Verslag vergadering Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media
Verslag
De heer Bajart heeft het woord.
Voorzitter, minister, geachte leden, de VRT is al lange tijd de aanbieder van de Olympische Spelen in Vlaanderen. Nu werd bekend dat de tv-rechten voor de Olympische Spelen vanaf 2018 tot en met 2024 voor de hele Europese markt werden verkocht aan Discovery, die ze zal uitzenden via zijn zender Eurosport.
De top van Discovery heeft al aangegeven met onder andere de BBC en andere zenders in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland te willen onderhandelen over mogelijkheden voor sublicenties. Daarbij werd gesteld dat Discovery in sommige markten alle platformen zal gebruiken, zoals free-to-air en betaaltelevisie. In sommige andere zal ze partneren met andere omroepen. Voor de winterspelen van 2018 en de zomerspelen van 2020 waren er ook in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk al deals met omroepen. Die rechten blijven ook gelden. Vanaf 2022 heeft Discovery dan alle tv-rechten in handen voor heel Europa, behalve Rusland. De VRT heeft enkel de rechten tot de zomerspelen van 2016 in handen. In de deal werd ook vastgelegd dat er in elke markt minstens 200 uur free-to-air wordt aangeboden. Eurosport is in verscheidene landen enkel actief als betaalzender. Daar worden er partnerdeals verwacht om te voldoen aan de free-to-airvereiste.
De situatie in Vlaanderen blijkt niet zo duidelijk. Zo wordt in De Standaard van 30 juni gesteld dat, aangezien Eurosport in ons land in zowat elk basispakket zit, de Vlaamse Regulator voor de Media (VRM) zal oordelen dat die als een free-to-airzender geldt. Volgens een ander artikel, in De Tijd, wordt verwacht dat minstens een deel van de rechten toch weer bij de VRT zal terechtkomen, met andere woorden, dat Eurosport wel degelijk een betaalzender is. Discovery zou ook bezig zijn met een strategie om met de zender Eurosport een meer lokaal aanbod te maken. Toch worden er vraagtekens geplaatst bij de manier waarop het in elke afzonderlijke markt een aanbod zal verzorgen bij die Olympische Spelen.
Ik wil hierbij zeker benadrukken dat de essentie niet is dat de uitzendrechten sowieso naar de VRT zouden moeten gaan, maar wat hier van belang is, is dat er wel nog een aanzienlijk free-to-airaanbod is van de Olympische Spelen, zoals ook het Internationaal Olympisch Comité (IOC) dat wil, en het Evenementenbesluit dat ook bepaalt. Daarnaast lijkt het me ook belangrijk dat zo’n aanbod wordt afgestemd op de lokale markt, dus op de Vlaamse.
Minister, is het aanbod van Eurosport in Vlaanderen free-to-air? Hangt dat af van de omschrijving in het contract tussen het IOC en Discovery, of van onze eigen regelgeving, zoals het Evenementenbesluit? Waar ligt de beslissingsmacht over het beoordelen van het free-to-air-zijn in dit dossier? Welke autoriteit heeft de VRM in dezen? Dat is toch belangrijk.
De heer Vandaele heeft het woord.
Collega, dit is een heel goede vraag. Ik kan me er dus volmondig bij aansluiten. Dit zit een beetje in de sfeer van de vorige vraag, maar is toch ook net iets anders. Uitgerekend van de Olympische Spelen werd immers altijd gezegd dat niemand daar interesse voor heeft, dat dit echt iets is dat de openbare omroep moet doen, omdat geen kat daar geld voor op tafel wil leggen. Blijkbaar heeft Discovery daar wel belangstelling voor. Dan is het inderdaad de discussie of dat al dan niet open net is, of dat free-to-air is. Die Olympische Spelen komen immers ook op de evenementenlijst voor. Dat is een boeiende discussie. Een kanttekening: ook voor de Olympische Spelen van 2016, als ik me niet vergis, waren de rechten aanvankelijk door SPORTFIVE opgekocht. De VRT heeft daar dan ook via subcontracten een deel van kunnen overnemen.
Het is niet dat dat moet voor ons, maar het is een mogelijkheid. Ik ben dus benieuwd naar het antwoord van de minister.
De heer Poschet heeft het woord.
We hebben gisteren al een discussie gevoerd over sport en ontspanning en alle andere programma’s. Ik meen dat het inderdaad is zoals de heer Vandaele zegt, dat ze vermeld worden op de evenementenlijst, zelfs als eerste. Dit werd vastgelegd bij het besluit van de Vlaamse Regering van 28 mei 2004 – ik ben nu misschien al een stukje aan het antwoorden in de plaats van de minister.
Voor ons is het belangrijk dat ze te zien blijven op de openbare omroep, temeer daar het de gelegenheid biedt om een hele plejade aan minder bekende sporten voor te stellen aan het grote publiek.
Collega’s, ook ik wil me graag even aansluiten. Ik ga ervan uit dat boogschieten inderdaad free-to-air is en zal blijven.
Mijnheer Bajart, van twee dingen één: als we ervoor kiezen om het open te stellen voor de markt, dan meen ik dat we daar wel een principiële consensus over hebben, en dan vind ik het heel merkwaardig dat u vragen stelt over facetten die de VRT de facto garandeert. De vraag is of de VRT free-to-air is, of dat afhangt van het contract tussen het IOC en de omroep. De vraag is ook hoever de beslissingsmacht van de VRM reikt.
Het is een interessante vraag, maar ze toont wel aan dat u vindt dat de VRT dit niet allemaal moet doen en dat u toch dezelfde toegankelijkheid en kwaliteit wilt als bij de VRT. Het zijn terechte vragen, maar er is toch een zekere ongerustheid. Van twee dingen één: als u de markt wilt opentrekken, dan moet u de markt ook een beetje vertrouwen.
Minister Gatz heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, de Olympische Zomerspelen zijn opgenomen in de lijst van evenementen van aanzienlijk belang voor de samenleving. Die lijst is vastgelegd in een besluit van de Vlaamse Regering van 28 mei 2004. Dat betekent dat de Olympische Zomerspelen niet op een exclusieve basis zodanig mogen worden uitgezonden dat een belangrijk deel van het publiek in de Vlaamse Gemeenschap dat evenement niet via rechtstreekse of uitgestelde verslaggeving op televisie kan volgen, zoals bepaald in artikel 153 van het Mediadecreet.
Dit artikel bepaalt verder wanneer “een belangrijk deel van het publiek in de Vlaamse Gemeenschap wordt geacht een evenement van aanzienlijk belang voor de samenleving op televisie te kunnen volgen”. Dat is het geval als ten eerste, het evenement wordt uitgezonden door een televisieomroeporganisatie die in het Nederlands uitzendt, en ten tweede, indien het een televisieomroeporganisatie betreft die door ten minste 90 procent van het publiek kan worden ontvangen zonder extra betaling boven op de prijs van het abonnement op het basispakket van een dienstenverdeler. Het mag met andere woorden geen betaalzender zijn.
Eurosport voldoet op dit moment aan beide voorwaarden. Ten eerste, in de Vlaamse Gemeenschap zendt Eurosport uit in het Nederlands. Ten tweede, Eurosport zit in de basispakketten van Telenet en Proximus en kan dus door ten minste 90 procent van het publiek worden ontvangen zonder extra betaling boven op de prijs van het abonnement op het basispakket. De conclusie is dat het aanbod van Eurosport vandaag in de Vlaamse Gemeenschap free-to-air is.
Volgens berichten in de pers heeft Discovery aangegeven dat het in veel landen samenwerkingen wil opzetten en via sublicenties beelden met andere omroepen wil delen. Of dat ook in Vlaanderen het geval zal zijn, zal in de komende maanden duidelijk worden. De VRT blijft in elk geval geïnteresseerd om de Olympische Spelen te blijven uitzenden in de toekomst, gelet op de traditie en ervaring die zij hiermee in het verleden heeft opgebouwd.
Aangezien Eurosport geen televisieomroeporganisatie is vermeld in artikel 186, paragraaf 1, van het Mediadecreet, de zogenaamde must-carryregeling, zijn alle dienstenverdelers vrij om Eurosport al dan niet zogenaamde free-to-air aan te bieden, of met andere woorden al dan niet op te nemen in hun basispakket. Telenet en Proximus doen dat vandaag. Het free-to-airkarakter van Eurosport wordt dus bepaald door de contractuele verhoudingen tussen Eurosport enerzijds en de dienstenverdelers anderzijds.
Zoals reeds vermeld in het antwoord op de tweede vraag, wordt het free-to-air zijn in dit dossier bepaald door de contractuele verhoudingen tussen Eurosport enerzijds en de dienstenverdelers anderzijds. De VRM moet wel vooraf op de hoogte worden gebracht van de doorgifte van nieuwe omroepprogramma’s. De VRM ziet toe op de naleving van het Mediadecreet en zijn uitvoeringsbesluiten en dus ook op de naleving van de evenementenregeling zoals vastgelegd in het Mediadecreet, voor zover het gaat om televisieomroeporganisaties die ressorteren onder de bevoegdheid van de Vlaamse Gemeenschap.
De VRM heeft contact opgenomen met de ‘Conseil Supérieur de l’Audiovisuel’ (CSA) in Frankrijk. Die heeft bevestigd dat de Nederlandstalige uitzendingen van Eurosport onder de Franse bevoegdheid ressorteren. In dit verband verwijs ik naar artikel 14.3 van de richtlijn Audiovisuele Mediadiensten. Ik citeer: “De lidstaten zorgen er in het kader van hun wetgeving met passende middelen voor dat onder hun bevoegdheid vallende omroeporganisaties de door deze organisaties na 18 december 2007 verworven exclusieve rechten niet op zodanige wijze uitoefenen dat een belangrijk publiek in een andere lidstaat evenementen die door die andere lidstaat (…) zijn aangewezen, niet op de kosteloze televisie kan volgen via volledige of gedeeltelijke (rechtstreekse of uitgestelde) verslaggeving.”
Zoals ik reeds heb toegelicht, is het de Franse mediaregulator CSA die in dit geval toezicht uitoefent over de correcte toepassing van de evenementenregeling.
Verder wens ik hier nog de algemene bedenking aan toe te voegen, in verhouding met het onderwerp van de vorige vraag, dat het niet zo is dat indien de VRT niet kan of niet wil bieden op bepaalde evenementen, ze automatisch naar een Vlaamse commerciële speler gaan. Zoals in dit geval kan een buitenlandse speler die rechten verwerven. Zo werkt de vrije markt in Europa. De combinatie van ons Mediadecreet en de audiovisuele richtlijn biedt daar op dit ogenblik de nodige oplossingen voor. Het zijn misschien niet de ideale oplossingen, wel de nodige.
De heer Bajart heeft het woord.
Minister, dank u voor uw antwoorden. Ik noteer dat Eurosport beantwoordt aan beide voorwaarden, dat het aanbod free-to-air is in de Vlaamse Gemeenschap. Ik noteer ook dat de VRT interesse blijft vertonen voor de Olympische Spelen, maar ook dat de VRM vooraf op de hoogte dient te worden gebracht. Het is voor mij nu ook duidelijk dat de CSA toezicht uitoefent.
De vraag om uitleg is afgehandeld.