Verslag vergadering Commissie voor Mobiliteit en Openbare Werken
Verslag
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Minister, op 15 juni 2015 las ik in de krant dat de heer Parys bij u cijfers in verband met de wegmarkeringen had opgevraagd. Uit het bericht bleek dat op 338 van de meer dan 900 kilometer wegen de wegmarkeringen niet of slecht zichtbaar zijn ‘s nachts. Dat is een probleem, aangezien de verlichting sinds een paar jaar wordt gedoofd.
Volgens het bericht hebt u een heus actieplan om de wegmarkeringen aan te pakken, maar volgens de heer Parys is slechts 63 procent van de markeringen in orde. Om de scheve situatie recht te trekken, wordt volgens het Vlaams Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) nu aan een hoger tempo geïnvesteerd, waarbij de gevaarlijkste punten eerst een onderhoudsbeurt krijgen.
Uit het bericht blijkt dat de nieuwe technologie die AWV toepast, wel heel veilig is, maar ook vrij duur. Het gaat over glasparels aanbrengen om de witte lijnen fluorescerend te maken. Dat is nu net opmerkelijk want enkele dagen voor de publicatie, kreeg ik andere informatie via een antwoord op een schriftelijke vraag.
Ik citeer uit uw antwoord: “Om de zichtbaarheid ’s nachts van de wegmarkeringen te verbeteren, wordt er ingezet op beter zichtbare wegmarkeringen. (…) De duurzaamheid en de levensduur van de reflectoren op het wegdek, (…) is op autosnelwegen niet gegarandeerd en daarom niet aangewezen. Deze reflectoren zijn onvoldoende bestand tegen wringing van banden bij het veelvuldig veranderen van rijstrook op een autosnelweg. Bovendien zijn ze gevaarlijk voor motorijders die van rijstrook veranderen. Fluorescerende strips zijn evenmin duurzaam aan te brengen op autosnelwegen. Hetzelfde probleem van het loskomen van deze strips door wringing van de banden bij het veelvuldig wisselen van rijstroken is hier aan de orde.”
In het antwoord op mijn schriftelijke vraag staat te lezen dat er geen duurzame oplossingen zijn om wegmarkeringen fluorescerend te maken. In het antwoord werd er niet gesproken over glasparels. De vraag is nu of deze techniek dan wel duurzaam is. Uit het antwoord kon ik ook niet afleiden of u een actieplan hebt om de wegmarkeringen aan te pakken. Ik begreep dat uw plannen er vooral in bestonden om in bijkomende reflectoren op de weg te voorzien.
Minister, welke technieken zijn duurzaam om wegmarkeringen fluorescerend te maken? Welke technieken zijn haalbaar rekening houdend met de prijs en duurzaamheid? Wat is de inhoud van uw actieplan om de wegmarkeringen aan te pakken? Waar is dit plan te raadplegen? Op welke manier wordt er nu aan de wegmarkering gewerkt? Welke methode is haalbaar en welke niet?
De heer Parys heeft het woord.
Voorzitter, mevrouw Fournier heeft het probleem geschetst aan de hand van heel duidelijke cijfers. Ik vroeg in mijn schriftelijke vraag verduidelijking naar aanleiding van berichten die door Touring de wereld waren ingestuurd op basis van een steekproef die ze hadden gehouden op zeventig wegen. Ze wezen op de slechte kwaliteit van bepaalde wegmarkeringen.
Uit het antwoord van de minister blijkt dat er inderdaad een probleem is met de zichtbaarheid op sommige locaties. De situatie is ten aanzien van vroeger wel licht verbeterd. Er zijn nog een aantal grote verschillen tussen de provincies. Voor alle duidelijkheid: die cijfers hebben betrekking op de autosnelwegen. Van de N-wegen hebben we geen gegevens. Het antwoord van de minister heeft me gerustgesteld in het feit dat er heel veel controles op de wegmarkeringen gebeuren, zowel door de aannemers als door de wegbeheerders. Er worden verbeterde technieken toegepast. Het juiste wegmarkeringsproduct wordt gebruikt in functie van de omstandigheden van het wegdek. Daar was ik bijzonder tevreden mee.
Minister, u hebt eerder gezegd dat u een substantieel deel van de kilometerheffing zou willen inzetten voor de uitbouw en het onderhoud van weginfrastructuur. Ligt daar voor u de sleutel om de kwaliteit van de wegen in het algemeen en de zichtbaarheid van de wegmarkeringen in het bijzonder te verbeteren? U hebt dat, samen met verkeersveiligheid, heel hoog op de politieke agenda geplaatst.
Minister Weyts heeft het woord.
Mevrouw Fournier, uit uw schriftelijke vraag hadden mijn diensten begrepen dat u verwees naar reflectoren die worden aangebracht bovenop de bestaande wegmarkering. Daarop heb ik geantwoord dat dit betrekkelijk onveilig is en ook niet duurzaam. Dat komt door de wrijving maar vooral de wringing bij het kruisen van de rijstroken. Daarenboven is er ook een probleem met betrekking tot de verkeersveiligheid voor tweewielers. Verder hadden we begrepen dat u verwees naar strips of geprefabriceerde markering om aan te brengen bovenop de witte belijning. Een dergelijke tijdelijke markering ziet men vaak ter hoogte van wegenwerken, de oranje strips. Het probleem is dat deze regelmatig loskomen van het wegdek op betrekkelijk korte termijn. Dit verklaart mijn antwoord dat dit niet duurzaam is.
Markeringen kunnen retroreflecterend of fluorescerend zijn. Bij fluorescerend wordt er licht opgenomen in de loop van de dag dat dan later weer wordt afgegeven. Bij retroreflecterend is er weerkaatsing naar de lichtbron in kwestie. Dat laatste proberen we te volgen bij de wegmarkeringen.
Aan markeringen worden eisen opgelegd met betrekking tot de zichtbaarheid bij dag, bij nacht, bij nat wegdek en bij regenweer. We kennen vier verschillende soorten wegmarkeringsproducten: wegenverven, thermoplasten, koudplasten en voorgevormde wegmarkeringen. Thermo- en koudplasten zijn een soort kunststof die wordt aangebracht in de asfalt. Bij thermoplast wordt het warm aangebracht, bij koudplast is dat een koude kunststoflaag. Voorgevormde wegmarkeringen zijn prefabmarkeringen die worden gelijmd.
De meest duurzame types zijn thermoplasten, koudplasten en voorgevormde wegmarkeringen. Om deze markeringen meer retroreflecterend te maken, worden parels gebruikt. Er zijn twee soorten: mengparels en nastrooiparels. Mengparels zijn verwerkt in de wegmarkering die wordt aangebracht. Nastrooiparels worden gestrooid op de pas aangebrachte markeringen. Deze pareltechnologie zorgt ervoor dat het licht van de koplampen dat schijnt op de parels, wordt teruggekaatst naar de lichtbron.
De aanpak om de kwaliteit van de wegmarkeringen op autosnelwegen en N-wegen te verbeteren, gebeurt in drie stappen. Is dat een actieplan? Het is al ingezet door mijn voorgangster, ere wie ere toekomt. Ten eerste wordt de aannemer in de nieuwe onderhoudscontracten verplicht om aan zelfcontrole te doen. Daarnaast voert het Agentschap Wegen en Verkeer zelf steekproefsgewijs meer controles uit. Er werd daartoe geïnvesteerd in manuele reflectometers waardoor de reflectie ter plaatse kan worden gemeten. Ten derde werden in het meest recente Standaardbestek van de Wegenbouw nieuwe eisen op het vlak van de wegmarkeringsproducten vooropgesteld. Deze producten worden niet langer in het labo, maar op de weg getest. Dat maakt een verschil.
U haalde de cijfers aan waar de heer Parys ook gewag van maakte. De metingen van 2013 en 2014 tonen aan dat meer dan 60 procent van de wegmarkeringen langs autosnelwegen voldoet aan de vooropgestelde zichtbaarheid. Er werden wel wat provinciale verschillen vastgesteld. Vooral Limburg en Vlaams-Brabant lagen onder het gemiddelde met 51en 58 procent. Dat zijn ietwat problematische cijfergegevens.
Bij de uitrol van het driestappenplan hebben we dit jaar al gemeten wat de evolutie is. Ik kan u de nieuwe cijfers meegeven voor april en mei op de autosnelwegen. Uit die metingen blijkt dat meer dan 80 procent van de al gemeten wegmarkeringen langs de autosnelwegen voldoet aan de vooropgestelde retroreflectie bij nacht en droog weer, de zogenaamde klassen 4 en 5. Dit is een aanzienlijke verbetering op korte termijn ten opzichte van de resultaten in 2014. De provincies Limburg en Vlaams-Brabant zitten op het niveau van de andere provincies. Een inhaalbeweging was nodig om de oude markeringen te vervangen door beter zichtbare markeringen, vooral via de techniek van de glasparels.
In de nieuwe onderhoudscontracten van het Agentschap Wegen en Verkeer wordt steeds gebruikgemaakt van een resultaatsverbintenis. Dit wil zeggen dat er eisen gesteld worden aan de effectieve zichtbaarheid van de wegmarkeringen, eerder dan op te leggen welke wegmarkeringen er precies gebruikt moeten worden. Er wordt gefocust op resultaat. De wegmarkeringen moeten voldoen aan de reflectievereisten.
In de onderhoudsbestekken wordt hierbij verwezen naar de vereisten voor wegmarkeringen, zoals die vastgelegd zijn in het Standaardbestek. Daarin wordt per wegcategorie opgelegd gedurende welke waarborgperiode de resultaatseisen behaald moeten worden. Het spreekt voor zich dat we qua duurzaamheid naargelang het wegtype andere vereisten vooropstellen. Bijvoorbeeld voor hoofdwegen moet de scheidingslijn tussen de rijstroken zes jaar lang voldoen aan de eisen in het Standaardbestek. De aannemer bepaalt zelf welke markering deze eis gedurende zes jaar kan beantwoorden. Er wordt vrijheid geboden, maar het resultaat telt.
Mevrouw Fournier heeft het woord.
Minister, bedankt voor u nu uitgebreide antwoord. Ik heb begrepen dat het actieplan waarnaar wordt verwezen op de website van de heer Parys, al dateert van minister Crevits. Hebt u daar nieuwe elementen aan toegevoegd? Het belangrijkste is dat er een heel goede evolutie is en dat meer dan 80 procent voldoet.
Ik ben niet tevreden met het eerste deel van uw antwoord. Ik had in mijn schriftelijke vraag wel degelijk gevraagd welke methodes er worden gebruikt om de wegmarkeringen duidelijker te maken. In vraag drie had ik gevraagd naar de fluorescerende strips en reflectoren, maar in vraag twee had ik het over de methodes. Ik had daar geen antwoord op gekregen, om dan de volgende dag in de pers te moeten lezen dat er wel degelijk maatregelen worden genomen, dat er een actieplan is en dat er wel degelijk iets bestaat dat dan wel duur maar erg efficiënt is. Ik betreur dat.
De heer Parys heeft het woord.
Ik juich het toe dat de provincies Vlaams-Brabant en Limburg zich nu op hetzelfde niveau als de andere provincies bevinden. Een niveau van meer dan 80 procent is een grote vooruitgang. Dat is bijzonder positief en effectief voor de verkeersveiligheid.
De methode die u gebruikt, vind ik goed, namelijk om het resultaat af te rekenen bij diegenen die werkmarkeringen uitvoeren. Eerder dan alleen maar procedurele checks op te leggen, lijkt het mij belangrijk dat er bijvoorbeeld door glasparels of andere methodes effectief voor wordt gezorgd dat die zichtbaarheid verbetert. Dat is het belangrijkste. Daarmee kunnen wij alleen tevreden mee zijn.
De vraag om uitleg is afgehandeld.