen land zouden willen houden. Dat zou ik heel erg betreuren.
Over het stadion zelf wil ik geen uitdrukkelijk standpunt innemen. Ik zou me kunnen vinden in, zoals de minister al gezegd heeft, een nieuw stadion met een piste en verschuifbare tribunes. Dat hebt u toch in de plenaire vergadering gezegd, minister? Ik zit u alleen maar te echoën.
Koning Voetbal regeert. Ik kijk ook graag naar voetbal, mijnheer Wynants, maar ik vind dat atletiek ook een plaats moet krijgen in dit land. Dat mag wel wat kosten. Als ik zie wat de stad Brussel zal investeren in alleen maar een voetbalstadion, namelijk 4 miljoen euro per jaar gedurende ongeveer twintig jaar, dan bloedt mijn hart.
We moeten dan bij wijze van spreken ook geen zwembaden bouwen voor zwemclubs, maar dat doen we wel. Als we een topsportbeleid voeren en we hebben in dit land geen enkel stadion dat meer dan een paar duizend toeschouwers kan toelaten voor een meeting: dat zou toch niet kloppen in het licht van ons Vlaams topsportbeleid, minister? Laat ons toch eerlijk zijn. Hoe kunnen we een topsportbeleid voeren op het vlak van atletiek als we geen enkel stadion hebben waar die sport in een internationale context kan worden beoefend?
Mijnheer Caron, u hebt zeker gelijk. Ik heb er daarom bij gezegd: “Dat noemt men rekening houden met de Europese wetgeving”. En daar is men ook nog niet uit.
Minister Muyters heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, er werden hier heel veel aspecten naar voren gebracht, en ik zal zeker op alle vragen een antwoord geven.
Er is natuurlijk een verschil tussen topsporttrainingsinfrastructuur en topsportevenementeninfrastructuur. Het is perfect mogelijk om de topsporters de infrastructuur te geven om goed te kunnen trainen. Bijvoorbeeld een zwembad met geen enkele plaats voor toeschouwers, dat kan perfect. Er kan ook een tribune rond gezet worden.
Wellicht zijn een aantal van u ook in Londen geweest voor de Olympische Spelen. Ik heb toen een prachtige tribune rond het stadion gezien. Die wordt weggenomen na de Olympische Spelen. Zo blijft de topsportinfrastructuur, de trainingsinfrastructuur.
Dat onderscheid wil ik dus maken. We kunnen wel topsporters hebben met goede topsporttrainingsinfrastructuur.
Natuurlijk is het een meerwaarde om ook evenementen in een land te organiseren. Ik heb altijd gezegd dat ik evenementen naar Vlaanderen wil halen om twee redenen. Ten eerste om Vlaanderen internationaal uit te dragen. We hebben er deze week voorbeelden van gehad dat, als je sport naar Vlaanderen krijgt, je Vlaanderen ook internationaal ‘in the picture’ plaatst – om de Tour de France niet te noemen. Ten tweede moeten we het doen om aan eigen jonge topsporters de kans te geven om zich op internationaal niveau te meten, iets wat anders moeilijker zou zijn. Ik ben op basis van dit uitgangspunt zeker fan van het houden van topsportevenementen in Vlaanderen.
Dat is ook gebleken uit wat we in het verleden hebben gedaan, bijvoorbeeld met de Memorial Van Damme. Ik meen dat we een mooi partnership hebben uitgebouwd. Het doel daarbij is het creëren van de ‘brede gedragenheid’, die ook u naar voren bracht. Ik weet niet of u het weet, maar wij hadden een jeugdactie waarbij we jaarlijks een uitnodiging gaven aan de lokale besturen om in te tekenen op een contingent van achttien kaarten voor jongeren onder 16 jaar en twee begeleiders. Tweehonderd steden of gemeenten konden daarop intekenen. Ze konden dus met achttien jongeren en twee begeleiders naar de Memorial gaan. Wij namen de kostprijs van de kaarten op ons, zij dienden alleen de administratiekost voor de verzending te betalen. Dat is een unieke promotie geweest. Zoiets geeft jongeren zin om ook te gaan sporten. Bovendien creëren we zo ook een breed draagvlak. In tweehonderd gemeenten zijn er niet achttien jongeren bij betrokken, maar ook hun ouders, broertjes en zusjes, want die kijken dan ook naar de uitzending op tv. We hebben op een mooie manier een groot draagvlak voor het evenement gecreëerd.
Ik wil nog eens bevestigen wat ik in de plenaire vergadering heb gezegd. In het standpunt van de Vlaamse Regering, niet alleen van de minister-president, dat we op 24 juni hebben ingenomen, hebben wij gepleit voor een multifunctioneel stadion met atletiekpiste en met eventueel, zoals in het Stade de France, een verschuifbare tribune. Ik kan me inbeelden dat bij voetbal een tribune dichter bij het veld leuker kan zijn. Dat kan leuker zijn, maar de vraag is of daarom het andere moet worden opgeofferd. We waren en zijn dus voorstander van een multifunctioneel stadion. We hebben ook gezegd dat als er geen mogelijkheid is voor een nieuw stadion, we minstens het Koning Boudewijnstadion willen behouden tot 2022 – dus niet tot 2020, maar tot 2022 – met de bedoeling om het Europees Kampioenschap nog te kunnen organiseren. Dat is het standpunt dat we toen naar voren hebben gebracht en dat ook ondertekend is door verschillende partijen, maar niet door Brussel.
Het kan dat EventFlanders er een rol speelt, maar dat kan ik nu nog niet zeggen. Ik meen dat u zelf ook een vraag hebt gesteld aan minister Weyts. Wij communiceren goed met elkaar, net zoals met de andere leden van de regering, en hij heeft gezegd dat hij u heeft geantwoord dat we er in het vroege najaar voor zullen zorgen dat dit start.
Laat ons nagaan of dat daar dan kan gebeuren. Het is toerisme, het is aantrekkingskracht, het is sport enzovoort. Ik kan er nu niet op antwoorden, het moet nog starten.
Mijnheer Sintobin, u vroeg naar de positie van minister Vanhengel. Hij zegt: het is een verantwoordelijkheid van gemeenschappen. Ik zou de bal gemakkelijk kunnen terugkaatsen, want de zesde staatshervorming heeft Brussel de mogelijkheid gegeven om de financiering en subsidiëring van de gemeentelijke sportinfrastructuur te doen binnen Brussel. Wat mij betreft: hij heeft een stadion, dat hij het houdt en in orde brengt. Daarmee is dan alles geregeld.
Dat is geen manier van doen. Het bestaat in Brussel, het staat in Brussel. Er is een prachtige organisatie in Brussel, wat mij betreft, ligt de bal in eerste instantie bij hen.
Rond het voorstel van het BOIC is er minder communicatie, mijnheer Van den Heuvel. Ik heb dat ook in de pers gelezen. Niettegenstaande ben ik bereid om, als ze mij uitnodigen, daar direct naartoe te gaan en samen een oplossing te zoeken. Zelfs via de pers informatie krijgen, kan soms geen kwaad, als het goede zaken zijn.
Mevrouw Bastiaens heeft het woord.
Minister, uiteraard kan ik me terugvinden in uw antwoord. Het verschil tussen infrastructuur voor trainingen en voor events, dat is duidelijk.
U gelooft in de meerwaarde van events, en u wilt uw best doen om ook in de toekomst internationale events en topsportevents te blijven aantrekken. Dat kan ik alleen maar toejuichen. Ik sluit me daarbij aan.
Klopt dat we nog altijd kandidaat zijn om het EK 2022 te organiseren? Dat u daarover nog niet veel meer details kunt geven, begrijp ik. Ik meen begrepen te hebben dat als u een project naar voren zult schuiven, dit er één van zal zijn. We komen hier ongetwijfeld op terug.
Verder blijf ik een beetje op mijn honger zitten. We vinden het allemaal belangrijk en goed. We proberen te vermijden om onze paraplu open te trekken. We belijden dat we aan goede communicatie willen doen, dat de dialoog open is, maar ik zou graag wat meer resultaat zien. Ik zie u wat terughoudend reageren. Ik zou hier niet graag staan over een jaar of twee jaar en te horen krijgen dat de Memorial vertrekt naar, bijvoorbeeld, Rotterdam of Keulen. Dan gaan we met ons allen betreuren dat we niet meer inspanning hebben gedaan. Dat is mijn oproep aan u. Ondanks de verschillende verantwoordelijkheden en bevoegdheden, laat ons toch een poging doen om dit met dialoog te overstijgen en dit topevent met zijn gigantische meerwaarde voor Vlaanderen en voor de atletieksport, hier te houden.
De heer Sintobin heeft het woord.
We zijn allemaal voorstander van het voortbestaan van de Memorial Van Damme. We zijn allemaal voorstander van het halen en behouden van topsportevenementen in Vlaanderen. We kennen allemaal het belang van de atletieksport in Vlaanderen. Ik ken het standpunt van de Vlaamse Regering. U hebt hetzelfde standpunt gegeven als veertien dagen geleden. De fundamentele vraag is – en daar heeft collega Bastiaens een punt –: hoe gaan we dat afdwingen? Hoe kunnen we de toekomst van de Memorial garanderen? Hoe kunnen we garanderen dat we een kans maken om het WK 2022 naar Vlaanderen te halen?
U weet net zo goed als ik, als de Memorial Van Damme beslist om weg te trekken uit Vlaanderen, dan zal dat niet over vijf, zes jaar zijn, net voor het EK, maar dan zijn ze daar nu al mee bezig. We kunnen op het stadion terecht tot 2020, maar wat gebeurt er daarna? We staan nergens. Er is geen assertief beleid.
Dan is er de vraag naar de organisatie van het EK 2022. Ik ken de procedures niet, maar ik veronderstel dat men eerst duidelijk moet maken dat men een stadion heeft dat beantwoordt aan de gestelde criteria. We staan absoluut nergens, ook niet na vandaag.
Ik ben hier niet de spokesman van minister Vanhengel, absoluut niet. Ik heb het gezegd in de plenaire vergadering: de arrogantie waarmee Brussel en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest dit dossier behandelen, is een regelrechte schande. Ik weet niet wat wij kunnen doen om het echt af te dwingen of zelf initiatief te nemen. Ik ben alvast blij dat u bereid bent in te gaan op de uitnodiging die u eventueel zult ontvangen van het BOIC. Maar hoelang gaat dat duren? Dat gaat duren. Dat gaat ook te maken hebben met andere regeringen. Het wordt bijzonder moeilijk.
Ik denk dat de beste manier om de stad Brussel en de Brusselse Regering een beetje tot rede te brengen, is geen vergunning af te leveren voor het nieuwe Eurostadion. Misschien zouden we ze op die manier wel aan de tafel krijgen en zou het wel mogelijk zijn om te communiceren met elkaar en om samen te overleggen. Ik stel vast dat ook Wallonië niet gelukkig is met de beslissing en houding van Brussel in dit dossier. Ik stel het volgende voor aan de Vlaamse Regering. Ik weet dat het juridisch allemaal niet zo gemakkelijk is, maar we kunnen er misschien voor zorgen dat de vergunningen niet te vlotjes worden afgeleverd.
De heer Wynants heeft het woord.
Ik wil nog eens benadrukken dat de N-VA in Brussel tegen gestemd heeft. (Opmerkingen)
Ik zou een beetje voorzichtig zijn met dat Event Vlaanderen. Ik ben daar absoluut niet tegen, maar ik zou niet graag willen dat men dat neemt en Van Damme opoffert. De Memorial heeft toch een internationale uitstraling in de sport. Ik zou absoluut willen dat het blijft.
Daar sluit ik me volledig bij aan.
Er komt een evenement voor Vlaanderen waarmee we verschillende elementen kunnen samenbrengen, ik ben daar voorstander van. Een topsportevenement kan nog altijd onder Topsport Vlaanderen komen en een toeristisch luik krijgen, en weet ik veel wat. Dat zou toerisme mee ondersteunen. Het een sluit het ander niet uit.
Ik ben gelukkig dat u vaststelt dat ik consequent ben in mijn antwoorden, en ik niet iets anders zeg dan twee weken geleden. Ik hoop dat dat mij typeert en veel van mijn collega’s.
Voor alle duidelijkheid: niet wij stellen ons kandidaat, maar de Atletiekfederatie stelt zich kandidaat voor een kampioenschap.
Mijnheer Wynants, u sprak van circa 10 miljoen euro per jaar voor bovenlokale sportinfrastructuur. Dat staat in het regeerakkoord. De voorkeur gaat naar zwembaden. We kunnen dus niet ergens in Vlaanderen snel een stadion klaarzetten. Ik kan dat niet. Tenzij morgen een grote meerderheid ervoor kiest om dat wel te doen en al het geld dat we hebben, bij wijze van spreken – ik zeg het altijd graag zwart-wit – daaraan wil besteden. (Opmerkingen)
Ja, maar ook uw minister heeft gezegd dat we dat moesten bewaren, hé.
Over de vergunningen ga ik me niet uitspreken.
Als alle partijen die zeggen dat het echt niet kan, ook in de Brusselse Regering dat standpunt innemen, dan krijgen we een moeilijke zaak.
Consistent en consequent zijn en antwoorden geven, daar zijn we heel tevreden mee, maar voortschrijdend inzicht kan af en toe ook helpen om zaken verder te laten evolueren.
Minister, ik vraag ook niet dat de Vlaamse Regering nu plots een eigen stadion gaat bouwen met een atletiekpiste. Ik zal al blij zijn als er een nieuw stadion in Brugge komt. Ik heb trouwens een schriftelijke vraag ingediend om te weten of we nu wel of niet die 2,5 miljoen euro krijgen, maar dat is een andere discussie.
Ik begrijp en erken dat u bij uw standpunt blijft. Dat is trouwens een standpunt van de Vlaamse Regering. Ik zeg alleen dat we na de vragen van vandaag geen stap verder staan en dat we de toekomst van de Memorial Van Damme niet kunnen garanderen. We kunnen ook niet garanderen dat het EK in 2022 er komt. Eigenlijk is het al vanaf het begin verkeerd gelopen. Als u een intentieverklaring afsluit waarbij u zes voorwaarden stelt, zoals het behoud van de Memorial Van Damme en het aanleggen van een atletiekpiste, die Brussel echter niet ondertekent – dat hebt u twee weken geleden en ook vandaag opnieuw gezegd – waar zijn we dan in godsnaam mee bezig? Ik hoop dat er op een of andere manier binnenkort overleg komt met alle betrokken actoren, want op die manier geraken we er niet uit. Intussen tikt de klok verder, en u weet hoe snel een en ander gaat.
Ik zal u daar na het zomerreces opnieuw over ondervragen in de hoop dat we dan wel een stap voorwaarts kunnen zetten.
De heer Wynants heeft het woord.
Ik heb de conclusie van de minister gehoord, en dat is voor mij voldoende.
De vragen om uitleg zijn afgehandeld.