Verslag vergadering Commissie voor Onderwijs
Verslag
De heer De Meyer heeft het woord.
Vroeger werd vaak gewerkt met loden leidingen voor drinkwatertransport. Vanuit gezondheidsoogpunt is dat geen goede optie, want lood kan zich opstapelen in het lichaam, en een chronische loodvergiftiging veroorzaken. Zeker jonge kinderen en zwangere vrouwen zijn de belangrijkste risicogroepen. Daarom is de overheid, met name de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), gestart met een campagne ‘Gezond water, ook jouw zorg’.
Na aandringen van de minister van Leefmilieu zijn de Vlaamse watermaatschappijen in principe eind dit jaar klaar met het vervangen van alle loden waterleidingen in het openbare drinkwaternetwerk. Veelal zijn de normen voor lood in drinkwater ook veel strenger geworden. Sinds 1958 worden door de nutsbedrijven geen loden leidingen meer gebruikt, en de watermaatschappijen hebben de loden toevoerleidingen ondertussen vervangen.
Binnen in de huizen en gebouwen zijn echter wel nog loden leidingen te vinden, vooral in infrastructuur die dateert van voor 1958. Veel schoolinfrastructuur dateert, zoals u weet, zelfs van voor 1950. Ook daar lopen wellicht nog loden drinkwaterleidingen.
Minister, in de recentste schoolgebouwenmonitor wordt geen melding gemaakt van loden waterleidingen. Betekent dat dat alle Vlaamse schoolgebouwen vrij zijn van loden leidingen? Is het niet zinvol om in de volgende schoolgebouwenmonitor de aanwezigheid van loden waterleidingen te laten opnemen? Is het niet aangewezen om ook de scholen en schoolbesturen nogmaals te wijzen op dit thema in een communicatie aan de scholen? Dit zou het beste gebeuren in augustus, want de problemen zijn groter nadat het water een aantal maanden stil heeft gestaan. Het is dus niet onbelangrijk om dit voor 1 september te doen. Kan voor de gesubsidieerde sector, gelet op de mogelijke hoogdringendheid, de vervanging van loden leidingen bij voorrang gesubsidieerd worden indien schoolbesturen van de spoedprocedure gebruik wensen te maken?
De heer Daniëls heeft het woord.
Voorzitter, minister, collega’s, de heer De Meyer stelt een terechte vraag. We moeten hier aandacht voor hebben in de schoolinfrastructuur. Bij zijn laatste vraag, om bij voorrang subsidies te verlenen aan schoolbesturen die dit wensen, wil ik een aantal feitelijkheden inbrengen.
Uit het recente jaarverslag van het Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (AGIOn) blijkt dat van de 248 miljoen euro die werd uitgegeven, 129 miljoen euro – slechts 129 miljoen euro – werd gebruikt voor standaardprocedures, dus voor scholen die in de normale chronologie voorkomen. 65,5 miljoen euro werd gebruikt om de chronologie te doorbreken, dat zijn scholen die in de standaardprocedure dachten dat het aan hen was, maar plots vaststelden dat het toch niet aan hen was omdat er een tussen schuift. 49 miljoen euro werd gebruikt voor verkorte procedures. Dat wil eigenlijk zeggen dat maar de helft van de huidige bedragen van AGIOn wordt gebruikt voor standaardprocedures en de andere helft voor het doorbreken van de chronologie en voor verkorte procedures.
De vraag is hierbij toch een beetje of het wenselijk is dat we de verkorte procedures en de chronologie doorbrekende procedures nog meer versterken. Ik spreek bewust niet over het half miljoen euro voor spoedprocedures, want daar is er een zekere vorm van noodwendigheid in het licht van brand en dergelijke.
Dus, minister, indien u erin meegaat om voorrang te geven aan de kwestie van de loden leidingen, hoe spoort dat dan met al die standaardprocedures? Wanneer de inspectie langsgaat en de bewoonbaarheid, veiligheid en hygiëne bekijkt, is dit er dan al dan niet een onderdeel van? Dat speelt natuurlijk ook een rol.
Minister Crevits heeft het woord.
Voorzitter, dames en heren, aan deze problematiek moeten we zeker aandacht besteden.
Mijnheer De Meyer, er zijn op dit ogenblik geen detailgegevens beschikbaar op schoolniveau die aantonen of alle Vlaamse schoolgebouwen inmiddels vrij zijn van loden leidingen. We hebben wel de schoolgebouwenmonitor, editie 2013, waaruit blijkt dat 59 procent van het schoolgebouwenpark gebouwd werd in de periode vóór 1970. En op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij staat beschreven dat er tot 1970 in heel wat gebouwen loden waterleidingen werden aangelegd.
Niettegenstaande de voorbije jaren bijzondere aandacht werd besteed aan de negatieve aspecten van loden leidingen, gaat AGIOn er dus van uit dat er vandaag nog een aantal scholen zijn met loden waterleidingen. Precieze cijfers hebben we niet. Dat is ook logisch, ik heb ook geen cijfers over het aantal scholen en over de staat. Het is heel mager wat er aan gegevens beschikbaar is.
Het onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap (GO!) meldt dat er ook in hun oude schoolgebouwen nog loden waterleidingen kunnen zijn. Ook het GO! kan vandaag geen exacte cijfers geven.
Uw suggestie om de loden waterleidingen op te nemen, vind ik heel interessant. De aanwezigheid van loden waterleidingen kan inderdaad in de volgende schoolgebouwenmonitor opgenomen worden. De vraag stelt zich wel in welke mate schooldirecties voldoende technische kennis hebben over de aanwezigheid ervan in hun school. Gelet op de risico’s is het natuurlijk nuttig indien ze zich daarover laten informeren. En bovendien, als we ernaar vragen, wijzen we erop dat er aandacht aan besteed wordt en dat het nuttig kan zijn dat ze eens laten bekijken wat er ligt.
Natuurlijk zal zoals bij elke potentiële toevoeging van vragen, een afweging moeten gebeuren door de ontwerpers van de monitor, over welke items ze opnemen. Ik sta eigenlijk sowieso positief tegenover uw suggestie om het te doen. We zullen dit bespreken met de mensen die de monitor opmaken. Het is een problematiek die heel wat aandacht verdient.
Er is een loodactieplan opgemaakt in 2011. Daarin werd door het agentschap Zorg en Gezondheid en de Vlaamse Milieumaatschappij de focus gelegd op de maatregelen die moeten worden genomen op het vlak van gezondheid. AGIOn heeft toen ook dat actieplan op zijn website geplaatst en bekendgemaakt. Het staat er nog steeds op: ook nu nog is de relevante informatie over de loden leidingen terug te vinden op de website van AGIOn. Ik zal zeker niet nalaten, mijnheer De Meyer, om nog vóór de start van het nieuwe schooljaar dit thema nogmaals in de kijker te zetten. We moeten eigenlijk niet veel nieuwe dingen doen. We moeten dit onderwerp gewoon onder de aandacht brengen. Het materiaal bestaat, we weten hoe we ermee moeten omgaan en wat de gezondheidsrisico’s zijn enzovoort.
Dat kan gebeuren via de digitale nieuwsbrief van AGIOn en Schooldirect. Scholen kunnen ook altijd terecht met hun vragen bij AGIOn en het GO!.
Ook het GO! hecht vanuit preventief oogpunt veel belang aan de gezondheid van haar leerlingen, cursisten en personeel. Daarom werken de GO!-scholen mee aan het project van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening, de Watergroep dus, waarmee een convenant werd afgesloten inzake loodpreventie in drinkwater. De Watergroep doet de metingen en maakt de buizen loodvrij. Ze brengt de scholen op de hoogte indien er een overschrijding van de loodnorm is en maant aan om binnen de eigen installatie de leidingen te vervangen. Er beweegt wel wat.
Subsidiedossiers van het vrij gesubsidieerd onderwijs die betrekking hebben op het vervangen van loden leidingen, worden door AGIOn behandeld met een afwijking van de chronologie van de wachtlijst. Dat valt onder de rubriek ‘milieusanering’. Deze dossiers worden dus al versneld behandeld. Ik weet niet of alle scholen dat weten.
Voor het officieel gesubsidieerd onderwijs worden de dossiers, ongeacht hun concrete inhoud, jaarlijks behandeld aan de hand van een prioriteitenlijst van dossiers die aan AGIOn wordt bezorgd door het OVSG. Het provinciaal gesubsidieerd onderwijs beschikt over een jaarlijks budget voor infrastructuurdossiers in het algemeen.
Ik kan op twee punctuele vragen positief antwoorden. Verder worden ze al versneld gesubsidieerd.
Mijnheer Daniëls, u zegt dat al een bepaald percentage naar afwijkingen gaat, maar dergelijke dossiers kunnen daarbij zijn. Milieusanering kan ook prioriteit krijgen.
De heer De Meyer heeft het woord.
Minister, bedankt voor uw antwoord en uw engagement. Loden waterleidingen hoeven niet noodzakelijk een gezondheidsprobleem te veroorzaken. Als het water er twee maanden in stilstaat en men drinkt er dan van, dan is de kans groter. Dat risico moeten we verhelpen.
De heer Daniëls heeft gelijk, maar dat is een andere discussie. Dat we minder de voorrangsprocedure moeten gebruiken en meer de standaardprocedure, is nogal evident. Als het gaat over gezondheid, moeten we een beroep kunnen doen op die procedure.
Het verheugt me dat na mijn vraag van 21 september 2011 voormalig minister Smet het engagement heeft uitgevoerd dat hij toen heeft uitgesproken.
De heer Daniëls heeft het woord.
Twee maanden stilstaan is niet goed, maar in het regeerakkoord staat dat we scholen multifunctioneel willen inzetten. Het is jammer dat dergelijke dure infrastructuur twee maanden niet wordt gebruikt.
In het kader van de legionellabacterie is er een procedure die scholen toepassen voor het spoelen van leidingen na een tijd van stilstand. Als scholen weten dat ze loden leidingen hebben, kunnen ze misschien niet alleen spoelen voor de legionellabacterie maar ook voor de loden leidingen.
Heel lapidair uitgedrukt: scholen die nog loden waterleidingen hebben, zijn jammer genoeg die schoolinfrastructuren die het minst toegankelijk zijn. In de toekomst moeten we zeker zorgen dat er een grotere toegankelijkheid is.
De vraag om uitleg is afgehandeld.